ie na zimno b\'b3yszcz\'b9
ce pod wysokimi gwiazdo}{\fs24\kerning24 zbiorami miasto Xuthal.
\par }{\f76\fs24\kerning24 - Powiedz mi, Conanie - zdoby\'b3a si\'ea na odwag\'ea Natala - gdy\'9c walczy\'b3 z potworem, a\~potem szed\'b3 tym czarnym korytarzem, czy\'9c nie widzia\'b3 gdzie Thalis?
\par - By\'b3o ciemno zupe\'b3nie, widzie\'e6 jej nie mog\'b3em, alem drog\'ea maca\'b3 przed sob\'b9 i wiem, \'bfe tam nikogo nie by\'b3o.
\par - Dr\'eaczy\'b3a mnie ona - szepn\'ea\'b3a Natala - a jednak \'bfal mi tej dziewczyny.
\par - Zgotowali nam gor\'b9ce przyj\'eacie w tym przekl\'eatym mie\'9ccie - prychn\'b9\'b3 gniewnie barbarzy\'f1ca, ale zaraz odzyska\'b3 humor. - Za\'b3o\'bf\'ea si\'ea, \'bfe zakarbuj\'b9 sobie dobrze nasz\'b9 wizyt\'ea. Sprz\'b9tania czeka ich moc. M\'f3
zgi i kiszki walaj\'b9 si\'ea na marmurowych kafelkach, a \'f3w b\'f3g Thog, je\'9cli jeszcze zipie, gorzej ode mnie pokiereszowany. Przyzna\'e6 trzeba, \'bfe\'9cmy mieli szcz\'ea\'9ccie. Oto mamy wod\'ea i wino, i wiemy, gdzie szuka\'e6 oazy. Jam co p
rawda poranion, a ty\'9c o\'e6wiczona...
\par - Twoja to wina! - zawo\'b3a\'b3a. - Gdyby\'9c si\'ea tak nie gapi\'b3 na t\'ea stygijsk\'b9 kocic\'ea...
\par - Do stu demon\'f3w! - zakl\'b9\'b3. - Czy\'bf trzeba ko\'f1ca \'9cwiata, by dziewka zapomnia\'b3a o zazdro\'9cci? A czym to ja kaza\'b3 tej Stygijce, aby rozmi\'b3owa\'b3a si\'ea we mnie? To\'bf to niewiasta jeno by\'b3a!
\par }\pard \qc \li0\ri0\sl360\slmult1\nowidctlpar\faauto\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\fs24\kerning24 \page }{\b\f76\fs28\kerning24 SPIS TRE\'8cCI
\par }\pard \qj \li0\ri0\sl360\slmult1\nowidctlpar\faauto\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\fs24\kerning24 
\par Od wydawcy
\par }{\f76\fs24\kerning24 Era Hyboryjska (cz\'ea\'9c\'e6 I)
\par Dom pe\'b3en \'b3otr\'f3w
\par }{\fs24\kerning24 C\'f3ra lodowego olbrzyma
\par }{\f76\fs24\kerning24 Kr\'f3lowa Czarnego Wybrze\'bfa
\par Narodzi si\'ea wied\'9fma
\par Pe\'b3zaj\'b9cy cie\'f1
\par }}#####################################################################################{\rtf1\ansi\ansicpg1250\uc1 \deff0\deflang1045\deflangfe1045{\fonttbl{\f0\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02020603050405020304}Times New Roman;}{\f30\froman\fcharset238\fprq2 Times New Roman CE;}{\f31\froman\fcharset204\fprq2 Times New Roman Cyr;}
{\f33\froman\fcharset161\fprq2 Times New Roman Greek;}{\f34\froman\fcharset162\fprq2 Times New Roman Tur;}{\f35\froman\fcharset177\fprq2 Times New Roman (Hebrew);}{\f36\froman\fcharset178\fprq2 Times New Roman (Arabic);}
{\f37\froman\fcharset186\fprq2 Times New Roman Baltic;}}{\colortbl;\red0\green0\blue0;\red0\green0\blue255;\red0\green255\blue255;\red0\green255\blue0;\red255\green0\blue255;\red255\green0\blue0;\red255\green255\blue0;\red255\green255\blue255;
\red0\green0\blue128;\red0\green128\blue128;\red0\green128\blue0;\red128\green0\blue128;\red128\green0\blue0;\red128\green128\blue0;\red128\green128\blue128;\red192\green192\blue192;}{\stylesheet{
\ql \li0\ri0\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \snext0 Normal;}{\s1\qc \li0\ri0\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 
\b\fs28\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext0 heading 1;}{\s2\qc \li0\ri0\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \b\fs28\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 
\sbasedon0 \snext0 heading 2;}{\s3\qc \li5\ri0\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin5\itap0 \cbpat8 \b\fs24\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext0 heading 3;}{
\s4\qc \li0\ri0\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \b\fs24\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext0 heading 4;}{
\s5\qc \fi389\li0\ri0\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \b\fs24\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext0 heading 5;}{
\s6\qc \li0\ri0\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \b\fs24\lang1045\langfe1045\kerning2\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext0 heading 6;}{
\s7\qj \li0\ri0\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \b\fs24\lang1045\langfe1045\kerning2\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext0 heading 7;}{\s8\qc \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1
\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \b\fs72\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext0 heading 8;}{\s9\qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\keepn\widctlpar
\tx3835\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \b\fs28\lang1045\langfe1045\kerning2\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext0 heading 9;}{\*\cs10 \additive Default Paragraph Font;}{
\s15\qj \li0\ri0\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs24\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext15 Body Text 2;}{
\s16\qj \fi370\li0\ri0\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs21\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext16 Body Text Indent 2;}{
\s17\qj \li0\ri0\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \fs24\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext17 Body Text;}{\s18\ql \li0\ri0\widctlpar
\tqc\tx4536\tqr\tx9072\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext18 footer;}{\*\cs19 \additive \sbasedon10 page number;}{\s20\ql \li0\ri0\widctlpar
\tqc\tx4536\tqr\tx9072\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext20 header;}{\s21\qj \fi374\li0\ri0\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 
\fs24\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext21 Body Text Indent 3;}{\s22\qj \li0\ri0\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 
\fs24\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext22 Body Text 3;}{\s23\qc \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 
\b\fs32\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 \sbasedon0 \snext23 Title;}}{\info{\title SCAN-dal.prv.pl}{\subject SCAN-dal.prv.pl}{\author SCAN-dal.prv.pl}{\keywords SCAN-dal.prv.pl}{\doccomm SCAN-dal.prv.pl}{\operator Przemek (spir2000)}
{\creatim\yr2002\mo6\dy20\hr17\min38}{\revtim\yr2002\mo7\dy2\hr12\min20}{\version17}{\edmins237}{\nofpages47}{\nofwords17017}{\nofchars95298}{\*\manager SCAN-dal.prv.pl}{\*\company SCAN-dal.prv.pl}{\*\category SCAN-dal.prv.pl}
{\*\hlinkbase SCAN-dal.prv.pl}{\nofcharsws119122}{\vern8249}}\paperw11906\paperh16838\margl1418\margr1418\margt1418\margb1418 
\deftab708\widowctrl\ftnbj\aenddoc\hyphhotz425\noxlattoyen\expshrtn\noultrlspc\dntblnsbdb\nospaceforul\hyphcaps0\formshade\horzdoc\dgmargin\dghspace187\dgvspace180\dghorigin1418\dgvorigin1418\dghshow1\dgvshow2
\jexpand\viewkind1\viewscale100\pgbrdrhead\pgbrdrfoot\splytwnine\ftnlytwnine\htmautsp\nolnhtadjtbl\useltbaln\alntblind\lytcalctblwd\lyttblrtgr\lnbrkrule \fet0\sectd 
\binfsxn7\binsxn7\linex0\headery709\footery709\colsx708\endnhere\sectlinegrid360\sectdefaultcl {\*\pnseclvl1\pnucrm\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta .}}{\*\pnseclvl2\pnucltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta .}}{\*\pnseclvl3
\pndec\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta .}}{\*\pnseclvl4\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxta )}}{\*\pnseclvl5\pndec\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl6\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}
{\*\pnseclvl7\pnlcrm\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl8\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl9\pnlcrm\pnstart1\pnindent720\pnhang{\pntxtb (}{\pntxta )}}\pard\plain 
\s23\qc \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \b\fs32\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\lang1033\langfe1045\langnp1033 ROBERT E. HOWARD
\par }\pard\plain \qc \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\b\lang1033\langfe1045\langnp1033 
\par 
\par 
\par }\pard\plain \s8\qc \li0\ri0\sl360\slmult1\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\outlinelevel7\adjustright\rin0\lin0\itap0 \b\fs72\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\lang1033\langfe1045\langnp1033 DOLINA GROZY
\par }\pard\plain \qc \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\b\lang1033\langfe1045\langnp1033 
\par }{\b\f30\fs28 (T\'b3umaczy\'b3: Piotr W. Cholewa)
\par }\pard \ql \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 {\cf1\charscalex101 
\par }\pard \qc \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 {\b \sect }\sectd \binfsxn7\binsxn7\psz9\linex0\headery709\footery709\colsx708\endnhere\sectlinegrid360\sectdefaultcl \pard\plain 
\s2\qc \li0\ri0\sl360\slmult1\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\outlinelevel1\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \b\fs28\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {O AUTORZE
\par }\pard\plain \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\kerning24 
\par }{\cf1\kerning24 Robert Ervin Howard (1906-1936) jest jednym z tw\'f3rc\'f3w stylu zwanego\line }{\i\cf1\kerning24 sword-and-sorcery }{\f30\cf1\kerning24 (miecz i magia). Zacz\'b9\'b3 pisa\'e6, gdy mia\'b3 pi\'eatna\'9ccie lat. Jego pierwsze opowiadanie }
{\i\cf1\kerning24 Spear and Fang }{\f30\cf1\kerning24 ukaza\'b3o si\'ea w magazynie \'84Weird Tales" w 1925 r. Jakkolwiek najbardziej znany ze swej tw\'f3rczo\'9cci fantasy, napisa\'b3 r\'f3wnie\'bf wiele opowiada\'f1
 detektywistycznych, historycznych, westernowych czy po prostu przygodowych. Tematy swoich ksi\'b9\'bfek czerpa\'b3 z przebogatej wyobra\'9fni, a tak\'bfe z dok\'b3adnej znajomo\'9cci historii, zw\'b3aszcza historii lud\'f3w celtyckich. Le\'bfa\'b3
o w jego mo\'bfliwo\'9cciach stanie si\'ea pisarzem wielkim, \'bfy\'b3 jednak zbyt kr\'f3tko, by m\'f3g\'b3 zaj\'9c\'e6 niezb\'eadny do tego proces uszlachetnienia jego prozy. Na \'bfyciu Howarda zaci\'b9\'bfy\'b3a fatalna skaza - jego ojciec, lekarz w ma
\'b3ym miasteczku w Teksasie, poch\'b3oni\'eaty prac\'b9, nazbyt cz\'easto pozostawia\'b3 go samego, tylko w towarzystwie matki. W efekcie wytworzy\'b3a si\'ea pomi\'eadzy tym dwojgiem wi\'ea\'9f tak silna, \'bfe Howard uzna\'b3 za naturalne, i\'bf jej 
\'9cmier\'e6 wymaga, by i on odebra\'b3 sobie \'bfycie. Tak te\'bf uczyni\'b3.}{\kerning24 
\par }{\f30\kerning24 Howard Phillips Lovecraft pisa\'b3 we wspomnieniu po\'9cmiertnym, \'bfe by\'b3 Howard }{\i\f30\kerning24 autentycznym artyst\'b9, kt\'f3ry jako niemal\'bfe jedyny potrafi\'b3 z upiornego laku i strasznej niepewno\'9cci wydoby\'e6
 prawdziwe emocje.}{\kerning24  }{\f30 Trudno temu zaprzeczy\'e6. Cokolwiek R. E. Howard pisa\'b3, nosi\'b3o znami\'ea jego osobowo\'9cci - wra\'bfliwej, szczerej, obdarzonej niezwyk\'b3\'b9 wyobra\'9fni\'b9, a bohaterowie jego opowiada\'f1
 - Kuli z Atlantydy, Conan Cymerianin, Solomon Kane, marynarz Steve Costigan, Bran Mak Morn - byli odbiciem samego Howarda, jego autoportretem stworzonym w intymnej domenie w\'b3asnych fantazji.
\par }{\f30\cf1\kerning24 R\'f3\'bfna by\'b3a jako\'9c\'e6 jego utwor\'f3w. Uwa\'bfa\'b3 si\'ea za spokrewnionego z dawnymi w\'eadrowcami, opowiadaj\'b9cymi bohaterskie sagi, zanim jeszcze nadszed\'b3 czas s\'b3owa pisanego.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Passa pisarzy pracuj\'b9cych dla tzw. pulp-magazines trwa\'b3a kr\'f3tko. Przemin\'eali i zostali zapomniani. Wyj\'b9tki s\'b9 niezwykle rzadkie. Jednym z nich jest H. P. Lovecraft; R: E. Howard - cho\'e6 od pierwszego bardzo odleg
\'b3y - nast\'eapnym. Oddana grupa wielbicieli i na\'9cladowc\'f3w sprawia, \'bfe nazwiska ich s\'b9 wci\'b9\'bf \'bfywe, a to jest najwi\'eakszym ho\'b3dem dla kunsztu kreacji, kt\'f3ry charakteryzowa\'b3 ich obu.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Najlepsze opowiadania Howarda wydane zosta\'b3y w pami\'b9tkowym zbiorze }{\i\cf1\kerning24 Skull-Face and Others. }{\f30\cf1\kerning24 Inne tak\'bfe doczeka\'b3y si\'ea wielu wyda\'f1, a losy najpopularniejszych howardowskich bohater
\'f3w opisywa\'b3o p\'f3\'9fniej wielu autor\'f3w, z kt\'f3rych wymieni\'ea tylko L.\~Sprague de Campa czy Lina Cartera.
\par }\pard \qj \fi4114\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\i\cf1\kerning24 Piotr}{\cf1\kerning24  }{\i\cf1\kerning24 W. Cholewa
\par }\pard \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 {\sect }\sectd \binfsxn7\binsxn7\linex0\headery709\footery709\colsx708\endnhere\titlepg\sectlinegrid360\sectdefaultcl \pard\plain 
\s3\qc \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\outlinelevel2\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \b\fs24\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\fs28 DOLINA GROZY
\par }\pard\plain \qc \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\kerning24 
\par }\pard \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\f30\cf1\kerning24 Pos\'b3uchajcie historii o Njordzie i Potworze. Wiele jest wersji tej opowie\'9cci. Bohater nazywa si\'ea
 Tyr, Perseusz, Zygfryd, Beowulf lub \'8cwiaty Jerzy. Lecz to w\'b3a\'9cnie Njord spotka\'b3 si\'ea z wype\'b3zaj\'b9cym z piekielnych otch\'b3ani ohydnym, szata\'f1skim stworem. To spotkanie da\'b3o pocz\'b9tek ca\'b3
ej serii bohaterskich legend, powtarzanych tak d\'b3ugo, a\'bf zatraci\'b3y ziarno prawdy, trafiaj\'b9c do lamusa zapomnianych ba\'9cni. Wiem, o czym m\'f3wi\'ea, gdy\'bf to ja by\'b3em Njordem.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Le\'bf\'ea oczekuj\'b9c \'9cmierci, pe\'b3zn\'b9cej ku mnie jak \'9clepy \'9climak, lecz sny moje pe\'b3ne s\'b9 po\'b3yskliwych wizji i scen pe\'b3nych splendoru. \'8cni\'ea nie o szarym, zrujnowanym chorob\'b9 \'bf
yciu Jamesa Allisona, lecz o ja\'9cniej\'b9cych bohaterach wielkich widowisk, kt\'f3re zdarzy\'b3y si\'ea ju\'bf i\~zdarz\'b9 si\'ea jeszcze. Dostrzegam bowiem, cho\'e6 niewyra\'9fnie, nie tylko cienie ci\'b9gn\'b9ce z ty\'b3u, ale i te, kt\'f3
re dopiero nadejd\'b9 - jak maszeruj\'b9cy w d\'b3ugim pochodzie widzi, daleko przed sob\'b9, nikn\'b9cy za odleg\'b3ym wzg\'f3rzem rz\'b9d wyprzedzaj\'b9cych go postaci, niby zjawy rysuj\'b9cych si\'ea na tle nieba. Jestem jednym }{\i\cf1\kerning24 z }{
\f30\cf1\kerning24 nich i wszystkimi naraz w tej paradzie masek, przebra\'f1 i kszta\'b3t\'f3w, kt\'f3re by\'b3y, s\'b9 i b\'ead\'b9 widzialnymi przejawami z\'b3udnego, niematerialnego, a przecie\'bf \'bfywotnie istniej\'b9cego ducha, nosz\'b9
cego teraz przelotne, kr\'f3tkotrwa\'b3e imi\'ea Jamesa Allisona.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Ka\'bfdy m\'ea\'bfczyzna, ka\'bfda kobieta na ziemi jest cz\'ea\'9cci\'b9 i ca\'b3o\'9cci\'b9 podobnej kawalkady istot i cieni. Lecz nie mog\'b9 tego pami\'eata\'e6 \endash  ich umys\'b3y nie s\'b9 w stanie przekroczy\'e6 w\'b9
skich, strasznych otch\'b3ani ciemno\'9cci, kt\'f3re dziel\'b9 te ulotne kszta\'b3ty, a kt\'f3re przemierzaj\'b9c duch, ja\'9f\'f1 czy te\'bf dusza zrzuca sw\'b9 cielesn\'b9 pow\'b3ok\'ea. Ja pami\'eatam. Dlaczego jestem do tego zdolny, to historia mo\'bf
e najdziwniejsza ze wszystkich; gdy jednak le\'bf\'ea tu, a nade mn\'b9 z wolna rozpo\'9ccieraj\'b9 si\'ea czarne skrzyd\'b3a \'9cmierci, przed mymi oczami rozwijaj\'b9 si\'ea zamglone obrazy moich poprzednich istnie\'f1 i widz\'ea
 siebie w wielu postaciach i formach - bufona, pysza\'b3ka, tch\'f3rza, kochanka, g\'b3upca - ka\'bfdej, kt\'f3r\'b9 ludzie kiedykolwiek przybrali lub przybior\'b9.}{\kerning24 
\par }\pard \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 {\f30\kerning24 W wielu krajach, w r\'f3\'bfnych warunkach, by\'b3em Cz\'b3owiekiem. A jednak - i to tak\'bf
e jest dziwne - moja linia reinkarnacji biegnie jednym prostym torem. Nigdy nie by\'b3em kim\'9c nie nale\'bf\'b9cym do tej niespokojnej rasy, kt\'f3r\'b9 kiedy\'9c zwano ludem z Nordheimu, potem Ariami, a dzi\'9c okre\'9cla si\'ea wieloma naz
wami i imionami. Ich historia jest moj\'b9 histori\'b9, od pierwszego kwilenia szczeni\'eacia bezw\'b3osej bia\'b3ej ma\'b3py w\'9cr\'f3d arktycznych pustkowi po \'9cmiertelny krzyk ostatniego, zdegenerowanego potomka najwy\'bfszej cywilizacji w jakiej
\'9c mglistej nieodgadnionej przysz\'b3o\'9cci.
\par }{\f30 Moje imi\'ea brzmia\'b3o Hialmar, Tyr, Bragi, Horsa, Eryk i John. Z r\'eakoma ubroczonymi krwi\'b9 kroczy\'b3em po opustosza\'b3ych ulicach Rzymu za jasnogrzywym Brennusem. Z\~Alarykiem i jego Gotami przemierza\'b3
em zniszczone plantacje, a okolica jasna by\'b3a jak w\~dzie\'f1, roz\'9cwietlona ogniami p\'b3on\'b9cych dwor\'f3w, gdy Imperium wydawa\'b3o swe ostatnie tchnienie pod naszymi stopami. To ja z mieczem w d\'b3oni brn\'b9\'b3
em ze statku Hengista przez spienione fale przyboju, aby w\'9cr\'f3d gwa\'b3t\'f3w i morderstw po\'b3o\'bfy\'e6 fundamenty Anglii. Kiedy Leif Szcz\'ea\'9cciarz zobaczy\'b3 szerokie jasne pla\'bfe nieznanego wybrze\'bfa, sta\'b3
em przy nim na dziobie smoczej \'b3odzi, a wiatr rozwiewa\'b3 moj\'b9 z\'b3ot\'b9 brod\'ea. KiedyGodfryd de Bouillon prowadzi\'b3 swych krzy\'bfowc\'f3w na mury Jerozolimy, by\'b3em mi\'eadzy nimi w stalowym kasku i\~pancerz}{u.
\par }\pard\plain \s17\qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \fs24\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\f30 Lecz nie o \'bfadnym z tych wydarze\'f1 chc\'ea m\'f3wi\'e6. Zabior
\'ea was z sob\'b9 w przesz\'b3o\'9c\'e6, wobec kt\'f3rej czasy Brennusa i Rzymu s\'b9 niby dzie\'f1 wczorajszy. Powiod\'ea was nie przez wieki i millenia, lecz przez epoki, mgliste eony, kt\'f3rych nie domy\'9claj\'b9 si\'ea nawet najbardz
iej szaleni z filozof\'f3w. Dalej, dalej i dalej musicie zag\'b3\'eabi\'e6 si\'ea w mroczn\'b9 Przesz\'b3o\'9c\'e6, by dotrze\'e6 do pocz\'b9tk\'f3w mojej rasy \emdash  rasy b\'b3\'eakitnookich jasnow\'b3osych w\'eadrowc\'f3w, zab\'f3jc\'f3w, kochank\'f3
w, niedo\'9ccignionych w grabie\'bfy i w podr\'f3\'bfach.
\par }\pard\plain \qj \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\kerning24 
\par }\pard \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\cf1\kerning24 Opowiem o Njordzie - P}{\f30\cf1\kerning24 ogromcy Potwora, o pierwowzorze ca\'b3ego cyklu bohaterskich legend, co nie si\'eagn
\'b9\'b3 jeszcze kresu, o strasznej osnowie realno\'9cci zatajonej w\~zniekszta\'b3conych przez czas mitach o smokach, monstrach i potworach.}{\kerning24 
\par }\pard\plain \s16\qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs21\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\f30\fs24 B\'ead\'ea m\'f3wi\'b3
 nie tylko ustami Njorda. Jestem Jamesem Allisonern w nie mniejszym stopniu, ni\'bf by\'b3em Njordern. Rozwijaj\'b9c opowie\'9c\'e6 interpretowa\'b3 b\'ead\'ea niekt\'f3re jego my\'9cli, marzenia i czyny ustami wsp\'f3\'b3
czesnego ja, aby saga o nim nie sta\'b3a si\'ea dla was pozbawionym sensu chaosem. Jego krew jest wasz\'b9 krwi\'b9, gdy\'bf jeste\'9ccie synami tej samej rasy, lecz le\'bf\'b9 mi\'eadzy wami mgliste otch\'b3anie czasu. Czyny i marzenia Njorda wyda\'b3
yby si\'ea tak obce waszym snom i marzeniom, jak zamieszkana przez lwy d\'bfungla wydaje si\'ea obca bia\'b3ym \'9ccianom dom\'f3w szerokiej miejskiej ulicy.
\par }\pard\plain \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\cf1\kerning24 Dziwny}{\f30\cf1\kerning24  by\'b3 \'9cwiat, w kt\'f3rym Njord \'bfy\'b3
, kocha\'b3 i walczy\'b3 tak dawno, \'bfe nawet moja pami\'ea\'e6, przekraczaj\'b9c minione epoki, nie jest w stanie rozpozna\'e6 punkt\'f3w charakterystycznych. Nie raz, lecz kilka razy zmieni\'b3a si\'ea od owych czas\'f3w powierzchnia ziemi, wznosi\'b3
y si\'ea i zapada\'b3y kontynenty, morza zmieni\'b3y swe po\'b3o\'bfenie, a rzeki swe koryta, przyby\'b3y i cofn\'ea\'b3y si\'ea lodowce, gwiazdy i konstelacje za\'9c poprzesuwa\'b3y si\'ea i przeobrazi\'b3y.
