Egzamin na przewodnika sudeckiego klasy III

– część ustna – zestawy pytań z lat 2001-2002

Zestaw nr 1

1. Zasięg głównych podregionów Sudetów.

2. Wody mineralne Sudetów

3. Przejście Śląska pod władzę pruską.

4. Opactwa cysterskie na Śląsku w średniowieczu.

5. Czym zapisali się w dziejach turystyki i krajoznawstwa: Stanisław Staszic i Mieczysław Karłowicz?

6. Które wskazania metodyczne wydają się w pracy przewodnika najważniejsze?

Zestaw nr 2

1. Omów zasięg, podział i główne cechy krajobrazu Gór Stołowych.

2. Wulkanizm w Sudetach.

3. Powstania Śląskie.

4. Architektura sakralna 1. połowy XVIII w. na Śląsku.

5. Jak rozumieć pojęcia: turystyka, krajoznawstwo, ekoturystyka?

6. Najczęstsze błędy metodyczne przewodników turystycznych.

Zestaw nr 3

1. Główne systemy hydrograficzne Sudetów.

2. Występowanie uranu w Sudetach.

3. Powstanie śląskich opactw cysterskich.

4. Wieża, baszta, basteja, bastion – przemiany systemów obronnych od XIII do XVIII w. na przykładach śląskich.

5. Turystyka popularna a kwalifikowana; cechy szczególne turystyki kwalifikowanej.

6. Specyficzne wskazania metodyczne dotyczące wycieczek górskich.

Zestaw nr 4

1. Omów zasięg, podział i główne cechy Masywu Ślęży.

2. Piaskowce w Sudetach i ich rola w krajobrazie.

3. Reformacja na Śląsku.

4. Zamki średniowieczne.

5. Walory turystyki i krajoznawstwa.

6. Specyfika wycieczek szkolnych.

Zestaw nr 5

1. Omów zasięg, podział i główne cechy krajobrazu Rudaw Janowickich.

2. Torfowiska w Sudetach – typy, geneza i rozmieszczenie.

3. Sprawa przynależności państwowej Śląska po II wojnie światowej.

4. Początki baroku na Śląsku.

5. Pionierzy turystyki krajoznawstwa w Polsce.

6. Co powinien zawierać dobry regulamin wycieczki (imprezy) turystycznej?

Zestaw nr 6

1. Kwaśne deszcze i ich wpływ na środowisko przyrodnicze Sudetów.

2. Skałki sudeckie – powstanie i występowanie.

3. Rozbicie dzielnicowe Śląska.

4. Opactwa cysterskie na Śląsku w okresie baroku.

5. Powstanie i główne zadania TT, PTT.

6. Jak rozumieć określenie, że rozpoczęcie wycieczki, to ważny moment, mający trzy cele: informacyjny, kontrolny i organizacyjny?

