EFEKTY PROMIENIOWANIA NA SKÓRĘ

1. Reakcje natychmiastowe- zależa od ilości pochłoniętej energii. Mają one głównie charakter oksydacyjno-redukcyjny, wywołując powstawanie wolnych rodników. Przebiegają przede wszystkim kosztem tłuszczów tworzących lipoproteiny błon komórkowych. Denaturacja błon komórkowych na skutek peroksydacji powoduje uwolnienie mediatorów zapalnych, a rozszerzenie naczyń włosowatych – pojawienie się rumienia, obrzęku. Reakcje natychmiastowe są indukowane głównie przez UVB

2. Reakcje opóźnione – dotycza białek i kwasów nukleinowych. Pojawia sie mostkowanie między cząsteczkami białkowymi, ktore doprowadza do powstania zjawiska sieciowania kolagenu i zmiany konfiguracji cząsteczek elastyny, prowadzącej do tzw elastozy słonecznej. Obserwuje sie modyfikacje tkanki łącznej, stąd przedwczesne starzenie się skory. Reakcje opóźnione są indukowane głownie przez UVA

KORZYSTNY WPŁYW UV NA ORGANIZM

-synteza witaminy D3
-tworzenie opalenizny
-działanie antydepresyjne
-synteza immunoglobin (małe dawki UV)
-leczenie chorób skóry np łuszczycy
-stymulowanie produkcji erytrocytów i hemoglobiny ( leczenie anemii)
-przyśpieszenie podstawowej przemiany materii
-obniżenie poziomu cholesterolu we krwi
-ogólne naświetlania powodują obniżenie ciśnienia krwi

NIEKORZYSTNY WPŁYW Uv NA ORGANIZM

-spadek odporności immunologicznej
-choroby skóry
-nadmierne rogowacenie skóry
-przyśpieszenie starzenia skóry
-uszkodzenie włókien kolagenu i elastyny
-powstawanie teleangiektazji
-przebarwienia

-powstawanie piegów i znamion barwnikowych
-mutacje komórek -> komórki nowotworowe rak skóry
- szkodliwy dla oczu np zaćma, skrzydlik, zapalenie spojówek

ETAPY POWSTAWANIA OPALENIZNY

1. Opalenizna natychmiastowa – hiperpigmentacja pierwotna
   pojawia sie po kilku minutach naświetlania i jest wynikiem utleniania melaniny juz istniejacej w keratynocytach. Osiagana jest max po 1-1,5 h po ekspozycji skory na uv i szybko zanika. Pigmentacja bezpośrednia jest wywołana glownie przez UVA

2. Opalenizna wtórna ( melanogeneza) – hiperpigmentacja indukowana
   rozpoczyna sie po ok 3 dniach od chwili ekspozycji na UV. Osiąga swoje maximum po ok 5-10 dni. Jest wynikiem stumulacji syntezy melaniny na nowo z tyrozyny ( melaniny mają różne barwy: eumelanina jest barwnikiem brązowym, feomelanina jest barwnikiem czerwonym) jej powstawanie stymulują:
   - hormon przysadki mózgowej msh ( hormon melanotropowy)
   -estrogeny
   -hormony tarczycy ASTH
   -prostaglandyny E2 i D2

MECHANIZMY OBRONNE SKÓRY PRZED UV

1. Rogowacenie naskórka hiperkeratoza

2. Melanocyty

3. Melanina

4. Wydzielanie potu

5. Opalenizna

6. Enzymy antyoksydacyjne

7. Owłosienie skóry

ŚRODKI OCHRONNE ZAWIERAJĄCE FILTRY DZIELIMY NA:

- FILTRY CHEMICZNE ktore działaja poprzez pochłanianie częsci promieniowania ( pochłaniają czesc promieni krotkich a druga czesc ulega odbicu ) nalezą do nich:
a) filtry syntetyczne

b) filtry o wąskim spektrum działania ( chroni przed UVB )

c) filtry o szerokim spektrum działania ( chroni przed UVA i UVB )

d) filty o średnio szerokim spektrum działania ( chroni przed UVA)

e) filtry pochodzenia naturalnego ( aloina-subst czynna aloesu, witaminy A,C,E melatonina )

-FILTRY FIZYCZNE – odbicie promieniowania całego zakresu długości fali

SAMOOPALACZE

- podstawowy składnik to dihydroksyaceton ( DHA )
-reaguje z keratyną naskórka tworząc intensywnie zabarwione brązowo żółte kompleksy
-w celu pogłębienia koloru dodaje się wyciąg z orzecha,dziurawca zawierające brązowy barwnik jugolon

SUBSTANCJE WYBIELAJĄCE

- sole rtęciowe
-pochodne fenolowe ( antyutleniacze – witamina C , kortykosteroidy,wyciągi roślinne z mącznicy z brusznicy z zielonej herbaty i rumianku)