\par Dzia\'b3o si\'ea to tak dawno temu, \'bfe Nordheim by\'b3 wci\'b9\'bf jeszcze ojczyzn\'b9 mej rasy. Lecz rozpocz\'ea\'b3y si\'ea ju\'bf epickie w\'eadr\'f3wki tego ludu i niebieskookie jasnow\'b3ose szczepy p\'b3yn\'ea\'b3y na wsch\'f3d, po\'b3
udnie i zach\'f3d, a wieki trwaj\'b9ce wyprawy wiod\'b3y je wok\'f3\'b3 \'9cwiata. Pozostawiali swoje \'9clady i swoje ko\'9cci w przedziwnych krajach i w\'9cr\'f3d dzikich pustkowi. I ja wyros\'b3em z\~dziecka na m\'ea\'bfa w czasie takiej w\'eadr\'f3
wki. Moja wiedza o le\'bf\'b9cej gdzie\'9c na p\'f3\'b3nocy ojczy\'9fnie sk\'b3ada\'b3a si\'ea ze wspomnie\'f1, niewyra\'9fnych jak na p\'f3\'b3 zapomniane sny, o o\'9clepiaj\'b9co bia\'b3ych r\'f3wninach i polach lodowych, o wielkich ogniach p\'b3on\'b9
cych w kr\'eagu sk\'f3rzanych namiot\'f3w, o jasnych w\'b3osach powiewaj\'b9cych na wichrze, o s\'b3o\'f1cu, zachodz\'b9cym za pos\'eapn\'b9 \'9ccian\'ea szkar\'b3atnych chmur, rozpalaj\'b9cym zdeptany \'9cnieg, na kt\'f3rym ciemne, nieruchome kszta\'b3
ty le\'bfa\'b3y w ka\'b3u\'bfach czerwie\'f1szych ni\'bf p\'b3omie\'f1 zachodu.}{\kerning24 
\par }\pard \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\cf1\kerning24 To ostatnie w}{\f30\cf1\kerning24 spomnienie wyra\'9fniejsze jest od innych. Dotyczy, jak mi powiedziano wiele lat p\'f3\'9f
niej, p\'f3l Jotunheimu, gdzie rozegra\'b3a si\'ea straszna bitwa, legendarna bitwa Esir\'f3w, bitwa, o kt\'f3rej pie\'9cni \'9cpiewano }{\i\cf1\kerning24 przez }{\f30\cf1\kerning24 d\'b3ugie wieki i kt\'f3ra dzi\'9c jeszcze \'bfyje w\~niewyra\'9fnych 
wzmiankach o Ragnarok i Goetterdaemmerung. Ogl\'b9da\'b3em j\'b9 jako niemowl\'ea przy piersi, musia\'b3em wi\'eac \'bfy\'e6 oko\'b3o... nie, nie powiem, gdy\'bf zosta\'b3bym uznany za szale\'f1ca, a historycy i geologowie wsp\'f3
lnie powstaliby, aby spiera\'e6 si\'ea ze mn\'b9.}{\kerning24 
\par }{\cf1\kerning24 Wspomnienia z Nordheimu }{\f30\cf1\kerning24 nieliczne by\'b3y jednak i niewyra\'9fne, przy\'e6mione obrazami d\'b3ugiej w\'eadr\'f3wki, w kt\'f3rej min\'ea\'b3o moje \'bfycie. Cho\'e6 nie musieli\'9cmy utrzymywa\'e6 sta\'b3
ego kierunku, d\'b9\'bfyli\'9cmy jednak wci\'b9\'bf na po\'b3udnie. Niejednokrotnie zatrzymywali\'9cmy si\'ea na pewien czas w \'bfyznych g\'f3rskich dolinach lub na r\'f3wninach poprzecinanych rzekami, zawsze jednak wracali\'9c
my na szlak. Nie tylko z powodu g\'b3odu czy suszy. Cz\'easto porzucali\'9cmy okolice obfituj\'b9ce w zwierzyn\'ea i dziko rosn\'b9ce zbo\'bfa, by ruszy\'e6 na pustkowia. W drodze nie znali\'9cmy spoczynku, cho\'e6 pcha\'b3
y nas tylko nasze niespokojne pragnienia. A przecie\'bf stosowali\'9cmy si\'ea do kosmicznych praw, chocia\'bf ich istnienia domy\'9clali\'9cmy si\'ea nie bardziej ni\'bf dzikie g\'easi podczas swych lot\'f3w wok\'f3\'b3 \'9cwiata. I tak dotarli\'9c
my wreszcie do Krainy Potwora.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Zaczn\'ea sw\'b9 opowie\'9c\'e6 w chwili, gdy zbli\'bfyli\'9cmy si\'ea do poro\'9cni\'eatych d\'bfungl\'b9 wzg\'f3rz, cuchn\'b9cych zgnilizn\'b9, kipi\'b9cych mno\'bf\'b9cym si\'ea \'bfyciem. W\'9cr\'f3d gor\'b9
cej, dusznej nocy bez chwili przerwy wybija\'b3y sw\'f3j rytm tam-tamy dzikus\'f3w. Wyszli do nas, pr\'f3buj\'b9c zakwestionowa\'e6 nasze prawo przej\'9ccia - niscy, mocnej budowy, czarnow\'b3osi, wymalowani, okrutni, lecz bez w\'b9
tpienia biali ludzie. Od dawna znali\'9cmy ich r\'f3d. To byli Piktowie, najbardziej wojownicza ze wszystkich obcych ras. Spotykali\'9cmy kiedy\'9c ich plemiona w\~g\'eastych lasach i dolinach wok\'f3\'b3 g\'f3rskich jezior, lecz wiele miesi\'eacy up\'b3
yn\'ea\'b3o od ostatniego z tych spotka\'f1.}{\kerning24 
\par }{\f30\fs21\cf1\charscalex103 Ten szczep stanowi\'b3, jak s\'b9dz\'ea, najdalej na wsch\'f3d wysuni\'eat\'b9 ga\'b3\'b9\'9f}{\sect }\sectd \binfsxn7\binsxn7\linex0\headery709\footery709\colsx708\endnhere\titlepg\sectlinegrid360\sectdefaultcl \pard\plain 
\qj \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\f30\cf1\kerning24 swej rasy. By\'b3 najbardziej prymitywny i najdzikszy ze wszystkich, jakie spotka
\'b3em. Wykazywa\'b3 ju\'bf pewne cechy typowe dla czarnych dzikus\'f3w z obszar\'f3w poro\'9cni\'eatych d\'bfungl\'b9, cho\'e6 w tym \'9crodowisku \'bfy\'b3 od kilku zaledwie pokole\'f1. Tych ludzi poch\'b3ania\'b3a niesko\'f1czona d\'bfungla, zacieraj
\'b9c ich dawne cechy i dopasowuj\'b9c do w\'b3asnego, strasznego wzorca. Prost\'b9 drog\'b9 zmierzali do polowania na ludzkie g\'b3owy, a od kanibalizmu dzieli\'b3 ich tylko krok, kt\'f3ry, jak s\'b9dz\'ea, zd\'b9\'bfyli zrobi\'e6, nia\'f1 wygin\'ea
li. Takie sprawy s\'b9 naturalnym uzupe\'b3nieniem \'bfycia w dziczy. Piktowie nie uczyli si\'ea od czarnych lud\'f3w, gdy\'bf \'bfadni czarni nie \'bfyli w owym czasie na wzg\'f3rzach. W p\'f3\'9fniejszym okresie nap\'b3yn\'eali z po\'b3udnia, a\~
Piktowie ujarzmili ich najpierw, a p\'f3\'9fniej zostali przez nich wch\'b3oni\'eaci. Moja saga o\~Njordzie nie dotyczy jednak tej historii.}{\kerning24 
\par }\pard\plain \s21\qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs24\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\f30 Wkroczyli\'9cmy w ten straszny pag\'f3rkowaty region, krzycz
\'b9cy otch\'b3aniami barbarzy\'f1stwa i ciemnego prymitywizmu. Nasze plemi\'ea sz\'b3o pieszo - starcy o wychudzonych ko\'f1czynach, podobni do wilk\'f3w z d\'b3ugimi brodami, pot\'ea\'bfni wojownicy w kwiecie wieku, nagie dzieci, biegaj\'b9ce wzd\'b3u
\'bf kolumny, jasnow\'b3ose, rozczochrane kobiety, nios\'b9ce niemowl\'eata, kt\'f3re nigdy nie p\'b3aka\'b3y - chyba \'bfe z w\'9cciek\'b3o\'9cci. Nie pami\'eatam, ilu 'nas by\'b3o. Tyle tylko, \'bfe mieli\'9cmy oko\'b3o pi\'eaciuset walcz\'b9
cych - a przez walcz\'b9cych rozumiem wszystkich m\'ea\'bfczyzn, od dzieci wystarczaj\'b9co silnych, by unie\'9c\'e6 \'b3uk, po najstarszych ze starc\'f3w. W tych strasznych, okrutnych czasach wojownikiem by\'b3 ka\'bf
dy. Nasze kobiety, przyparte do muru, bi\'b3y si\'ea jak tygrysice; widzia\'b3em te\'bf dziecko, kt\'f3re odwr\'f3ci\'b3o g\'b3ow\'ea, i\~zatopi\'b3o z\'eaby w stopie, co zadepta\'b3a je na \'9cmier\'e6.
\par }\pard\plain \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\f30\cf1\kerning24 Tak, byli\'9cmy wojownikami! Pozw\'f3lcie, \'bf
e opowiem o Njordzie. Jestem z niego dumny, zw\'b3aszcza gdy widz\'ea n\'eadzne, sparali\'bfowane cia\'b3o Jamesa Allisona, moj\'b9 chwilow\'b9 pow\'b3ok\'ea. Njord by\'b3 wysoki, o szerokich ramionach, silnych r\'eakach i mocnych nogach. D\'b3ugie, pot
\'ea\'bfne mi\'ea\'9cnie znamionowa\'b3y nie tylko si\'b3\'ea, ale tak\'bfe szybko\'9c\'e6 i wytrzyma\'b3o\'9c\'e6. Bez zm\'eaczenia potrafi\'b3 biec przez ca\'b3y dzie\'f1. Osza\'b3amiaj\'b9ca szybko\'9c\'e6 ruch\'f3w zmienia\'b3a go w\~rozmazan\'b9 plam
\'ea. Gdybym powiedzia\'b3 wam o jego sile, nazwaliby\'9ccie mnie k\'b3amc\'b9. Nie ma dzi\'9c na ziemi cz\'b3owieka do\'9c\'e6 silnego, by potrafi\'b3 napi\'b9\'e6 \'b3uk, kt\'f3rym Njord pos\'b3ugiwa\'b3 si\'ea z \'b3atwo\'9cci\'b9
. Rekord w strzelaniu z \'b3uku nale\'bfy do pewnego tureckiego \'b3ucznika, kt\'f3ry pos\'b3a\'b3 strza\'b3\'ea na odleg\'b3o\'9c\'e6 482 jard\'f3w. W moim plemieniu nie by\'b3o wyrostka, kt\'f3ry nie umia\'b3by poprawi\'e6 tego wyniku.}{\kerning24 

\par }{\f30\cf1\kerning24 Gdy wkroczyli\'9cmy do d\'bfungli, us\'b3yszeli\'9cmy tam-tamy bij\'b9ce w tajemniczych dolinach drzemi\'b9cych mi\'eadzy wzg\'f3rzami. Na szerokim, otwartym p\'b3askowy\'bfu spotkali\'9cmy naszych przeciwnik\'f3w. Niemo\'bfliwe, b
y ci Piktowie nas znali, cho\'e6by z legend. Bo nie rzuciliby si\'ea tak otwarcie do ataku, mimo \'bfe przewy\'bfszali nas liczb\'b9. Nie pr\'f3bowali \'bfadnej zasadzki. Zeskakiwali z drzew, ta\'f1czyli, \'9cpiewali pie\'9c
ni wojenne, wykrzykiwali barbarzy\'f1skie gro\'9fby. Nasze g\'b3owy zawisn\'b9 u st\'f3p ich bo\'bfka, nasze jasnow\'b3ose kobiety b\'ead\'b9 rodzi\'e6 ich syn\'f3w. }{\cf1\lang1033\langfe1045\kerning24\langnp1033 Ho! ho! ho! }{\cf1\kerning24 Na }{\f30 
Ymira! to Njord si\'ea roze\'9cmia\'b3, nie James Allison. Tak w\'b3a\'9cnie, s\'b3ysz\'b9c te pogr\'f3\'bfki, \'9cmiali\'9cmy si\'ea my, Esirowie - g\'b3\'eabokim \'9cmiechem, grzmi\'b9cym z szerokich, pot\'ea\'bfnych piersi Krew i ogie\'f1 znaczy\'b3
y nasz szlak, byli\'9cmy zab\'f3jcami, \'b3upie\'bfcami, z\~mieczem w d\'b3oni krocz\'b9cymi przez \'9cwiat. Gro\'9fby tego ludu obudzi\'b3y nasze rubaszne poczucie humoru.
\par }{\f30\cf1\kerning24 Ruszyli\'9cmy im na spotkanie, nadzy pod wilczymi sk\'f3rami, wywijaj\'b9c mieczami z\~br\'b9zu. Nasz \'9cpiew niby grzmot przetacza\'b3 si\'ea przez p\'b3askowy\'bf. Piktowie wystrzelili ku nam swe strza\'b3y, a my odpowiedzieli\'9c
my tym samym. Pod wzgl\'eadem celno\'9cci nie mogli si\'ea z nami r\'f3wna\'e6. Ze \'9cwistem spada\'b3y na nich chmury naszych strza\'b3, a oni padali niby jesienne li\'9ccie. Wreszcie z wyciem, z pian\'b9 jak u w\'9cciek\'b3ych ps\'f3
w na ustach rzucili si\'ea do walki wr\'eacz. I my, pijani bitewnym zapa\'b3em, porzucili\'9cmy \'b3uki i pognali\'9cmy ku nim, jak kochankowie biegn\'b9cy na spotkanie swych mi\'b3o\'9cci.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Na Ymira! ta bitwa doprowadzi\'e6 mog\'b3a do szale\'f1stwa, upoi\'e6 furi\'b9 i rozlewem krwi. Piktowie byli r\'f3wnie jak my waleczni, lecz g\'f3rowali\'9cmy nad nimi budow\'b9 cia\'b3a, bardziej wyostrzonymi zmys\'b3ami, wi\'ea
kszymi zdolno\'9cciami taktycznymi. Zwyci\'ea\'bfyli\'9cmy, gdy\'bf byli\'9cmy ras\'b9 wy\'bfej rozwini\'eat\'b9, lecz nie by\'b3o to \'b3atwe zwyci\'eastwo. Cia\'b3a zabitych zas\'b3a\'b3y przesi\'b9kni\'eat\'b9 krwi\'b9 ziemi\'ea, nim w ko\'f1cu za\'b3
amali si\'ea, a my wycinali\'9cmy ich uciekaj\'b9cych a\'bf do samego skraju lasu.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Opisa\'b3em t\'ea bitw\'ea w kilku suchych s\'b3owach. Nie jestem w stanie odmalowa\'e6 tego szale\'f1stwa, zapachu krwi i potu, ci\'ea\'bfkich oddech\'f3w, napi\'eacia mi\'ea\'9cni, trzasku ko\'9cci p\'eakaj\'b9cych pod pot\'ea\'bf
nymi ciosami, szarpania i r\'b9bania wra\'bfliwego, dr\'bf\'b9cego cia\'b3a, a nade wszystko bezlitosnego, niezg\'b3\'eabionego okrucie\'f1stwa ca\'b3ej tej sceny, w kt\'f3rej nie by\'b3o regu\'b3 ani porz\'b9dku, a ka\'bfdy walczy\'b3, jak chcia\'b3
 i potrafi\'b3. Gdybym umia\'b3 opisa\'e6 to wszystko, zadr\'bfeliby\'9ccie ze zgrozy. Nawet wsp\'f3\'b3czesny ja, cho\'e6 \'9cwiadom bliskiego z tym okresem pokrewie\'f1stwa, zamieram przera\'bfony na wspomnienie tej jatki. Lito\'9c\'e6 jeszcze si\'ea
 wtedy nie narodzi\'b3a, chyba \'bfe w formie indywidualnych odruch\'f3w. O regu\'b3ach walki nikt nawet nie \'9cni\'b3. W tej epoce cz\'b3owiek od dnia narodzin do \'9cmierci walczy\'b3 z\'eabami i pazurami i ani nie okazywa\'b3, ani nie oczekiwa\'b3 
\'b3aski.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Tak wi\'eac wybijali\'9cmy uciekaj\'b9cych Pikt\'f3w, a nasze kobiety wysz\'b3y na pole bitwy, by kamieniami rozbija\'e6 g\'b3owy rannych nieprzyjaci\'f3\'b3 lub miedzianymi no\'bfami podcina\'e6 im gard\'b3a. Nie uznawali\'9c
my tortur. Nie byli\'9cmy bardziej okrutni, ni\'bf wymaga\'b3o tego \'bfycie. Jego prawa by\'b3y bezlitosne, lecz dzi\'9c wi\'eacej jest bezsensownego okrucie\'f1stwa, ni\'bf wtedy mogli\'9cmy sobie wyobrazi\'e6. Nie z niczym nie usprawiedliwionej \'bf
\'b9dzy krwi mordowali\'9cmy rannych i je\'f1c\'f3w. Wiedzieli\'9cmy po prostu, \'bfe nasze szans\'ea prze\'bfycia wzrastaj\'b9 z ka\'bfdym zabitym wrogiem.}{\kerning24 
\par }{\f30\kerning24 Trafia\'b3y si\'ea jednak pojedyncze akty lito\'9cci. Tak te\'bf by\'b3o w tej bitwie. Zaj\'eaty by\'b3em walk\'b9 ze szczeg\'f3lnie m\'ea\'bfnym przeciwnikiem. Spl\'b9tana strzecha jego czarnych w\'b3os\'f3w ledwie si\'eaga\'b3
a mojego pod}{\f30 br\'f3dka, mimo to by\'b3 zespo\'b3em stalowych mi\'ea\'9cni i chyba nawet b\'b3yskawica niewiele tylko by\'b3a od niego szybsza. Mia\'b3 \'bfelazny miecz i paw\'ea\'bf okryt\'b9 sk\'f3r\'b9. Ja mia\'b3em s\'eakat\'b9 maczug\'ea. B\'f3
j ten nasyci\'b3 nawet moj\'b9 \'b3akn\'b9c\'b9 walki dusz\'ea. Krwawi\'b3em z kilku ran, nim w ko\'f1cu jeden ze strasznych zamachowych cios\'f3w rozdar\'b3 jego tarcz\'ea niby kawa\'b3ek tektury, a w chwil\'ea p\'f3\'9fniej moja maczuga zetkn\'ea\'b3
a si\'ea z jego niczym nie chronion\'b9 g\'b3ow\'b9. Ymirze! Nawet teraz przestaj\'ea si\'ea \'9cmia\'e6 i staj\'ea zdumiony twardo\'9cci\'b9 czaszki tego Pikta. Po takim ciosie m\'f3zg powinien rozbryzn\'b9\'e6 si\'ea jak woda. Na g\'b3owie Pikta otworzy
\'b3a si\'ea straszliwa rana, a on sam run\'b9\'b3 bez zmys\'b3\'f3w na ziemi\'ea. Zostawi\'b3em go, przekonany, \'bfe nie \'bfyje, i przy\'b3\'b9czy\'b3em si\'ea do mordowania uciekaj\'b9cych wojownik\'f3w.
\par }{\f30\cf1\kerning24 Kiedy cuchn\'b9cy potem i krwi\'b9, z poplamion\'b9 m\'f3zgiem i skrzep\'b3\'b9 krwi\'b9 maczug\'b9 wr\'f3ci\'b3em na pole bitwy, zauwa\'bfy\'b3em, \'bfe m\'f3j przeciwnik odzyskuje przytomno\'9c\'e6
, a naga rozczochrana dziewczyna szykuje si\'ea do zadania mu ostatecznego ciosu kamieniem, kt\'f3ry z\~ledwo\'9cci\'b9 zdo\'b3a\'b3a unie\'9c\'e6. Przelotny kaprys sk\'b3oni\'b3 mnie do powstrzymania uderzenia. Walka sprawi\'b3a mi rado\'9c\'e6
 i podziwia\'b3em tward\'b9 konstrukcj\'ea czaszki mojego przeciwnika.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Rozbili\'9cmy ob\'f3z w pobli\'bfu. Na wielkim .stosie spalili\'9cmy naszych poleg\'b3ych, a\~ograbione cia\'b3a nieprzyjaci\'f3\'b3 zrzucili\'9cmy z p\'b3askowy\'bfu w dolin\'ea, na uczt\'ea gromadz\'b9cym si\'ea ju\'bf
 hienom, szakalom i s\'eapom. Tej nocy wystawili\'9cmy czujne warty, lecz nikt nas nie zaatakowa\'b3. W g\'b3\'eabi d\'bfungli dostrzegali\'9cmy jednak czerwone b\'b3yski ogni, a gdy wiatr si\'ea zmienia\'b3, s\'b3yszeli\'9cmy uderzenia tam-tam\'f3
w i demoniczne krzyki i wrzaski - lament po zabitych, a mo\'bfe po prostu zwierz\'eace ryki w\'9cciek\'b3o\'9cci.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Nie zaatakowali nas tak\'bfe w ci\'b9gu kolejnych dni. Opatrzyli\'9cmy rany naszego je\'f1ca i\~szybko opanowali\'9cmy jego prymitywn\'b9 mow\'ea. By\'b3a tak r\'f3\'bfna od naszej, \'bfe nie mog\'ea sobie wyobrazi\'e6, by mog\'b3
y pochodzi\'e6 ze wsp\'f3lnego \'9fr\'f3d\'b3a.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Na imi\'ea mia\'b3 Grom i by\'b3, jak si\'ea przechwala\'b3, wielkim \'b3owc\'b9 i wojownikiem. Rozmawia\'b3 ch\'eatnie i nie \'bfywi\'b3 urazy. U\'9cmiecha\'b3 si\'ea szeroko, pokazuj\'b9c podobne do k\'b3\'f3w z\'ea
by. Paciorkowate oczy b\'b3yszcza\'b3y spod spl\'b9tanej czarnej grzywy opadaj\'b9cej na niskie czo\'b3o. Jego kr\'eape cz\'b3onki by\'b3y niemal jak ma\'b3pie.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Bardzo interesowa\'b3 si\'ea swoimi pogromcami, cho\'e6 nie potrafi\'b3 zrozumie\'e6, czemu zosta\'b3 oszcz\'eadzony. A\'bf do ko\'f1ca pozosta\'b3o to dla niego nie wyja\'9cnion\'b9 tajemnic\'b9, Piktowie byli pos\'b3
uszni prawom walki o byt w spos\'f3b bardziej jeszcze bezwzgl\'eadny ni\'bf my, Esirowie. Byli praktyczniejsi, na co by wskazywa\'b3 ich bardziej osiad\'b3y tryb \'bfycia. Nigdy nie w\'eadrowali tak daleko ani tak bez celu jak my. A jednak to my byli\'9c
my pod ka\'bfdym wzgl\'eadem ras\'b9 wy\'bfsz\'b9.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Pod wra\'bfeniem naszej inteligencji i zdolno\'9cci bojowych Grom zaproponowa\'b3, \'bfe powr\'f3ci na wzg\'f3rza i w naszym imieniu zawrze pok\'f3j ze swoim ludem. Nie mia\'b3o to dla nas znaczenia, ale pozwolili\'9cmy mu odej\'9c
\'e6. O niewolnictwie nikomu si\'ea jeszcze nie \'9cni\'b3o.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Tak wi\'eac Grom powr\'f3ci\'b3 do swego ludu, a my zapomnieli\'9cmy o nim. Tyle \'bfe podczas \'b3ow\'f3w sta\'b3em si\'ea nieco bardziej ostro\'bfny. S\'b9dzi\'b3em, \'bfe le\'bfy gdzie\'9c i czeka, by pos\'b3a\'e6 strza\'b3\'ea
 w moje plecy. A\'bf pewnego dnia us\'b3yszeli\'9cmy \'b3omot tam-tam\'f3w i Grom pojawi\'b3 si\'ea na skraju d\'bfungli z rozci\'b9gni\'eat\'b9 w gorylim u\'9cmiechu twarz\'b9. Wraz z nim przybyli wymalowani, okryci sk\'f3rami, strojni w pi\'f3
ra wodzowie klan\'f3w. Nasza waleczno\'9c\'e6 nape\'b3ni\'b3a ich l\'eakiem, a jeszcze wi\'eaksze wra\'bfenie uczyni\'b3o oszcz\'eadzenie Groma. Nie pojmowali \'b3agodno\'9cci - ich zdaniem zbyt nisko ich cenili\'9cmy, by k\'b3opota\'e6 si\'ea
 zabijaniem kogo\'9c, kto by\'b3 w naszej mocy.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 I tak zawarli\'9cmy pok\'f3j. By\'b3o wiele ha\'b3asu, przysi\'b9g, wiele dziwnych zakl\'ea\'e6 i\~rytua\'b3\'f3w. My przysi\'eagali\'9cmy tylko na Ymira i \'bfaden Esir nie z\'b3ama\'b3 nigdy takiej przysi\'ea
gi. Oni jednak zaklinali si\'ea na \'bfywio\'b3y, na swego bo\'bfka siedz\'b9cego w chacie, w kt\'f3rej p\'b3on\'b9\'b3 wieczny ogie\'f1 i zasuszona starucha ca\'b3\'b9 noc wali\'b3a w sk\'f3rzany b\'eaben, a tak\'bfe\line na inn\'b9 jeszcze istot\'ea
, zbyt straszn\'b9, by j\'b9 nazwa\'e6.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Potem zasiedli\'9cmy dooko\'b3a ognisk, ogryzali\'9cmy obro\'9cni\'eate mi\'easem ko\'9cci i pili\'9cmy ognisty wywar z dziko rosn\'b9cego zbo\'bfa. Zdumiewa mnie, \'bfe ta uczta nie przerodzi\'b3a si\'ea w\~masakr\'ea, gdy\'bf
 diabelsk\'b9 moc mia\'b3 \'f3w trunek, sprawiaj\'b9cy, \'bfe czuli\'9cmy, jakby robaki przewierca\'b3y nasze m\'f3zgi. Nic strasznego nie wynik\'b3o jednak z tego pija\'f1stwa i od tego dnia \'bfyli\'9cmy w pokoju z naszymi barbarzy\'f1skimi s\'b9
siadami. Nauczyli nas wielu rzeczy, a wi\'eacej jeszcze przej\'eali od nas. Pokazali nam jednak sposoby obr\'f3bki \'bfelaza, kt\'f3re musieli pozna\'e6, gdy\'bf na wzg\'f3rzach nie by\'b3o miedzi. Szybko prze\'9ccign\'eali\'9cmy ich tak\'bfe w tej umiej
\'eatno\'9cci.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Swobodnie wchodzili\'9cmy do ich wiosek - niewielkich skupisk lepianek na polanach po\'b3o\'bfonych wok\'f3\'b3 szczyt\'f3w, w cieniu gigantycznych drzew. My tak\'bfe pozwalali\'9cmy Piktom odwiedza\'e6
 wedle woli nasze obozowiska - rzadkie szeregi sk\'f3rzanych namiot\'f3w na p\'b3askowy\'bfu, gdzie rozegra\'b3a si\'ea bitwa. Nasi m\'b3odzie\'f1cy nie zwracali uwagi na ich kr\'eape kobiety o oczach jak paciorki, tak\'bfe naszych smuk\'b3ych dziewcz\'b9
t z potarganymi z\'b3otymi czuprynami nie poci\'b9gali barbarzy\'f1cy o ow\'b3osionych piersiach. Wieloletnie wsp\'f3\'b3\'bfycie na pewno zniwelowa\'b3oby obustronn\'b9 niech\'ea\'e6 i dwie rasy zmiesza\'b3yby si\'ea w ko\'f1cu tworz\'b9
c jeden lud. Zanim jednak zd\'b9\'bfy\'b3 nadej\'9c\'e6 ten czas, lud Esir\'f3w odszed\'b3, znikaj\'b9c w tajemniczych mg\'b3ach po\'b3udnia. Przed tym exodusem prze\'bfyli\'9cmy jednak groz\'ea spotkania}{\cf1\kerning24  z Potworem.}{\kerning24 
\par }{\f30\kerning24 Cz\'easto polowa\'b3em z Gromem, kt\'f3ry prowadzi\'b3 mnie przez nie zamieszkane, drzemi\'b9ce doliny i w g\'f3r\'ea, po zboczach cichych wzg\'f3rz, gdzie dot\'b9d nie stan\'ea\'b3a ludzka stopa. By\'b3a jednak kotlina, dalej, w\'9cr\'f3
d ca\'b3ego ich labiryntu na po\'b3udniowym zachodzie, do kt\'f3rej nie chcia\'b3 wej\'9c\'e6. Na jej dnie wida\'e6 by\'b3o resztki strzaskanych kolumn, relikt\'f3w dawno zapomnianej cywilizacji. Grom pokaza\'b3 mi je z urwisk otaczaj\'b9cych }{\f30 
tajemnicze miejsce. Nie chcia\'b3 jednak zej\'9c\'e6 do nich i odwodzi\'b3 mnie od samotnej wyprawy. L\'eaka\'b3 si\'ea otwarcie m\'f3wi\'e6 o czaj\'b9cym si\'ea w dole niebezpiecze\'f1stwie, by\'b3o ono jednak gro\'9fniejsze ni\'bf w\'b9\'bf
 czy tygrys, a\~nawet pot\'ea\'bfne s\'b3onie, kt\'f3rych niszczycielskie stada zjawia\'b3y si\'ea czasem z po\'b3udnia.
\par }{\f30\cf1\kerning24 Ze wszystkich zwierz\'b9t, jak sw\'b9 gard\'b3ow\'b9 mow\'b9 wyja\'9cni\'b3 mi Grom, Piktowie obawiali si\'ea jedynie Sathy, wielkiego w\'ea\'bfa, i unikali okolicy, kt\'f3r\'b9 zamieszkiwa\'b3. Lecz by\'b3o jeszcze co\'9c, czego tak
\'bfe si\'ea l\'eakali, i to co\'9c w jaki\'9c spos\'f3b \'b3\'b9czy\'b3o si\'ea z Dolin\'b9 Pop\'eakanych G\'b3az\'f3w, jak nazywali miejsce, gdzie le\'bfa\'b3y pokruszone kolumny. Dawno temu, gdy ich przodkowie dopiero przybyli do tej krainy, o\'9c
mielili si\'ea wkroczy\'e6 do tej pos\'eapnej kotliny i\~ca\'b3y ich klan zgin\'b9\'b3 nagle, w nie wyja\'9cniony, budz\'b9cy przera\'bfenie spos\'f3b. A przynajmniej Grom mi tego nie wyja\'9cni\'b3. Groza nadesz\'b3a sk\'b9d\'9c z g\'b3\'ea
bi ziemi i nierozs\'b9dnie by\'b3o m\'f3wi\'e6 o tym. Wierzono bowiem, \'bfe To mo\'bfna przywo\'b3a\'e6 rozmawianiem o Tym \endash  czymkolwiek To by\'b3o.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Grom jednak got\'f3w by\'b3 polowa\'e6 ze mn\'b9 w ka\'bfdym innym miejscu. By\'b3 najwi\'eakszym \'b3owc\'b9 spo\'9cr\'f3d Pikt\'f3w i prze\'bfyli\'9cmy razem wiele gro\'9fnych przyg\'f3d. Kiedy\'9c \'bfelaznym mieczem wykutym w\'b3
asnymi r\'eakoma zabi\'b3em najstraszniejsz\'b9 ze wszystkich bestii - starego szabloz\'eaba, kt\'f3rego dzi\'9c nazwano by chyba tygrysem, gdy\'bf bardziej przypomina\'b3 tygrysa ni\'bf cokolwiek innego. W rzeczywisto\'9cci by\'b3 raczej nied\'9f
wiedziej budowy, poza koci\'b9 niew\'b9tpliwie g\'b3ow\'b9. Mia\'b3 masywne \'b3apy i nisko osadzone wielkie, ci\'ea\'bfkie cia\'b3o. Znikn\'b9\'b3 z\~powierzchni ziemi, gdy\'bf zbyt strasznym by\'b3 drapie\'bfnikiem, nawet jak na tamte ponure czasy. Ros
\'b3a moc jego mi\'ea\'9cni i jego okrucie\'f1stwo, lecz m\'f3zg zmniejsza\'b3 si\'ea, a\'bf szabloz\'eab zatraci\'b3 nawet instynkt samozachowawczy. Zniszczy\'b3a go Natura, dbaj\'b9ca o zachowanie r\'f3wnowagi. Gdyby bowiem jego niesamowite zdolno\'9c
ci do walki po\'b3\'b9czone by\'b3y z\~inteligentnym umys\'b3em, zniszczy\'b3by wszystkie inne formy ziemskiego \'bfycia. By\'b3 wybrykiem ewolucji - oszala\'b3ego rozwoju, ukierunkowanego na k\'b3y i pazury, na niszczenie i\~zabijanie.}{\kerning24 

\par }{\f30\cf1\kerning24 Zabi\'b3em szabloz\'eaba po walce, kt\'f3ra sama w sobie godna jest pie\'9cni. D\'b3ugie miesi\'b9ce le\'bfa\'b3em potem majacz\'b9c, ze straszliwymi ranami, nad kt\'f3rymi kr\'eacili g\'b3
owami w zdumieniu najtwardsi wojownicy. Piktowie twierdzili, \'bfe nigdy dot\'b9d nie uda\'b3o si\'ea nikomu w pojedynk\'ea zabi\'e6 tej bestii. A jednak wyzdrowia\'b3em, ku powszechnemu zaskoczeniu.}{\kerning24 
\par }{\f30\kerning24 W czasie gdy le\'bfa\'b3em u wr\'f3t kr\'f3lestwa \'9cmierci, nast\'b9pi\'b3o rozbicie plemienia. Takie pokojowe podzia\'b3y zdarza\'b3y si\'ea cz\'easto i w znacznym stopniu przyczynia\'b3y si\'ea do rozrzucenia po \'9cwiecie jasnow\'b3
osych szczep\'f3w. Czterdziestu pi\'eaciu m\'b3odych m\'ea\'bfczyzn jednocze\'9cnie wybra\'b3o sobie towarzyszki i odesz\'b3o, aby za\'b3o\'bfy\'e6 w\'b3asny klan. Nie by\'b3o \'bfadnej rewolty. Ten rasowy obyczaj owocowa\'b3 w p\'f3\'9f
niejszych wiekach, gdy szczepy pochodz\'b9ce z tego samego pnia spotyka\'b3y si\'ea po setkach lat odseparo}{\f30 wania i z \'bfywio\'b3ow\'b9 rado\'9cci\'b9 podcina\'b3y sobie gard\'b3a. Aryjskie i praaryjskie plemiona zawsze mia\'b3y tendencj\'ea
 do dzielenia si\'ea, klany odszczepia\'b3y si\'ea od g\'b3\'f3wnego pnia i rozprasza\'b3y.
\par }{\f30\cf1\kerning24 Owi m\'b3odzi ludzie, kt\'f3rych prowadzi\'b3 m\'f3j towarzysz broni, Bragi, zabrali swe dziewcz\'eata i wyruszyli na po\'b3udniowy zach\'f3d, wybrawszy na sw\'b9 siedzib\'ea Dolin\'ea Pop\'eakanych G\'b3az\'f3
w. Piktowie ostrzegali, napomykaj\'b9c o straszliwym losie, jaki ich czeka, lecz Esirowie \'9cmiali si\'ea tylko. W\'b3asne demony pozostawili\'9cmy na lodowych pustyniach smutnej, dalekiej pomocy, upiory innych lud\'f3w za\'9c nie robi\'b3y na nas wra
\'bfenia.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Gdy tylko w pe\'b3ni odzyska\'b3em si\'b3y, przypasa\'b3em miecz i wyruszy\'b3em przez p\'b3askowy\'bf odwiedzi\'e6 klan Bragiego. Grom nie towarzyszy\'b3 mi. Od kilku dni nie pojawia\'b3 si\'ea w\~obozowisku Esir\'f3w. Zna\'b3
em jednak drog\'ea. Pami\'eata\'b3em dobrze to miejsce, z kt\'f3rego patrzy\'b3em na jezioro w g\'f3rnej cz\'ea\'9cci doliny i g\'eastniej\'b9cy w jej dolnej cz\'ea\'9cci las. Okala\'b3y j\'b9 strome urwiska, ostre granie odcina\'b3
y od okolicy z obu stron. Przy ni\'bfej po\'b3o\'bfonym, p\'f3\'b3nocno-zachodnim wej\'9cciu dno doliny by\'b3o g\'easto usiane zniszczonymi kolumnami. Niekt\'f3re z nich wznosi\'b3y si\'ea wysoko ponad korony drzew, inne rozpad\'b3y si\'ea, tworz\'b9
c stosy poro\'9cni\'eatych mchem kamieni. Jaka zbudowa\'b3a je rasa, nie wiedzia\'b3 nikt. Zal\'eakniony Grom wspomina\'b3 jednak o w\'b3ochatym, do ma\'b3py podobnym stworze, kt\'f3ry w \'9cwietle ksi\'ea\'bfyca ta\'f1czy\'b3 do wt\'f3ru sprowadzaj\'b9
cej szale\'f1stwo i groz\'ea demonicznej muzyki piszcza\'b3ek.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Opu\'9cci\'b3em p\'b3askowy\'bf, na kt\'f3rym rozbili\'9cmy nasz ob\'f3z, zszed\'b3em po zboczu w d\'f3\'b3, przemkn\'b9\'b3em przez p\'b3ytk\'b9, zaro\'9cni\'eat\'b9 ca\'b3kowicie kotlink\'ea i wkroczy\'b3em pomi\'eadzy wzg\'f3rza. P
\'f3\'b3 dnia niespiesznego marszu dzieli\'b3o mnie od grzbietu, za kt\'f3rym le\'bfa\'b3a dolina z\~kolumnami. Przez ca\'b3\'b9 drog\'ea nie napotka\'b3em \'9cladu ludzkiej obecno\'9cci - siedziby Pikt\'f3w le\'bfa\'b3y daleko st\'b9d, na wschodzie.}{
\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Wspi\'b9\'b3em si\'ea na grzbiet i spojrza\'b3em na u\'9cpion\'b9 dolin\'ea, na spokojne b\'b3\'eakitne jezioro, ciche zbocza, stercz\'b9ce spomi\'eadzy drzew po\'b3amane kolumny. Nie zauwa\'bfy\'b3em \'bfadnego dymu, cho\'e6
 go oczekiwa\'b3em. Zobaczy\'b3em za to s\'eapy, kr\'b9\'bf\'b9ce wolno nad grupk\'b9 namiot\'f3w stoj\'b9cych nad brzegiem jeziora.}{\kerning24 
\par }{\f30\kerning24 Powoli, ostro\'bfnie, opu\'9cci\'b3em si\'ea w d\'f3\'b3 i ruszy\'b3em w stron\'ea milcz\'b9cego obozowiska. Tu zatrzyma\'b3em si\'ea, przej\'eaty zgroz\'b9. Spotyka\'b3em \'9cmier\'e6 w wielu postaciach, wiele razy przed ni\'b9 ucieka
\'b3em i wiele razy sam dokonywa\'b3em rzezi, gdzie krew la\'b3a si\'ea jak woda, a na ziemi pozostawa\'b3y stosy trup\'f3w. Tutaj jednak\'bfe napotka\'b3em spustoszenie, kt\'f3rego skala przerazi\'b3a mnie i oszo\'b3omi\'b3a. Z klanu Bragiego nie pozosta
\'b3 przy \'bfyciu nikt. Nawet jedno cia\'b3o nie by\'b3o kompletne. Niekt\'f3re namioty sta\'b3y jeszcze, inne, sp\'b3aszczone, wgni\'f3t\'b3 w ziemi\'ea ogromny ci\'ea\'bfar. Zastanawia\'b3em si\'ea nawet, czy to ogarni\'eate panik\'b9 stado s\'b3
oni nie przetoczy\'b3o si\'ea przez ob\'f3z. Jednak\'bfe \'bfadne s\'b3onie nie mog\'b3y spowodowa\'e6 ta}{\f30 kich zniszcze\'f1, jakie ogl\'b9da\'b3em dooko\'b3a. Obozowisko przypomina\'b3o rze\'9fni\'ea, zas\'b3an\'b9 fragmentami ludzkich cia\'b3 - r
\'eace, stopy, g\'b3owy, wn\'eatrzno\'9cci... Bro\'f1 le\'bfa\'b3a wok\'f3\'b3, cz\'ea\'9c\'e6 jej poplamiona by\'b3a zielonkawym \'9cluzem, podobnym do tego, jaki wycieka z rozdeptanej g\'b9sienicy.
\par }{\f30\cf1\kerning24 \'afaden cz\'b3owiek nie m\'f3g\'b3 pope\'b3ni\'e6 takiej potworno\'9cci. Spojrza\'b3em na jezioro. Zastanawia\'b3em si\'ea, czy to z jego spokojnych w\'f3d, kt\'f3rych ciemny b\'b3\'eakit wskazywa\'b3 na niezmierzone g\'b3\'ea
bie, wype\'b3z\'b3 jaki\'9c bezimienny, ziemnowodny potw\'f3r. A potem zobaczy\'b3em \'9clad, pozostawiony przez zab\'f3jc\'ea. By\'b3a to bruzda, kt\'f3r\'b9 mog\'b3aby wyry\'e6 jaka\'9c przeogromna d\'bfd\'bfownica, bruzda szeroka na kilka jard\'f3
w, wykr\'eacaj\'b9ca w stron\'ea dolnej cz\'ea\'9cci doliny. Wewn\'b9trz niej trawa by\'b3a sprasowana, a ma\'b3e drzewka po\'b3amane i wgniecione w ziemi\'ea, pokryte zielonym \'9cluzem.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Gdy chwyci\'b3em miecz i z furi\'b9 w duszy ruszy\'b3em wzd\'b3u\'bf bruzdy, us\'b3ysza\'b3em wo\'b3anie. Obejrza\'b3em si\'ea i zobaczy\'b3em zst\'eapuj\'b9c\'b9 z grani kr\'eap\'b9 figur\'ea. To by\'b3 Grom, Pikt. Gdy pomy\'9cl\'ea
 o odwadze potrzebnej do przezwyci\'ea\'bfenia wszelkich instynkt\'f3w, jakie zaszczepi\'b3y w nim tradycyjne nauki i w\'b3asne do\'9cwiadczenia, zaczynani docenia\'e6 g\'b3\'eabok\'b9 przyja\'9f\'f1, jak\'b9 \'bfywi\'b3 dla mnie.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Przykucn\'b9wszy nad brzegiem jeziora, z w\'b3\'f3czni\'b9 w d\'b3oni, l\'eakliwie przeczesuj\'b9c spojrzeniem senne, zaro\'9cni\'eate lasem zbocza doliny, opowiedzia\'b3 mi o grozie, kt\'f3ra przy ksi\'ea\'bfycu zaatakowa\'b3
a klan Bragiego. Przedtem jednak wyjawi\'b3 mi to, czego dowiedzia\'b3 si\'ea od starc\'f3w swe}{\cf1\kerning24 go plemienia.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Dawno, dawno temu Piktowie po d\'b3ugiej w\'eadr\'f3wce nadeszli z p\'f3\'b3nocnego wschodu i\~dotarli do tych poro\'9cni\'eatych d\'bfungl\'b9 wzg\'f3rz. Byli zm\'eaczeni. Okolica zapewnia\'b3a obfito\'9c\'e6 zwierzyny i owoc\'f3
w, w pobli\'bfu nie by\'b3o te\'bf \'bfadnych wrogich plemion. Zatrzymali si\'ea wi\'eac i\~zbudowali tu swoje lepianki.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Cz\'ea\'9c\'e6 z nich, ca\'b3y klan licznego szczepu, obra\'b3a na siedzib\'ea Dolin\'ea Pop\'eakanych G\'b3az\'f3w. Odkryli kolumny i ukryt\'b9 za nimi w\'9cr\'f3d drzew \'9cwi\'b9tyni\'ea. Nie by\'b3o w niej kaplicy ani o\'b3
tarza, a tylko czarna studnia czy sztolnia, znikaj\'b9ca w g\'b3\'eabi ziemi. Nie by\'b3o stopni, kt\'f3re mog\'b3yby by\'e6 wykute i u\'bfywane przez cz\'b3owieka.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Zbudowali w dolinie sw\'b9 wiosk\'ea. Noc\'b9, przy ksi\'ea\'bfycu, zaatakowa\'b3a ich groza, pozostawiaj\'b9c tylko po\'b3amane \'9cciany chat i pokryte \'9cluzem strz\'eapy cia\'b3.}{\kerning24 
\par W owych d}{\f30\kerning24 niach Piktowie nie l\'eakali si\'ea niczego. Zebrali si\'ea wojownicy innych klan\'f3w, \'9cpiewali wojenne pie\'9cni, ta\'f1czyli wojenne ta\'f1ce. Id\'b9c szerokim \'9cladem \'9cluzu oraz krwi dotarli do otworu sztolni w \'9cwi
\'b9tyni. Wykrzykiwali gro\'9fby i zrzucali w d\'f3\'b3 g\'b3azy, a nikt nie s\'b3ysza\'b3, by uderza\'b3y o dno studni. Potem us\'b3yszeli wysokie tony muzyki. Z otworu wyskoczy\'b3a odra\'bfaj\'b9ca, cz\'b3ekokszta\'b3tna posta\'e6, ta\'f1cz\'b9ca do wt
\'f3ru melodii wydobywanej z\~piszcza\'b3ki, kt\'f3r\'b9 trzyma\'b3a w potwornych d\'b3o}{\f30 niach. Zdumienie porazi\'b3o walecznych Pikt\'f3w na widok tej istoty. Tu\'bf za ni\'b9 z podziemnych czelu\'9cci wyd\'9fwign\'ea\'b3a si\'ea ogromna bia\'b3
a masa, o\'9cliz\'b3y koszmar, kt\'f3ry strza\'b3y przebija\'b3y, lecz nie mog\'b3y powstrzyma\'e6 kt\'f3ry miecze ci\'ea\'b3y, lecz nie mog\'b3y zabi\'e6. Ociekaj\'b9cy \'9cluzem potw\'f3r run\'b9\'b3 na wojownik\'f3w. Zgniata\'b3 ich w czerwon\'b9 miazg
\'ea, rozrywa\'b3 na strz\'eapy, jak o\'9cmiornica rozrywa ma\'b3e rybki, wysysa\'b3 krew z po\'b3amanych ko\'f1czyn, po\'bfera\'b3 ich, cho\'e6 jeszcze krzyczeli i bronili si\'ea. Pozostali przy \'bfyciu rzucili si\'ea do ucieczki, a potw\'f3r \'9cciga
\'b3 ich do samej grani, na kt\'f3r\'b9 jednak nie potrafi\'b3 wci\'b9gn\'b9\'e6 swego gigantycznego cielska.
\par }{\f30\cf1\kerning24 Nie o\'9cmielali si\'ea wi\'eacej wchodzi\'e6 do milcz\'b9cej doliny. Polegli przybywali jednak w\~snach do szaman\'f3w i starc\'f3w, wyjawiaj\'b9c niezwyk\'b3e, straszne tajemnice. Opowiadali o\~prastarej rasie na poi ludzkich
 istot, kt\'f3ra kiedy\'9c \'bfy\'b3a w tych miejscach i kt\'f3ra dla swych tajemniczych, nie wyja\'9cnionych cel\'f3w wznios\'b3a owe kolumny. Bia\'b3e monstrum ze sztolni by\'b3o bogiem tej rasy, wezwanym z pomoc\'b9
 nie znanej ludzkim synom magii z czarnych, niezg\'b3\'eabionych podziemnych otch\'b3ani. W\'b3ochata istota by\'b3a pomocnikiem, stworzonym, by s\'b3u\'bfy\'e6 b\'f3stwu - bezkszta\'b3tnym, pierwotnym duchem, przywo\'b3anym z g\'b3\'eabin i obleczonym w
\~cia\'b3o, organiczne, lecz spoza granic ludzkiego poznania. Prastara, na p\'f3\'b3 ludzka rasa dawno ju\'bf znik\'b3a w piekle, sk\'b9d wype\'b3z\'b3a podczas czarnego zarania \'9cwiata, lecz jej zwierz\'eacy b\'f3g i\~jego nieludzki niewolnik \'bf
yli nadal. Obaj byli jednak uformowani z materii organicznej i\~mo\'bfna by\'b3o ich zrani\'e6, lecz ludzie nie znali broni do\'9c\'e6 pot\'ea\'bfnej, by ich zabi\'b3a.}{\kerning24 
\par }{\cf1\kerning24 Bragi i jego}{\f30\cf1\kerning24  klan zd\'b9\'bfyli prze\'bfy\'e6 w dolinie d\'b3ugie tygodnie, nim groza nadesz\'b3a. Dopiero wczorajszej nocy Grom, kt\'f3ry daj\'b9c dow\'f3d wielkiej odwagi polowa\'b3 w tej okolicy, sparali\'bf
owany zosta\'b3 przez wysokie tony demonicznej melodii. Chwil\'ea p\'f3\'9fniej dobieg\'b3a go szalona wrzawa ludzkich wrzask\'f3w. Pad\'b3 twarz\'b9 na ziemi\'ea i le\'bfa\'b3, skrywaj\'b9c g\'b3ow\'ea w k\'eapie trawy. Nie \'9cmia\'b3 si\'ea ruszy\'e6
, nawet gdy ucich\'b3y krzyki, zag\'b3uszone przez ohydne mlaskania i\~odg\'b3osy strasznej uczty. O \'9cwicie, dr\'bf\'b9c ca\'b3y podszed\'b3 do urwiska i spojrza\'b3 w dolin\'ea. Obraz pogromu, nawet ogl\'b9dany z daleka, sprawi\'b3, \'bfe rzuci\'b3 si
\'ea do panicznej ucieczki. Potem przysz\'b3o mu do g\'b3owy, \'bfe powinien ostrzec reszt\'ea naszego plemienia. W drodze do obozowiska na p\'b3askowy\'bfu zobaczy\'b3 mnie wchodz\'b9cego w dolin\'ea.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Tak m\'f3wi\'b3 Grom, a ja wspar\'b3szy brod\'ea na d\'b3oni pogr\'b9\'bfy\'b3em si\'ea w mrocznych rozmy\'9claniach. Wsp\'f3\'b3czesny j\'eazyk nie jest w stanie odda\'e6 owego poczucia wi\'eazi plemiennej, odgrywaj\'b9
cego w tamtych czasach istotn\'b9 rol\'ea w \'bfyciu ka\'bfdego m\'ea\'bfczyzny i ka\'bfdej kobiety. W \'9cwiecie, w kt\'f3rym ze wszystkich stron wznosi\'b3y si\'ea do ciosu k\'b3y i pazury, gdzie wszystkie r\'eace, opr\'f3cz nale\'bf\'b9cych do cz\'b3
onk\'f3w w\'b3asnego klanu, podnosi\'b3y si\'ea przeciw jednostce, w tym \'9cwiecie instynkt plemienny by\'b3 czym\'9c wi\'eacej ni\'bf tylko pustyni s\'b3owem, kt\'f3rym sta\'b3 si\'ea dzisiaj. By\'b3 tak samo cz\'ea\'9cci\'b9 cz\'b3
owieka jak jego serce czy prawa r\'eaka. Tak by\'e6 musia\'b3o. Tylko w ten spos\'f3b, po\'b3\'b9czona w nierozerwalne grupy, mog\'b3a ludzko\'9c\'e6 przetrwa\'e6 w straszliwych warunkach pierwotnego \'9cwiata. Tak wi\'eac osobisty \'bfal, kt\'f3ry czu
\'b3em po \'9cmierci Bragiego, \'bfal po zwinnych m\'b3odych m\'ea\'bfczyznach i roze\'9cmianych, jasnosk\'f3rych dziewcz\'eatach ton\'b9\'b3 w\~morzu smutku i w\'9cciek\'b3o\'9cci, kt\'f3rej intensywno\'9c\'e6 i g\'b3\'eabia mia\'b3y i\'9c
cie kosmiczny wymiar. Siedzia\'b3em ponury, a obok mnie przykucni\'eaty wyczekuj\'b9co Grom spogl\'b9da\'b3 na przemian to na mnie, to na gro\'9fn\'b9 dolin\'ea, gdzie niby po\'b3amane z\'eaby rechocz\'b9cych wied\'9fm wy\'b3ania\'b3y si\'ea spo\'9cr\'f3
d morza li\'9cci przekl\'eate kolumny.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Ja, Njord, nie nale\'bfa\'b3em do tych, kt\'f3rzy przesadnie obci\'b9\'bfaj\'b9 prac\'b9 sw\'f3j m\'f3zg. \'afy\'b3em w \'9cwiecie fizycznej si\'b3y, a starcy plemienia my\'9cleli za mnie. Nale\'bfa\'b3em jednak do rasy, kt\'f3
rej przeznaczeniem by\'b3a nie tylko fizyczna, ale i umys\'b3owa dominacja. Nie by\'b3em po prostu umi\'ea\'9cnionym zwierz\'eaciem. Siedzia\'b3em wi\'eac, i najpierw mgli\'9ccie, a potem zupe\'b3nie wyra\'9fnie pojawi\'b3 si\'ea w mej g\'b3owie plan, kt
\'f3ry wyrwa\'b3 kr\'f3tki, okrutny \'9cmiech z mojej krtani.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Powsta\'b3em i wezwa\'b3em Groma do pomocy. Na brzegu jeziora wznie\'9cli\'9cmy wielki stos z suchego drewna, maszt\'f3w namiot\'f3w i po\'b3amanych drzewc w\'b3\'f3czni. Pozbierali\'9cmy pos\'eapne szcz\'b9tki, wszystko, co pozosta
\'b3o z klanu Bragiego i z\'b3o\'bfyli\'9cmy je na stosie. Potem skrzesa\'b3em iskr\'ea.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Ciemny, g\'easty dym wzbi\'b3 si\'ea w niebo, a ja zwr\'f3ciwszy si\'ea do Groma poleci\'b3em mu zaprowadzi\'e6 si\'ea w d\'bfungl\'ea tam, gdzie czai\'b3a si\'ea owa \'b3usk\'b9 okryta gro\'9fba, Satha, wielki w\'b9\'bf
. Pikt wpatrywa\'b3 si\'ea we mnie zdumiony. Nawet najwi\'eaksi \'b3owcy spomi\'eadzy Pikt\'f3w nigdy nie starali si\'ea spotka\'e6 pot\'ea\'bfnego gada. Wola moja by\'b3a jednak niby wicher, kt\'f3ry porwa\'b3 go z\~sob\'b9. Ruszyli\'9cmy w drog\'ea. Opu
\'9ccili\'9cmy dolin\'ea jej wy\'bfej le\'bf\'b9cym przej\'9cciem, przekroczyli\'9cmy gra\'f1, wspi\'eali\'9cmy si\'ea na urwisko i zanurzyli\'9cmy w po\'b3udniowych g\'b9szczach, gdzie \'bfyli tylko gro\'9fni mieszka\'f1cy d\'bfungla. G\'b3\'ea
boko musieli\'9cmy si\'ea wedrze\'e6, zanim dotarli\'9cmy do nisko po\'b3o\'bfonego obszaru. Ciemny i wilgotny pod zwisaj\'b9cymi z drzew pn\'b9czami, pokryty by\'b3 g\'b9bczastym mu\'b3em, w kt\'f3rym g\'b3\'eaboko grz\'eaz\'b3y nasze stopy, i warstw\'b9
 gnij\'b9cej ro\'9clinno\'9cci, z kt\'f3rej pod naciskiem tryska\'b3y stru\'bfki lepkiej cieczy. By\'b3a to, jak twierdzi\'b3 Grom, okolica odwiedzana przez Sath\'ea, wielkiego w\'ea\'bfa.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Pos\'b3uchajcie, jaki by\'b3 Satha. Nikogo takiego jak on nie ma dzi\'9c na ziemi ani nie by\'b3o od nieprzeliczonych wiek\'f3w. Jak drapie\'bfne dinozaury, jak szabloz\'eaby, by\'b3 zbyt straszny, by przetrwa\'e6 - relikt czas\'f3
w, kiedy \'bfycie i jego formy by\'b3y surowsze i ohydniejsze. W moich czasach niewiele ju\'bf \'bfy\'b3o przedstawicieli jego gatunku, cho\'e6, by\'e6 mo\'bfe, zdo\'b3a\'b3y przetrwa\'e6 w wi\'eakszej liczbie jeszcze dalej na po\'b3udniu, w cuchn\'b9
cym mule poro\'9cni\'eatych d\'bfungl\'b9 moczar\'f3w. Wi\'eakszy by\'b3 od ka\'bfdego z pyton\'f3w spotykanych wsp\'f3\'b3cze\'9cnie. Z jego k\'b3\'f3w \'9ccieka\'b3a trucizna tysi\'b9ckrotnie bardziej \'9cmierciono\'9cna ni\'bf jad kr\'f3lewskiej kobry.