Zestaw nr 7

1. Omów zasięg, podział i główne cechy krajobrazu Gór Kaczawskich.

2. Główne typy gleb w Sudetach.

3. Rodzina Hochbergów.

4. Protestanckie budownictwo sakralne na Śląsku po wojnie 30-letniej (kościoły pokoju).

5. Czym wsławiło się PKT?

6. Przyjęcie i pożegnanie grupy wycieczkowej – zasady postępowania.

Zestaw nr 8

1. Przemysł w Sudetach.

2. Jaskinie w Sudetach – powstanie i rozmieszczenie.

3. Ludność Śląska przed przybyciem Słowian.

4. Rezydencje (dwory) renesansowe na Śląsku.

5. Czym zapisali się w dziejach turystyki i krajoznawstwa: Wincenty Pol i ks. Józef Stolarczyk?

6. Znaczenie i treść codziennych narad przewodnika z uczestnikami kilkudniowych wycieczek autokarowych.

Zestaw nr 9

1. Powodzie w Sudetach i zabezpieczenie przed nimi.

2. Pochodzenie grzbietowych zrównań w Sudetach.

3. Kontrreformacja na Śląsku.

4. Rozplanowanie i socjotopografia średniowiecznego miasta śląskiego.

5. Czym zapisali się w dziejach turystyki i krajoznawstwa: Julian Ursyn Niemcewicz i Mariusz Zaruski?

6. Omów współpracę przewodnika z kierowcą.

Zestaw nr 10

1. Stawy w Sudetach.

2. Walki polsko-niemieckie o Śląsk w XI-XII w.

3. Cechy malarstwa i rzeźby doby baroku na przykładach śląskich.

4. Czym zapisali się w dziejach turystyki i krajoznawstwa: Tytus Chałubiński i Aleksander Janowski?

5. Jak najlepiej zorganizować zwiedzanie kościołów?

Zestaw nr 11

1. Omów zasięg, podział i główne cechy krajobrazu Gór Kamiennych.

2. Największe kotliny sudeckie.

3. Rozwój miast na Śląsku w średniowieczu.

4. Przeobrażenia architektury barokowej na Śląsku.

5. Okoliczności powstania TOPR, GOPR.

6. Specyfika zwiedzania muzeów.

Zestaw nr 12

1. Wodospady w Sudetach.

2. Skały użytkowe w Sudetach.

3. Przyczyny rozszerzenia się wojen husyckich na Śląsk.

4. Tzw. gotyk śląski (inaczej – szkoła wrocławska).

5. Prekursorzy i twórcy polskiego przewodnictwa.

6. O czym opowiedzieć uczestnikom wycieczki autokarowej „w przelocie”?

Zestaw nr 13

1. Destrukcja środowiska przyrodniczego Sudetów.

2. Gleby strukturalne w Sudetach.

3. Przyczyny wyodrębnienia się Śląska jako dzielnicy.

4. Późny gotyk w sztuce i architekturze Śląska.

5. Początki zorganizowanego przewodnictwa w Sudetach.

6. Na wycieczce autokarowej – mówić cały czas czy robić dłuższe przerwy?

Zestaw nr 14

1. Sieć osadnicza w Sudetach.

2. Geneza tzw. sudeckiego przebiegu pasm.

3. Rodzina Schaffgotschów (Schoffów).

4. Od historyzmu do modernizmu – przemiany architektury na Śląsku na wybranych przykładach.

5. Główne dziedziny działalności PTTK.

6. Udziel wskazówek odnośnie techniki poruszania się (marszu) na wycieczkach pieszych w górach.

Zestaw nr 15

1. Sieć drogowa w Sudetach.

2. Przełomy rzeczne w Sudetach i ich geneza.

3. Początki budownictwa murowanego na Śląsku (do poł. XIII w.).

4. Czym zasłużyli na pamięć w Sudetach: Bogusz Zygmunt Stęczyński, Mieczysław Orłowicz, Julian Janczak?

5. Jakich wskazówek należy udzielić uczestnikom wycieczki tuż przed wprowadzeniem do SSM?

Zestaw nr 16

1. Omów zasięg, podział i główne cechy krajobrazu Gór Bardzkich.

2. Główne skały w Sudetach.

3. Śląsk w XVI w. – gospodarka i kultura.

4. Kształtowanie zabudowy klasztornej w średniowieczu i w epoce nowożytnej (z uwzględnieniem przykładów śląskich).

5. Czym zasłużyli na pamięć w Sudetach: Izabela Czartoryska, Roman Zmorski, Tadeusz Steć?

6. Sytuacje trudne w czasie wycieczki (imprezy) turystycznej, ich przyczyny i sposoby przezwyciężania.

Zestaw nr 17

1. Restrukturyzacja gospodarki w Sudetach.

2. Rola brzeżnego uskoku sudeckiego w krajobrazie.

3. Księstwo nyskie biskupów wrocławskich.

4. Fortyfikacje w XVIII w. na Śląsku.

5. Nazwiska przewodników, które warto pamiętać.

6. Które odznaki turystyczno-krajoznawcze może turysta zdobywać w Sudetach i jaka może być w tym rola przewodnika.

Zestaw nr 18

1. Zjawisko wyludniania się wsi górskich w Sudetach.

2. Budowa geologiczna Sudetów.

3. Najazd mongolski.

4. Zabytki techniki na Śląsku.

5. Główne zadania przewodnika turystycznego.

6. Przytocz kilka postanowień „Karty turysty” i omów ich znaczenie.

Zestaw nr 19

1. Urbanizacja w Sudetach.

2. Lodowce górskie w Sudetach i ich wpływ na współczesną rzeźbę.

3. Akcja kolonizacyjna na Śląsku w XIII-XIV w.

4. Rezydencje barokowe na Śląsku.

5. Omówić działalność Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego (GGV) i Towarzystwa Gór Sowich (EGV).

6. Czym jest „Dekalog turysty górskiego”?

Zestaw nr 20

1. Omów zasięg, podział i główne cechy krajobrazu Masywu śnieżnika.

2. Scharakteryzuj cechy górskich dolin rzecznych i polodowcowych. Podaj przykłady z Sudetów.

3. Przejście Śląska pod władzę czeską.

4. Początki renesansu na Śląsku.

5. Trzy najstarsze schroniska turystyczne w Sudetach. (1. na Szczelińcu, 2. na Śnieżniku, 3. Strzecha Akademicka; najstarszy budynek - Szwajcarka)

6. Normy moralne a obyczajowe w turystyce.

Zestaw nr 21

1. Górnictwo w Sudetach.

2. Różnice między przedgórzem a pogórzem na przykładzie Sudetów.

3. „Niemcy sudeccy” i ich rola w likwidacji Czechosłowacji.

4. Kościoły parafii wiejskich w XIII w.

5. W którym roku:

   1. powstało TT (późniejsze PTT)? 1870

   2. założono PTK? 1906

   3. założono TOPR? 1919 - luty

   4. powstało PTTK? 1950

   5. nominację na przewodnika otrzymał Franz Pabel? 1813

   6. powstało Riesengebirgs-Verein (RGV)? 1880

6. Zaproponuj kilka sformułowań do kodeksu etyki przewodnickiej.

Zestaw nr 22

1. Omów zasięg, podział i główne cechy krajobrazu Gór Izerskich.

2. Klimat Sudetów.

3. Pokój westfalski. 24 X 1648 Osnabrich i Münster

4. Typy osad wiejskich na Śląsku.

5. Początki turystyki w Sudetach i charakterystyczne cechy jej rozwoju.

6. Użyteczność wiedzy psychologicznej w pracy przewodnickiej.

Zestaw nr 23

1. Sieć kolejowa w Sudetach.

2. Główne cechy rzeźby Sudetów.

3. Działalność polityczna i gospodarcza Henryka Brodatego. (1201 – 1238)

4. Renesans „włoski” i „niderlandzki” – charakterystyka stylów na wybranych przykładach śląskich.

5. Ważniejsze etapy powstawania turystycznej bazy noclegowej w Sudetach.

6. Użyteczność wiedzy socjologicznej w pracy przewodnickiej.

Zestaw nr 24

1. Gospodarka leśna w Sudetach.

2. Omów etapy rozwoju górskich dolin rzecznych.

3. Wojny śląskie (I i II).

4. Wiejskie budownictwo drewniane na Śląsku.

5. Ciekawsze karty z penetracji turystycznej i zagospodarowania Śnieżki.

6. Savoir vivre w pracy przewodnika.

Zestaw nr 25

1. Zbiorniki wodne Sudetów.

2. Omów wpływ klimatu na rzeźbę Sudetów w epoce lodowej (plejstocenie).

3. Gospodarka Śląska w 2. poł. XVIII i w XIX w.

4. Przedsięwzięcia artystyczne jezuitów na Śląsku.

5. Omów rolę uzdrowisk w dziejach turystyki sudeckiej.

6. Oprowadzanie wycieczek osób niepełnosprawnych.

Zestaw nr 26

1. Ważniejsze kamieniołomy w Sudetach.

2. Na czym polega zjawisko inwersji rzeźby. Podaj przykład z Sudetów.

3. Pochodzenie nazwy „Śląsk”.

4. Dom mieszczański na Śląsku w XIII-XVIII w.

5. Scharakteryzuj działalność Towarzystwa Karkonoskiego (RGV). Zwróć uwagę na jego trwałe dokonania.

6. Prawidłowe relacje między przewodnikiem a kierownikiem wycieczki i opiekunami.

Zestaw nr 27

1. Przyczyny i następstwa odlesienia obszarów górskich w Sudetach.

2. Złoża złota w Sudetach – geneza i rozmieszczenie.

3. Polityka Henryka IV Prawego.

4. Sztuka śląskiej reformacji (do połowy XVII w.).

5. Jakie były społeczne i ekonomiczne przyczyny rozkwitu turystyki karkonoskiej w XIX i na pocz. XX w.?

6. Specyfika wycieczek w obszarach chronionych.

Zestaw nr 28

1. Uprawy polowe w Sudetach.

2. Wyjaśnij genezę powstania wzniesień takich jak Ostrzyca na Pogórzu Kaczawskim. Ustosunkuj się do stwierdzenia, że jest to stożek wulkaniczny.

3. Wygaśnięcie linii Piastów świdnicko-jaworskich – fakty i legendy.

4. Klasycyzm na Śląsku.

5. Omów różnice w charakterze XIX-wiecznej i współczesnej turystyki w Sudetach.

6. Przyczyny sytuacji konfliktowych na wycieczkach i sposoby przeciwdziałania im.

Zestaw nr 29

1. Omów zasięg, podział i główne cechy krajobrazu Gór Sowich.

2. Najważniejsze kamienie półszlachetne Sudetów.

3. Wojna trzydziestoletnia na Śląsku.

4. Nowe rozwiązania konstrukcyjne w architekturze gotyckiej.

5. Podaj przykłady udziału Polaków w dawnej turystyce sudeckiej (przed 1945 r.). Oceń skalę tego zjawiska w różnych okresach.

6. Postępowanie przewodnika w górach w sytuacji załamania pogody.

Zestaw nr 30

1. Omów zasięg, podział i główne cechy krajobrazu Przedgórza Sudeckiego.

2. Pierwotna, obecna i pożądana struktura lasów w Sudetach.

3. Plemiona słowiańskie na Śląsku.

4. Architektura sakralna baroku jako wyraz ideologii Kościoła.

5. Omów zasady znakowania szlaków turystycznych w Czechach. Zwróć uwagę na różnice w stosunku do zasad stosowanych w Polsce.

6. Załamanie pogody uniemożliwia realizację przewidzianego programu. Jak postąpić?

Zestaw nr 31

1. Ośrodki wczasowo-wypoczynkowe w Sudetach.

2. Omów genezę najważniejszych skał osadowych (co najmniej 3 rodzaje) występujących w Sudetach.

3. Wygaśnięcie linii Piastów legnicko-brzeskich.

4. Wymień i scharakteryzuj krótko kilku poetów lub pisarzy, związanych z Sudetami (co najmniej 4 przykłady).

5. Omów początki zagospodarowywania turystycznego Sudetów po zakończeniu II wojny światowej.

6. Określ zalecenia dotyczące informowania przez przewodnika o mogących budzić kontrowersje kwestiach religijnych (jak np. konflikty wyznaniowe, wydarzenia uznawane za cudowne).

Zestaw nr 32

1. Ośrodki pielgrzymkowe w Sudetach

2. Scharakteryzuj budowę geologiczną Karkonoszy.

3. Piastowie świdnicko-jaworscy.

4. Ratusze miast śląskich.

5. Omów początki turystyki zimowej w Sudetach.

6. Jakimi zasadami powinien kierować się przewodnik poruszając problem polskich praw do Śląska oraz związane z nim zagadnienia narodowe, polityczne i prawne?

Zestaw nr 33

1. Omów zasięg, podział i główne cechy krajobrazu Gór Wałbrzyskich.

2. Rozmieszczenie i geneza złóż węgla (kamiennego i brunatnego) w Sudetach.

3. Śląsk w monarchii piastowskiej – dzieje polityczne.

4. Omów różnice w wyposażeniu kościołów katolickich i protestanckich.

5. Jak powstawały sudeckie schroniska? Podaj kilka typowych dróg rozwoju, ilustrując to przykładami konkretnych obiektów.

6. Jak powinien reagować przewodnik na uporczywe naruszanie przez uczestników wycieczki zasad zachowania w obiekcie sakralnym, muzeum lub obszar ochrony przyrody?

Zestaw nr 34

1. Niecka śródsudecka – historia geologiczna i wpływ na współczesny krajobraz Sudetów.

2. Wojna siedmioletnia.

3. Życie i działalność Michała Leopolda Willmanna.

4. Jakie regionalne towarzystwa turystyczne działały w Sudetach przed 1945r.?

5. Specyfika wycieczek dla seniorów.

Zestaw nr 35

1. Scharakteryzuj budowę geologiczną Gór Stołowych.

2. Rywalizacja o koronę czeską w 2. poł. XV w.

3. Omów główne kierunki w kształtowaniu ogrodów i parków od średniowiecza po wiek XX. Wskaż najcenniejsze zabytkowe parki Sudetów.

4. Jak przed drugą wojną światową znakowano w Sudetach szlaki turystyczne?

5. Przewodnik górski a przodownik turystyki kwalifikowanej.

Zestaw nr 36

1. Lądolód na Przedgórzu i w Sudetach – przebieg zlodowacenia i jego ślady.

2. Konflikt prusko-austriacki i Śląski po wojnach śląskich.

3. Scharakteryzuj działalność Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego (GGV).

4. Komunikacja bezsłowna w pracy przewodnika.

Zestaw nr 37

1. Scharakteryzuj budowę geologiczną Masywu Ślęży.

2. Wojny Napoleońskie na Śląsku.

3. Omów różnice w funkcjonowaniu schronisk górskich w polskiej i czeskiej części Sudetów.

4. Organizacja pracy samokształceniowej przewodnika.

Zestaw nr 38

1. Intruzje granitowe w Sudetach i na Przedgórzu.

2. Śląsk w okresie przedpiastowskim.

3. Jakie rodzaje przejść granicznych funkcjonują w Sudetach? Podaj przykłady i omów istotne dla turystyki zasady ich funkcjonowania.

Zestaw nr 39

1. Scharakteryzuj budowę geologiczną południowej części Ziemi Kłodzkiej.

2. Taktyka wojenna husytów.

3. Cechy charakterystyczne obecnej turystyki górskiej.

4. Oddziaływanie przewodnika na postawy turystów.

Zestaw nr 40

1. Omów występowanie w Sudetach rud metali kolorowych (miedzi, srebra i innych). Jakie jest obecnie znaczenie praktyczne tych złóż?

2. Rodzina Zedlitzów.

3. Zjawiska patologiczne w turystyce górskiej.

4. Współdziałnie przewodnika z grupą wycieczkową.

Różne pytania wyglądające na rezerwowe 

Przewodnik wobec systemu odznak turystyki kwalifikowanej.

Jak doskonalić język wypowiedzi przewodnickich?

Komunikaty niewerbalne o wymowie pozytywnej w pracy przewodnika.

Komunikaty niewerbalne o wymowie negatywnej w pracy przewodnika.

Omów bazę noclegową w Górach Stołowych i ich najbliższym sąsiedztwie.

Wymień 8 istniejących i dostępnych wież widokowych z terenu Sudetów i Przedgórza.

Opisz krótko trasę drogową z Wałbrzycha do Nowej Rudy. Wymień główne atrakcje Wałbrzycha.

Z części pisemnej:

Wymień obszary chronionego krajobrazu z terenu Sudetów.

Rozmieść w tabeli podane niżej informacje o konfliktach wojennych. Uwagi: nie należy wpisywać dodatkowych danych; niektóre rubryki mogą zostać puste, a w rubrykach „wodzowie” i „bitwy” może być po kilka danych.

Wojny: husyckie, wojny napoleoński – „kampania jesienna”, II wojna śląska

Władcy, wodzowie: marsz. Gebhard Leberecht Blucher, Fryderyk II, marsz. Jaccques Macdonald, ces. Maria Teresa, ces. Zygmunt… - pytanie niekompletne

Zaproponuj ramowy program dwudniowej wycieczki autokarowej z Jeleniej Góry po terenie Sudetów Zachodnich, poświęconej historii fortyfikacji. Zaproponuj dogodne miejsce noclegu.

Zaproponuj ramowy program dwudniowej wycieczki autokarowej z Wrocławia po terenie Sudetów, poświęconej historii górnictwa. Zaproponuj dogodne miejsce noclegu.

Zaproponuj ramowy program dwudniowej wycieczki autokarowej z Lądka Zdroju po terenie Sudetów Wschodnich, poświęconej zjawiskom krasowym. Zaproponuj dogodne miejsce noclegu.

Zaproponuj ramowy program dwudniowej wycieczki autokarowej z Legnicy po terenie Sudetów Zachodnich, poświęconej dziejom reformacji na Śląsku. Zaproponuj dogodne miejsce noclegu.

Zaproponuj ramowy program dwudniowej wycieczki autokarowo-pieszej ze Złotoryi po terenie Sudetów Zachodnich, przeznaczonej dla miłośników mineralogii. Zaproponuj dogodne miejsce noclegu.

Zaproponuj ramowy program dwudniowej wycieczki autokarowej z Bolesławca po terenie Sudetów Zachodnich, poświęconej problematyce zagrożeń ekologicznych. Zaproponuj dogodne miejsce noclegu.

Zaproponuj ramowy program dwudniowej wycieczki autokarowej ze Świdnicy po terenie Sudetów i Przedgórza, szlakiem zabytków cysterskich. Zaproponuj dogodne miejsce noclegu.

Zaproponuj ramowy program dwudniowej wycieczki pieszej z Karpacza po terenie Karkonoszy, poświęconej rzeźbie polodowcowej. Zaproponuj dogodne miejsce noclegu.