Problematyka uzależnień

Problematyka uzależnień, profilaktyka i terapia.

Uzależnienie – nabyta silna potrzeba wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś substancji. W praktyce określenie to ma kilka znaczeń.

W języku potocznym termin "uzależnienie" jest stosowany głównie do osób, które nadużywają narkotyków , leków, alkoholu, czy papierosów. W szerszym kontekście może odnosić się do wielu innych zachowań, np. gier hazardowych, oglądania telewizji, Internetu, czy seksu. Są to uzależnienia często mniej znane i opisane, nie zawsze nawet określane w oficjalnych klasyfikacjach chorób, ICD-10 i DSM IV, jako zaburzenie. Dlatego współczesna psychologia traktuje pojęcie uzależnienia szeroko i zakłada, że obejmuje ono także (...) inne wypadki, kiedy ludzie czują się zmuszeni angażować się w ryzykowne, "wymykające się spod kontroli" zachowania (...).

Termin Nałóg alkoholowy.

Na początku XX wieku po raz pierwszy terminu tego użył Kurz i Kraepelin (1901) w odniesieniu do tych osób, które „ nie były dostatecznie silne, by zaprzestać picia, nawet wówczas gdy picie narażało ich na poważne szkody materialne, społeczne i cielesne! Najbardziej- w świetle aktualnego stanu wiedzy o alkohologii- pełną definicje nałogu alkoholowego zawdzięczamy Cimbalowi (1926) który kładł szczególny nacisk na uzależnienie się fizyczne od alkoholu, a mianowicie „że nałóg alkoholowy określa nie przyzwyczajenie używania napojów alkoholowych ale niepohamowane pragnienie upicia się.” W tym samym roku Michajłow opisał w zespole, który nazwał „choroba alkoholowa sui generis” objawy odpowiadające tak uzależnieniu fizycznemu od alkoholu , jak i uszkodzenia narządów wewnętrznych , spowodowanych przez alkohol.

Różnica między alkoholizmem przewlekłym a nałogiem alkoholowym.

Dopiero w 1933 roku Ernst wprowadził wyraźny rozdział miedzy alkoholizmem przewlekłym a nałogiem alkoholowym: „ nałogowcami są ci, który nie mogą zaprzestać pić, a alkoholikami ci, którzy cierpią wskutek uszkodzenia przez przewlekłe spożywanie alkoholu.” Przy tym autor ten różnicował typy tego fizycznego uzależnienia od alkoholu, mianowicie uważał że: „należy rozróżniać pierwotny niepohamowany głód alkoholu istniejący już zanim człowiek spożył alkohol po raz pierwszy oraz wtórny który rozwija się w jakimś czasie po wypiciu.” Ów pierwszy głód alkoholu, miało się, obserwować u psychopatów, a wtórny u typów pyknicznych, którzy staja się alkoholikami poprzez tzw. picie towarzyskie.

Jak z powyższego sumarycznego przeglądu wynika istniało wiele prób podziału alkoholizmu. Mówiono o alkoholizmie pierwotnym, prawdziwym i wtórnym czyli objawowym tj. powstałym na podłożu innych chorób, głównie psychicznych, lub też stanowiącym jeden z objawów jakiegoś innego cierpienia.

Wpływ alkoholu na zdrowie.

Wpływ alkoholu na zdrowie jest wielokierunkowy. Najgroźniejszym dla zdrowia składnikiem alkoholu jest etanol, niekorzystnie wpływający na różne narządy. Skutkiem jego nadużywania są alkoholowa marskość wątroby, przewlekłe zapalenie trzustki i zaburzenia wchłaniania. W badaniach nad wpływem etanolu na układ krążenia podkreśla się obecnie rolę alkoholu jako istotnego czynnika wywołującego nadciśnienie tętnicze.

Przypuszcza się, że alkohol wywołuje bezpośrednie zmiany w mięśniu serca (podobnie jak w innych mięśniach) oraz może być przyczyną znacznych zaburzeń rytmu. Układ nerwowy nie jest również obojętny na kontakt z alkoholem. Nowoczesne badania, szczególnie wprowadzenie tomografii komputerowej, pozwalają na wczesne wykrywanie zaniku mózgu u osób nadużywających alkoholu. Badania ostatnich lat wskazują na to, że alkohol zarówno samodzielnie, jak i we współdziałaniu z tytoniem odgrywa istotną rolę w powstawaniu pewnych rodzajów nowotworów, szczególnie przełyku, wątroby, krtani i trzustki. Prócz szkodliwego oddziaływania alkoholu na organizm człowieka dorosłego, a w szczególności na młodzież, jest on także przyczyną wielu patologii społecznych. Wzrasta liczba młodych ludzi w izbach wytrzeźwień i nasila się przestępczość wśród nieletnich popełniana pod wpływem alkoholu.

     Działania zapobiegające alkoholizmowi powinny zmierzać do eliminowania z obyczajowości młodzieży spożywania alkoholu, ochrony dzieci i młodzieży przed skutkami alkoholizmu rodziców i najbliższego otoczenia.

Uzależnienie od narkotyków.