}{\kerning24 
\par }{\cf1\kerning24 Piktowie czystej krwi nigdy nie oddawali mu czci. Robili to na}{\f30 tomiast czarni, kt\'f3rzy przybyli p\'f3\'9fniej. Adoracja ta przetrwa\'b3a tak\'bfe w mieszanej rasie, kt\'f3ra powsta\'b3a ze skrzy\'bfowania Murzyn\'f3w z ich bia\'b3
ymi pogromcami. Dla wszystkich innych Satha by\'b3 wcieleniem z\'b3a i strachu. Opowie\'9cci o nim przesz\'b3y do obszar\'f3w demonologii i\~w\~p\'f3\'9fniejszych wiekach sta\'b3 si\'ea on diab\'b3em ras bia\'b3
ych. Stygijczycy czcili go najpierw, by znienawidzi\'e6, gdy stali si\'ea Egipcjanami, pod imieniem Seta, Pierwotnego W\'ea\'bfa. Dla Semit\'f3w Satha by\'b3 Lewiatanem i Szatanem. By\'b3 pe\'b3zaj\'b9c\'b9 \'9cmierci\'b9, dostatecznie straszny, by zosta
\'e6 bogiem. Zdarzy\'b3o mi si\'ea obserwowa\'e6 olbrzymiego s\'b3onia, kt\'f3ry od jego uk\'b9szenia pad\'b3 martwy na miejscu. Widzia\'b3em go, widzia\'b3em, jak wije si\'ea kr\'eat\'b9 \'9ccie\'bfk\'b9 poprzez d\'bfungl\'ea, widzia\'b3
em, jak atakuje swe ofiary, lecz nigdy na niego nie polowa\'b3em. Zbyt by\'b3 niebezpieczny, nawet dla zab\'f3jcy starego szabloz\'eaba.
\par }{\f30\cf1\kerning24 Teraz jednak tropi\'b3em go, coraz dalej zag\'b3\'eabiaj\'b9c si\'ea w cuchn\'b9ce opary. Nawet przyja\'9f\'f1 nie potrafi\'b3a ju\'bf sk\'b3oni\'e6 Groma do towarzyszenia mi. Radzi\'b3, bym wymalowa\'b3 swe cia\'b3o i od\'9cpiewa\'b3
 pie\'9c\'f1 \'9cmierci, lecz ja par\'b3em naprz\'f3d, nie zwracaj\'b9c uwagi na jego s\'b3owa.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Na \'9ccie\'bfce, wij\'b9cej si\'ea w\'9cr\'f3d g\'eastych drzew, za\'b3o\'bfy\'b3em pu\'b3apk\'ea. Znalaz\'b3em wielkie drzewo, mi\'eakkie, o porowatych w\'b3\'f3knach, lecz z grubym, ci\'ea\'bfkim pniem. Zr\'b9ba\'b3
em je mieczem u podstawy, tak kieruj\'b9c upadkiem, by czubek trafi\'b3 w ga\'b3\'eazie rosn\'b9cego po drugiej stronie \'9ccie\'bfki mniejszego drzewa. W efekcie spocz\'ea\'b3o pochylone, jednym ko\'f1cem spieraj\'b9c si\'ea o ziemi\'ea
, drugim o tamto mniejsze drzewo. Potem odci\'b9\'b3em dolne ga\'b3\'eazie, a znalaz\'b3szy cienki, twardy pie\'f1 ociosa\'b3em go i wbi\'b3em pionowo pod pochylonego kolosa. Gdy \'9cci\'b9\'b3em podpieraj\'b9ce go drzewo, ci\'ea\'bfki s\'b3up wspar\'b3
 si\'ea chwiejnie na podporze, do kt\'f3rej przywi\'b9za\'b3em d\'b3ug\'b9, grub\'b9 jak m\'f3j nadgarstek lian\'ea.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Potem wyruszy\'b3em przez pierwotny p\'f3\'b3mrok d\'bfungli. Przemo\'bfny, ohydny fetor uderzy\'b3 w moje nozdrza i spomi\'eadzy wybuja\'b3ej ro\'9clinno\'9cci Satha wysun\'b9\'b3 sw\'f3j odra\'bfaj\'b9cy \'b3eb, ko\'b3ysz\'b9
c nim gro\'9fnie w obie strony. Rozdwojony j\'eazyk wysuwa\'b3 si\'ea i chowa\'b3, olbrzymie, straszne, \'bf\'f3\'b3te oczy ch\'b3odno wpatrywa\'b3y si\'ea we mnie. P\'b3on\'ea\'b3a w nich z\'b3owroga m\'b9dro\'9c\'e6 mrocznego, pradawnego \'9cwiata, kt
\'f3ry nie by\'b3 \'9cwiatem ludzi. Cofn\'b9\'b3em si\'ea. Nie odczuwa\'b3em l\'eaku, jedynie dziwny ch\'b3\'f3d w okolicy kr\'eagos\'b3upa. Satha ruszy\'b3 za mn\'b9, wij\'b9c si\'ea. W\~hipnotycznej ciszy jego osiemdziesi\'eaciostopowe cia\'b3o zafalowa
\'b3o nad gnij\'b9cymi resztkami ro\'9clin. Jego \'b3eb w kszta\'b3cie klina wi\'eakszy by\'b3 od g\'b3owy najpot\'ea\'bfniejszego ogiera, tu\'b3\'f3w grubszy ni\'bf ludzki korpus, \'b3uski skrzy\'b3y si\'ea tysi\'b9cem zmiennych barw. By\'b3
em dla niego niby mysz dla kr\'f3lewskiej kobry, mia\'b3em jednak k\'b3y, jakich \'bfadna mysz nigdy nie mia\'b3a.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 By\'b3em szybki, wiedzia\'b3em jednak, \'bfe nie zdo\'b3am unikn\'b9\'e6 b\'b3yskawicznego ciosu tr\'f3jk\'b9tnej g\'b3owy. Nie mog\'b3em dopu\'9cci\'e6 go zbyt blisko. Przemyka\'b3em \'9ccie\'bfk\'b9, s\'b3ysz\'b9c odg\'b3os pe\'b3
zaj\'b9cego moim \'9cladem gi\'eatkiego cielska, podobny do szelestu wiatru w\'9cr\'f3d traw.}{
\par }{\f30\cf1\kerning24 By\'b3 ju\'bf blisko, kiedy przebieg\'b3em pod pu\'b3apk\'b9. A gdy pod drzewem przesuwa\'b3 si\'ea d\'b3ugi, l\'9cni\'b9cy kszta\'b3t, chwyci\'b3em w obie r\'eace lian\'ea i szarpn\'b9\'b3em desperacko. Olbrzymi pie\'f1 z\~hukiem run
\'b9\'b3 na okryty \'b3usk\'b9 grzbiet Sathy, mniej wi\'eacej sze\'9c\'e6 st\'f3p za jego g\'b3ow\'b9.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Mia\'b3em nadziej\'ea, \'bfe to uderzenie z\'b3amie mu kr\'eagos\'b3up, nie s\'b9dz\'ea jednak, by tak si\'ea sta\'b3o. Ogromne cielsko zwin\'ea\'b3o si\'ea i skr\'eaci\'b3o, pot\'ea\'bfny ogon ci\'b9\'b3 i smaga\'b3, m\'b3\'f3c\'b9
c krzewy jak cep. Kiedy pie\'f1 run\'b9\'b3, wielka g\'b3owa wykr\'eaca\'b3a si\'ea i ze strasznym impetem zaatakowa\'b3a drzewo. Pot\'ea\'bfne k\'b3y rozdar\'b3y kor\'ea i drewno niby ostrza sztylet\'f3w. Po chwili Satha, jakby poj\'b9wszy, \'bfe pr\'f3
bowa\'b3 walczy\'e6 z nieo\'bfywionym przeciwnikiem, zwr\'f3ci\'b3 si\'ea ku mnie. Sta\'b3em poza jego zasi\'eagiem. Wygi\'b9\'b3 poro\'9cni\'eat\'b9 \'b3uskami szyj\'ea, rozwar\'b3 szcz\'eaki, ods\'b3aniaj\'b9c d\'b3ugie na stop\'ea k\'b3y. Jad, kt\'f3
ry z nich sp\'b3ywa\'b3, zdolny by\'b3 przepali\'e6 lit\'b9 ska\'b3\'ea.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 S\'b9dz\'ea, \'bfe gdyby nie z\'b3amana ga\'b3\'b9\'9f, kt\'f3ra wbi\'b3a si\'ea g\'b3\'eaboko w jego bok i trzyma\'b3a go jak harpun, potrafi\'b3by, dzi\'eaki swej osza\'b3amiaj\'b9cej sile, wyczo\'b3ga\'e6 si\'ea
 spod pnia. Jego syk zag\'b3usza\'b3 g\'b3osy d\'bfungli, oczy wpatrywa\'b3y si\'ea we mnie z wyrazem tak skoncentrowanej nienawi\'9cci, \'bfe mimo woli zadr\'bfa\'b3em. O tak, wiedzia\'b3, \'bfe to ja go schwyta\'b3em. Podszed\'b3
em na tyle blisko, na ile starczy\'b3o mi odwagi i szybkim, mocnym rzutem przeszy\'b3em w\'b3\'f3czni\'b9 jego szyj\'ea tu\'bf pod otwart\'b9 paszcz\'b9, przybijaj\'b9c j\'b9 do pnia. Ryzykowa\'b3em wiele. Daleko mu by\'b3o do \'9cmierci i wiedzia\'b3em, 
\'bfe wystarczy\'b3aby chwila, by zdo\'b3a\'b3 wyrwa\'e6 grot i odzyska\'e6 swobod\'ea ruch\'f3w, konieczn\'b9 do zadania ciosu. Ale w ci\'b9gu tej w\'b3a\'9cnie chwili podbieg\'b3em i wk\'b3adaj\'b9c w zamach miecza ca\'b3\'b9 sw\'b9 ogromn\'b9 si\'b3
\'ea, odci\'b9\'b3em obrzydliwy \'b3eb.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Skr\'eaty i wicia uwi\'eazionego Sathy by\'b3y niczym w por\'f3wnaniu z konwulsjami bezg\'b3owego korpusu po \'9cmierci. Wycofa\'b3em si\'ea, ci\'b9gn\'b9c za sob\'b9 wielki \'b3eb. W bezpiecznej odleg\'b3o\'9cci od wywijaj\'b9
cego ogona zabra\'b3em ji\'ea do dzie\'b3a. Obcowa\'b3em z czyst\'b9 \'9cmierci\'b9\line - nigdy jeszcze \'bfaden cz\'b3owiek nie pracowa\'b3 z wi\'eaksz\'b9 ostro\'bfno\'9cci\'b9 ni\'bf ja w owej chwili. Spod nasady wielkich k\'b3\'f3w wyci\'b9\'b3
em woreczki jadowe, po czym zanurzy\'b3em w straszliwej truci\'9fnie ko\'f1ce jedenastu strza\'b3. Baczy\'b3em pilnie, by tylko br\'b9zowe ostrza mia\'b3y kontakt z\~ciecz\'b9, kt\'f3ra bez trudu strawi\'b3
aby twarde drzewca. W tym czasie, popychany przez ciekawo\'9c\'e6 i przyja\'9f\'f1 do mnie, skradaj\'b9c si\'ea nerwowo przez g\'b9szcza, nadszed\'b3 Grom. Rozdziawi\'b3 usta, kiedy zobaczy\'b3 g\'b3ow\'ea Sathy.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Przez d\'b3ugie godziny ostrza strza\'b3 mok\'b3y w jadzie, a\'bf pokry\'b3 je \'9cmierciono\'9cny zielonkawy nalot i gdzieniegdzie pojawi\'b3y si\'ea drobne punkciki - miejsca, gdzie trucizna prze\'bfar\'b3a lity br\'b9z. Potem, cho
\'e6 noc ju\'bf zapad\'b3a i wok\'f3\'b3 s\'b3ycha\'e6 by\'b3o ryki poluj\'b9cych drapie\'bfnik\'f3w, wyruszyli\'9cmy wraz z Gromem przez poro\'9cni\'eate d\'bfungl\'b9 wzg\'f3rza, by o \'9cwicie stan\'b9\'e6 na urwisku, wznosz\'b9cym si\'ea nad Dolin\'b9
 Pop\'eakanych G\'b3az\'f3w.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 U wej\'9ccia do doliny z\'b3ama\'b3em sw\'b9 w\'b3\'f3czni\'ea; z ko\'b3czana wyj\'b9\'b3em }{\f30 i po\'b3ama\'b3em wszystkie nie zatrute strza\'b3y. Pomalowa\'b3em twarz i r\'eace tak, jak maluj\'b9 si\'ea Esirowie tylko wted
y, gdy wyruszaj\'b9 na pewn\'b9 zgub\'ea. Poranny wiatr rozwiewa\'b3 moj\'b9 jasn\'b9 grzyw\'ea, gdy zwr\'f3cony twarz\'b9 ku wschodz\'b9cemu nad grani\'b9 s\'b3o\'f1cu \'9cpiewa\'b3em sw\'b9 pie\'9c\'f1 \'9cmierci. Potem, z\~\'b3ukiem w r\'eaku, zszed
\'b3em w dolin\'ea.
\par }{\f30\cf1\kerning24 Grom nie odwa\'bfy\'b3 si\'ea p\'f3j\'9c\'e6 ze mn\'b9. Zosta\'b3, wyci\'b9gni\'eaty brzuchem na ziemi i wy\'b3 niby konaj\'b9cy pies.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Min\'b9\'b3em jezioro i ciche obozowisko, gdzie wci\'b9\'bf jeszcze dymi\'b3y resztki pogrzebowego stosu. Wkroczy\'b3em pomi\'eadzy coraz grubsze pnie drzew. Wok\'f3\'b3 wznosi\'b3y si\'ea kolumny - bezkszta\'b3tne stosy, pozosta\'b3o
\'9c\'e6 dawno minionych epok. Drzewa ros\'b3y coraz g\'ea\'9cciej i samo \'9cwiat\'b3o stawa\'b3o si\'ea mroczne i z\'b3e pod ich pe\'b3nymi li\'9cci konarami. W p\'f3\'b3mroku dostrzeg\'b3em zrujnowan\'b9 \'9cwi\'b9tyni\'ea
, skruszone cyklopowe mury, masy odpad\'b3ego tynku, le\'bf\'b9ce w pyle skalne bloki. Jakie\'9c sze\'9c\'e6set jard\'f3w bli\'bfej, oddzielona od \'9cwi\'b9tyni odkryt\'b9 polan\'b9, wznosi\'b3a si\'ea wielka, wysoka na osiemdziesi\'b9t czy dziewi\'ea
\'e6dziesi\'b9t st\'f3p kolumna. By\'b3a tak zniszczona, podziurawiona przez czas i pogod\'ea, \'bfe bez trudu wspi\'ea\'b3oby si\'ea na ni\'b9 ka\'bfde dziecko z mojego plemienia. Gdy j\'b9 dostrzeg\'b3em, zmieni\'b3em sw\'f3j plan.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Zbli\'bfy\'b3em si\'ea do ruin. Zobaczy\'b3em grube, rozsypuj\'b9ce si\'ea mury podtrzymuj\'b9ce kopu\'b3\'ea dachu. By\'b3a tak dziurawa, \'bfe przypomina\'b3a wygi\'eate nade mn\'b9, poro\'9cni\'eate mchem \'bfebra szkieletu jakiego
\'9c mitycznego monstrum. Gigantyczne kolumny strzeg\'b3y wej\'9ccia, przez kt\'f3re dziesi\'ea\'e6 s\'b3oni mog\'b3oby przej\'9c\'e6 obok siebie. By\'e6 mo\'bfe kiedy\'9c wyryto na tych filarach jakie\'9c inskrypcje czy hieroglify, dawno jednak zatar\'b3
 je czas. Wewn\'b9trz rz\'b9d lepiej zachowanych kolumn otacza\'b3 wielk\'b9 komor\'ea. Na ka\'bfdej z nich umieszczono p\'b3aski .piedesta\'b3. Mgliste instynktowne przeczucie podsun\'ea\'b3o mi niewyra\'9fne obrazy odra\'bfaj\'b9
cych, potwornych istot, siedz\'b9cych na tych piedesta\'b3ach w czasie niepoj\'eatych obrz\'ead\'f3w, si\'eagaj\'b9cych korzeniami gdzie\'9c do mrocznych czas\'f3w zarania wszech\'9cwiata.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Nie by\'b3o o\'b3tarza. Tylko otw\'f3r w kamiennej pod\'b3odze, prowadz\'b9cy do studni czy sztolni, a wok\'f3\'b3 niego dziwne, wstr\'eatne rze\'9fby. Wyrywa\'b3em z murszej\'b9cej posadzki wielkie kawa\'b3y g\'b3az\'f3w i ciska\'b3
em je w sztolni\'ea, sko\'9cnie opadaj\'b9c\'b9 w d\'f3\'b3, w ca\'b3kowit\'b9 ciemno\'9c\'e6. S\'b3ysza\'b3em, jak odbijaj\'b9 si\'ea od \'9ccian, ani razu jednak nie dobieg\'b3 do mnie odg\'b3os uderzenia o\~dno. Kamie\'f1 za kamieniem wpada\'b3 w otw
\'f3r, a ka\'bfdemu towarzyszy\'b3o przekle\'f1stwo. W\~ko\'f1cu us\'b3ysza\'b3em g\'b3os, kt\'f3ry nie by\'b3 grzechotem spadaj\'b9cych g\'b3az\'f3w. Ze studni pop\'b3yn\'b9\'b3 magiczny, demoniczny d\'9fwi\'eak piszcza\'b3ki, istna symfonia szale\'f1
stwa. G\'b3\'eaboko w\~ciemno\'9cciach dostrzeg\'b3em przera\'bfaj\'b9ce l\'9cnienie olbrzymiej, bia\'b3ej masy.}{\kerning24 
\par }{\f30\kerning24 W miar\'ea jak muzyka stawa\'b3a si\'ea g\'b3o\'9cniejsza, cofa\'b3em si\'ea wolno. Przez szerok\'b9 bram\'ea, wyszed\'b3em na zewn\'b9trz. Us\'b3ysza\'b3em drapanie i zgrzyty, a w chwil\'ea p\'f3\'9fniej z przej\'9ccia mi\'ea
dzy kolumnami wy\'b3oni\'b3a }{\f30 si\'ea, ta\'f1cz\'b9c, niezwyk\'b3a posta\'e6. Porusza\'b3a si\'ea w pozycji wyprostowanej, jak cz\'b3owiek, by\'b3a jednak poro\'9cni\'eata futrem, najg\'eastszym w miejscu, gdzie powinna znajdowa\'e6 si\'ea twarz. Je
\'9cli nawet mia\'b3a uszy, nos i usta, to ja ich nie dostrzeg\'b3em. Spod futrzanej maski. wygl\'b9da\'b3a tylko para wytrzeszczonych czerwonych \'9clepi. W\~zdeformowanych r\'eakach trzyma\'b3 \'f3w stw\'f3r przedziwny zestaw piszcza\'b3ek, w kt\'f3
re dmucha\'b3 ci\'b9gle, gdy ta\'f1cz\'b9c i wykonuj\'b9c groteskowe susy i podskoki szed\'b3 w moj\'b9 stron\'ea.
\par }{\f30\cf1\kerning24 Ze \'9cwi\'b9tyni dobieg\'b3 mnie ohydny d\'9fwi\'eak gramol\'b9cej si\'ea ze studni drgaj\'b9cej masy. Wyj\'b9\'b3em strza\'b3\'ea i napi\'b9wszy \'b3uk, ze \'9cwistem pos\'b3a\'b3em j\'b9 prosto w pier\'9c ta\'f1cz\'b9
cego stwora. "Pad\'b3 jak ra\'bfony gromem, lecz muzyka, ku memu przera\'bfeniu, rozbrzmiewa\'b3a nadal, mimo \'bfe piszcza\'b3ki wypad\'b3y z niekszta\'b3tnej d\'b3oni. Podbieg\'b3em szybko do kolumny i nie ogl\'b9daj\'b9c si\'ea zacz\'b9\'b3em si\'ea
 na ni\'b9 wdrapywa\'e6. Gdy osi\'b9gn\'b9\'b3em wierzcho\'b3ek i spojrza\'b3em w d\'f3\'b3, szok i\~zdumienie sprawi\'b3y, \'bfe niemal run\'b9\'b3em z zawrotnej wysoko\'9cci mojego stanowiska.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Ze \'9cwi\'b9tyni wysun\'b9\'b3 si\'ea straszliwy mieszkaniec ciemno\'9cci. Oczekiwa\'b3em grozy, w\~ziemskiej jednak formie. To, co zobaczy\'b3em, by\'b3o wcieleniem nocnego koszmaru. Nie wiem, z jakiego to podziemnego piek\'b3a wype
\'b3z\'b3 przed wiekami ten stw\'f3r, ani te\'bf z jakiej epoki pochodzi\'b3. Nie by\'b3 zwierz\'eaciem wed\'b3ug ludzkiego pojmowania tego s\'b3owa. Z braku lepszego terminu mo\'bfna by nazwa\'e6 go robakiem. \'afaden 'Ziemski j\'eazyk nie zna s\'b3
owa, kt\'f3re by mog\'b3o by\'e6 jego imieniem. Mog\'ea tylko stwierdzi\'e6, \'bfe bardziej przypomina\'b3 robaka ni\'bf o\'9cmiornic\'ea, w\'ea\'bfa czy dinozaura.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 By\'b3 bia\'b3y i mi\'eakki i jak robak ci\'b9gn\'b9\'b3 po ziemi swoje drgaj\'b9ce cielsko. Mia\'b3 jednak szerokie, p\'b3askie macki, mi\'easiste czu\'b3ki oraz inne wyrostki, kt\'f3rych przeznaczenia nie umiem wyja\'9cni\'e6. Mia
\'b3 te\'bf d\'b3ug\'b9 tr\'b9b\'ea, kt\'f3r\'b9 jak s\'b3o\'f1 zwija\'b3 i rozwija\'b3. Czterdzie\'9cci jego oczu, u\'b3o\'bfonych w przera\'bfaj\'b9cy okr\'b9g, sk\'b3ada\'b3o si\'ea z tysi\'eacy faset, skrz\'b9cych si\'ea tysi\'b9cami kolor\'f3
w, w nieustannej przemianie zmieniaj\'b9cych barwy i odcienie. Mimo jednak owej gry l\'9cnie\'f1 i\~b\'b3ysk\'f3w, z oczu tych patrza\'b3a ci\'b9gle wroga inteligencja - skryty za po\'b3yskuj\'b9cymi fasetami, ani ludzki, ani zwierz\'ea
cy rozum, zrodzona w mroku demoniczna my\'9cl, kt\'f3rej pot\'ea\'bfny puls bij\'b9cy w czarnych otch\'b3aniach poza granicami naszego wszech\'9cwiata wyczuwa si\'ea czasem we \'9cnie. Potw\'f3r by\'b3 olbrzymi. Przy jego cielsku nawet mamut zdawa\'b3
by si\'ea kar\'b3em.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Dr\'bfa\'b3em ze strachu, kt\'f3ry wzbudza\'b3 ten nie z tego \'9cwiata pochodz\'b9cy stw\'f3r. Mimo to naci\'b9gn\'b9\'b3em ci\'eaciw\'ea a\'bf do ucha i pos\'b3a\'b3em w niego strza\'b3\'ea. Potw\'f3r zbli\'bfa\'b3 si\'ea
 ku mnie niby ruchoma g\'f3ra, gniot\'b9c po drodze traw\'ea i krzewy. Wystrzeliwa\'b3em jedn\'b9 strza\'b3\'ea po drugiej, ze straszliw\'b9 si\'b3\'b9 i \'9cmierteln\'b9 precyzj\'b9. Nie mog\'b3em chybi\'e6 tak olbrzymiego celu. Pociski wbija\'b3y si\'ea
 a\'bf po pi\'f3ra w trz\'eas\'b9ce si\'ea cielsko, niekt\'f3re nik\'b3y zupe\'b3nie, a ka\'bfdy ni\'f3s\'b3 dosy\'e6 trucizny, by powali\'e6 s\'b3onia. A jednak potw\'f3r zbli\'bfa\'b3 si\'ea do mnie z zatrwa\'bfaj\'b9c\'b9 szybko\'9cci\'b9. Nie baczy
\'b3 na strza\'b3y ani na jad na ich grotach. I ca\'b3y czas rozbrzmiewa\'b3 doprowadzaj\'b9cy do szale\'f1stwa akompaniament strasznej melodii, wydobywaj\'b9cej si\'ea z le\'bf\'b9cych na ziemi, przez nikogo nie dotykanych piszcza\'b3ek.}{\kerning24 

\par }{\f30\cf1\kerning24 Moja wiara w zwyci\'eastwo rozwiewa\'b3a si\'ea - nawet jad Sathy by\'b3 bezsilny wobec tej piekielnej istoty. Ostatni\'b9 strza\'b3\'ea pos\'b3a\'b3em w t\'ea dr\'bf\'b9c\'b9 bia\'b3\'b9 g\'f3r\'ea niemal pionowo w d\'f3\'b3
 - tak blisko by\'b3a ju\'bf mojego stanowiska. I wtedy nagle zmieni\'b3a si\'ea barwa potwora. Po wielkim cielsku przesun\'ea\'b3a si\'ea fala upiornego b\'b3\'eakitu, zadygota\'b3o w konwulsjach, przywodz\'b9cych na my\'9cl trz\'easienie ziemi. Stw\'f3
r run\'b9\'b3 na doln\'b9 cz\'ea\'9c\'e6 mojej kolumny, zmieniaj\'b9c j\'b9 w stos pokruszonych kamieni. R\'f3wnocze\'9cnie jednak i ja wybi\'b3em si\'ea daleko wprz\'f3d, by spa\'9c\'e6 p\'b3asko na jego grzbiet.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 G\'b9bczasta masa ugina\'b3a si\'ea i poddawa\'b3a pod naciskiem st\'f3p. Chwyci\'b3em miecz, wbi\'b3am go a\'bf po r\'eakoje\'9c\'e6 i ci\'b9\'b3em mi\'eakkie cia\'b3o, otwieraj\'b9c straszliw\'b9, jardowej d\'b3ugo\'9cci ran\'ea
, z kt\'f3rej wytrysn\'ea\'b3a struga zielonego \'9cluzu. W chwil\'ea p\'f3\'9fniej cios grubej macki str\'b9ci\'b3 mnie z grzbietu kolosa i wyrzuci\'b3 na trzysta jard\'f3w w g\'f3r\'ea. Run\'b9\'b3em mi\'eadzy korony pot\'ea\'bfnych drzew.}{\kerning24 

\par }{\f30\cf1\kerning24 Uderzenie musia\'b3o po\'b3ama\'e6 po\'b3ow\'ea moich ko\'9cci. Nie potrafi\'b3em poruszy\'e6 r\'eaka, ani nog\'b9, gdy stara\'b3em si\'ea zn\'f3w chwyci\'e6 miecz i poczo\'b3ga\'e6 do walki. Z p\'eakni\'eatym kr\'eagos\'b3upem mog
\'b3em co najwy\'bfej wi\'e6 si\'ea bezradnie. Widzia\'b3em jednak potwora i wiedzia\'b3em ju\'bf, \'bfe mimo swej kieski zwyci\'ea\'bfy\'b3em. Gigantyczne cielsko wznosi\'b3o si\'ea i wygina\'b3o, macki szale\'f1czo ci\'ea\'b3y powietrze, czu\'b3ki zwija
\'b3y si\'ea i skr\'eaca\'b3y. Przyprawiaj\'b9c\'b9 o md\'b3o\'9cci biel zmieni\'b3a blada, pos\'eapna- ziele\'f1. Bestia zawr\'f3ci\'b3a niezgrabnie i ruszy\'b3a z powrotem ku \'9cwi\'b9tyni, zataczaj\'b9c si\'ea niby wrak na wzburzonym morzu. Drzewa gi
\'ea\'b3y si\'ea i \'b3ama\'b3y, gdy zaczepia\'b3 o nie swym cielskiem.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 \'a3ka\'b3em z w\'9cciek\'b3o\'9cci, nie mog\'b3em bowiem chwyci\'e6 miecza i zgin\'b9\'e6, pot\'ea\'bfnymi ciosami syc\'b9c p\'b3on\'b9c\'b9, w mej duszy furi\'ea. B\'f3g-robak by\'b3 jednak napi\'eatnowany \'9cmierci\'b9 i\~
moje ostrze sta\'b3o si\'ea ju\'bf teraz bezu\'bfyteczne. Piekielne piszcza\'b3ki wci\'b9\'bf wygrywa\'b3y sw\'b9 demoniczn\'b9 melodi\'ea, pie\'9c\'f1 \'9cmierci dla potwora. Dostrzeg\'b3em, \'bfe zataczaj\'b9ce si\'ea monstrum schwyci\'b3o cia\'b3
o swego martwego niewolnika. Przez moment ma\'b3pi kszta\'b3t wisia\'b3 w powietrzu, opleciony podobn\'b9 do tr\'b9by mack\'b9. Potem stw\'f3r cisn\'b9\'b3 nim o mur \'9cwi\'b9tyni z si\'b3\'b9, kt\'f3ra zmieni\'b3a ow\'b3osione cia\'b3o w bezkszta\'b3tn
\'b9 miazg\'ea. Wtedy dopiero piszcza\'b3ki, wydawszy straszliwy zgrzyt, umilk\'b3y na zawsze.}{\kerning24 
\par }{\f30\kerning24 Kolos chwia\'b3 si\'ea na kraw\'eadzi sztolni. A potem nast\'b9pi\'b3a kolejna zmiana - straszliwe przeobra\'bfenie, kt\'f3rego natury nie potrafi\'ea opisa\'e6. Nawet teraz, kiedy pr\'f3buj\'ea spokojnie to przemy\'9cle\'e6
, niejasno tylko zdaj\'ea sobie spraw\'ea z nienaturalnej, blu\'9fnierczej, szokuj\'b9cej przemiany formy i materii. P\'f3\'9fniej przedziwne cia\'b3o zsun\'ea\'b3o si\'ea do sztolni, by run\'b9\'e6 w\~ostateczn\'b9 ciemno\'9c\'e6, sk\'b9d przyby\'b3
o, a ja wiedzia\'b3em ju\'bf, \'bfe jest martwe. A kiedy, z\~rozdzieraj\'b9cym s\'b3uch, zgrzytliwym d\'9fwi\'eakiem, }{\f30 znika\'b3o w otworze, zrujnowane mury \'9cwi\'b9tyni zadr\'bfa\'b3y od kopu\'b3y po fundamenty. Pochyli\'b3y si\'ea do wn\'ea
trza, wybrzuszy\'b3y z\~og\'b3uszaj\'b9cym trzaskiem, rozpad\'b3y si\'ea kolumny, a sama kopu\'b3a run\'ea\'b3a z pot\'ea\'bfnym hukiem. Przez chwil\'ea powietrze wype\'b3nione by\'b3o odpryskami i py\'b3em rozbitych g\'b3az\'f3w, w kt\'f3rym widzia\'b3
em, jakby uderzone burz\'b9 czy trz\'easieniem ziemi, w\'9cciekle powiewaj\'b9ce korony drzew. Potem wszystko zn\'f3w poja\'9cnia\'b3o, a ja patrzy\'b3em strz\'b9saj\'b9c zalewaj\'b9c\'b9 mi oczy krew. Tam, gdzie sta\'b3a \'9cwi\'b9tynia, le\'bfa\'b3
 tylko olbrzymi stos sp\'eakanych mur\'f3w i pokruszonych kamieni. Wszystkie kolumny w dolinie run\'ea\'b3y, pozostawiaj\'b9c po sobie kupy gruz\'f3w.
