Znaczenie wzroku i innych zmysłów w życiu człowieka.

O dostępie informacji decydują zmysły w różnym stopniu:

• Wzrok 82%

• Słuch 11%

• Węch 3,5%

• Dotyk 1,5%

• Smak 1%

• Inne 1%

Znaczenie wzroku:

• Oddziałuje na niego największa liczba bodźców

• Należy do tzw. Telezmysłów- odbiera bodźce z pewnej odległości

• Należy do zmysłów wrażeń tzw. Jednoczesnych, a więc potrafi obejmować wszystkie wzrokowe cechy jednocześnie wielu przedmiotów i zjawisk znajdujących się w polu percepcji

• Jest zmysłem receptorycznym, tzn. że stale oddziałują na niego bodźce niezależnie od woli człowieka

• Dostarcza takich bodźców które mogą nie być odbierane przez inne zmysły (np.barwy, jasność, stosunki przestrzenne)

• Pozwala poznać rzeczywistość zjawisk, przedmiotów

• Pełni funkcję orientacyjną

• Pozwala nawiązać kontakt z innymi osobami

• Bierze udział w zajęciach wymagających współudziału z osobami innymi

• Pozwala korzystać z dóbr kultury: film, malarstwo

• Bierze udział w zajęciach sportowo-rekreacyjnych..

1. Ze względu na czas utraty wzroku:

• Osoby niewidome- osoby te utraciły wzrok przed 5 rokiem życia

• Osoby ociemniałe- osoby te straciły wzrok po 5 roku życia

2. Międzynarodowa klasyfikacja uszkodzeń, niepełnosprawności i ograniczeń w rolach, opublikowana przez WHO w 1980r.:

• Wzrok normalny- ostrość wzroku powyżej 0,3

• Słabowzroczność- obniżenie ostrości wzroku od 0,3-0,05

• Ślepota- ostrość od 0,02-0,05; poczucie światła; całkowite zniesienie czynności wzrokowych

3. Ze względu na uszkodzenie pola widzenia:

Normalne pole widzenia każdego oka wynosi w płaszczyźnie poziomej 150 stopni, a w

płaszczyźnie pionowej 120 stopni.

• Koncentryczne( równomierne) ograniczenie pola widzenia które może być:

• Niewielkie-średnica pola widzenia 120 i mniej

• Umiarkowane- średnica pola 60 i mniej

• Znaczne- średnica pola 20 i mniej

• Głębokie-średnica pola 5 i mniej

• Widzenie lunetowe-widzenie tylko bardzo małą częścią siatkówki( jak w przypadku patrzenia przez dziurkę od klucza)

• Widzenie połowicze( ślepota połowicza) polegająca na wypadnięciu połowy pola widzenia po lewej lub prawej stronie

• Inne uszkodzenia pola widzenia- np. wysypkowe ubytki pola widzenia w postaci mroczków( np. mroczek centralny w okolicy plamki żółtej) lub ćwiartkowego wypadnięcia pola widzenia.

4. Wg. Zaburzenia widzenia barwnego (wg. Szewczuk 1979)

• Monochromatyzm-całkowita ślepota na barwy człowiek widzi całą rzeczywistość tylko w różnych odcieniach szarości

• Dichromatyzm – czyli ślepotę w obrębie pewnych barw:

• Protanopia- nierozpoznawanie barwy czerwonej mylenie jej z zieloną

• Deuteranopia-(daltonizm)- nierozpoznawanie barwy zielonej lub mylenie jej z czerwoną

• Tritanopia- nierozpoznawanie barwy żółtej i niebieskiej

• Trój chromatyzm nieprawidłowy- nieznaczne zaburzenia widzenia barwnego przejawiające się najczęściej w gorszym rozróżnianiu barwy zielonej i czerwonej bez całkowitej utraty wrażliwości na te barwy

5. wg . definicji zawodowej:

• Osoby niewidome- osoby które w pracy zawodowej opierają się głównie na pozostałych zmysłach, a więc całkowicie niewidomi. Natomiast w odniesieniu do innych osób z uszkodzonym wzrokiem oznacza to że zachowana sprawność wzrokowa jest zbyt mała do wypełniania funkcji orientacyjnych na stanowisku i w miejscu pracy oraz funkcji kierującej i kontrolującej w trakcie wykonywania pracy są to osoby ZAWODOWO NIEWIDOME

• Osoby słabo widzące- osoby które pomimo znacznego uszkodzenia czynności wzrokowych wykorzystują je dla orientacji, kierowania i kontrolowania przebiegu pracy.

6. Aspekt pedagogiczny wyróznia:

• Niewidomych- dzieci które nic nie widzą. Cechuje je niemożność korzystania z wrażeń wzrokowych

• Szczątkowo- widzące- spostrzegają przedmioty, a właściwie zarys ich kształtów oraz ruchy; mogą mieć także możliwość rozróżniania barw oraz wzrokowej orientacji przestrzennej

• Słabo widzące-zalicza się dzieci u których ostrość wzroku mieści się w przedziale od 0,06 do 0,25 normalnej ostrości. Oznacza to że z odległości 1-5 m mogą one odróżnić czarne znaki wysokości 3 cm, które osoby z normalną ostrością wzroku widzą z odległości 20 m

7. Obecna terminologia pedagogiczna rozróżnia :

• Niewidome- na skutek braku wzroku posługują się pismem punktowym Braille’a

• Słabo widzące- które mogą posługiwać się pismem drukowanym