Rynek finansowy, segmenty rynku finansowego, różnica między rynkiem pieniężnym a kapitałowym.

Rynek finansowy:

-koncentruje popyt i podaż na kapitał,

-dokonuje się tu transakcji instrumentami finansowymi,

-posiadacz dowolnej formy kapitału ma możność jej zainwestowania,

-podmiot poszukujący kapitału otrzymuje szansę na zaspokojenie swoich potrzeb.

W zależności od okresu dysponowania środkami przez podmiot finansujący własną działalność oraz celów pozyskania środków możemy wyróżnić rynek pieniężny i kapitałowy.

Rynek pieniężny wykorzystywany jest do finansowania bieżącej działalności podmiotu. Tutaj zaciąga się kredyty i pożyczki krótkoterminowe. W celu uzyskania potrzebnego kapitału można też posłużyć się papierami wartościowymi o krótkim terminie zapadalności, takimi jak: weksle, czeki czy bony komercyjne.

Rynek kapitałowy jest segmentem rynku finansowego, który tworzą transakcje zawierane długoterminowymi instrumentami finansowymi, tzn. instrumentami o terminie realizacji dłuższym niż rok, przeznaczonymi na finansowanie inwestycji. Na rynek kapitałowy składają się m.in. rynek papierów wartościowych, rynek hipoteczny, rynek długoterminowych pożyczek bankowych.

Różnica między rynkiem pieniężnym a kapitałowym.

Rynek pieniężny- służy finansowaniu działalności bieżącej podmiotów. Zaciąga się tu kredyty i pożyczki krótkoterminowe oraz emituje krótkoterminowe papiery wartościowe.

Rynek kapitałowy- służy finansowaniu działalności inwestycyjnej. Tworzą go transakcje długoterminowymi instrumentami finansowymi.

Rodzaje instrumentów finansowych występujących na rynku pieniężnym i kapitałowym.

Instrumenty finansowe

- są to umowy, kontrakty między stronami, określające zależność finansową, w jakiej pozostają obie strony,

- przez inwestora instrumenty finansowe są klasyfikowane w aktywach bilansu,

- przez emitenta instrumenty finansowe są uwzględniane w pasywach bilansowych.

W wąskim ujęciu przez instrumenty finansowe rozumiemy dowody potwierdzające tytuł własności lub długu.

Instrumenty finansowe stanowią zespół narzędzi pieniężnych wykorzystywany przez różne podmioty do osiągania różnych celów w różnych dziedzinach życia gospodarczego, społecznego, w ramach różnych stosunków (transakcji) gospodarczych.

Instrumenty rynku pieniężnego są to:

Są to papiery wartościowe lub prawa majątkowe opiewające na wierzytelności pieniężne o terminie realizacji nie dłuższym niż rok, których wartość może być ustalana w każdym czasie. Maja one charakter wierzycielski i bezwzględnie obowiązujący termin wykupu.

Instrumenty te mogą mięć charakter dyskontowy (gdy są sprzedawane poniżej ceny nominalnej, a odkupywane po cenie nominalnej) lub też mieć charakter odsetkowy (kuponowy).

Podstawowe instrumenty rynku pieniężnego:

Bony skarbowe – są to papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa w celu zaspokojenia potrzeb

pożyczkowych budżetu państwa. Są to instrumenty o charakterze dyskontowym, emitowane w seriach najczęściej na okres 13, 26 i 52 tygodni.

Bony pieniężne – są to papiery wartościowe emitowane przez Narodowy Bank Polski w celu regulowania ilości pieniądza w obiegu; maja charakter dyskontowy.

Weksle – są to papiery wartościowe emitowane przez dowolnych emitentów i wyrażają prawo inwestora do bezwarunkowego zwrotu udostępnionych środków w określonym miejscu i czasie. Maja one formę dyskontowa i są zbywalne przez indos (ich emisje i obrót reguluje Prawo wekslowe). Rodzaje weksli: własne i trasowane.