\par }{\f30\cf1\kerning24 W ciszy, kt\'f3ra zapad\'b3a, us\'b3ysza\'b3em g\'b3os Groma, \'9cpiewaj\'b9cego pie\'9c\'f1 \'bfa\'b3obn\'b9 nad moim cia\'b3em. Poleci\'b3em mu, aby w\'b3o\'bfy\'b3 miecz w moj\'b9 d\'b3o\'f1. Uczyni\'b3 to i pochyli\'b3 si\'ea
, to i\~wys\'b3ucha\'e6 rzeczy, kt\'f3re chcia\'b3em mu powiedzie\'e6. Czas m\'f3j mija\'b3 'bowiem szybko.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 - Niechaj moje plemi\'ea pami\'eata - rzek\'b3em powoli. \endash  Niechaj opowie\'9c\'e6 p\'b3ynie z wioski do wioski, z obozu do obozu, z klanu do klanu, by wszyscy dowiedzieli si\'ea, \'bfe ani cz\'b3owiek, ani zwierz\'ea
, ani demon nie mog\'b9 \'bferowa\'e6 bezkarnie na jasnow\'b3osym ludzie z Asgardu. Niech w tym miejscu wznios\'b9 mi kopiec. Niech z\'b3o\'bf\'b9 tam mnie z moim \'b3ukiem, z mieczem w r\'eaku, abym na zawsze m\'f3g\'b3 strzec tej doliny. Je\'9c
li duch boga, kt\'f3rego zabi\'b3em, przyb\'eadzie z g\'b3\'eabin, m\'f3j duch zawsze b\'eadzie got\'f3w stan\'b9\'e6 z nim do walki.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Grom j\'eacza\'b3 i bi\'b3 si\'ea po ow\'b3osionej piersi, kiedy \'9cmier\'e6 odnalaz\'b3a mnie w Dolinie Grozy.
\par }{\sect }\sectd \binfsxn7\binsxn7\linex0\headery709\footery709\colsx708\endnhere\titlepg\sectlinegrid360\sectdefaultcl \pard\plain \qc \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 
\fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\b\fs28\cf1\kerning24 ZEMSTA SPOD ZIEMI
\par }{\b\cf1\kerning24 
\par }\pard\plain \s4\qc \li0\ri0\sl360\slmult1\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\outlinelevel3\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \b\fs24\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\fs28 I
\par }\pard\plain \ql \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\kerning24 
\par }\pard \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\f30\cf1\kerning24 - Wbijajcie gwo\'9fdzie, \'bfo\'b3nierze! Niech nasz go\'9c\'e6 zobaczy, jak dzia\'b3a dobra, rzymska sprawiedliwo\'9c\'e6.}{
\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 M\'f3wi\'b9cy te s\'b3owa szczelniej otuli\'b3 purpurowym p\'b3aszczem sw\'b9 pot\'ea\'bfn\'b9 posta\'e6 i\~rozpar\'b3 si\'ea na krze\'9cle. Tak samo rozpiera\'b3by si\'ea w lo\'bfy Circus Maximus, by napawa\'e6 si\'ea szcz\'ea
kiem mieczy gladiator\'f3w. Poczucie si\'b3y emanowa\'b3o }{\i\cf1\kerning24 z }{\f30\cf1\kerning24 ka\'bfdego ruchu tego cz\'b3owieka. Duma by\'b3a niezb\'eadna dla dobrego samopoczucia obywatela Rzymu, a Tytus Sulla mia\'b3 z\~czego by\'e6 dumny. By\'b3
 komendantem wojskowym Ebbracum i odpowiada\'b3 tylko przed rzymskim cesarzem. Ten mocno zbudowany, \'9credniego wzrostu m\'ea\'bfczyzna mia\'b3 jastrz\'eabie rysy Rzymianina czystej krwi. Teraz jego pe\'b3ne wargi wykrzywia\'b3 ironiczny u\'9cmiech, kt
\'f3ry czyni\'b3 wynios\'b3e s\'b3owa jeszcze bardziej aroganckimi. Ubrany by\'b3 w stylu wojskowym - kaftan ze z\'b3otych \'b3usek, odpowiedni do rangi inkrustowany p\'f3\'b3pancerz, kr\'f3tki miecz u pasa. Na kolanach trzyma\'b3 srebrzysty he\'b3m z pi
\'f3ropuszem. Za nim sta\'b3 nieruchomo oddzia\'b3 zbrojnych we w\'b3\'f3cznie i tarcze \'bfo\'b3nierzy - jasnow\'b3osych tytan\'f3w znad Renu.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Przed nim rozgrywa\'b3a si\'ea scena dostarczaj\'b9ca mu najwyra\'9fniej wielkiej satysfakcji. Scena zwyczajna wsz\'eadzie tam, dok\'b9d si\'eaga\'b3y rozleg\'b3e granice rzymskiego Imperium. Na nagiej ziemi le\'bfa\'b3 prosty krzy
\'bf, do kt\'f3rego przywi\'b9zany by\'b3 cz\'b3owiek o dzikim wygl\'b9dzie\line - p\'f3\'b3nagi, o pot\'ea\'bfnych mi\'ea\'9cniach i p\'b3on\'b9cych oczach, z grzyw\'b9 spl\'b9tanych w\'b3os\'f3w. Katami byli rzymscy \'bfo\'b3nierze. Gotowali si\'ea
, by ci\'ea\'bfkimi m\'b3otami wbi\'e6 \'bfelazne \'e6wieki w r\'eace i stopy ofiary, przybijaj\'b9c j\'b9 do drewna.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Niewielu ludzi przygl\'b9da\'b3o si\'ea tej scenie na budz\'b9cym groz\'ea placu ka\'9fni poza bramami miasta: gubernator i jego czujna gwardia, kilku m\'b3odych rzymskich oficer\'f3w oraz ten, o kt\'f3rym Sulla m\'f3wi\'b3 \'84go\'9c
\'e6", a kt\'f3ry sta\'b3 w milczeniu, podobny do spi\'bfowego pos\'b9gu. Wobec l\'9cni\'b9cych przepychem Rzymian jego skromny str\'f3j zdawa\'b3 si\'ea szary, mroczny.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Cho\'e6 ciemnow\'b3osy, w niczym nie przypomina\'b3 otaczaj\'b9cych go Rzymian. Nie by\'b3o w\~nim tej gor\'b9cej, niemal orientalnej zmys\'b3owo\'9cci kraj\'f3w \'9cr\'f3dziemnomorskich, kt\'f3ra emanowa\'b3a z ich rys\'f3
w. Bardziej by\'b3 podobny do tych jasnow\'b3osych barbarzy\'f1c\'f3w, stoj\'b9cych za krzes\'b3em Sulli. Nie mia\'b3 pe\'b3nych, kr\'b9g\'b3ych, czerwonych warg ani g\'eastych, faluj\'b9cych lok\'f3w, przywodz\'b9cych na my\'9cl greckie pochodzenie. Tak
\'bfe jego ciemna cera nie mia\'b3a typowego dla po\'b3udniowc\'f3w oliwkowego odcienia - by\'b3a to smag\'b3o\'9c\'e6 cz\'b3owieka z p\'f3\'b3nocy. Ca\'b3a sylwetka tego m\'ea\'bfczyzny w nieuchwytny spos\'f3b przywodzi\'b3a na my\'9cl cienie i mg\'b3
y, mrok, mr\'f3z i lodowate wichry nagich, p\'f3\'b3nocnych krain. Nawet czarne oczy by\'b3y zimne, jak ciemne ognie widoczne poprzez ca\'b3e s\'b9\'bfnie lodu.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Mimo \'9credniego zaledwie wzrostu mia\'b3 jednak w sobie co\'9c, co nie by\'b3o zale\'bfne od fizycznej wielko\'9cci, jak\'b9\'9c wrodzon\'b9 niepohamowan\'b9 \'bfywotno\'9c\'e6, por\'f3wnywaln\'b9 tylko z\~witalno\'9cci\'b9
 wilka lub pantery. By\'b3a widoczna w ka\'bfdej linii jego pr\'ea\'bfnego, zwartego cia\'b3a, w prostych, g\'eastych w\'b3osach, u\'b3o\'bfeniu g\'b3owy jak u drapie\'bfnego ptaka, szerokich ramionach, pot\'ea\'bfnej piersi, w\'b9skich biodrach i niedu
\'bfych stopach. Zbudowany z charakterystyczn\'b9 dla dzikiej bestii ekonomik\'b9 by\'b3 wizerunkiem dynamicznych mo\'bfliwo\'9cci sp\'eatanych \'bfelazn\'b9 wol\'b9.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 U jego st\'f3p przykucn\'b9\'b3 cz\'b3owiek o podobnej cerze - lecz na tym ich podobie\'f1stwo si\'ea ko\'f1czy\'b3o. Ten by\'b3 skarla\'b3ym olbrzymem o s\'eakatych ramionach, pot\'ea\'bfnym tu\'b3owiu, niskim, pochy\'b3
ym czole. Twarz jego wyra\'bfa\'b3a t\'eape okrucie\'f1stwo, teraz wyra\'9fnie pomieszane z\~l\'eakiem. Cz\'b3owiek na krzy\'bfu, cho\'e6 w pewien spos\'f3b podobny do \'84go\'9ccia" Tytusa Sulli, o\~wiele bardziej przypomina\'b3 tego przykucni\'ea
tego, niskiego giganta.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 - I c\'f3\'bf, Partho Mac Othna - rzuci\'b3 gubernator z wystudiowan\'b9 arogancj\'b9. - Gdy wr\'f3cisz do swego plemienia, b\'eadziesz m\'f3g\'b3 opowiedzie\'e6 o sprawiedliwo\'9cci Rzymu, kt\'f3ry w\'b3ada na po\'b3udni}{
\cf1\kerning24 u.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 - B\'ead\'ea m\'f3g\'b3 opowiedzie\'e6 - odpar\'b3 tamten g\'b3osem nie zdradzaj\'b9cym \'9cladu emocji. Na smag\'b3ej, nieruchomej twarzy nie odbija\'b3 si\'ea nawet \'9clad burzy, szalej\'b9cej w jego duszy.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 - Sprawiedliwo\'9c\'e6 dla wszystkich pod rz\'b9dami Rzymu - powiedzia\'b3 Sulla. - Pax Romana! Nagroda za zas\'b3ugi, kara za przest\'eapstwa! - w duchu za\'9cmia\'b3 si\'ea z w\'b3asnej ob\'b3udy.\line 
- Sam widzisz, emisariuszu z Kraju Pikt\'f3w - ci\'b9gn\'b9\'b3 - jak szybko Rzym karze zbrodniarza.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 - Widz\'ea - odrzek\'b3 Pikt, a w jego g\'b3osie zabrzmia\'b3a gro\'9fba, dow\'f3d powstrzymywanego gniewu. - Widz\'ea, \'bfe poddany obcego kr\'f3la traktowany jest, jakby by\'b3 rzymskim niewolnikiem.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 - Zosta\'b3 os\'b9dzony przez bezstronny s\'b9d i skazany \endash  odparowa\'b3 Sulla.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 - Tak! A oskar\'bfycielem by\'b3 Rzymianin, \'9cwiadkami Rzymianie, s\'eadzi\'b9 Rzymianin! Pope\'b3ni\'b3 morderstwo? W chwili gniewu powali\'b3 rzymskiego kupca, kt\'f3ry go oszuka\'b3, wykorzysta\'b3 i okrad\'b3
, a do tych krzywd doda\'b3 zniewagi. Ach, jeszcze go uderzy\'b3! A czy\'bf psem jest jego kr\'f3l, \'bfe Rzym mo\'bfe wedle swych ch\'eaci ukrzy\'bfowa\'e6 jego poddanego, skazanego przez rzymski s\'b9d? Czy\'bf zbyt s\'b3aby jest ten kr\'f3l albo zbyt g
\'b3upi, by samemu wymierzy\'e6 sprawiedliwo\'9c\'e6, je\'9cli zostanie powiadomiony, a formalna skarga wniesiona przeciw winnemu?}{\fs21\expnd0\expndtw-1\cf1\charscalex106 
\par }{\f30\cf1\kerning24 - No c\'f3\'bf - rzek\'b3 cynicznie Sulla. - Sam mo\'bfesz poinformowa\'e6 Brana Mak Morna. Rzym, przyjacielu, nie t\'b3umaczy si\'ea barbarzy\'f1skim w\'b3adcom ze swych post\'eapk\'f3w. Kiedy dzikusy wchodz\'b9 pomi\'ea
dzy nas, niech zachowuj\'b9 si\'ea cicho albo niech ponosz\'b9 konsekwencje.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Pikt zacisn\'b9\'b3 z\'eaby ze zgrzytem, kt\'f3ry powiedzia\'b3 Sulli, \'bfe na dalsze docinki nie us\'b3yszy \'bfadnej odpowiedzi. Rzymianin skin\'b9\'b3 na kat\'f3w. Jeden z nich chwyci\'b3 gw\'f3\'9fd\'9f i\~
przystawiwszy go do szerokiego nadgarstka ofiary uderzy\'b3 mocno. \'afelazne ostrze zag\'b3\'eabi\'b3o si\'ea w cia\'b3o, zgrzytn\'ea\'b3o na ko\'9cci. Cz\'b3owiek, na krzy\'bfu zacisn\'b9\'b3 wargi, lecz nie wyda\'b3 z siebie j\'eaku. Szarpa\'b3 si\'ea
 instynktownie, jak schwytany w pu\'b3apk\'ea wilk rzuca si\'ea na pr\'eaty klatki. \'afy\'b3y wyst\'b9pi\'b3y mu na skroniach, pot zrosi\'b3 niskie czo\'b3o, napi\'ea\'b3y si\'ea mi\'ea\'9cnie. Nieub\'b3agane m\'b3oty coraz g\'b3\'eabiej wbija\'b3
y ostrza w kostki i nadgarstki. Krew p\'b3yn\'ea\'b3a strumieniem po}{\i\cf1\kerning24  }{\f30\cf1\kerning24 trzymaj\'b9cych gwo\'9fdzie r\'eakach, plami\'b3a drzewo krzy\'bfa. Trzask p\'eakaj\'b9cych ko\'9cci s\'b3ycha\'e6 by\'b3o wyra\'9f
nie. Skazaniec milcza\'b3. \'8cci\'b9gn\'b9\'b3 tylko poczernia\'b3e wargi, a\'bf ods\'b3oni\'b3y si\'ea dzi\'b9s\'b3a, g\'b3ow\'b9 rzuca\'b3 na obie strony.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Partha Mac Othna sta\'b3 jak pos\'b9g. Oczy p\'b3on\'ea\'b3y na nieruchomej twarzy, mi\'ea\'9cnie stwardnia\'b3y od strasznego napi\'eacia woli. U jego st\'f3p przykucn\'b9\'b3 s\'b3uga o zdeformowanym ciele. Zas\'b3aniaj\'b9
c twarz przed przera\'9fliwym widokiem, opl\'f3t\'b3 ramionami nogi swego pana. Uchwyt tych ramion by\'b3 jak stal, a s\'b3uga, jakby modl\'b9c si\'ea, bezustannie mrucza\'b3 co\'9c pod nosem.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Spad\'b3o ostatnie uderzenie. Przeci\'eato powrozy, by ofiara zawis\'b3a podtrzymywana tylko przez gwo\'9fdzie. Skazaniec zaprzesta\'b3 ju\'bf niezbornego szarpania si\'ea, pot\'eaguj\'b9cego tylko cierpienie. Jego czarne, b\'b3yszcz
\'b9ce oczy nie odrywa\'b3y si\'ea od twarzy tego, kt\'f3rego nazywano Partha Mac Othna; b\'b3\'b9dzi\'b3 w nich desperacki cie\'f1 nadziei. \'afo\'b3nierze unie\'9cli krzy\'bf i wstawili jego koniec w przygotowany ju\'bf otw\'f3r. Udeptali ziemi\'ea
, by sta\'b3 prosto. Pikt zawis\'b3 na gwo\'9fdziach, wbitych w jego cia\'b3o, ci\'b9gle jednak \'bfaden d\'9fwi\'eak nie wyszed\'b3 z jego ust. Dalej wpija\'b3 wzrok w twarz pos\'b3a, lecz cie\'f1 nadziei znikn\'b9\'b3.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 - D\'b3ugo jeszcze po\'bfyje - stwierdzi\'b3 pogodnie Sulla. - Tych Pikt\'f3w trudniej zabi\'e6 ni\'bf koty. Zostawi\'ea tu dziesi\'eaciu wartownik\'f3w. B\'ead\'b9 czuwa\'e6 dzie\'f1 i noc, \'bfeby nikt go nie zdj\'b9\'b3
, zanim nie zdechnie. Hej, Waleriuszu, na cze\'9c\'e6 naszego szacownego s\'b9siada, kr\'f3la Brana Mak Morna, podaj mu puchar wina.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 M\'b3ody oficer wyst\'b9pi\'b3 ze \'9cmiechem, trzymaj\'b9c puchar, pe\'b3en po brzegi. Wspi\'b9wszy si\'ea na palce uni\'f3s\'b3 go do spieczonych warg wisz\'b9cego na krzy\'bfu. W czarnych oczach skaza\'f1ca b\'b3ysn\'b9\'b3 p\'b3
omie\'f1 straszliwej nienawi\'9cci. Odchyliwszy g\'b3ow\'ea, by nawet nie dotkn\'b9\'e6 pucharu, splun\'b9\'b3 wprost w oczy m\'b3odego Rzymianina. Waleriusz z przekle\'f1stwem cisn\'b9\'b3 kielich na ziemi\'ea i nim ktokolwiek zd\'b9\'bfy\'b3
 go powstrzyma\'e6, wyrwa\'b3 z pochwy sw\'f3j miecz i\~zatopi\'b3 go w ciele wisz\'b9cego.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Sulla zerwa\'b3 si\'ea z okrzykiem w\'9cciek\'b3o\'9cci. Cz\'b3owiek zwany Partha Mac Othna drgn\'b9\'b3, lecz zagryz\'b3 wargi i milcza\'b3. Waleriusz zdawa\'b3 si\'ea by\'e6 lekko oszo\'b3omiony, gdy z markotn\'b9 min\'b9 czy\'9cci
\'b3 sw\'f3j miecz. Dzia\'b3a\'b3 instynktownie, reaguj\'b9c na obraz\'ea obywatela Rzymu, jedyny czyn, kt\'f3rego nie m\'f3g\'b3 znie\'9c\'e6.}{\kerning24 
\par }\pard\plain \s21\qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs24\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\f30 - Oddaj miecz, m\'b3ody panie! - krzykn\'b9\'b3 Sulla. 
\endash  Centurionie Publiuszu, aresztowa\'e6 go. Par\'ea dni w celi o chlebie i wodzie nauczy go pow\'9cci\'b9ga\'e6 patrycjuszowsk\'b9 dum\'ea, gdy w gr\'ea wchodzi wola Imperium. Co, m\'b3ody g\'b3upcze, nie rozumiesz, \'bfe nie mog\'b3e\'9c
 temu psu ofiarowa\'e6 wspanialszego daru? Kt\'f3\'bf nie pragn\'b9\'b3by szybkiej \'9cmierci od miecza miast powolnej agonii na krzy\'bfu? Zabierzcie go. A ty, centurionie, dopilnuj, by pozostali tu wartownicy i by nie zdj\'eato cia\'b3
a, nim kruki nie rozdziobi\'b9 go do go\'b3ych ko\'9cci. Partho Mac Othna, wybieram si\'ea na uczt\'b9 w domu Demetriusza. Czy zechcesz mi towarzyszy\'e6?
\par }\pard\plain \qj \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\kerning24 
\par }\pard\plain \s4\qc \li0\ri0\sl360\slmult1\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\outlinelevel3\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \b\fs24\cf1\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\fs28 II
\par }\pard\plain \qj \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\kerning24 
\par }\pard \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\f30\cf1\kerning24 Emisariusz pokr\'eaci\'b3 g\'b3ow\'b9, nie odrywaj\'b9c oczu od bezw\'b3adnej postaci zwisaj\'b9cej z\~
pokrytego ciemnymi plamami krzy\'bfa. Milcza\'b3. Sulla powsta\'b3 i u\'9cmiechaj\'b9c si\'ea ironicznie ruszy\'b3 w kierunku miasta. Za nim pod\'b9\'bfy\'b3 sekretarz, ceremonialnie nios\'b9cy z\'b3ocone krzes\'b3o oraz nieczuli na nic \'bfo\'b3
nierze. Mi\'eadzy nimi szed\'b3 ze spuszczon\'b9 g\'b3ow\'b9 Waleriusz.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Partha Mac Othna zarzuci\'b3 na rami\'ea po\'b3\'ea p\'b3aszcza; zatrzyma\'b3 si\'ea, by przez chwil\'b9 popatrze\'e6 na pos\'eapny krzy\'bf i wisz\'b9cy na nim ci\'ea\'bfar rysuj\'b9ce si\'ea ciemn\'b9 plam\'b9
 na tle purpurowego nieba, na kt\'f3rym zaczyna\'b3y si\'ea zbiera\'e6 nocne chmury; potem oddali\'b3 si\'ea wolno, a za nim jego milcz\'b9cy s\'b3uga.}{\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 W jednej z rezydencji Ebbracum cz\'b3owiek zwany Partha Mac Othna jak tygrys w\~klatce tam i z powrotem przemierza\'b3 komnat\'ea. Jego stopy w sanda\'b3ach nie czyni\'b3y najmniejszego ha\'b3asu na marmurowych p\'b3ytach.}{
\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 - Grom - zwr\'f3ci\'b3 si\'ea do swego s\'b3ugi. - Wiem dobrze, czemu tak mocno \'9cciska\'b3e\'9c me kolana, czemu wzywa\'b3e\'9c na pomoc Ksi\'ea\'bfycow\'b9 Pani\'b9. Ba\'b3e\'9c si\'ea, \'bfe nie zapanuj\'ea nad sob\'b9 i\~zechc
\'b9 dopom\'f3c temu biedakowi. O bogowie, wierz\'ea, \'bfe tego w\'b3a\'9cnie chcia\'b3 ten rzymski kundel. Jego zakute w \'bfelazo \'b3a\'f1cuchowe psy pilnie na mnie baczy\'b3y, a jego szczekanie trudniej by\'b3o znie\'9c\'e6 ni\'bf zwykle.}{
\kerning24 
\par }{\f30\cf1\kerning24 Bogowie czarni i biali, ciemno\'9cci i \'9cwiat\'b3a! - w wybuchu pasji wzni\'f3s\'b3 zaci\'9cni\'eat\'b9 pi\'ea\'9c\'e6. - Musia\'b3em sta\'e6 i patrze\'e6 na mojego cz\'b3owieka, zar\'bfni\'eatego na rzymskim krzy\'bf
u - bez prawa, bez \'bfadnego procesu pr\'f3cz tej farsy! Czarni bogowie R'lyeh, nawet was wezwa\'b3bym, by zgubi\'e6 i zniszczy\'e6 tych rze\'9fnik\'f3w. Kln\'ea si\'ea na Bezimiennych, ludzie wyj\'b9c gin\'b9\'e6 b\'ead\'b9 za ten czyn, a
 Rzym zakrzyknie jak kobieta, kt\'f3ra w ciemno\'9cci nast\'b9pi\'b3a na \'bfmij\'b9.}{\kerning24 
\par }\pard \ql \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\f30\kerning24 - On ci\'ea zna\'b3, panie - rzek\'b3 Grom. Pose\'b3 opu\'9cci\'b3 g\'b3ow\'ea i zakry\'b3 oczy d\'b3oni\'b9.
