Metabolizm to wszystkie zachodzące w kom reakcje chemiczne. Warunkiem życia kom jest przemiana materii i tworzące się związki przemiany energetycznej. Metabolizm nie zawsze przebiega tak samo. Procesy katabolizmu i anabolizmu zachodzą równocześnie, choć w różnych strukturach kom. Produktem przemiany metabolizmu jest wydalana energia, która jest niezbędna do dalszego funkcjonowania.Anabolizm- proces syntezy wymagający dostarczenia energii (fotosynteza, chemosynteza, biosynteza białek, lipidów, węglowodanów, synteza DNA i RNA)Katabolizm- reakcja rozkładu w wyniku, której następuje uwolnienie energi (oddychanie kom, rozkład białek, węglowodanów i lipidów)Enzymy- są to wielocząsteczkowe białka działające jak katalizatory, przeprowadzają wszelkie przemiany chem w organizmie. Przyspieszają one i ułatwiają zachodzące w kom reakcje, obniżają energię aktywacji. Enzym sam nie ulega przemianie składa się z części białkowej apoenzym i części niebiałkowej zw. kofaktor.Rodz enzymów- zawarty w ślinie(amelaza ślinowa); w skład soku trzustkowego wchodzą 3 gr enzymów, które hydrolizują białka, węglowodany i tłuszcze. Proteazy(wszystkie enzymy): trypsyna i eretrypsyna, amelaza trzustkowa(diastaza),lipaza. Hydrolazy- enzymy, które rozpuszczają substrat na 2 cząst z przyłączenia wody Cykl Krebsa- cykl kw cytrynowego. Enzymy odgrywają b ważną rolę w utlenianiu skrobi i cukru. Dzięki temu kom otrzymuje dużą ilość energi. Ostatecznym produktem utleniania jest CO2 i H20. Skrobia hydrolizowana jest do glukozy, ta z kolei ulega rozkładowi do kw mlekowego lub, kw pirogronowego. Z kolei kw pro gronowy w cyklu kw cytrynowego, czyli cyklu KREBSA do ostatecznego produktu Co2 i H2O. W procesie tym wytwarza się duża ilość energi, z APT i tworzy się ATP. Tworzenie wysoko energetycznego ATP odbywa się przy udziale fosforu i tlenu.W procesie polegającym na usuwaniu z organizmu szkodliwych produktów. H20 odgrywa dużą rolę. Woda wydala z organizmu szkodliwe produkty poprzez proces oddychania, pocenia i przez drogi moczowe np.: nadmiar kw moczowego. Roztwór hipertoniczny- jego stężenie jest większe w soku kom.Fotosynteza- złożona reakcja syntezy związków organicznych z prostych substytucji nieorganicznych(Co2 i H20) odbywające się z wykorzystaniem energi świetlnej. W procesie tym powstają związki mniej utlenione, ale bogatsze w energię. Im więcej związek zawiera at wodory tym wyższa jest wartość energetyczna. Gł. związkiem powstającym w wyniku redukcji co2 są cukry. Fotosynteza przebiega w chloroplastach w 2 fazach; f świetlna(przebiega w granach chloroplastu): f ciemna(przebiega w stronie). Stron- subst bogata w związki enzymatyczne. Gran- zawiera subst białkową barwinki(chlorofil, karoten0 tzw karotenoidy. F świetlna- polega na przekształceniu e świetlnej wiązań chem zawartych w ATP. Chlorofil odgrywa rolę pompy ssąco-tłoczącej zawierając elektrony z cząsteczek wody i przekazuje innym związkom. Gdy związek traci elektrony ulega utlenianiu, a gdy je przyłancza ulega redukcji. Osmoza- amorzutne przenikanie rozpuszczalnika przez przegrodę półprzepuszczalną z roztworu o stężeniu mniejszym, do roztworu o stężeniu większym, odgrywa duża role w procesach biol wynika z dążności układu do wyrównania stężeń. Dyfuzja-przenikanie cząsteczek jednej subst w obrębie drugiej(przy bezpośrednim ich zetknięciu), spowodowane bezładnym ruchem cieplnym cząsteczek. Transpiracja- wydzielanie wody(w postaci pary)przez rośliny lądowe, odbywa się głównie przez aparaty szparkowe liści, czynnik utrzymujący ruch wody w roślinie, przyczynia się pośrednio do rozprowadz soli min, powoduje obniżenie temp liścia. Turgor- stan jędrności żywych kom lub tkanek roślinnych, spowodowany wypełnieniem ich wakuoli wodą, deficyt turgorowy objawia się siłą ssącą kom. Autotrofizm(samożywność)- oznacza zdolność syntezowania w pierwszym rzędzie cukrów, ale potem także wszystkich pozostałych związków organicznych. Posiadają tę możliwość rośl zielone, sinice i części bakterii. Heterotrofizm- organizmy zwierzęce(człowiek) w tym także grzyby potrafią budować związki organiczne, tylko, jeśli dysponują innymi substancjami organicznymi. Chemosynteza-starsza odmiana samożywności w procesie tym do asymilacji Co2 używa się e chemicznej wyzwalanej podczas reakcji egzoergicznych. Potęcjeł wodny-miara energi swobodnej cząsteczek wody. Rośliny pobierają wodę przez korzenie, transportują w łodygach i transpirują przez liście zgodnie z gradientem potęcjałów wodnych(odwrotnie w stos do potęcjałów osmotycznych). Ogólne zapotrzebowanie rośliny na wodę jest duże i wielokrotnie przekracz masę samej roślinyUkład pok. Do subst odżywczych zaliczmy: węglowodany, białka, tłuszcze. Trawienie- to hydroliczny rozkład z udziałem enzymów trawiennych, wielocząsteczkowych substancji na subst mało cząsteczkowe. Subst te są wchłaniane przez bł. kom i przyswajanie przez organizm. W procesie trawiennym biorą udział następujące organy przewodu pok.: - jama ustna, gardło, przełyk, żołądek, trzustka, wątroba, 12stnica(początek jelita cienkiego), jelito cienkie, grube, odbyt