2. Przedszkole jako instytucja wychowawcza.

Przedszkole jest to instytucja opiekuńczo-wychowawcza, do której uczęszczają dzieci w wieku od lat 3 do rozpoczęcia obowiązku szkolnego, czyli aktualnie jest to wiek 5/6 lat. Wychowanie przedszkolne jest pierwszym etapem edukacji. Już w społeczeństwie pierwotnym występowały specjalne zabiegi wychowawcze o charakterze społecznym przygotowujące dzieci do życia, a co się z tym wiąże pierwsze instytucję wychowawcze.

Podstawą pracy wychowawczo-dydaktycznej w przedszkolu jest program wychowania. Obecnie dokumentem obowiązującym jest Podstawa programowa wychowania przedszkolnego (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, załącznik nr1). Podane są w niej cele wychowania przedszkolnego, obszary, w których nauczyciel ma za zadanie wspomagać rozwój, wychowywać i kształcić dzieci.

Głównym celem wychowania przedszkolnego jest wszechstronny rozwój osobowości dziecka, przejawiającej się w sferze intelektualnej, emocjonalnej, wolicjonalnej, w aktywności ruchowej, społecznej, poznawczej, w twórczości artystycznej i wrażliwości estetycznej.

Przedszkole ma więc za zadanie przygotować dziecko do życia, jak również do podjęcia nauki w szkole.

Współcześnie przedszkole spełnia wobec dziecka następujące funkcje:

-Opiekuńczo-zdrowotną:

Funkcja ta obejmuje sprawowanie opieki nad dzieckiem, dbanie o jego zdrowie oraz bezpieczeństwo na czas nieobecności rodziców lub opiekunów. Przedszkole musi być tak zorganizowane i wyposażone, żeby spełniać wszystkie potrzeby dziecka w tym zakresie.

-Stymulacyjną:

Funkcja ta ma na celu pobudzanie i ukierunkowanie procesów rozwojowych dziecka. Każde dziecko powinno mieć stwarzane w przedszkolu takie warunki, aby mógł indywidualnie się rozwijać poprzez własną aktywność, inicjatywę, poprzez zabawę.

-Profilaktyczną:

Funkcja ta polega na przeciwdziałaniu wszelkim zagrożeniom dla zdrowia dziecka i jego psychiki.

-Korektywną:

Funkcja ta ma na celu korygowanie wad rozwojowych, a także wyrównywanie różnic w rozwoju biopsychicznym. Nauczyciel wychowania przedszkolnego podejmuje działania wobec dzieci cierpiących z powodu złych warunków w domu, w środowisku społecznym, a także w wyniku wad rozwojowych.

-Kompensacyjną:

Funkcja ta ma na celu kompensować, wyrównywać wszystkie braki, jakie dziecko posiada.

-Dydaktyczną:

Funkcja ta ma na celu wyposażenie dziecka w wiedzę, umiejętności, nawyki, a także przygotować go do roli ucznia. Przedszkole powinno motywować dziecko do podejmowania wysiłku intelektualnego, a nauka powinna mu sprawiać satysfakcję.

-Socjalizacyjną:

Funkcja ta polega na włączaniu dziecka w życie środowiska społecznego. Przedszkole pokazuje wartości kulturowe, dziecko poznaje normy, zachowania i czerpie wzory zachowań. Dziecko w przedszkolu poznając normy społeczne i konfrontuje je z tymi, które dotychczas posiadał.

-Osobotwórczą:

Funkcja ta polega na rozwijaniu osobowości dziecka. Dziecko kształtuje swoją osobowość poprzez zabawę. Wykorzystując swoje możliwości dowiaduje się o swoich mocnych i słabych stronach, akceptuje siebie takim, jakie jest.

Zadania wychowawcze przedszkola są wielostronne, szerokie, złożone i wymagają od nauczyciela wiedzy z wielu dziedzin życia.

Zasady pracy w przedszkolu to najogólniejsze normy prawidłowego kierowania rozwojem dzieci. Szczególnie ważne znaczenie maja:

1. Zasada zaspokajania potrzeb dziecka, która polega na wpływaniu na jego dobre samopoczucie fizyczne, psychiczne i społeczne, a tym samym na jego zdrowie. Szczególnie należy dbać o zaspokajanie potrzeb biologicznych, emocjonalnych, społecznych, bezpieczeństwa, miłości, uznania, ruchu, działania, poznawania świata, osiągnięć w zespole. Powinno to odbywać się w atmosferze zaufania, wiary we własne siły, serdecznej i traktowane przychylnie przez nauczyciela.

2. Zasada aktywności, która polega na tym, że przedszkole powinno rozbudzać aktywność dziecka oraz je wzbogacać.

3. Zasada indywidualizacji, która wskazuje na konieczność otoczenia troską każdego dziecka i na gotowość nawiązywania z nim indywidualnego kontaktu.

W świetle współczesnych założeń pedagogiki przedszkolnej dziecko jest traktowane jako podmiot wychowania. Zatem podstawową umiejętnością pedagogiczną kadry przedszkola jest rozumienie rozwojowych i indywidualnych potrzeb dziecka oraz znajdowanie odpowiednich dróg ich zaspokajania w specyficznych warunkach placówek przedszkolnych. Oczywiście do nadrzędnych zadań należy zaliczyć uwzględnienie w procesie wychowania współzależności potrzeb biologicznych i psychicznych dziecka.