ZMIANY WE WSPÓŁCZESNYM J POLSKIM K OŻÓG M C

Kazimierz ożóg

zmiany we współczesnym języku polskim i ich kulturowe uwarunkowania
(streszczenie)

Uwagi wstępne



WSPÓŁCZESNA POLSZCZYZNA A KONSUMPCJONIZM

W XX w. Nastąpiło przewartościowanie konsumpcji, stała się ona konsumpcjonizmem, co według słownika oznacza <postawę życiową polegająca na przekładaniu dóbr materialnych nad inne dobra”.

Konsumpcjonizm sprawia, że przedmioty nie są postrzegane według tego, czemu służą, a według tego, co oznaczają, jak wyznaczają hierarchie materialną między ludźmi. Posiadana przez człowieka rzecz staje się znakiem osoby i – paradoksalnie – góruje nad nią, wyznaczając jej miejsce w grupie”;

SKRZYDLATE SŁOWA I PONOWOCZESNA AKSJOLOGIA: wyjatkowo korzystny kredyt, oferta specjalna, szalona obniżka cen, makabryczna zniżka, numer jeden na świecie, ekstremalnie niezawodny komputer, absolutnie nieśmiertelny hit itp.

MYŚLENIE MAGICZNE, WIARA, ŻE ŚWIAT ZMIENI SIĘ NA LEPSZE: nasze buty zapewnia ci atrakcyjność, komórka pozwoli ci szybko znaleźć przyjaciela itp.


WPŁYW MEDIÓW NA WSPÓŁCZESNĄ POLSZCZYZNĘ

Współczesny świat kultury to przede wszystkim kultura masowa, popularna, medialna i cyberkultura, a więc kultura upowszechniana przez media”;

Język medialny w wersji mniej, lub bardziej poprawnej, wysokiej, niskiej, eleganckiej, często, niestety, wulgarnej dociera za pomocą wielu stacji radiowych, kanałów telewizyjnych, gazet, kolorowych c czasopism, często Internetu do każdego zakątka kraju. Młodzi Polacy uczą się obecnie polszczyzny ogólnej głównie z mediów.

Wzorem on nie jest, a jest to swoista sprzedaż języka, bowiem nastawiony jest na konsumpcję – każdy komunikat musi być atrakcyjnym towarem, musi przyciągnąć słuchaczy, telewidzów, czytelników. Sprawą codzienną staje się więc FORMA MEDIALNA – czyli niebanalna, szokująca, epatująca wulgarnością, seksem, przemocą, najlepiej by była ona sensacją! Kultura medialna częstokroć kreuje świat sztuczny i zakłamany (bo gdy nie ma sensacji, trzeba się jej dopatrzeć), przykładowe tytuły: Powodzianie na lodzie, Steczkowskiej rosną i rosną piersi, Uklad wszędzie, co to będzie itp.

  1. Ingerują w semantykę wielu słów, zmieniając ich znaczenia poprzez używanie w różnych kontekstach, np.: kultowy, magiczny, charyzmatyczny, absolutny;

  2. Nierzadko stosują mechanizmy wzmacniania nadwątlonego już znaczenia – określenia hiperbolizujące, np. hit, megahit, absolutny megahit, niesmertelny hit, gwiazda, mega gwiazda, supergwiazda itp.

amerykanizacja języka polskiego

SŁOWNICTWO KOMPUTEROWE: e – mail, serwer, skaner, rzeczywistość wirtualna itp.

SŁOWNICTWO REALIÓW ŻYCIA GOSPODARCZEGO, EKONOMICZNEGO, KONSUMPCJI: hipermarket, monitoring, menager, leasing, dealer, reality show;

SŁOWNICTWO POTOCZNE, CODZIENNEGO UZYTKU: video clip, thriller , drink, sorry, thanks, walkman, gadżet;

ZAPOŻYCZENIA UKRYTE: kultowy, agresywny, dokładnie, generalnie.

ZAPOŻYCZENIA PREPOZYCYJNEGO SZYKU: play lista, rok opera, radio reklama, infolinia, biznes plan;

LICZNE NAZWY LOKALI, FIRM, PRZEDSIĘBIORSTW: Exstra Shop, Mini Market, Dywanoland;

rewolucja informatyczna a język polski

Język poczty elektronicznej, czatów, forów dyskusyjnych to swoista hybryda mowy i pisma. Młodzi stosują tu bardzo specyficzną, luźną, o niskiej strukturalizacji organizację składniową komunikatów internetowych […] zanika odwieczna, utwierdzona od setek lat opozycja pisanie – mówienie. […] Pisownia internetowa jest z punktu widzenia polskiej normy ortograficznej rzeczą skandaliczną.” , ponieważ występują tam liczne błędy, które tłumaczy się pośpiechem, spontanicznością i emocjonalnym nacechowaniem tych komunikatów. Pisze się tam tak, jak się mówi, spontanicznie, bez skupienia, koniecznego do stworzenia tekstu pisanego.

ZALETY: Internet pozwala bez trudu dotrzeć do nieskończonej liczby różnych tekstów kultury, dzieki czemu kultura jest bardziej dostępna dla przeciętnego człowieka;

WADY: „Przez uproszczoną komunikację językową za pomocą Internetu i esemesów kultura ulega dezintegracji, poważnej erozji języka, zwłaszcza kultura pisma, a więc obniża się sprawność językowa przeciętnego Polaka”;

tENDENCJE POSTMODERNISTYCZNE A ZMIANY W JĘZYKU POLSKIM

Zanegowanie zdolności rozumu ludzkiego jest podstawą uprawomocnienia wielości prawd i zasad moralnych, odrzucenia obiektywnego sensu rzeczywistości, teleologicznej wizji świata, zanegowania zasad jedności i uniwersalności oraz deprecjonowania kulturowego i społecznego wymiaru ludzkiej egzystencji” /cyt. za Z. Sareło/



PODSUMOWANIE

Choć współczesny Polak nie zdaje sobie często sprawy o postmodernizmie, to i tak ma on ogromny wpływ na język, którym się posługuje. „Wzory” są bowiem upowszechniane przez media, które mają wpływ na przeciętnego obywatela. Jest to więc postmodernizm praktyczny.

Media służą konsumpcji i te konsumpcję nakręcają. „Postmodernizm praktyczny w mediach, traktując język instrumentalnie, zachwiał polską norma poprawnościową, przyczynił się do niebywałej ekspansji stylu potocznego, usprawiedliwił wulgaryzację języka, karnawalizację tekstów, powszechna intertekstualność i wykorzystywanie języka do zabawy słownej, prowokacji, pastiszu czy wszelkich przekształceń formalnych i treściowych”;

Medialna nadprodukcja znaków tekstowych powoduje ich erozję, zbanalizowanie treści, dewaluację aksjologiczną.

Postmodernizm wpływa na język polski przez upowszechnianie nowej aksjologii: miejsce pierwsze – wolność, drugie – tolerancja, trzecie wartości pragmatycze, hedonistyczne, związane z konsumpcją; Postmodernizm narzuca „język na sprzedaż” – jest on traktowany bardzo liberalnie.






Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron