12 sposobów na antykoncepcje
Każda z nas w jakimś momencie życia szuka idealnego sposobu zapobiegania ciąży. Ale nawet, gdy już go wybierze, zwykle ma mnóstwo pytań o to, czy jest bezpieczny i jak go właściwie stosować, żeby działał naprawdę skutecznie.
Najlepiej na wszystkie wątpliwości odpowie oczywiście ginekolog, jednak nie zawsze podczas wizyty jest wystarczająco dużo czasu, by otrzymać wyczerpującą odpowiedź. Pewnie stąd tak wiele listów, które przychodzą do redakcji. Zebraliśmy pytania powtarzające się najczęściej i poprosiliśmy naszą konsultantkę – profesor Violettę Skrzypulec – o wyjaśnienia.
1.
Czy to prawda, że są pigułki antykoncepcyjne, które pomagają
schudnąć, a niektóre nawet działają jak afrodyzjaki?
To
raczej chwyt reklamowy. W najnowszych tabletkach stosuje się
wprawdzie hormony, które zapobiegają zatrzymywaniu wody w
organizmie, zatem przyjmowanie takich tabletek może spowodować
nieznaczną utratę wagi. To właśnie reklamowane jest jako
odchudzanie. Podobnie sprawy się mają, jeśli chodzi o działanie
pobudzające libido. U niektórych kobiet fakt zatrzymania owulacji
powoduje spadek ochoty na seks, ale u innych wręcz odwrotnie: brak
lęku przed ciążą sprawia, że są bardziej chętne.
Nasza
rada: Jeśli twoja pigułka znacznie obniża ci libido albo sprzyja
tyciu, skonsultuj się z lekarzem, by zamienić ją na inną.
2.
Niedawno w aptekach pojawił się nowy środek antykoncepcyjny:
krążek dopochwowy Nuva Ring. Czy warto zrezygnować z pigułki i
zamienić ją na ten krażek? Jak się go zakłada?
Pierścień
Nuva Ring działa podobnie jak pigułka i ma też taką samą
skuteczność antykoncepcyjną. Podstawowe różnica jest taka, że
hormony uwalniane są bezpośrednio w pochwie (w ten sposób omijany
jest przewód pokarmowy, co powoduje, że dawka leku we krwi jest
minimalna), no i oczywiście nie trzeba pamiętać o codziennym
przyjmowaniu tabletki. Pierścień umieszcza się samodzielnie.
Pozostaje on tam przez trzy tygodnie, a potem powinien zostać wyjęty
(w tym samym dniu tygodnia, w którym go włożono np. w sobotę). Po
kolejnych siedmiu dniach (w tym czasie występuje krwawienie) należy
włożyć nowy pierścień. Kobiety twierdzą, że podczas współżycia
jest on właściwie niewyczuwalny. Zdarza się (choć bardzo rzadko),
że wypadnie, wtedy wystarczy go wypłukać i włożyć ponownie.
Nasza rada: Przed zastosowaniem pierścienia (podobnie
jak pigułki) należy pójść do ginekologa i wykonać zalecone
przez niego badania.
3.
Jaki wpływ na przyszłą ciążę (i dziecko) może mieć
długotrwałe stosowanie hormonów?
Hormony
zawarte w pigułce antykoncepcyjnej nie kumulują się w organizmie.
Nie ma więc żadnego niebezpieczeństwa dla ewentualnej ciąży. Już
w następnym miesiącu po odstawieniu tabletek powinien wrócić
właściwy cykl miesiączkowania, a więc także płodność.
Antykoncepcja nie wpływa również na częstość ciąży
bliźniaczej.
Nasza rada: Czasem powrót do płodności
przedłuża się do 3–4 miesięcy i nie jest to powód do
niepokoju. Jeśli jednak po tym czasie cykl nie powróci, idź do
lekarza.
4.
Co robić, gdy konieczne jest przyjmowanie antybiotyków, które
podobno osłabiają działanie pigułki.
Większość
antybiotyków przyjmowanych doustnie rzeczywiście zmniejsza
działanie tabletek antykoncepcyjnych. Wszystko zależy od tego, w
którym dniu cyklu zaczyna się przyjmowanie antybiotyku.
Najbezpieczniej jest rozpocząć kurację w drugiej połowie cyklu
(po 14 dniu).
Nasza rada: W trakcie długotrwałego
przyjmowania antybiotyku (ponad 2-3 tygodnie) warto stosować
dodatkowe metody antykoncepcji (np. prezerwatywa), aż do momentu
zakończenia antybiotykoterapii.
5.
Czy to prawda, że kobiety z nadwagą nie mogą stosować plastrów
antykoncepcyjnych?
To
zależy od tego, jak duża jest nadwaga. Producent nie gwarantuje
pełnej skuteczności plastrów u kobiet ważących powyżej 90 kg,
ponieważ większa ilość tkanki tłuszczowej może powodować
gorsze wchłanianie hormonów.
Nasza Rada: Jeśli ważysz
więcej niż 90 kg, schudnij albo wybierz inną metodę
antykoncepcji.
6.
Czy to normalne, że w czasie przyjmowania pigułek zdarzają się
częste krwawienia międzymiesiączkowe?
