Traktat o ortografii polskiej Jakuba Parkoszowica.

Urodzony około roku 1421 a zm. Około 1452. Ukończył Akademie Krakowską z tytułem doktora dekretów. Jakub był niejednokrotnie był wybierany na rektora Akademii Krakowskiej a także był proboszczem i kanonikiem kapituły Krakowskiej.

Traktat o ortografii polskiej

Poprzedzony jest anonimową przedmową, stanowiącą bezcenny dokument światowej walki o równouprawnienie języka narodowego z łaciną. Nieznany autor poruszył w niej wątek ogromnego znaczenia udoskonalenia i pracy nad ojczystym językiem porównując ją do obrony kraju. Każda praca nad językiem zasługuje nachwalę tak ja czynny wojenne lub zwycięstwo na olimpiadzie starożytnej Utwór nie posiada oryginalnego tytułu. Poruszał problem pisowni i fonetyki języka, wtapiając w łaciński tekst swoje wywody liczne przykładu rodzinnej leksyki. Intencją Jakuba było przystosowanie alfabetu łacińskiego do oznaczenia w piśmie głosek polskiego języka. Podkreślał w mowie znaczenie ich długości i krótkości, proponował aby długość oznaczać dwoma znakami graficznymi, np. „aa”, „bb” itp. Spółgłoskom polskim zaś miały odpowiadać dwie lub nawet trzy litery np. „ch”, „dz”, „ff” itd. odróżnienie głodek miękkich od twardych miało się określać przez stosowanie nowych znaków graficznych jak np. „b” twarda miała sygnalizować literą z kwadratowym brzuszkiem, nie wprowadził znaków diakrytycznych pozostawiając tylko :y” oraz „i”. Łaciński zasób liter odpowiadającym samogłoskom powiększył o graficzny znak określający nosówki ( czyli przekreślone o). W traktacie umieścił krótki wiersz mnemotechniczny w języku łacińskim mówiące o tych zasadach:

Kto chce pisać doskonale Język polski i też prawie, Umiej obiecado moje, Które tak napisał tobie […]

Po tym wierszu następuje wykaz wszystkich liter alfabetu z proponowanymi wariantami pisowni. System ortograficzny Parkoszowica nie przyjął się w praktyce, a jego koncepcje teoretyczne nie były kontynuowane przez nikogo.