     O narkomanii wie już każdy, nawet ten stojący na początku narkotycznej ułudy, że jest to zagrożenie dla normalnego rozwoju, dla zdrowia, nierzadko dla życia. Zjawisko narkomanii ma charakter społeczny. Dotyczy ono zarówno dzieci (w tym noworodków), jak i dorosłych. Długotrwałe przyjmowanie narkotyku prowadzi do ruiny całego ustroju. Narkomani na skutek zmniejszonej odporności częściej zapadają na choroby zakaźne (gruźlicę, padaczkę, AIDS). Matki-narkomanki mają przedwczesne i skomplikowane porody, a u noworodków mogą wystąpić objawy głodu narkotycznego. Dzieci te są często opóźnione w rozwoju fizycznym i psychicznym.

     Przyczyn uzależnienia od narkotyków upatruje się przede wszystkim w braku zaspokojenia potrzeb. Chłód, rygoryzm rodziców, obojętność, samotność dziecka, brak norm - prowadzą do deprywacji, która najczęściej przejawia się różnego rodzaju lękami, przeszkadzającymi w normalnym rozwoju osobowości. O tym, że dziecko może mieć kontakt z narkotykami, świadczą następujące sygnały: nagłe zmiany nastrojów, zmiana grona znajomych, izolowanie się od otoczenia, słabe zainteresowanie rodziną i nauką, podkradanie pieniędzy, wynoszenie wartościowych przedmiotów, częste przebywanie poza domem, długi sen, depresyjność, kłopoty z koncentracją, zaczerwienione spojówki, źrenice które nie reagują na zmianę światła, noszenie przy sobie przedmiotów przydatnych do używania narkotyków, jak przezroczyste woreczki, bibułki, drażetki, tubki z klejami, łyżka, strzykawki.

     Uzależnienie narkotyczne jest chorobą, która sprawia przede wszystkim silny ból fizyczny i psychiczny. Najprostszym sposobem uśmierzenia tego bólu jest przyjęcie środka, który pozwoli nam znaleźć zapomnienie. Tym środkiem jest narkotyk, przyjmowany w coraz większych dawkach. Regularne przyjmowanie narkotyku skutkuje odpowiednim przystosowaniem się metabolizmu komórkowego organizmu. Na brak dawki organizm reaguje głodem narkotycznym (objawy abstynencyjne), czyli bólem mięśni, niepokojem, mdłościami, biegunką, halucynacjami, delirium aż do zapaści włącznie. Jest to uzależnienie fizyczne. Towarzyszy mu uzależnienie psychiczne, które charakteryzuje brak zainteresowania czymkolwiek poza zaspokojeniem potrzeby narkotyku. Objawia się apatią, pasywnością, sennością, utratą świadomości, oszołomieniem, spowolnieniem reakcji.

Uzależnienie od tytoniu.


Nikotyna jest bardzo silna trucizną. Kropla czystej nikotyny jest dawka śmiertelna. Odkłada się w organizmie człowieka lub wywołuje natychmiastowe, ostre objawy chorobowe. Szkodliwe działanie tej substancji może być odroczone w czasie. Oznacza to, że choroba może zaatakować po kilku, a niekiedy kilkunastu latach czynnego palenia papierosów.

Są trzy zasadnicze aspekty szkodliwości palenia tytoniu: ekonomiczny, socjalny i osobisty. Z obliczeń ekonomistów wynika, że straty i koszty, jakie ponosi państwo i społeczeństwo z powodu nałogu palenia tytoniu, są bardzo duże. Owe straty i koszty obejmują przedwczesne zgony, wydatki na leczenie chorób związanych z paleniem, absencją chorobową, renty inwalidzkie, niską wydajność pracy, wypadki przy pracy, pożary itp. Do tego dochodzą straty, krzywdy i cierpienia ludzkie, wynikające z utraty najbliższej osoby, związane z przebywaniem choroby, z pozbawieniem zdolności do pracy itp. Szkodliwe dla zdrowia działanie dymu tytoniowego zależy od jego toksycznych składników, powstających w żarzącej się części palonego papierosa. Jest ich bardzo wiele. Spośród nich największe spustoszenie zdrowotne wywołują nikotyna, tlenek węgla oraz ciała mutagenne i rakotwórcze. Mechanizmy szkodliwego działania dymu tytoniowego są wielorakie i praktycznie obejmują wszystkie tkanki i narządy organizmu ludzkiego.

Pozostałe uzależnienia.

Większości ludzi uzależnienie kojarzy się z alkoholem, narkotykami, nikotyną. Tymczasem liczba elementów, bodźców, substancji, od których ludzie się uzależniają jest znacznie większa. Przedmiotem wnikliwych badań stają się: uzależnienie od pracy, od seksu, uzależnienie od telewizji, od grupy społecznej i innych, a w ostatnich latach tę listę uzupełnia uzależnienie od komputera i Internetu.

Choroba ta w szybkim tempie rozrasta się w polskim społeczeństwie, a przede wszystkim atakuje dzieci. W zwalczaniu tej choroby jako pierwsi zaczęli bić na alarm lekarze, dostrzegając w owym zjawisku elementy zagrożenia. Dzieci najpierw siedzą kilka godzin w ławach szkolnych, potem - kolejnych kilka - w domu przed komputerem. Dziecko mające do wyboru zabawę ruchową na świeżym powietrzu i zabawę komputerową wybiera zwykle tą drugą. Wzrasta więc liczba dzieci z wadami postawy, skrzywieniem kręgosłupa. Nasilają się także poważne wady wzroku oraz uszkodzenia nerwów odpowiedzialnych za ruchy nadgarstka i dłoni.


Bibliografia:



Masło Kinga

Małopolska Szkoła Wyższa w Brzesku

Wydział Nauk Stosowanych w Tarnowie

Pedagogika specjalna II rok




Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron