ISTOTA POLITYKI MAKROEKONOMICZNEJ
Aby zacząć rozważania na temat istoty polityki makroekonomicznej ważne jest by zrozumieć co mamy na myśli używając słowa polityka gospodarcza – od tego trzeba zacząć. Polityka gospodarcza jest nauką stosowaną ekonomii i formą praktyki gospodarczej państwa. Jest ona jedną z kilku głównych polityk państwa, takich jak: polityka zagraniczna, polityka społeczna, polityka obronności, polityka ekologiczna.
Polityka gospodarcza dzieli się na:
politykę makroekonomiczną – są to oddziaływania państwa, które dotyczą całokształtu społecznego procesu gospodarczego i prowadzone są głównie z użyciem podstawowych mechanizmów jego regulacji - pieniądza i budżetu państwa.
politykę mikroekonomiczną – określa się ją jako regulację konkretnych zagadnień gospodarki, jej poszczególnych gałęzi, rodzajów produkcji, rynków na określone towary i usługi.
Polityka makroekonomiczna to oddziaływanie rządu (państwa) na zachowania się gospodarki jako całości, za pośrednictwem całego wachlarzu narzędzi polityki gospodarczej. Jest to więc polityka gospodarcza prowadzona w skali makro, której podstawowym i głównym zadaniem jest poprawa poziomu życia całej lub większości ludzi, poprzez dążenie do o realizacji określonych celów, którymi są:
1) pełne i stabilne zatrudnienie (między innymi również poprzez likwidację bezrobocia)
2) stabilne ceny na rozsądnym poziomie (nie krzywdzące zarówno konsumentów jak i producentów – znalezienie „złotego środka”)
3) wysokie zarobki (pobudzające wydajność pracowników, adekwatne do nich pracy i zaangażowania w wytwarzanie dóbr i usług)
4) inne cele o charakterze międzynarodowym (utrzymanie korzystnych stosunków ekonomicznych z kontrahentami w skali globalnej/regionalnej/krajowej).
Teraz krótko scharakteryzuje powyższe cele:
Ad. 1. Zatrudnienie: wysokie zatrudnienie i niskie bezrobocie, zapewnienie dobrej i wysoko płatnej pracy wszystkim, którzy chcą pracować i są do tego zdolni.
Ad. 2. Stabilność poziomu cen: ustabilizowany albo rosnący w łagodnym tempie poziom cen, jednakowoż przy cenach i płacach wyznaczanych działaniem wolnych rynków.
Ad. 3. Wysokie zarobki: wysokość zarobków uwzględniająca pracę, wykształcenie, zaangażowanie, stanowisko pracy, oraz możliwość zaspokojenia potrzeb za pomocą wypracowanego dochodu.
Ad. 4. Inne cele o charakterze międzynarodowym: stosunki gospodarcze z zagranicą charakteryzujące się stabilnością kursu waluty i zbilansowaniem (w mniejszym czy większym stopniu) eksportu i importu.
W zakres polityki makroekonomicznej wchodzą m.in.:
polityka pieniężna, polityka finansowa, polityka fiskalna
polityka budżetowa, której częścią jest polityka fiskalna
polityka handlowa w tym m.in. polityka celna.
polityka dochodowa
polityka stabilizacyjna.
Aby
Rząd mógł dokonać wyboru odpowiednich działań, musi mieć
możliwość dokładnego śledzenia przebiegu procesów
gospodarczych. Umożliwia to wiele miar (wskaźników), najważniejsze
z nich to :
1) produkt narodowy brutto i netto, które są
precyzyjnymi miarami ogólnej produkcji krajowej
2) dochód narodowy, dochody osobiste, które są miarami siły nabywczej konsumentów przed i po opodatkowaniu (dochody brutto i netto)
3) stopę bezrobocia, która pokazuje trudność w znalezieniu pracy na rynku
4) stopy inflacji, ukazujące trwały wzrost ogólnego poziomu cen (przy uwzględnieniu zmiany jakości wytworzonych dóbr i usług).
Bibliografia:
P.A.Samuelson, W.D.Nordhaus, Ekonomia 1, PWN, Warszawa 1995.
Stachowiak Z., Ekonomia. Zarys podstawowych problemów, WSFiZ, Warszawa 2000.
Encyklopedia Zarządzania - http://mfiles.pl/pl/index.php/Polityka_gospodarcza
David Begg, Makroekonomia, PWE, Warszawa, 2007