16. Zdrowie jako wartość w edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej.
-Zdrowie wg definicji Światowej Organizacji Zdrowia jest stanem pełnego dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie wyłącznie brakiem choroby lub niedomagania.
Holistyczne, czyli całościowe podejście nawiązuje do definicji Światowej Organizacji Zdrowia. Podejście to zakłada, że zdrowie człowieka stanowi całość, złożoną z kilku powiązanych i zależnych wzajemnie od siebie wymiarów. Wymiary te to zdrowie: fizyczne, psychiczne, społeczne, duchowe, seksualne i prokreacyjne. Zdrowie oznacza, zatem pewien rodzaj równowagi między poszczególnymi jego wymiarami.
-Wychowanie zdrowotne według Zdunkiewicza to proces tworzenia i kształtowania określonych sprawności, nawyków, postaw, motywacji oraz przekazywania wiedzy o zdrowiu, połączony w harmonijną całość. W procesie tym dąży się przede wszystkim do wytworzenia u człowieka aktywnej postawy wobec zdrowia własnego i innych w celu racjonalnego wpływania na swoje zdrowie i czynnego współtworzenia nowych wartości zdrowotnych. Wychowanie zdrowotne jest częścią ogólnego procesu kształcenia.
-Barbara Woynarowska pisze, że zdrowie traktuje się jako kategorie (wartość) pozytywną. Wiąże się ono z jakością życia, energią życiową, sprawnością fizyczną, potencjałem człowieka, rozwojem, zdolnością do aktywnego i twórczego życia, a także z optymizmem.
-Zofia Kubańska i Małgorzata Lichota piszą, że zdrowie jest procesem przystosowania się do zmieniających się warunków środowiskowych. Program edukacji prozdrowotnej powinien, zatem obejmować swym zasięgiem całe otoczenie, w którym przebywa dziecko. W procesie tym zgodnie współdziałać muszą trzy podmioty edukacyjne: dzieci – nauczyciele – rodzice.
Rodzice są pierwszymi „nauczycielami zdrowia”. W domu rodzinnym kształtuje się umiejętności i zachowania sprzyjające ochronie przed zagrożeniami, a także sprzyjające dobremu samopoczuciu. W edukacji zdrowotnej dzieci obok rodziny bardzo ważne są także inne podmioty wspierające takie jak przedszkole oraz szkoła.
Z punktu widzenia zdrowia dziecka uczęszczanie do przedszkola jest bardzo ważne, ponieważ umożliwia: prowadzenie edukacji zdrowotnej dzieci i ich rodziców, zapewnia fachową opiekę, odpowiednie warunki i posiłki, a także zapewnia wczesne wykrywanie deficytów w rozwoju i ich wyrównywanie (np. zaburzenia mowy). Przedszkole jest bardzo dogodnym miejscem do prowadzenia edukacji zdrowotnej. Dziecko przebywa w nim wiele godzin. Zdobywa podstawowe informacje i umiejętności dbania o zdrowie i bezpieczeństwo w sposób naturalny, w powiązaniu z zabawą, posiłkami, zabiegami higienicznymi, wypoczynkiem. Szczególne zadania wychowania zdrowotnego w przedszkolu to dbałość o zdrowie, harmonijny rozwój fizyczny, sprawność i zaradność ruchowa, kształtowanie prawidłowej postawy ciała oraz wyrabianie nawyków higieniczno-zdrowotnych. Należy pamiętać o tym, że ciało dziecka jest punktem wyjścia, natomiast głównym celem jest rozwój pełnej osobowości ucznia.
Szkoła obok rodziny jest siedliskiem, na którym spoczywa największy ciężar i odpowiedzialność za prowadzenie i efekty edukacji zdrowotnej dzieci i młodzieży. Edukacja zdrowotna wspiera realizację podstawowych zadań szkoły, zdrowie jest nieodłącznym warunkiem osiągnięć szkolnych. W szkole istnieje możliwość prowadzenia systematycznej, zaplanowanej edukacji zdrowotnej całej populacji dzieci i młodzieży oraz co najmniej części rodziców. Szkoła dąży do ujednolicenia informacji o zdrowiu, jakie uczeń otrzymuje od rodziny i rówieśników oraz ze środowiska masowego. Szkoła zachęca uczniów do zachowań prozdrowotnych, umożliwia ich praktykowanie oraz tworzy warunki wspierające zdrowie.
Reasumując, zdrowie jako wartość w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej jest bardzo ważne. W przedszkolu oraz szkole dzieci uczą się dbać o estetyczny wygląd, porządek, czystość. Dzieci uczą się dzięki temu samodzielności. Jest to przygotowanie ucznia do roli aktywnego członka demokratycznego społeczeństwa, który sam lub z grupą innych ludzi może podjąć działania w celu tworzenia zdrowego życia i środowiska. Dzieci powinny świadomie zdobywać przyzwyczajenia, powinny wiedzieć, w jakim celu to robią, bowiem udział świadomości w przeżywani w znacznej mierze decyduje czy te przyzwyczajenia staną się głęboko zakorzenionymi potrzebami kulturalnymi w życiu.