Certyfikaty depozytowe – są papierami wartościowymi emitowanymi przez zróżnicowanych emitentów na rynkach krajowych i zagranicznych w formie kuponowej i przedstawiają prawo do zainwestowanych środków wraz z odsetkami. Z reguły maja charakter zbywalny.

Papiery komercyjne (commercial papers) – są emitowane przez przedsiębiorstwa za pośrednictwem banków maklerskich biur maklerskich i służą ich krótkookresowym potrzebom finansowym. Mogą mieć formę dyskontowa lub kuponowa. Mogą być emitowane na podstawie Prawa wekslowego, Ustawy o obligacjach lub też Kodeksu cywilnego. Z uwagi na dowolna formę prawna z reguły nie sa papierami wartościowymi.

Pożyczki międzybankowe – forma długu miedzy dwoma bankami komercyjnymi oparta na prawie cywilnym, służą zaspokojeniu krótkookresowych potrzeb kapitałowych banków. Maja formę kuponowa, ale zwykle są niezbywalne.

Instrumenty rynku kapitałowego

Są to instrumenty średnio- i długoterminowe, dzięki którym możliwe jest zdobycie kapitałów na finansowanie inwestycji. Instrumenty rynku kapitałowego - można podzielić ze względu na:

- rodzaj uosabianego prawa majątkowego: wierzytelnościowe i udziałowe,

- sposób przenoszenia tytułu własności do praw majątkowych: na okaziciela i imienne,

- charakter uzyskiwanych dochodów: przynoszące stały dochód i przynoszące zmienny dochód,

- poziom ryzyka: bez ryzyka (bony skarbowe, obligacje skarbowe), o małym ryzyku (obligacje dużych przedsiębiorstw), o umiarkowanym ryzyku (akcje), o wysokim ryzyku (instrumenty pochodne),

- stopień płynności: o niskim poziomie płynności, o wysokim poziomie płynności.

Do podstawowych instrumentów rynku kapitałowego zaliczamy:

- akcje, prawa poboru i prawa do akcji,

- obligacje,

- listy zastawne,

- certyfikaty inwestycyjne,

- jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych,

- czasami także weksle i papiery komercyjne jeżeli maja charakter długoterminowy

- instrumenty pochodne, czyli derywaty,

Akcja- jest papierem wartościowym o charakterze udziałowym wyrażającym część kapitału akcyjnego spółki.

Prawa do akcji (PDA) – potwierdzają prawo do posiadania akcji w okresie miedzy formalnym przyznaniem akcji, a ich dopuszczeniem do obrotu giełdowego.

Prawo poboru – potwierdzają prawo do otrzymania akcji nowej emisji; ich objecie zapewni utrzymanie takiego samego udziału w kapitale spółki.

Obligacja jest papierem wartościowym o charakterze wierzycielskim emitowanym w serii, w którym remitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatoriusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonych świadczeń, polegających na wykupie obligacji w odpowiednim czasie i na określonych warunkach.

Certyfikat inwestycyjny jest papierem wartościowym, będącym udziałem w funduszu inwestycyjnym, emitowanym przez fundusze inwestycyjne zamknięte i mieszane na okaziciela, jest niepodzielny reprezentuje równe prawa majątkowe.

Jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych nie sa papierami, wartosciowymi, ale odzwierciedlają prawa majątkowe, reprezentujące wierzytelność w stosunku do funduszu inwestycyjnego otwartego.

Listy zastawne – to dłużne papiery wartościowe, których podstawą sa wierzytelności banków hipotecznych zabezpieczone hipotekami lub gwarancja określonych instytucji (m.in. Skarb Państwa i NBP). Emitent listów- bank hipoteczny, zobowiązuje się wobec ich posiadacza do spełnienia określonego świadczenia pieniężnego - wypłaty odsetek i wykupienia samego listu w sposób i w terminach określonych w warunkach emisji.