IKOKNOKLAZM 726-843

Ikonoklazm miał na celu oczyszczenie Religi z przesądnych praktyk

726-LEON III Izauryjczyk cesarz wydał Pierwszy dekret przeciw ikonom zniszczył wiz Chrystusa na drzwiach pałacu cesarskiego nad brama Chalke . Polityka obrony przed najazdami islamu związku z czymm zbliżyli się do wpływów muzułmanów oraZz przeciwnosciam przedstawiania wiz religijnych. Tryumf ortodoksji 843 koniec ikonoklazmu. 787 sobór Nicejski II zezwolenie powtórne uzawanie sw wizerunków. 813 papież Leon V arneńczyk i jrgo następcy Michał II i Teofil odrzucaja za łożenia sobor. W czsie ikonoklazmu powstawały świedzkie wiz zakazano tylko wiz św oskarżono w związku z tym jego zwolennikow o propagande np. na monetach przedstawienie cesarzy nie Chrystusa. Dekoracja budynków; zamiast św wizerunków które usunięto wyst dek roślinna i ptaszne- było to odrodzenie typu sztuki używanej we wczesnym chrześcijańskim malarstwie czy sztuce wschodu – to nie oni wymyślili

Sztuka za ostatniego Ikonastycznego cesarza Teofila – miała luksusowy gust bdował nowe budowle wielki splendor znał i chciał prześcignąc budowle wsch kalifów abbsydzkich. Nie wiadomo jak wygladały dek w budowlach Teofila jednak przypuszcza się iż bardzo mocno nawiązywał Dio założeń wsch .

Tkanina – jedwabna z nieznanym cesarzem polujćym na lwa była darem ikono klastycznego cesarza Konstantyna V dla opactwa Mozac w Owerni- cesarz na koniu przebija lwa włócznia –adaptacja sassanickiej perskich wiz nawet cesarz persko wyglada.

Rekopis- Patriarch Nicephorusa pocz IX w mowa tu o tym iż ikonostasy w jego czasie dek były zwierzetami i potworami

Wpływy w ikonoklazmie sa perskie arabskie – orientalne.

Generalnie nie byli zbyt pochłonięci sprawa sztuki 

Ikonoklazm, 726cesarz leon III izauryjczyk nakazal usunac obraz Chrystusa z drzwi palacu cesarksiego Halke, zastepujac go krzyzem. Akt ten wstrzasnal opinia publiczne, rozruchy, ludnosc chciala przywrocic ten obraz i obrazy w ogole.

730, zgromadzenie duchowne i swieckei podjelo decyzje oficjalnej walki z obrazami. Syn cesarza, konstantyn V, zdwoil wysilki w tym kierunku i w 754 zwolala w K synod na ktorym potepiono kult obrazow, co stalo sie powodem surowych przesladowan ikonodułow. Nastepcy K. V – Leon VI i K VI nie nasladowali go.

K VI, matka cesarza to Irena, podjal probe przywrocenia kultu obrazow.

VII sobor ekumeniczny, 787, nicea – zatwierdzil kult ikon ponownie.

Ale heretycka doktryna miala silny zakres i trzeba bylo czekac pol wieku zeby zniknely wszystkie slady.

813-820, Leon V, obrazoborstwo przybralo znowu na sile i stalo sie ponownie oficjalna doktryna potwierdzona przez sobor w K w 815.

842 – wraz z objeciem tronu przez Michala III i jego malzonke Teodore, walka zostala zakonczona. Jej koniec wyznacza ortodoksyjny sobor 843 w K. do dzis w pierwsza niedziele wlk postu obchodzi sie swieto ortodoksow.

Centrum ruchu obrazoborcow - dwor cesarski.

Ikonoklazm znajdowal jednak glowny odzwiek wsrod odlamow kleru i ludi, zwl na wschodzie azji mniejszej skad pochodzili cesarze ikonoklasci. Ruch ten nie ograniczyl sie do sfer dworskich lecz dotarl do calego panstwa.

Na wschodzie dluga tradycja monofizycka przygotowla teren opozycyjni w stos do ortodoksji greckiej. Odrzucali podwojna natura Chr na korzysc jednej laczacej je sily. Doktryna ta dawala oparcie wrogosci wobec obrazow, dodatkowo naturalne to bylo w tym regionie.

Dolacza sie judaizm i islam, gwaltowna ekspansja, w pewnej mierze element katalizujacy.

Tekst kisegi wyjscia „nie uczynisz sobie obrazu ani zadnego posagi ktory jest wysoko i nisko na ziemi”, judaizm odrzucal obrazownaie figuralne. Islam wykluczal z sanktuariow. A chrz ikonoklazm ograniczyl zakaz do przedstawien chrystusa i swietych.

Przetrwalo (krzyz w apsydzie)

- mozaika w apsdzue u sw Ireny w Konstantynipolu

- sw Zofia w Salonikach

- kosciol zasniecia w Nicei

Sztuka obrazoburcow – ikonoklazm nie stworzyl wlasnej sztuki, rozwinal tylko aspekty juz istniejacej i eliminujac inne. Uznal jeden tylko symbol chrzescijanski – KRZYZ. Jako symbol triumfu chrystusa – monety, apsydy, drzwi kosciolow. Gdzie indziej w kosciele sa tematy swieckie od dawna bedace w uzyciu ale drugorzednie – scey polowan, winobranie, wic roslinna z ptakami i zwierzakamia. Ikonografia cesarska – cyrk, walki, triumfalne wjazdy.

(W tej epoce konczy sie takie cesarskie obrazownaie ).

Jakie byly wtedy dekoracje meczetow:

- Syria, jordania, damaszek, jerozolima – meczety anikoniczne, palace swieckie. Styl odpoweiada przedislamskiej sztuce regionu.

Mozaik iz tego czasu zachowala bazylika narodzenia w Betlejem, jej dekoracje ilustrje temat chrzescijanski – przedstawienie soborow ekumenicznych i prowunacjalnych. Poczatek VIII wieku – typowy program biz tego czasu – wyznanie wiary ortodoksyjnej, styl muzulmanski, ikonografia dosotosuje sie di przepisow islamu, ktorego wyznawcy umieszali tu swoje modlitwy. Zamiast zgromadzenia ojcow kosciola zp rzewodnictwem cesarza wprowadza inskrycpje strzeszcajace decyzje synodow J ramy architektocznie i oltarze przypomianaj koscioly bedace miejscem tych soborow. Brak postaci ludzkich.

Teofil, ostatni cesarz ikonoklasta, palaca w Bryas. Upodobnil te dekoracje do muzulmanskich, chcial nasladowac abbasydow.

Wply na sztuke pozniejsza – glebokie oddzialywanie teologii na sztuke. Aby obalic idee ikonoklazmu, Jan z Damaszku, wybitny teolog, o kulcie obrazu napisal liczne traktaty, ktore uformowaly podstawy doktryn ikonodułów. Idea, ze obraz swiety jest symbolem i posrednikiem miedzy bytem materialnym swietych postaci a ich bytem niematerialnym. Odnoszac wyobrazenie chrystusa do dogmatu wcielenia laczy problem obrazow z doktryna zbawienia. Dzieki tym argumentow przypisuje obrazom to samo znaczenie co nauczaniu religijnemu.

Tematy swieckie przyjete i tolerowane uprzednio zostaly usuniete z kosciolow i stosowano je do dek palacow.

Triumf ortodoksji oznaczajacej zwyciestwo kosciola przycyzynil sie do usuniecia ostatnich sladow laickiego panstwa oa tracyji antycznej i zaniku poganskiego oddzialywania na sztukie.