Najwięcej
przypadków plamień w środku cyklu odnotowuje się w drugim
miesiącu stosowania tabletki i to jest w zasadzie normalne. Potem
jednak powinny one stopniowo ustępować.
Nasza rada:
Jeśli plamienia zdarzają się nadal, warto spróbować zmienić
tabletkę na taką, która ma inny skład hormonany i odczekać 2–3
miesiące. Gdy problem nie minie, trzeba zrobić szczegółowe
badania.
7.
Czy stosowanie środków odchudzających lub przeczyszczających
zmniejsza skuteczność działania pigułek
antykoncepcyjnych?
Preparaty
te zwykle zaburzają wchłanianie, a to rzeczywiście może
ograniczyć efekt antykoncepcyjny. Jeżeli przyjmowane środki
zalecane są przez lekarza, zawsze należy go poinformować o
stosowaniu antykoncepcji doustnej. Wtedy może on zasugerować zmianę
metody przyjmowania hormonów na przezskórną (plastry) lub
dopochwową (Nuva Ring).
Nasza rada: Nie stosuj preparatów
przeczyszczających na własną rękę. W przypadku uporczywych
zaparć poradź się lekarza.
8.
Po jakim czasie regularnego przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych
trzeba zrobić przerwę, aby oczyścić organizm?
Nowoczesne
preparaty są bezpieczne w czasie długotrwałego stosowania. Nie ma
więc konieczności robienia przerw. Warto tylko pamiętać, że po
wielu latach stosowania antykoncepcji powrót do płodności może
być nieco wydłużony (patrz pyt. 3).
Nasza rada: Biorąc
pigułkę, pilnuj terminów badań kontrolnych u ginekologa i wykonuj
wszystkie zlecone przez niego badania. Regularnie, co rok powinnaś
robić USG piersi i jajników, cytologię, kontrolę parametrów
funkcji wątroby, morfologię i ocenę układu krzepnięcia krwi.
9.
Czy jeśli zdecyduję się na branie pigułek antykoncepcyjnych,
naprawdę będę musiała rzucić palenie? Dlaczego? Czym to grozi?
Palenie,
podobnie jak antykoncepcja hormonalna, zwiększa ryzyko powikłań
zakrzepowo-zatorowych. Powoduje bowiem uszkodzenie komórek
śródbłonka, które wyściełają naczynia krwionośne od wewnątrz,
co w konsekwencji może doprowadzić do zawału serca, udaru mózgu
czy mikrozatorowości płucnej.
Nasza rada: Jeśli masz
ponad 35 lat i chcesz zacząć brać pigułkę, powinnaś rzucić
palenie papierosów. Młodsze kobiety również do tego zachęcamy,
choć u nich ryzyko chorób układu krążenia jest mniejsze.
10.
Podobno jest już metoda antykoncepcyjna dla mężczyzn, która
polega na podgrzewaniu jąder przez USG. Czy jest bezpieczna i
odwracalna?
Jądra
do prawidłowej produkcji plemników rzeczywiście potrzebują
temperatury niższej o kilka stopni, niż panująca we wnętrzu
całego organizmu. W wyższej zmniejsza się ich zdolność do
wytwarzania plemników – spada zarówno ich liczba, jak i zdolność
do zapłodnienia. Stąd prawdopodobnie przekonanie, że może to być
skuteczna metoda antykoncepcji.
Nasza rada: Metoda USG,
która związana jest z podgrzewaniem jąder jako ubocznym efektem
fali ultradźwiękowej, nie jest raczej skuteczna, stąd odradzamy
jej zastosowanie.
11.
Czy na pewno można bezpiecznie stosować pigułkę antykoncepcyjną
w czasie karmienia piersią? Czy hormony w niej zawarte nie zaszkodzą
małemu dziecku?
W
tym okresie nie wolno stosować normalnej dwuskładnikowej pigułki
ze względu na zawarty w niej estrogen. Można brać wyłącznie
pigułkę zawierającą jeden hormon – progestagen. Udowodniono, że
wprawdzie w niewielkim stopniu przenika on do mleka, jednak jest
bezpieczny dla zdrowia dziecka.
Nasza rada: Pigułkę
można zacząć brać już miesiąc po porodzie (niektórzy lekarze
zalecają odczekanie 6 tygodni). Należy ją przyjmować stale, bez
siedmiodniowych przerw.
12.
Jaka pigułka jest najlepsza dla nastolatki?
Nie
ma w zasadzie podziału na pigułki dla młodszych i starszych
kobiet. Lekarz dobierając najlepszy preparat bierze pod uwagę nie
tylko wiek, ale również wiele różnych czynników, między innymi
wagę czy też rodzaj miesiączek (skąpe, obfite, bolesne). U
młodych osób często dobiera się pigułkę także ze względu na
jej dodatkowe działania np. poprawę cery przez likwidację
trądziku.
Nasza rada: Zawsze trzeba odczekać 2–3
cykle, by organizm mógł przyzwyczaić się do pigułki. Ale jeśli
okaże się, że jest źle tolerowana, trzeba skonsultować się z
lekarzem i szukać innych preparatów.