\par }\pard \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\f30\kerning24 - Jego wzrok b\'eadzie mnie prze\'9cladowa\'b3 jeszcze na \'b3o\'bfu \'9cmierci. Tak, zna\'b3 mnie i do. ko\'f1ca widzia\'b3
em w jego oczach nadziej\'ea, \'bfe potrafi\'ea mu pom\'f3c. Bogowie i demony, czy Rzym na moich oczach zarzyna\'e6 b\'eadzie moich ludzi? Psem wi\'eac jestem, nie kr\'f3lem!
\par - Nie tak g\'b3o\'9cno, w imi\'ea wszystkich bog\'f3w! - wykrzykn\'b9\'b3 przera\'bfony Grom. - Gdyby tylko Rzymianie zacz\'eali podejrzewa\'e6, \'bfe to ty jeste\'9c Branem Mak Mornem, przybiliby ci\'ea do krzy\'bfa obok tamtego.
\par - Dowiedz\'b9 si\'ea ju\'bf nied\'b3ugo - odpar\'b3 kr\'f3l pos\'eapnie. \endash  Zbyt d\'b3ugo ukrywam si\'ea tu w\~przebraniu pos\'b3a, by szpiegowa\'e6 mych wrog\'f3w. Ci Rzymianie chcieli si\'ea ze mn\'b9 zabawi\'e6, pod mask\'b9 ob\'b3udy kryj\'b9
c lekcewa\'bfenie i wzgard\'ea. Rzym jest uprzejmy dla barbarzy\'f1skich ambasador\'f3w. Daj\'b9 nam pi\'eakne domy do mieszkania, daj\'b9 niewolnik\'f3w, kobietami, z\'b3otem, winem i gr\'b9 zaspokajaj\'b9 \'bf\'b9dze, ale ca\'b3y czas si\'ea \'9cmiej
\'b9. Ich uprzejmo\'9c\'e6 jest jak obelga, a\~czasami - jak dzisiaj - pogarda ujawnia si\'ea w ca\'b3ej pe\'b3ni. Ba! Przejrza\'b3em ich przyn\'eaty. Pozosta\'b3em spokojny, po\'b3yka\'b3em ich wystudiowane zniewagi, ale to... na wszystkie monstra piek
\'b3a, to by\'b3o ponad ludzk\'b9 wytrzyma\'b3o\'9c\'e6. Moi ludzie patrz\'b9 na mnie. Je\'bfeli ich zawiod\'ea, je\'9cli zawiod\'ea cho\'e6 jednego, cho\'e6 najni\'bfszego z nich, kto im pomo\'bfe? Do kogo si\'ea zwr\'f3c\'b9? Na bog\'f3
w, na szyderstwa tych rzymskich ps\'f3w odpowiem czarn\'b9 strza\'b3\'b9 i ostr\'b9 stal\'b9.
\par - A w\'f3dz z pi\'f3ropuszem? - Grom my\'9cla\'b3 o gubernatorze i w jego gard\'b3owym g\'b3osie zagra\'b3a \'bf\'b9dza krwi. - Umrze? - zab\'b3ys\'b3o wyci\'b9gni\'eate ostrze.
\par Bran spojrza\'b3 ponuro.
\par - \'a3atwiej powiedzie\'e6 ni\'bf wykona\'e6. Umrze - ale jak go dosi\'eagn\'b9\'e6? Za dnia jego germa\'f1ska gwardia stoi za jego plecami, noc\'b9 u drzwi i okien. Ma wielu wrog\'f3w, tak samo w\'9cr\'f3d Rzymian, jak w\'9cr\'f3d barbarzy\'f1c\'f3
w. Wielu Bryt\'f3w z rozkosz\'b9 poder\'bfn\'ea\'b3oby mu gard\'b3o.
\par Grom schwyci\'b3 Brana za p\'b3aszcz. J\'b9ka\'b3 si\'ea, dzika \'bf\'b9dza zerwa\'b3a wi\'eazy jego spokojnej natury.
\par - Pozw\'f3l mi i\'9c\'e6, panie! Moje \'bfycie nic nie jest warte. Zak\'b3uj\'ea go po\'9cr\'f3d jego stra\'bfy.
\par }{\kerning24 Br}{\f30\kerning24 an u\'9cmiechn\'b9\'b3 si\'ea i klepn\'b9\'b3 s\'b3ug\'ea po ramieniu z si\'b3\'b9, kt\'f3ra powali\'b3aby kogo\'9c s\'b3abszego.
\par - Nie, stary wilku. Za bardzo jeste\'9c mi potrzebny. Nie pozwol\'ea ci nara\'bfa\'e6 \'bfycia bezu\'bfytecznie. Sulla wyczyta zamiar w twoich oczach i oszczepy jego Teuton\'f3w przeszyj\'b9 ci\'ea, nim zd\'b9\'bfysz go dotkn\'b9\'e6
. Nie sztyletem z ciemno\'9cci uderzymy w tego Rzymianina, nie trucizn\'b9 w pucharze ani strza\'b3\'b9 zza w\'eag\'b3a.
\par Odwr\'f3ci\'b3 si\'ea i przez chwil\'ea zamy\'9clony, ze spuszczon\'b9 g\'b3ow\'b9 spacerowa\'b3 po komnacie. Z wolna oczy jego pociemnia\'b3y od my\'9cli tak strasznej, \'bfe nie o\'9cmieli\'b3 si\'ea wypowiedzie\'e6 jej na g\'b3os.
\par - W czasie pobytu w tej przekl\'eatej mieszaninie marmuru i b\'b3ota zdo\'b3a\'b3em nieco pozna\'e6 labirynty rzymskiej .polityki - powiedzia\'b3. - W czasie walk na Murze Tytus Sulla, jako gubernator tej prowincji, winien pospieszy\'e6
 tam ze swymi centuriami. Ale tego nie zrobi Nie jest tch\'f3rzem, ale najdzielniejsi nawet wol\'b9 unika\'e6 pewnych rzeczy - ka\'bfdy cz\'b3owiek, najbardziej nawet \'9cmia\'b3y, ma swe w\'b3asne l\'eaki. Po\'9cle wi\'ea
c na swoje miejsce Gajusa Kamillusa, kt\'f3ry w czasach pokoju patroluje moczary na zachodzie, by Brytowie nie przedarli si\'ea przez granic\'ea. A Sulla zajmie miejsce w Wie\'bfy Trajana. Ha!
\par Odwr\'f3ci\'b3 si\'ea i \'bfelaznym chwytem \'9ccisn\'b9\'b3 rami\'ea Groma.
\par - We\'9f cisawego ogiera i p\'ead\'9f na p\'f3\'b3noc! Niech trawa nie wyrasta tam, gdzie uderz\'b9 kopyta twego wierzchowca! Jed\'9f do Cormaka na Connacht i powiedz mu, by z ogniem i\~mieczem przetoczy\'b3 si\'ea przez granic\'ea
. Niech jego Celtowie nasyc\'b9 si\'ea krwi\'b9. Wkr\'f3tce z nim b\'ead\'ea. Ale na razie mam do za\'b3atwienia sprawy na zachodzie.
\par Oczy Groma b\'b3ysn\'ea\'b3y. Wykona\'b3 sw\'b9 zdeformowan\'b9 r\'eak\'b9 gwa\'b3towny gest\line - instynktowne poruszenie cz\'b3owieka dziczy.
\par Bran wyj\'b9\'b3 spod tuniki ci\'ea\'bfk\'b9 br\'b9zow\'b9 piecz\'ea\'e6.
\par - To m\'f3j list \'bfelazny jako pos\'b3a do dwor\'f3w Rzymu rzek\'b3 ponuro. - Otworzy wszystkie bramy pomi\'eadzy tym domem a Baal-dor. A gdyby jaki\'9c urz\'eadnik zbyt dok\'b3adnie ci\'ea wypytywa\'b3... masz!
\par Uni\'f3s\'b3szy wieko okutej \'bfelazem skrzyni Bran wyj\'b9\'b3 niewielk\'b9, lecz ci\'ea\'bfk\'b9 sk\'f3rzan\'b9 sakiewk\'ea i poda\'b3 j\'b9 wojownikowi.
\par - Gdy wszystkie klucze zawiod\'b9 u bramy - powiedzia\'b3 - spr\'f3buj z\'b3otego klucza. A\~teraz id\'9f!
\par Ceremonialne po\'bfegnania nie by\'b3y potrzebne barbarzy\'f1skiemu kr\'f3lowi i jego barbarzy\'f1skiemu wasalowi. Grom podni\'f3s\'b3 rami\'ea w ge\'9ccie pozdrowienia, odwr\'f3ci\'b3 si\'ea i\~wybieg\'b3.
\par Bran podszed\'b3 do okratowanego okna i wyjrza\'b3 na zalan\'b9 ksi\'ea\'bfycowym \'9cwiat\'b3em ulic\'ea.
\par - Poczekam, p\'f3ki miesi\'b9c nie zajdzie - mrukn\'b9\'b3 pos\'eapnie. - Wtedy wejd\'ea na drog\'ea do... piek\'b3a. Lecz nim rusz\'ea, musz\'ea sp\'b3aci\'e6 d\'b3ug. Us\'b3ysza\'b3 stuk podk\'f3w po bruku.
\par - Z listem \'bfelaznym i z\'b3otem nawet Rzym nie powstrzyma piktyjskiego rozb\'f3jnika\line - szepn\'b9\'b3 kr\'f3l. - A teraz prze\'9cpi\'ea si\'ea do zachodu ksi\'ea\'bfyca.
\par Spojrzawszy z pogard\'b9 na marmurowe fryzy i \'bf\'b3obkowane kolumny - symbole Rzymu, rzuci\'b3 si\'ea na \'b3o\'bfe, z kt\'f3rego dawno ju\'bf zdar\'b3 poduszki i jedwabne materace jako zbyt mi\'eakkie dla jego zahartowanego cia\'b3a. Zasn\'b9\'b3
 natychmiast, mimo wrz\'b9cej w nim nienawi\'9cci. Pierwsz\'b9 rzecz\'b9, jakiej nauczy\'b3o go jego twarde, gorzkie \'bfycie, by\'b3a umiej\'eatno\'9c\'e6 wykorzystywania na sen ka\'bfdej mo\'bfliwej chwili - niby wilk, \'9cpi\'b9cy na szlaku \'b3ow\'f3
w. Na og\'f3\'b3 spa\'b3 lekko i bez marze\'f1, tym razem jednak by\'b3o inaczej.
\par Zanurzy\'b3 si\'ea w szare g\'b3\'eabie snu i w bezczasowej, mglistej dziedzinie cieni napotka\'b3 szczup\'b3\'b9, siwobrod\'b9 posta\'e6 starca Gonara, kap\'b3ana Ksi\'ea\'bfyca, najwy\'bfszego kr\'f3lewskiego doradcy. I Bran zatrzyma\'b3 si\'ea przera
\'bfony, gdy\'bf Gonar mia\'b3 twarz blad\'b9 jak \'9cwie\'bfy \'9cnieg i\~trz\'b9s\'b3 si\'ea, jak w ataku malarii. Bran mia\'b3 powody, by si\'ea l\'eaka\'e6. Przez wszystkie lata swego \'bfycia nie widzia\'b3, by Gonar M\'b9dry kiedykolwiek okaza\'b3
 strach.
\par - Co s\'b3ycha\'e6, starcze? - spyta\'b3 kr\'f3l. - Wszystko dobrze w Baal-dor?
\par }{\kerning24 - Wszystko}{\f30\kerning24  dobrze w Baal-dor, gdzie me cia\'b3o le\'bfy pogr\'b9\'bfone we \'9cnie - odrzek\'b3 stary Gonar. - Przyby\'b3em poprzez pustk\'ea, by walczy\'e6 z tob\'b9 o tw\'b9 dusz\'ea. Kr\'f3lu, czy\'9c szalony, \'bfe my\'9c
l taka posta\'b3a w twej g\'b3owie?
\par - Gonarze - odpar\'b3 pos\'eapnie Bran - tego dnia sta\'b3em spokojnie i patrzy\'b3em, jak cz\'b3owiek z mego ludu umiera na rzymskim krzy\'bfu. Nie wiem, jakie by\'b3o jego imi\'ea i jaki jego stan. Nie dbam o to. Wiem tylko, \'bfe nale\'bfa\'b3
 do mnie. Pierwszym zapachem, kt\'f3ry pozna\'b3, by\'b3 zapach wrzosu. Pierwszym \'9cwiat\'b3em, kt\'f3re zobaczy\'b3, by\'b3o \'9cwiat\'b3o s\'b3o\'f1ca wschodz\'b9cego nad piktyjskimi wzg\'f3rzami. Do mnie nale\'bfa\'b3, nie do Rzymu. Je\'9cli kara by
\'b3a s\'b3uszna, to ja powinienem j\'b9 wymierzy\'e6. Je\'9cli powinien by\'e6 s\'b9dzony, ja powinienem by\'e6 s\'eadzi\'b9. Ta sama krew p\'b3yn\'ea\'b3a w naszych \'bfy\'b3ach, ten sam ogie\'f1 p\'b3on\'b9\'b3 w naszych sercach. Jako dzieci s\'b3
uchali\'9cmy tych samych starych opowie\'9cci, w m\'b3odo\'9cci \'9cpiewali\'9cmy te same stare pie\'9cni. \'a3\'b9czy\'b3y nas te same wi\'eazy, jakie \'b3\'b9cz\'b9 mnie z ka\'bfdym m\'ea\'bfczyzn\'b9, ka\'bfd\'b9 kobiet\'b9, ka\'bf
dym dzieckiem w kraju Pikt\'f3w. To ja mia\'b3em go chroni\'e6. A teraz ja musz\'ea go pom\'9cci\'e6.
\par - Ale\'bf Branie! - wykrzykn\'b9\'b3 mag. - W imi\'ea wszystkich bog\'f3w wybierz inn\'b9 drog\'ea dla swej zemsty. Wr\'f3\'e6 na wrzosowiska, zbierz wojownik\'f3w, po\'b3\'b9cz si\'ea z Cormakiem i jego Celtami i rozlej morze ognia i krwi na ca\'b3ej d
\'b3ugo\'9cci wielki}{\kerning24 ego Muru!
\par }{\f30\kerning24 - Wszystko to uczyni\'ea - rzek\'b3 Bran. - Ale teraz - teraz - zemszcz\'ea si\'ea w spos\'f3b, o\~jakim nie \'9cni\'b3 nawet \'bfaden Rzymianin. Ha! c\'f3\'bf oni wiedz\'b9 o tajemnicach tej prastarej wyspy, na kt\'f3rej dziwne \'bf
ycie chroni\'b3o si\'ea na d\'b3ugo przed tym, nim Rzym wy\'b3oni\'b3 si\'ea z\~bagien Tybru?
\par - Branie, istniej\'b9 narz\'eadzia zbyt plugawe, by ich u\'bfy\'e6. Nawet przeciwko Rzymowi.
\par - Ha! - Bran warkn\'b9\'b3 jak szakal, kr\'f3tko i ostro. - Nie ma broni, kt\'f3rej nie u\'bfy\'b3bym przeciw Rzymowi. Jestem przyparty do muru. Na krew demon\'f3w, czy Rzym walczy\'b3 ze mn\'b9 uczciwie? Jestem barbarzy\'f1skim kr\'f3
lem okrytym wilczura, z \'bfelazn\'b9 koron\'b9 na g\'b3owie, walcz\'b9cym gar\'9cci\'b9 \'b3uk\'f3w .i po\'b3amanych dzid z w\'b3adcami \'9cwiata. Co mam? Wzg\'f3rza poro\'9cni\'eate wrzosem, wiklinowe chaty, w\'b3\'f3cznie moich gor\'b9cog\'b3owych wsp
\'f3\'b3plemie\'f1c\'f3w. A\~walcz\'ea z Rzymem, jego zbrojnymi legionami, jego szerokimi, \'bfyznymi r\'f3wninami i\~morzami pe\'b3nymi bogactw, jego g\'f3rami i rzekami, jego miastami, jego bogactwem, jego stal\'b9, jego z\'b3otem, jego w\'b3adz\'b9
 i jego gniewem. I b\'ead\'ea z nim walczy\'b3 ogniem i mieczem, intryg\'b9 i zdrad\'b9, kolcem i \'bfmij\'b9 na \'9ccie\'bfce, trucizn\'b9 w pucharze, sztyletem w ciemno\'9cci, tak\line - g\'b3os jego \'9ccich\'b3 - i\'bf pomoc\'b9 potwor\'f3
w spod ziemi.
\par - Ale\'bf to szale\'f1stwo - zawo\'b3a\'b3 Gonar. - Zginiesz, pr\'f3buj\'b9c wykona\'e6 ten plan! Zejdziesz do piek\'b3a i nie powr\'f3cisz! Co wtedy stanie si\'ea z twoim ludem?
\par - Lepiej bym umar\'b3, skoro nie mog\'ea im s\'b3u\'bfy\'e6 - rzek\'b3 kr\'f3l.
\par - Ale nie zdo\'b3asz nawet dotrze\'e6 do istot, kt\'f3rych szukasz - m\'f3wi\'b3 Gonar. - Od niepami\'eatnych czas\'f3w \'bfyj\'b9 na uboczu. Nie istnieje brama, kt\'f3r\'b9 m\'f3g\'b3by\'9c si\'ea do nich dosta\'e6. Dawno temu przeci\'ea\'b3y wi\'eazy 
\'b3\'b9cz\'b9ce je ze \'9cwiatem, kt\'f3ry znamy.
\par - Dawno temu - powiedzia\'b3 Bran - m\'f3wi\'b3e\'9c mi, \'bfe nic we wszech\'9cwiecie nie jest oddzielone od strumienia \'bfycia - i m\'f3wi\'b3e\'9c prawd\'ea, kt\'f3rej dowody cz\'easto widzia\'b3em. Ka\'bfda rasa, ka\'bfda forma istnienia zwi\'b9
zana jest w pewien spos\'f3b z reszt\'b9 \'bfycia i ze \'9cwiatem. Istnieje gdzie\'9c w\'b9tle ogniwo, \'b3\'b9cz\'b9ce tych, kt\'f3rych szukani, ze \'9cwiatem, kt\'f3ry znam. Gdzie\'9c istnieje Brama. I znajd\'ea j\'b9 po\'9cr\'f3d niego\'9c
cinnych moczar\'f3w zachodu.
\par Groza b\'b3ysn\'ea\'b3a w oczach Go}{\kerning24 nara.
\par }{\f30\kerning24 - Zguba! Zguba! Zguba krajowi Pikt\'f3w! Zguba nie narodzonemu kr\'f3lestwu! Zguba, czarna zguba synom cz\'b3owieka! Zguba, zguba, zguba!
\par Bran zbudzi\'b3 si\'ea w ciemnej komnacie. W pr\'eatach kraty w oknie odbija\'b3y si\'ea gwiazdy. Ksi\'ea\'bfyc znik\'b3 ju\'bf z jego pola widzenia, lecz s\'b3aba po\'9cwiata ci\'b9gle dr\'bfa\'b3a nad dachami dom\'f3w. Kr\'f3l wstrz\'b9sn\'b9\'b3 si\'ea
 na wspomnienie snu i zdusi\'b3 w ustach przekle\'f1stwo.
\par Wsta\'b3, odrzucaj\'b9c p\'b3aszcz i opo\'f1cz\'ea. Wdzia\'b3 lekk\'b9 kolczug\'ea, przy- pasa\'b3 miecz i\~sztylet. Podszed\'b3 jeszcze raz do okutej \'bfelazem skrzyni i wyj\'b9\'b3 z niej kilka niewielkich pakunk\'f3w, kt\'f3rych brz\'eacz\'b9c\'b9
 zawarto\'9c\'e6 przesypa\'b3 do sk\'f3rzanej sakiewki. Potem cicho wyszed\'b3 z domu otulony swym szerokim p\'b3aszczem. Nie by\'b3o tu \'bfadnej s\'b3u\'bfby, kt\'f3ra mog\'b3aby go szpiegowa\'e6 - zdecydowanie odm\'f3wi\'b3 przyj\'eacia niewolnik\'f3
w, w kt\'f3rych Rzym, zgodnie ze sw\'b9 polityk\'b9, zaopatrywa\'b3 barbarzy\'f1skich pos\'b3\'f3w. Zgarbiony Grom zaspokaja\'b3 wszystkie skromne potrzeby Brana.
\par Stajnie sta\'b3y w przedniej cz\'ea\'9cci dziedzi\'f1ca. Przez chwil\'ea szuka\'b3 po omacku, nim po\'b3o\'bfy\'b3 d\'b3o\'f1 na pysku wielkiego ogiera czekaj\'b9c, a\'bf ko\'f1 go rozpozna. Po ciemku za\'b3o\'bfy\'b3 mu siod\'b3o i uzd\'ea
, po czym, prowadz\'b9c go za sob\'b9, wyszed\'b3 na w\'b9sk\'b9 uliczk\'ea. Ksi\'ea\'bfyc zachodzi\'b3; pas cienia rozszerza\'b3 si\'ea wzd\'b3u\'bf zachodniego muru. Marmurowe pa\'b3ace i gliniane rudery Ebbracum sta\'b3y cicho w zimnym \'9c
wietle gwiazd.
\par Bran dotkn\'b9\'b3 sakiewki, ci\'ea\'bfkiej od z\'b3otych monet z piecz\'eaci\'b9 Rzymu. Przyby\'b3 do Ebbracum, by szpiegowa\'e6, udaj\'b9c pos\'b3a z kraju Pikt\'f3w. Jednak, jako barbarzy\'f1ca, nie potrafi\'b3 odegra\'e6 swej roli z ch\'b3odn\'b9
 etykiet\'b9 i statecznym dostoje\'f1stwem. W jego pami\'eaci t\'b3oczy\'b3y si\'ea wspomnienia dzikich uczt, na kt\'f3rych wino la\'b3o si\'ea z fontann; rzymskich kobiet o bia\'b3ych piersiach, kt\'f3re do\'9c\'e6 maj\'b9c cywilizowanych kochank\'f3
w patrzy\'b3y na pe\'b3nego m\'easko\'9cci barbarzy\'f1c\'ea z czym\'9c wi\'eacej ni\'bf tylko przychylno\'9cci\'b9; zmaga\'f1 gladiator\'f3w i gier, podczas kt\'f3rych grzechota\'b3y ko\'9cci, a wysokie stosy z\'b3ota przechodzi\'b3y z r\'b9k do r\'b9
k. Pi\'b3 du\'bfo i gra\'b3 ryzykownie, zgodnie z barbarzy\'f1skimi zwyczajami. Swe zadziwiaj\'b9ce szcz\'ea\'9ccie zawdzi\'eacza\'b3, by\'e6 mo\'bfe, spokojowi, z jakim przyjmowa\'b3 zwyci\'eastwa i pora\'bfki. Z\'b3oto by\'b3o dla niego jak piasek przep
\'b3ywaj\'b9cy mi\'eadzy palcami. W swoim kraju nie potrzebowa\'b3 go, lecz w granicach cywilizowanego \'9cwiata nauczy\'b3 si\'ea ceni\'e6 jego si\'b3\'ea.
\par W cieniu p\'f3\'b3nocno-zachodniego muru rozr\'f3\'bfni\'b3 wy\'b3aniaj\'b9c\'b9 si\'ea z mroku wielk\'b9 wie\'bf\'ea stra\'bfnicz\'b9, po\'b3\'b9czon\'b9 z murem zewn\'eatrznym, nad kt\'f3rym j\'b9 wzniesiono. W jednej z jej cz\'ea\'9cci mie\'9cci\'b3
y si\'ea lochy. Bran pozostawi\'b3 konia ze zwisaj\'b9cymi ku ziemi wodzami w ciemnej alei, a\~sam cicho jak skradaj\'b9cy si\'ea wilk wnikn\'b9\'b3 w cie\'f1 twierdzy.
\par M\'b3odego oficera Waleriusza obudzi\'b3 z lekkiej, niespokojnej drzemki s\'b3aby d\'9fwi\'eak u\~zakratowanego okna. Usiad\'b3 i zakl\'b9\'b3 cicho, kiedy \'9cwiat\'b3o gwiazd, padaj\'b9ce przez kraty na nag\'b9, kamienn\'b9 posadzk\'ea przypomnia\'b3
o mu o doznanym poni\'bfeniu. C\'f3\'bf, pomy\'9cla\'b3, wyjdzie st\'b9d za par\'ea dni; Sulla nie b\'eadzie zbyt surowy dla kogo\'9c posiadaj\'b9cego tak wysokie koneksje. Niech wtedy ktokolwiek, m\'ea\'bfczyzna czy kobieta, spr\'f3buje z niego szydzi
\'e6! Przekle\'f1stwo na tego bezczelnego Pikta! Chwileczk\'ea, przypomnia\'b3 sobie nagle, co to za d\'9fwi\'eak go obudzi\'b3?
\par - Pssst - zabrzmia\'b3 g\'b3os zza okna.
\par Po co taka tajemnica? To nie mo\'bfe by\'e6 wr\'f3g - a jednak dlaczego mia\'b3by to by\'e6 przyjaciel? Waleriusz podszed\'b3 do okna. Na zewn\'b9trz niczego nie by\'b3o wida\'e6 wyra\'9fnie w\~s\'b3abym \'9cwietle gwiazd. Dostrzeg\'b3 tylko jaki\'9c cie
\'f1 w pobli\'bfu.
\par - Kim jeste\'9c? - przysun\'b9\'b3 twarz do kraty, staraj\'b9c si\'ea przebi\'e6 wzrokiem ciemno\'9c\'e6.
\par Odpowiedzi\'b9 by\'b3 st\'b3umiony wybuch dzikiego \'9cmiechu i b\'b3ysk \'9cwiat\'b3a na d\'b3ugim ostrzu. Waleriusz zatoczy\'b3 si\'ea i run\'b9\'b3 na ziemi\'ea, \'9cciskaj\'b9c krta\'f1. Charcza\'b3 strasznie, pr\'f3bowa\'b3 krzycze\'e6. Krew sp\'b3
ywa\'b3a spomi\'eadzy jego palc\'f3w, tworz\'b9c wok\'f3\'b3 drgaj\'b9cego cia\'b3a ka\'b3u\'bf\'ea, w\~kt\'f3rej m\'eatnie, purpurowo odbija\'b3y si\'ea gwiazdy.
\par Na zewn\'b9trz Bran znik\'b3 jak cie\'f1, nie zatrzymuj\'b9c si\'ea ani na chwil\'ea, by zajrze\'e6 do celi. W ci\'b9gu minuty warta w swym rutynowym obchodzie wy\'b3oni si\'ea zza rogu. Ju\'bf teraz s\'b3ysza\'b3 miarowy krok ich ci\'ea\'bfkich st\'f3
p. Przepad\'b3, nim si\'ea pojawili, a oni spokojnie przemaszerowali obok ma\'b3ego okienka, nie\'9cwiadomi le\'bf\'b9cych wewn\'b9trz zw\'b3ok.
\par Bran dojecha\'b3 do w\'b9skiej furty w zachodnim murze nie zaczepiany przez senne patrole. Jakie\'bf ryzyko obcej inwazji na Ebbracum? - a do tego pewni dobrze zorganizowani z\'b3odzieje i porywacze kobiet sprawiali, \'bfe op\'b3aca\'b3o si\'ea nie by\'e6
 zbyt czujnym. Lecz samotny wartownik u zachodniej bramy - jego koledzy spali pijani w pobliskim lupanarze - podni\'f3s\'b3 w\'b3\'f3czni\'ea i krzykn\'b9\'b3 \'bf\'b9daj\'b9c, by Bran zatrzyma\'b3 si\'ea i wyja\'9cni\'b3
, kim jest. W absolutnym milczeniu Pikt podjecha\'b3 bli\'bfej. Okryty ciemnym p\'b3aszczem wydawa\'b3 si\'ea Rzymianinowi mglistym, niewyra\'9fnym kszta\'b3tem. Tylko para zimnych oczu b\'b3yszcza\'b3a w mroku. Bran uni\'f3s\'b3 d\'b3o\'f1 i w \'9c
wietle gwiazd \'bfo\'b3nierz dostrzeg\'b3 l\'9cnienie z\'b3ota; w drugiej r\'eace widzia\'b3 po\'b3yskuj\'b9c\'b9 stal. Zrozumia\'b3 i nie waha\'b3 si\'ea w wyborze miedzy przyj\'eaciem \'b3ap\'f3wki a walk\'b9 na \'9cmier\'e6 i \'bf
ycie z tym nieznanym je\'9fd\'9fcem, najoczywi\'9cciej barbarzy\'f1c\'b9. Mrucz\'b9c co\'9c pod nosem opu\'9cci\'b3 w\'b3\'f3czni\'ea i otworzy\'b3 bram\'ea. Bran przejecha\'b3, rzucaj\'b9c gar\'9c\'e6 monet do st\'f3p Rzymianina. Spad\'b3y jak z\'b3
oty deszcz d\'9fwi\'eacz\'b9c o bruk, wartownik schyli\'b3 si\'ea pospiesznie, by je pozbiera\'e6, a Bran odjecha\'b3 na zach\'f3d, podobny do upiora gnaj\'b9cego w\'9cr\'f3d nocy.
\par Dojecha\'b3 do mglistych moczar\'f3w na zachodzie. Zimny wiatr przewiewa\'b3 mroczn\'b9 pustk\'ea, kilka czapli ci\'ea\'bfko macha\'b3o skrzyd\'b3ami na tle szarego nieba. Falowa\'b3y d\'b3ugie trzciny i\~bagienne trawy, za pos\'eapn\'b9 r\'f3wnin\'b9
 kilka staw\'f3w g\'b3adk\'b9 powierzchni\'b9 odbija\'b3o m\'eatne \'9cwiat\'b3o. Tu i tam wznosi\'b3y si\'ea dziwnie regularne wzg\'f3rki, a 'na horyzoncie dostrzeg\'b3 Bran szereg monolit\'f3w - menhir\'f3w, kt\'f3\'bf wie, przez czyje r\'ea
ce wzniesionych?
\par Jako niewyra\'9fne, b\'b3\'eakitne pasmo widoczne by\'b3y na zachodzie wzg\'f3rza, kt\'f3re daleko za lini\'b9 horyzontu wyrasta\'b3y w dzikie g\'f3ry Walii, zamieszkiwane przez plemiona Celt\'f3w, nie znaj\'b9cych jeszcze rzymskiego jarzma. Pod kontrol
\'b9 trzyma\'b3 je rz\'b9d dobrze obsadzonych wie\'bf stra\'bfniczych. Nawet z tego miejsca widzia\'b3 Bran wznosz\'b9c\'b9 si\'ea daleko za wrzosowiskami niezdobyt\'b9 twierdz\'ea, kt\'f3r\'b9 ludzie nazywali Wie\'bf\'b9 Trajana.
\par Nagie ugory pot\'eagowa\'b3y pos\'eapny charakter krajobrazu, a mimo to \'bfycie ludzkie nie opu\'9cci\'b3o ca\'b3kowicie tych miejsc. Bran spotyka\'b3 milcz\'b9cych mieszka\'f1c\'f3w moczar\'f3w, pow\'9cci\'b9gliwych ludzi o ciemnych w\'b3
osach i oczach. M\'f3wili dziwnym, mieszanym j\'eazykiem, kt\'f3rego s\'b3owa d\'b3ugo ze sob\'b9 \'b3\'b9czone zapomnia\'b3y ju\'bf o swych pierwotnie oddzielonych \'9fr\'f3d\'b3ach. Bran dostrzega\'b3 pewne podobie\'f1stwo pomi\'eadzy sob\'b9 a tymi lud
\'9fmi. Spogl\'b9da\'b3 jednak na nich z pogard\'b9, z jak\'b9 patrzy na miesza\'f1c\'f3w patrycjusz czystej krwi.
\par Nie znaczy to, \'bfe prosty lud w jego Kaledonii by\'b3 ca\'b3kiem czystego pochodzenia. Kr\'eape cia\'b3a i masywne ko\'f1czyny odziedziczone zosta\'b3y po pierwotnej rasie Teuton\'f3w, kt\'f3ra przyby\'b3a na p\'f3\'b3
nocny skraj wyspy, nim jeszcze Celtowie zako\'f1czyli podb\'f3j Brytanii, i zosta\'b3a wch\'b3oni\'eata przez Pikt\'f3w. Lecz wodzowie narodu Brana od zarania dziej\'f3w chronili sw\'b9 krew od obcych domieszek, a on sam by\'b3 czystej k
rwi Piktem ze Starej Rasy. Natomiast ci ludzie z\~bagien, podbijani wci\'b9\'bf przez }{\f30 bryta\'f1skich, celtyckich i rzymskich zdobywc\'f3w mieszali si\'ea z nimi i w trakcie tego procesu zapomnieli niemal o swym pierwotnym j\'eazyku i pochodzeniu.

\par }{\f30\kerning24 Bran pochodzi\'b3 z rasy niezwykle dawnej, obejmuj\'b9cej kiedy\'9c w jednym pot\'ea\'bfnym Ciemnym Imperium ca\'b3\'b9 zachodni\'b9 Europ\'ea. By\'b3o to, zanim nadeszli Ariowie, gdy przodkowie Celt\'f3w, Hellen\'f3w i German\'f3
w byli jednym pierwotnym ludem, przed okresem rozbicia plemiennego i w\'eadr\'f3wki na zach\'f3d.
\par }{\kerning24 Tylk}{\f30\kerning24 o w Kaledonii, duma\'b3 Bran. jego lud opar\'b3 si\'ea marszowi Ari\'f3w. S\'b3ysza\'b3 o\~piktyjskim plemieniu Bask\'f3w, kt\'f3re w\'9cr\'f3d urwisk Pirenej\'f3w nazywa\'b3o si\'ea niepokonan\'b9 ras\'b9. Wiedzia\'b3
 jednak, \'bfe przez wieki p\'b3aci\'b3o ono danin\'ea przodkom Celt\'f3w, nim ci porzucili swe g\'f3rskie dziedziny i po\'bfeglowali do Irlandii. Jedynie Piktowie z Kaledonii pozostali wolnymi, a i ci rozbici byli na ma\'b3e, walcz\'b9ce ze sob\'b9
 .szczepy. On sam by\'b3 pierwszym od pi\'eaciuset lat og\'f3lnie uznawanym kr\'f3lem, pierwszym z nowej dynastii o nowej nazwie. W\~samej paszczy Rzymu \'9cni\'b3 Bram sw\'f3j sen o imperium.
\par W\'eadrowa\'b3 przez moczary szukaj\'b9c Bramy. Nic o swym celu nie m\'f3wi\'b3 ciemnookim ludziom z bagien. Powtarzali mu wie\'9cci, przekazywane z ust do ust - historie o wojnie na p\'f3\'b3nocy, muzyce kobz rozbrzmiewaj\'b9cej wzd\'b3u\'bf
 Muru, o wiciach p\'b3on\'b9cych na wrzosowiskach, o ogniu, dymie i grabie\'bfy, o celtyckich mieczach nurzaj\'b9cych si\'ea w\~purpurowym morzu krwi. Or\'b3y legion\'f3w sz\'b3y na pomoc i prastary dukt rozbrzmiewa\'b3 miarowym krokiem ci\'ea\'bfkich st
\'f3p. A Bran, na moczarach zachodu, \'9cmia\'b3 si\'ea zadowolony.
\par W Ebbracum Tytus Sulla wyda\'b3 tajny rozkaz odszukania piktyjakiego pos\'b3a o\~celtyckim imieniu, kt\'f3ry wzbudzi\'b3 podejrzenia, a kt\'f3ry znik\'b3 tej samej nocy, kiedy to m\'b3odego Waleriusza znaleziono w jego celi z poder\'bfni\'eatym gard\'b3
em. Sulla przeczuwa\'b3, \'bfe nag\'b3y wybuch wojennej po\'bfogi na Murze zwi\'b9zany by\'b3 blisko z egzekucj\'b9 skazanego piktyjskiego przest\'eapcy. Uruchomi\'b3 sie\'e6 swoich szpieg\'f3w, cho\'e6 by\'b3 prawie pewien, \'bfe Partha Mac Othna jest ju
\'bf poza jego zasi\'eagiem. Przygotowywa\'b3 si\'ea do wymarszu z Ebbracum, lecz nie towarzyszy\'b3 licznemu oddzia\'b3owi legionist\'f3w, wys\'b3anemu na p\'f3\'b3noc. Sulla by\'b3 odwa\'bfny, lecz ka\'bfdy cz\'b3owiek ma sw\'f3j w\'b3
asny strach. Dla gubernatora Ebbracum strachem tym by\'b3 Cormak na Connacht, czarnow\'b3osy ksi\'b9\'bf\'ea Celt\'f3w. Przysi\'b9g\'b3 on, \'bfe wytnie serce Tytusa Sulli i\~zje je na surowo. Tak wi\'eac w\'f3dz ze sw\'b9 nieod\'b3\'b9czn\'b9 gwardi\'b9
 ruszy\'b3 na zach\'f3d, gdzie wznosi\'b3a si\'ea Wie\'bfa Trajana. Jej wojowniczego komendanta, Gajusa Kamillusa, nic nie mog\'b3o bardziej ucieszy\'e6, ni\'bf zaj\'eacie miejsca zwierzchnika w chwili, gdy czerwona fala wojny oblewa podn\'f3\'bf
e Muru. Pokr\'eatne to by\'b3y sposoby, lecz rzymski legat rzadko odwiedza\'b3 odleg\'b3\'b9 wysp\'ea, a Tytus Sulla ze swym bogactwem i zdolno\'9cci\'b9 intrygowania stanowi\'b3 najwy\'bfsz\'b9 w\'b3adz\'ea w Brytania.
\par Wiedz\'b9c to wszystko Bran cierpliwie czeka\'b3 na jego przybycie w opuszczonej chacie, kt\'f3r\'b9 wybra\'b3 na swoj\'b9 siedzib\'ea.
\par Pewnego wieczoru ruszy\'b3 pieszo przez wrzosowiska - pot\'ea\'bfna posta\'e6 rysuj\'b9ca si\'ea wyra\'9fnie na tle zamglonego, purpurowego p\'b3omienia zachodz\'b9cego s\'b3o\'f1ca. Czu\'b3 niezwyk\'b3\'b9 staro\'bfytno\'9c\'e6 tej \'9cpi\'b9
cej krainy, gdy szed\'b3, niby ostatni cz\'b3owiek w dzie\'f1 po sko\'f1czeniu \'9cwiata. Dostrzeg\'b3 w ko\'f1cu \'9clad ludzkiej obecno\'9cci - brunatna chata z sitowia i gliny sta\'b3a w\~poro\'9cni\'eatym trzcin\'b9 sercu moczar\'f3w.
\par Z otwartych drzwi pozdrowi\'b3a go kobieta. Oczy Brana zw\'eazi\'b3y si\'ea od nag\'b3ego podejrzenia. Nie by\'b3a stara, a przecie\'bf w jej spojrzeniu kryla si\'ea z\'b3owroga m\'b9dro\'9c\'e6 wiek\'f3w; jej str\'f3j, n\'eadzny i podarty, jej w\'b3
osy, spl\'b9tane i nie uczesane, przydawa\'b3y jej dziko\'9cci, tak dobrze pasuj\'b9cej do ponurego krajobrazu. Czerwone wargi u\'9cmiecha\'b3y si\'ea, ukazuj\'b9c ostre, spiczaste z\'eaby; nie weso\'b3o\'9c\'e6 jednak, lecz szyderstwo wyra\'bfa\'b3 ten u
\'9cmiech.
\par - Wejd\'9f, panie - rzek\'b3a - je\'9cli nie l\'eakasz si\'ea dzieli\'e6 dach nad g\'b3ow\'b9 z czarownic\'b9 z\~wrzosowiska Dagona.
\par Bran wszed\'b3 milcz\'b9c i siad\'b3 na pop\'eakanej \'b3awie. Kobieta zaj\'ea\'b3a si\'ea skromnym posi\'b3kiem, kt\'f3ry gotowa\'b3a na otwartym ogniu, p\'b3on\'b9cym w zaniedbanym palenisku. Przygl\'b9da\'b3 si\'ea jej p\'b3ynnym, w\'ea\'bf
owym ruchom, uszom, niemal spiczastym, dziwnie sko\'9cnym \'bf\'f3\'b3tym oczom.
\par - Czego szukasz w\'9cr\'f3d bagien, panie m\'f3j? - spyta\'b3a, zwracaj\'b9c si\'ea ku niemu mi\'eakkim ruchem ca\'b3ego cia\'b3a.
\par - Szukam Bramy - odrzek\'b3, wspieraj\'b9c g\'b3ow\'ea na d\'b3oni. \endash  Mam pie\'9c\'f1, kt\'f3r\'b9 chc\'ea od\'9cpiewa\'e6 robakom ziemi.
\par }\pard \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\tx3634\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\f30\kerning24 Wyprostowa\'b3a si\'ea gwa\'b3townie. Garnek wy\'9clizn\'b9\'b3 si\'ea z jej r\'b9k i roztrzaska\'b3 o ziemi\'ea.
\par }\pard \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\f30\kerning24 - Nie trzeba tak m\'f3wi\'e6, nawet niechc\'b9cy - stwierdzi\'b3a.
\par - Nie powiedzia\'b3em tego niechc\'b9cy. Taki by\'b3 m\'f3j zamiar - odpar\'b3. Pokr\'eaci\'b3a g\'b3ow\'b9.
\par }{\kerning24 - Nie wiem, o co ci chodzi.
\par }{\f30\kerning24 - Wiesz dobrze - odrzek\'b3. - Tak, wiesz to dobrze! Moja rasa jest bardzo stara; w\'b3ada\'b3a t\'b9 wysp\'b9, zanim jeszcze narody Celt\'f3w i Hellen\'f3w zrodzi\'b3y si\'ea w \'b3onie \'9cwiata. Lecz lud m\'f3j nie by\'b3
 pierwszy w Brytanii. Na c\'eatki na twej sk\'f3rze, na twe sko\'9cne oczy, na skazy w twoich \'bfy\'b3ach, m\'f3wi\'ea to z pe\'b3n\'b9 \'9cwiadomo\'9cci\'b9.
\par Sta\'b3a przez chwil\'ea nieruchomo; jej usta u\'9cmiecha\'b3y si\'ea, lecz oczy pozosta\'b3y nieprzeniknione.
\par - Cz\'b3owieku, czy\'9c oszala\'b3 - spyta\'b3a w ko\'f1cu - \'bfe w swym szale\'f1stwie szukasz tego, przed czym w dawnych czasach pot\'ea\'bfni m\'ea\'bfowie uciekali z krzykiem?
\par - Chc\'ea zemsty - wyja\'9cni\'b3. - Zemsty, kt\'f3ra mo\'bfe by\'e6 spe\'b3niona tylko przez tych, kt\'f3rych szukam. Pokr\'eaci\'b3a g\'b3ow\'b9.
\par - S\'b3ucha\'b3e\'9c pie\'9cni ptak\'f3w, \'9cni\'b3e\'9c puste sny.
\par - S\'b3ysza\'b3em, jak syczy \'bfmija - warkn\'b9\'b3 - i nie \'9cni\'ea. Dosy\'e6 s\'b3\'f3w. Przyby\'b3em szuka\'e6 ogniwa mi\'eadzy dwoma \'9cwiatami. Znalaz\'b3em je.
\par - Nie musz\'ea ju\'bf wi\'eacej k\'b3ama\'e6, cz\'b3owieku z p\'f3\'b3nocy - rzek\'b3a. - Ci, kt\'f3rych szukasz, wci\'b9\'bf \'bfyj\'b9 pod sennymi wzg\'f3rzami. Zamieszkali na uboczu, wci\'b9\'bf oddalaj\'b9c si\'ea od \'9cwiata, kt\'f3ry znasz.
\par - Lecz ci\'b9gle zakradaj\'b9 si\'ea noc\'b9, by porywa\'e6 kobiety, zab\'b3\'b9kane na wrzosowiskach\line - powiedzia\'b3, patrz\'b9c w jej Sko\'9cne oczy. Za\'9cmia\'b3a si\'ea z\'b3o\'9cliwie.
\par }{\kerning24 - Czego chcesz ode mnie?
\par }{\f30\kerning24 - \'afeby\'9c zaprowadzi\'b3a mnie do nich.
\par Odrzuci\'b3a g\'b3ow\'ea do ty\'b3u, wybuchaj\'b9c wzgardliwym \'9cmiechem. Bran schwyci\'b3 lew\'b9 r\'eak\'b9, jak \'bfelaznymi kleszczami, jej podart\'b9 sukni\'ea, praw\'b9 si\'eagn\'b9\'b3 do r\'eakoje\'9cci miecza. \'8cmia\'b3a mu si\'ea w twarz.

\par - Uderz i b\'b9d\'9f przekl\'eaty, m\'f3j p\'f3\'b3nocny wilku! Czy s\'b9dzisz, \'bfe moje \'bfycie jest tak s\'b3odkie, \'bfe b\'ead\'ea czepia\'e6 si\'ea go jak niemowl\'ea piersi matki?
\par - Masz racj\'ea - opu\'9cci\'b3 r\'eace. - Gro\'9fby tu na nic. Kupi\'ea twoj\'b9 pomoc.
\par }{\kerning24 - Jak? }{\f30\kerning24 - w rozbawionym g\'b3osie brzmia\'b3a drwina. Bran otworzy\'b3 sakiewk\'ea i sypn\'b9\'b3 na d\'b3o\'f1 strumie\'f1 z\'b3ota.
\par - To wi\'eakszy maj\'b9tek, ni\'bf kiedykolwiek \'9cni\'b3 si\'ea ludziom z bagien.
\par - Czym jest dla mnie ten rdzawy metal? Zachowaj go dla rzymskich kobiet z bia\'b3ymi piersiami, kt\'f3re ci\'ea zdradz\'b9.
\par - Wyznacz cen\'ea - nagli\'b3. - G\'b3owa twego wroga...
\par - Na krew w mych \'bfy\'b3ach z jej dziedzictwem pradawnej nienawi\'9cci, kt\'f3\'bf mo\'bfe by\'e6 moim wrogiem pr\'f3cz ciebie? - wci\'b9\'bf si\'ea \'9cmia\'b3a, gdy prostuj\'b9c si\'ea uderzy\'b3a mi\'eakko jak kot. Jej sztylet p\'eak\'b3 jedn
ak na ukrytym pod p\'b3aszczem pancerzu. Bran odepchn\'b9\'b3 j\'b9 gestem pe\'b3nym obrzydzenia. Przewr\'f3ci\'b3a si\'ea na pos\'b3anie z trawy. Le\'bf\'b9c tam \'9cmia\'b3a si\'ea z niego.
\par - A wi\'eac podam ci cen\'ea, m\'f3j wilku! I mog\'b9 nadej\'9c\'e6 dni, \'bfe b\'eadziesz przeklina\'b3 t\'ea zbroj\'ea, co z\'b3ama\'b3a sztyle}{\kerning24 t Atli!
\par }{\f30\kerning24 Wsta\'b3a i zbli\'bfy\'b3a si\'ea. Jej niepokoj\'b9co d\'b3ugie r\'eace schwyci\'b3y jego p\'b3aszcz.
\par - Powiem ci, Czarny Branie, kr\'f3lu Kaledonii! Och, pozna\'b3am ci\'ea, gdy wszed\'b3e\'9c do mej chaty, pozna\'b3am twe czarne w\'b3osy i zimne spojrzenie! Zaprowadz\'ea ci\'ea do bram piek\'b3a, je\'9cli chcesz, lecz cen\'b9 b\'ead\'b9 kr\'f3
lewskie poca\'b3unki Co mam z tego przekl\'eatego, gorzkiego \'bfycia ja, kt\'f3rej \'9cmiertelni boj\'b9 si\'ea i nienawidz\'b9? Nie zazna\'b3am mi\'b3o\'9cci m\'ea\'bfczyzny, u\'9ccisku mocnego ramienia, gor\'b9cych ludzkich poca\'b3unk\'f3
w. Ja, Atla, czarownica z bagien! C\'f3\'bf znam pr\'f3cz zimnych wiatr\'f3w, pos\'eapnego p\'b3omienia samotnych zachod\'f3w s\'b3o\'f1ca, szeptu traw? Twarze, co mrugaj\'b9 do mnie spod powierzchni w\'f3d, \'9clady nocnych istot, b\'b3ysk czerwonych 
\'9clepi, przera\'bfaj\'b9cy warkot bezimiennych bestii w\'9cr\'f3d nocy! Przynajmniej w po\'b3owie jestem kobiet\'b9. Czy\'bf nie znam zgryzot, t\'easknoty, smutku, t\'eapego b\'f3lu samotno\'9cci? Daj, kr\'f3lu, daj mi swe gwa\'b3towne poca\'b3
unki i rani\'b9cy cia\'b3o u\'9ccisk barbarzy\'f1cy. Wtedy, przez d\'b3ugie, puste lata, kt\'f3re nadejd\'b9, daremna zazdro\'9c\'e6 wobec ludzkich kobiet nie poch\'b3onie ze szcz\'eatem mojego serca. B\'ead\'ea mia\'b3a wspomnienia, kt\'f3
rymi niewiele z nich mo\'bfe si\'ea pochwali\'e6 - poca\'b3unki kr\'f3la! Jedna noc mi\'b3o\'9cci, a zawiod\'ea ci\'ea do bram piek\'b3a!
\par Bran spogl\'b9da\'b3 na ni\'b9 ponuro. Wyci\'b9gn\'b9\'b3 r\'eak\'ea i stalowym chwytem z\'b3apa\'b3 jej rami\'ea. Wolno skin\'b9\'b3 g\'b3ow\'b9. Przyci\'b9gn\'b9wszy j\'b9 do siebie z wysi\'b3kiem opu\'9cci\'b3 g\'b3ow\'ea
 na spotkanie jej uniesionych ust.
\par }\pard \qj \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\kerning24 
\par }\pard\plain \s5\qc \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\outlinelevel4\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \b\fs24\lang1045\langfe1045\kerning24\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\fs28 III
\par }\pard\plain \qj \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\kerning24 
\par }\pard \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\f30\kerning24 Jak wilgotna opo\'f1cza spowija\'b3y kr\'f3la Brana zimne, szare mg\'b3y \'9cwitu. Zwr\'f3ci\'b3 si\'ea do kobiety, kt\'f3rej sko
\'9cne oczy l\'9cni\'b3y w p\'f3\'b3mroku.
\par }{\kerning24 - Teraz ty}{\f30\kerning24  wype\'b3nij swoj\'b9 cz\'ea\'9c\'e6 umowy - powiedzia\'b3 szorstko. - Szuka\'b3em wi\'eazi pomi\'eadzy \'9cwiatami i w tobie j\'b9 znalaz\'b3em. Szukam jedynej \'9cwi\'eatej dla nich rzeczy. To b\'ea
dzie klucz, otwieraj\'b9cy Bram\'ea, co stoi niewidzialna mi\'eadzy nimi a mn\'b9. Powiedz, jak mam go zdoby\'e6.
\par }{\kerning24 - }{\f30\kerning24 Powiem - czerwone wargi rozchyli\'b3y si\'ea w strasznym u\'9cmiechu. - Id\'9f na wzg\'f3rze, kt\'f3re ludzie nazywaj\'b9 Kurhanem Dagona. Odsu\'f1 g\'b3az, kt\'f3ry zamyka wej\'9ccie i wkrocz pod kopu\'b3\'ea. Pod\'b3
oga komory to sze\'9c\'e6 kamiennych p\'b3yt, otaczaj\'b9cych si\'f3dm\'b9. Unie\'9c \'9crodkowy kamie\'f1 }{\kerning24 - wtedy zobaczysz!
\par }{\f30\kerning24 - Czy znajd\'ea Czarny Kamie\'f1?
\par - Kurhan Dagona to Brama do Czarnego Kamienia - odpar\'b3a. - Je\'bfeli odwa\'bfysz si\'ea p\'f3j\'9c\'e6 t\'b9 drog\'b9.
\par - Czy b\'eadzie strze\'bfony? - bezwiednie poluzowa\'b3 ostrze w pochwie. Szkar\'b3atne wargi wykrzywi\'b3y si\'ea szyderczo.
\par - Je\'9cli spotkasz kogokolwiek na tej drodze, umrzesz w spos\'f3b, w jaki od stuleci nie umiera\'b3 \'bfaden \'9cmiertelnik. Oni nie strzeg\'b9 Kamienia tak, jak ludzie swoich skarb\'f3w. Po co mieliby pilnowa\'e6 czego\'9c, czego cz\'b3
owiek nigdy nie szuka\'b3? Mo\'bfe b\'ead\'b9 w pobli\'bfu, a mo\'bfe nie. Jest to ryzyko, jakie musisz podj\'b9\'e6, je\'9cli pragniesz zdoby\'e6 Kamie\'f1. Strze\'bf si\'ea, kr\'f3lu Pikt\'f3w! Pami\'eataj, \'bfe za dawnych dni to w\'b3a\'9cnie tw\'f3
j lud przeci\'b9\'b3 ni\'e6, wi\'b9\'bf\'b9c\'b9 ich z ludzkim \'bfyciem. Byli wtedy niemal lud\'9fmi - .pokrywali ca\'b3\'b9 t\'ea ziemi\'ea i znali \'9cwiat\'b3o s\'b3o\'f1ca. Teraz odeszli na ubocze. Nie znaj\'b9 s\'b3o\'f1ca, unikaj\'b9 ksi\'ea\'bf
yca, nawet}{\super\kerning24 1}{\f30\kerning24  gwiazd nienawidz\'b9. Daleko, daleko odeszli ci, kt\'f3rzy mogliby by\'e6 lud\'9fmi, gdyby nie w\'b3\'f3cznie twoich przodk\'f3w.
\par M\'eatna szaro\'9c\'e6 pokrywa\'b3a niebo, a s\'b3o\'f1ce \'9cwieci\'b3o zimnym \'9cwiat\'b3em, gdy Bran dotar\'b3 do Kurhanu Dagona, okr\'b9g\'b3ego wzg\'f3rka poro\'9cni\'eatego traw\'b9 o dziwacznym wygl\'b9dzie. Po wschodniej stronie kopca widoczny by
\'b3 pocz\'b9tek tunelu z grubo ociosanych g\'b3az\'f3w, najwyra\'9fniej przechodz\'b9cego pod kurhanem. Wielki g\'b3az zamyka\'b3 wej\'9ccie do grobowca. Bran chwyci\'b3 go mocno i napar\'b3 z ca\'b3ej si\'b3y. Kamie\'f1 nawet nie drgn\'b9\'b3. Pikt wyj
\'b9\'b3 miecz i wcisn\'b9\'b3 ostrze pod kraw\'ead\'9f p\'b3yty. U\'bfywaj\'b9c broni jako d\'9fwigni ostro\'bfnie obluzowa\'b3 g\'b3az i odwali\'b3 go na bok. Z otworu pop\'b3yn\'b9\'b3 ohydny, trupi od\'f3r. S\'b3abe s\'b3oneczne \'9cwiat\'b3o by\'b3
o raczej zaciemniane przez panuj\'b9cy w tunelu mrok, ni\'bf go rozja\'9cnia\'b3o.
\par Z mieczem w d\'b3oni, got\'f3w sam nie wiedz\'b9c na co, Bran szed\'b3 po omacku d\'b3ugim, w\'b9skim tunelem, zbudowanym z u\'b3o\'bfonych jeden na drugim g\'b3az\'f3w, zbyt niskim, by si\'ea w\~nim wyprostowa\'e6. Albo jego wzrok przyzwyczai\'b3 si\'ea
 do ciemno\'9cci, albo \'9cwiat\'b3o dnia zdo\'b3a\'b3o jednak rozja\'9cni\'e6 j\'b9 nieco, do\'9c\'e6 \'bfe gdy wszed\'b3 do niskiej, okr\'b9g\'b3ej komory, zdo\'b3a\'b3 rozpozna\'e6 jej kopulasty kszta\'b3t. To niew\'b9tpliwie tutaj z\'b3o\'bfono ko\'9c
ci tego, dla kogo wzniesiono ten grobowiec i usypano nad nim ziemi\'ea. Teraz \'bfaden \'9clad nie pozosta\'b3 po nich na kamiennej pod\'b3odze.
\par Bran pochyli\'b3 si\'ea nisko i nat\'ea\'bfaj\'b9c wzrok zauwa\'bfy\'b3 dziwny, zadziwiaj\'b9co regularny rysunek pod\'b3ogi: sze\'9c\'e6 dok\'b3adnie obrobionych p\'b3yt przylega\'b3o do si\'f3dmej, sze\'9cciobocznej. Wcisn\'b9\'b3 w szpar\'ea mi\'ea
dzy nimi ostrze miecza i nacisn\'b9\'b3 ostro\'bfnie. Kraw\'ead\'9f \'9crodkowego kamienia podnios\'b3a si\'ea lekko. Troch\'ea wysi\'b3ku i uniesiony kamie\'f1 oparty zosta\'b3 o pochy\'b3\'b9 \'9ccian\'ea. Bran zajrza\'b3 w otw\'f3r. Dostrzeg\'b3
 tylko otch\'b3ann\'b9 czer\'f1 ciemnej studni i niewielkie, wytarte stopnie, wiod\'b9ce wci\'b9\'bf w d\'f3\'b3, a\'bf gin\'ea\'b3y z pola widzenia. Nie waha\'b3 si\'ea. Mimo dziwnego mrowienia mi\'eadzy \'b3opatkami, zsun\'b9\'b3 si\'ea do otworu czuj
\'b9c, jak poch\'b3ania go lepka ciemno\'9c\'e6.
\par Po omacku ze\'9clizgiwa\'b3 si\'ea i potyka\'b3 na stopniach zbyt ma\'b3ych dla ludzkich st\'f3p. Raz po raz \'b3api\'b9c r\'f3wnowag\'ea opiera\'b3 si\'ea o \'9ccian\'ea studni - l\'eaka\'b3 si\'ea upadku w nieznane, nie znaj\'b9ce \'9cwiat\'b3a g\'b3
\'eabie. Stopnie by\'b3y zupe\'b3nie starte, mimo \'bfe wykuto je w litej skale. Im g\'b3\'eabiej schodzi\'b3, tym mniej przypomina\'b3y schody, zmieniaj\'b9c si\'ea w zwyk\'b3e bry\'b3y wyg\'b3adzonego kamienia. Kierunek szybu zmieni\'b3 si\'ea
 nagle. Wci\'b9\'bf prowadzi\'b3 w d\'f3\'b3, lecz jako uko\'9cna sztolnia. Szed\'b3 ni\'b9 w g\'b3\'b9b, zaczepiaj\'b9c \'b3okciami o wkl\'eas\'b3e \'9cciany, pochylaj\'b9c g\'b3ow\'ea pod zaokr\'b9glonym sklepieniem. Stopnie znik\'b3y zupe\'b3nie i ska
\'b3a wydawa\'b3a si\'ea w dotyku \'9cliska jak legowisko w\'ea\'bfy. Jakie\'bf istoty, zastanawia\'b3 si\'ea, pe\'b3za\'b3y w d\'f3\'b3 i w g\'f3r\'ea t\'b9 sztolni\'b9; przez ile wiek\'f3w?
\par Tunel zw\'ea\'bfa\'b3 si\'ea i Bran le\'bf\'b9c nogami do przodu, z wysi\'b3kiem przeciska\'b3 si\'ea, odpychaj\'b9c si\'ea r\'eakoma. Wiedzia\'b3, \'bfe zsuwa si\'ea g\'b3\'eabiej i g\'b3\'eabiej, do samych wn\'eatrzno\'9cci ziemi. Nie \'9cmia\'b3 my\'9c
le\'e6, jaka odleg\'b3o\'9c\'e6 dzieli go od powierzchni.
\par W ciemnej otch\'b3ani zamigota\'b3o s\'b3abe, zwodnicze \'9cwiate\'b3ko, Bran u\'9cmiechn\'b9\'b3 si\'ea bez rado\'9cci. Je\'9cli ci, kt\'f3rych szuka\'b3, zaatakuj\'b9 go teraz, jak\'bfe b\'eadzie m\'f3g\'b3 si\'ea broni\'e6 w tym w\'b9skim przej\'9c
ciu? Lecz strach pozostawi\'b3 za sob\'b9 ju\'bf w chwili, gdy rusza\'b3 na t\'ea wypraw\'ea do piek\'b3a.
\par Czo\'b3ga\'b3 si\'ea, my\'9cl\'b9c tylko o swym celu. Wreszcie otworzy\'b3a si\'ea wok\'f3\'b3 niego przestrze\'f1 i m\'f3g\'b3 stan\'b9\'e6 prosto. Nie widzia\'b3 stropu, wyczuwa\'b3 jednak ogromn\'b9, przyprawiaj\'b9c\'b9 o zawr\'f3t g\'b3owy pustk\'ea
. Ciemno\'9c\'e6 napiera\'b3a ze wszystkich stron, m\'f3g\'b3 jednak dostrzec za sob\'b9 wej\'9ccie do sztolni, kt\'f3ra doprowadzi\'b3a go w to miejsce - czarn\'b9 plam\'ea po\'9cr\'f3d czerni. Przed nim sta\'b3 o\'b3tarz, zbudowany z ludzkich czaszek. S
\'b9czy\'b3 si\'ea z niego dziwny, budz\'b9cy trwog\'ea blask. Nie potrafi\'b3 okre\'9cli\'e6 \'9fr\'f3d\'b3a \'9cwiat\'b3a, lecz nie by\'b3o to wa\'bfne. Na o\'b3tarzu le\'bfa\'b3 przedmiot mroczny jak noc - Czarny Kamie\'f1.
\par Bran nie traci\'b3 czasu na dzi\'eakowanie losowi za to, \'bfe w pobli\'bfu nie by\'b3o stra\'bfnik\'f3w tej pos\'eapnej relikwia. Chwyci\'b3 Kamie\'f1 i \'9cciskaj\'b9c go pod lewym ramieniem wczo\'b3ga\'b3 si\'ea z\~powrotem do sztolni.
\par Kiedy cz\'b3owiek odwraca si\'ea do niebezpiecze\'f1stwa plecami, lodowate gro\'9fby bardziej trwo\'bf\'b9 ni\'bf wtedy, kiedy staje ku niemu twarz\'b9. Bran czo\'b3ga\'b3 si\'ea w 'g\'f3r\'ea ciemnym tunelem \'9cciskaj\'b9c sw\'b9 zdobycz i czu\'b3
, jak mrok skrada si\'ea za nim, pokazuj\'b9c k\'b3y w straszliwym u\'9cmiechu. Zimny pot zalewa\'b3 mu oczy. Spieszy\'b3 si\'ea jak m\'f3g\'b3, wyt\'ea\'bfaj\'b9c s\'b3uch na ciche d\'9fwi\'eaki, zdradzaj\'b9ce, \'bfe \'9ccigaj\'b9ce go plugawe kszta\'b3
ty nast\'eapuj\'b9 mu na pi\'eaty. Dr\'bfa\'b3, a kr\'f3tkie w\'b3osy na karku stawa\'b3y mu sztorcem, jakby od lodowatego wichru, wiej\'b9cego w plecy.
\par Kiedy doszed\'b3 do pierwszego z wytartych stopni, czu\'b3 si\'ea, jakby osi\'b9gn\'b9\'b3 zewn\'eatrzne granice \'9cwiata \'9cmiertelnych. Ruszy\'b3 w g\'f3r\'ea, \'9clizgaj\'b9c si\'ea i potykaj\'b9c, a\'bf z g\'b3\'eabokim westchnieniem ulgi dotar\'b3
 do grobowca, kt\'f3rego widmowa szaro\'9c\'e6 wyda\'b3a om si\'ea o\'9clepiaj\'b9cym blaskiem po\'b3udnia w por\'f3wnaniu ze stygijskimi g\'b3\'eabiami, przez kt\'f3re przeszed\'b3. U\'b3o\'bfy\'b3 na miejscu \'9crodkowy kamie\'f1 i pospieszy\'b3 ku \'9c
wiat\'b3u dnia. Nigdy jeszcze nie powita\'b3 \'bf\'f3\'b3tego, zimnego s\'b3o\'f1ca z wi\'eaksz\'b9 wdzi\'eaczno\'9cci\'b9 ni\'bf wtedy, kiedy rozproszy\'b3o cienie czarnoskrzyd\'b3ych koszmar\'f3w strachu i szale\'f1stwa, kt\'f3re, jak mu si\'ea zdawa
\'b3o, \'9cciga\'b3y go z\~mrocznych g\'b3\'eabin. Wepchn\'b9\'b3 na miejsce wielki g\'b3az zamykaj\'b9cy wej\'9ccie do grobowca, poczym podni\'f3s\'b3szy pozostawiony tu p\'b3aszcz zawin\'b9\'b3 w niego Czarny Kamie\'f1. Potem odszed\'b3
 pospiesznie. Odraza wstrz\'b9sa\'b3a jego dusz\'b9, dodaj\'b9c mu skrzyde\'b3.
\par Cicha szaro\'9c\'e6 pokry\'b3a ziemi\'ea. Kraj wydawa\'b3 si\'ea opuszczony, jak ciemna strona ksi\'ea\'bfyca. Bran czu\'b3 jednak ukryte \'bfycie - pod stopami, w brunatnej ziemi - \'9cpi\'b9ce. Kiedy mia\'b3o si\'ea zbudzi\'e6 i w jaki straszny spos\'f3
b?
\par Przedzieraj\'b9c si\'ea przez wysokie trzciny dotar\'b3 do niewielkiego jeziorka, zwanego przez ludzi Stawem Dagona. Najmniejsza zmarszczka nie zak\'b3\'f3ca\'b3a b\'b3\'eakitnej g\'b3adzi, by da\'e6 \'9cwiadectwo \'bfycia strasznego potwora, zamieszkuj
\'b9cego, zgodnie z legend\'b9, t\'ea to\'f1, Bran zbada\'b3 uwa\'bfnie martwy pejza\'bf. Nie dostrzeg\'b3 \'bfadnych \'9clad\'f3w \'bfycia, ludzkiego czy nie. Sprawdzi\'b3 jeszcze, czy instynkt jego dzikiej duszy nie wyczuwa, czy }{\f30\kerning2 jakie
\'9c niewidocznie oczy wbijaj\'b9 w niego swe \'9cmiertelne spojrzenie. Nie, by\'b3 sam jak ostatni \'bfywy cz\'b3owiek na ziemi.
\par Pospiesznie odwin\'b9\'b3 Czarny Kamie\'f1. Nie stara\'b3 si\'ea przenikn\'b9\'e6 tajemnicy materia\'b3u, z\~kt\'f3rego wykonano ten lity blok ciemno\'9cci, ani sekretu wyrytych na nim znak\'f3w. Zwa\'bfy\'b3 go w d\'b3oniach i oceniwszy odleg\'b3o\'9c
\'e6 rzuci\'b3 mocno tak, \'bfe Kamie\'f1 spad\'b3 niemal dok\'b3adnie na \'9crodku jeziora. Z pos\'eapnym pluskiem zamkn\'ea\'b3y si\'ea nad nim wody. Przez chwil\'ea po powierzchni przebiega\'b3y l\'9cni\'b9ce b\'b3yski, potem wyr\'f3wna\'b3a si\'ea
 i wyg\'b3adzi\'b3a, jak przedtem.
\par }\pard \qj \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\kerning2 
\par }\pard\plain \s6\qc \li0\ri0\sl360\slmult1\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\outlinelevel5\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \b\fs24\lang1045\langfe1045\kerning2\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\fs28 IV
\par }\pard\plain \qj \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\kerning2 
\par }\pard \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\f30\kerning2 Czarownica obejrza\'b3a si\'ea zaskoczona, gdy Bran stan\'b9\'b3 w drzwiach. Jej sko\'9cne oczy rozszerzy\'b3y si\'ea
. ze zdumienia.
\par - Ty! \'afywy! I normalny!
\par - By\'b3em w piekle i powr\'f3ci\'b3em - burkn\'b9\'b3. - Co wi\'eacej, znalaz\'b3em to, po co poszed\'b3em.
\par - Czarny Kamie\'f1? - krzykn\'ea\'b3a. - Naprawd\'ea o\'9cmieli\'b3e\'9c si\'ea go ukra\'9c\'e6? Gdzie on jest?
\par - To niewa\'bfne. Ale ostatniej nocy m\'f3j ogier r\'bfa\'b3 w swej zagrodzie. S\'b3ysza\'b3em, jak co\'9c trzasn\'ea\'b3o pod jego kopytami - co\'9c, co nie by\'b3o \'9ccian\'b9 stajni... Rano, kiedy przyszed\'b3em popatrze\'e6, znalaz\'b3
em krew na jego podkowach i krew na ziemi. A noc\'b9 s\'b3ysza\'b3em dziwne d\'9fwi\'eaki, jakie\'9c ha\'b3asy pod klepiskiem, jakby g\'b3\'eaboko w ziemi ry\'b3y robaki. Oni wiedz\'b9, \'bfe zabra\'b3em ich Kamie\'f1. Czy to ty mnie zdradzi\'b3a\'9c?

\par Pokr\'eaci\'b3a g\'b3ow\'b9.
\par - Dotrzyma\'b3am sekretu. Oni nie potrzebuj\'b9 mych s\'b3\'f3w, by dowiedzie\'e6 si\'ea o tobie. Im dalej odchodz\'b9 od \'9cwiata ludzi, tym wi\'eaksza jest ich moc w sztukach tajemnych. Kt\'f3rego\'9c ranka twa chata stanie pusta, a je\'bfeli kto\'9c o
\'9cmieli si\'ea j\'b9 zbada\'e6, nie znajdzie niczego \endash  opr\'f3cz drobnych grudek ziemi na klepisku.
\par Bran u\'9cmiechn\'b9\'b3 si\'ea.
\par - Zaplanowa\'b3em wypraw\'ea i trudzi\'b3em si\'ea nie po to, by pa\'9c\'e6 ofiar\'b9 zbrodniczych szpon\'f3w. Je\'9cli dostan\'b9 mnie w\'9cr\'f3d nocy, nigdy si\'ea nie dowiedz\'b9, co si\'ea sta\'b3o z ich bo\'bf
kiem... czy czymkolwiek to dla nich jest. B\'ead\'ea z nimi m\'f3wi\'b3.
\par - O\'9cmielisz si\'ea p\'f3j\'9c\'e6 ze mn\'b9 i noc\'b9 spotka\'e6 si\'ea z nimi?
\par - Pioruny wszystkich bog\'f3w - warkn\'b9\'b3. - Kim jeste\'9c, by pyta\'e6 mnie, czy si\'ea o\'9cmiel\'ea? Prowad\'9f mnie do nich jeszcze tej nocy i pozw\'f3l uk\'b3ada\'e6 si\'ea o zemst\'ea. Zbli\'bfa si\'ea dzie\'f1 zap\'b3aty. Dzi\'9c zobaczy\'b3
em poprzez wrzosowiska srebrzyste he\'b3my i l\'9cni\'b9ce tarcze - nowy dow\'f3dca przyby\'b3 do Wie\'bfy Trajana, a Gajus Kamillus wyruszy\'b3 na Mur.
\par Noc\'b9 kr\'f3l i milcz\'b9ca czarownica poszli przez mroczn\'b9 pustk\'ea moczar\'f3w. Noc by\'b3a cicha i tak spokojna, jakby ca\'b3y prastary l\'b9d pogr\'b9\'bfy\'b3 si\'ea w drzemce. Z daleka mruga\'b3
y gwiazdy, drobne czerwone punkciki na czarnym tle nieba. Ich blask by\'b3 s\'b3abszy ni\'bf l\'9cnienie oczu kobiety, sun\'b9cej przy boku Brana.
\par }{\kerning2 Dziwne, ni}{\f30\kerning2 eokre\'9clone, pierwotne my\'9cli przebiega\'b3y przez g\'b3ow\'ea kr\'f3la Tej nocy zadr\'bfa\'b3y w jego duszy pradawne wi\'eazy, \'b3\'b9cz\'b9ce go z tymi u\'9cpionymi wrzosowiskami, dr\'eacz\'b9
ce fantasmagoriami przy\'e6mionych przez eony kszta\'b3t\'f3w strasznych sn\'f3w. Ci\'ea\'bfar wieku jego rasy leg\'b3 mu na barkach; tam, gdzie szed\'b3 teraz, wygnaniec i obcy, kiedy\'9c w\'b3adali ciemnoocy kr\'f3lowie, kt\'f3rych cechy odziedziczy\'b3
. W 'por\'f3wnaniu z jego ludem celtyccy i\~rzymscy naje\'9fd\'9fcy byli tylko go\'9c\'e6mi na tej wyspie. Ale i jego rasa, jak tamte, by\'b3a ras\'b9 naje\'9fd\'9fc\'f3w. By\'b3 lud starszy ni\'bf jego - lud, kt\'f3rego pocz\'b9tki skrywa\'b3y si\'ea
 w ciemnej chmurze zapomnienia.
\par Przed nimi wznosi\'b3o si\'ea niewysokie pasmo wzg\'f3rz, tworz\'b9ce najbardziej na wsch\'f3d wysuni\'eat\'b9 cz\'ea\'9c\'e6 tych rozrzuconych \'b3a\'f1cuch\'f3w, kt\'f3re daleko st\'b9d przeistacza\'b3y si\'ea w g\'f3ry Walii. Kobieta poprowadzi\'b3
a go \'9ccie\'bfk\'b9, wydeptan\'b9 by\'e6 mo\'bfe przez owce. Zatrzyma\'b3a si\'ea przed szerokim, ciemnym wej\'9cciem do jaskini.
\par - Przej\'9ccie do siedzib tych, kt\'f3rych szukasz, kr\'f3lu! \endash  za\'9cmia\'b3a si\'ea nienawistnie. - Czy o\'9cmielisz si\'ea wej\'9c\'e6?
\par Chwyci\'b3 jej spl\'b9tane w\'b3osy i szarpn\'b9\'b3 w\'9cciekle.
\par - Raz jeszcze spytaj, czy si\'ea o\'9cmiel\'ea - zapewni\'b3 - a twoja g\'b3owa po\'bfegna si\'ea z twymi ramionami! Prowad\'9f.
\par \'8cmiech jej by\'b3 jak s\'b3odki, truj\'b9cy jad. Weszli do groty. Bran skrzesa\'b3 iskr\'ea krzesiwem, a p\'b3on\'b9ca hubka ukaza\'b3a mu obszern\'b9, zapylon\'b9 komor\'ea. U stropu wisia\'b3y gromady nietoperzy. Zapali\'b3 pochodni\'ea, uni\'f3s\'b3
 j\'b9 do g\'f3ry i zbada\'b3 zacienione wn\'eaki. Nie znalaz\'b3 nic pr\'f3cz pustki i kurzu.
\par - Gdzie oni? - warkn\'b9\'b3.
\par Skin\'ea\'b3a na niego z tylnej cz\'ea\'9cci jaskini i - jakby przypadkiem - opar\'b3a si\'ea o szorstk\'b9 \'9ccian\'ea. Lecz bystre oczy kr\'f3la pochwyci\'b3y ruch jej d\'b3oni, przyci\'9cni\'eatej do skalnego wyst\'eapu. Cofn\'b9\'b3 si\'ea
, gdy czarna studnia rozwar\'b3a si\'ea nagle u jego st\'f3p. Jeszcze raz jej \'9cmiech zrani\'b3 go jak srebrzysty sztylet. Pochyli\'b3 nad otworem pochodni\'ea i znowu zobaczy\'b3 wytarte, prowadz\'b9ce w d\'f3\'b3 stopnie.
\par - Oni nie potrzebuj\'b9 tych schod\'f3w - rzek\'b3a Atla. \endash  Kiedy\'9c z nich korzystali, zanim tw\'f3j lud zagna\'b3 ich w ciemno\'9cci. Ale ty b\'eadziesz ich potrzebowa\'b3.
\par Wstawi\'b3a pochodni\'ea do niszy nad zej\'9cciem tak, by rzuca\'b3a s\'b3abe, czerwone \'9cwiat\'b3o w\~panuj\'b9c\'b9 na dnie ciemno\'9c\'e6. Wskaza\'b3a na otw\'f3r. Bran poprawi\'b3 miecz w pochwie i ruszy\'b3 w\~d\'f3\'b3. Gdy zag\'b3\'eabia\'b3 si
\'ea w tajemnicz\'b9 ciemno\'9c\'e6, co\'9c zas\'b3oni\'b3o \'9cwiat\'b3o nad jego g\'b3ow\'b9. Przez chwil\'ea my\'9cla\'b3, \'bfe Atla zakry\'b3a otw\'f3r, potem zda\'b3 sobie spraw\'ea, \'bfe to ona schodzi za nim.
\par Schodzenie nie trwa\'b3o d\'b3ugo. Nieoczekiwanie Bram poczu\'b3, \'bfe stoi na trwa\'b3ym pod\'b3o\'bfu. Nie potrafi\'b3 oceni\'e6 rozmiar\'f3w miejsca, w kt\'f3rym si\'ea znalaz\'b3. Atla prze\'9clizn\'ea\'b3a si\'ea obok niego i stan\'ea\'b3a w m\'ea
tnym kr\'eagu padaj\'b9cego z g\'f3ry \'9cwiat\'b3a.
\par - Wiele jaski\'f1 na wzg\'f3rzach - jej g\'b3os brzmia\'b3 w pustce s\'b3abo i dziwnie g\'b3ucho - to tylko drzwi do wi\'eakszych jaski\'f1 le\'bf\'b9cych w g\'b3\'eabi. Tak jak s\'b3owa i czyny cz\'b3owieka wskazuj\'b9 tylko ma ciemne groty mrocznych my
\'9cli i zamiar\'f3w, le\'bf\'b9ce za nimi i pod nimi.
\par Bran wyczu\'b3 jakie\'9c poruszenie w ciemno\'9cciach. Mrok wype\'b3ni\'b3y ukradkowe d\'9fwi\'eaki, niepodobne do \'bfadnych g\'b3os\'f3w, jakie powoduje krok cz\'b3owieka. W czerni zacz\'ea\'b3y si\'ea nagle zapala\'e6 i falowa\'e6 s\'b3
abe iskierki, niby \'9cwietliki. Zbli\'bfa\'b3y si\'ea, a\'bf otoczy\'b3y go szerokim p\'f3\'b3ksi\'ea\'bfycem. Za nimi l\'9cni\'b3y nast\'eapne, ca\'b3e morze, zanika\'b3y powoli w mroku, a\'bf widoczne by\'b3y tylko jako drobniutkie punkciki \'9cwiat
\'b3a. Bran wiedzia\'b3, \'bfe s\'b9 to sko\'9cne oczy istot, kt\'f3re przysz\'b3y do niego w takiej liczbie, \'bfe czu\'b3 zawr\'f3t g\'b3owy na sam\'b9 my\'9cl o tym - i o ogromie jaskini.
\par Nie czu\'b3 l\'eaku stoj\'b9c twarz\'b9 w twarz ze swymi odwiecznymi wrogami. Wyczuwa\'b3 emanuj\'b9ce z t\'b3umu fale straszliwej nienawi\'9cci, nieludzkiej gro\'9fby dla cia\'b3a, umys\'b3u i duszy. Dok\'b3adniej ni\'bf kto\'9c z m\'b3odszej rasy zdawa
\'b3 sobie spraw\'ea z grozy swego po\'b3o\'bfenia. A jednak nie czu\'b3 trwogi, cho\'e6 spotka\'b3 tu ostateczn\'b9 groz\'ea ze sn\'f3w i legend swego ludu. Krew t\'eatni\'b3a w\~jego \'bfy\'b3ach, lecz nie strach, a podniecenie by\'b3o tego powodem.

\par - Wiedz\'b9, \'bfe ty masz Kamie\'f1, kr\'f3lu - powiedzia\'b3a Atla, a cho\'e6 wiedzia\'b3, \'bfe si\'ea boi, i\~czu\'b3 jej fizyczny wysi\'b3ek, by opanowa\'e6 dr\'bfenie cz\'b3onk\'f3w, nie dos\'b3ysza\'b3 w jej g\'b3osie \'9cladu l\'eaku. - Jeste\'9c
 w \'9cmiertelnym niebezpiecze\'f1stwie. Od dawna znaj\'b9 tw\'f3j r\'f3d - och, pami\'eataj\'b9 dni, kiedy ich przodkowie byli lud\'9fmi! Nie mog\'ea ci\'ea ocali\'e6. Oboje b\'eadziemy umiera\'e6 tak, jak od tysi\'b9ca lat nie umiera\'b3 \'bfaden cz\'b3
owiek. Je\'9cli chcesz, przem\'f3w do nich. Zrozumiej\'b9 twoj\'b9 mow\'ea, cho\'e6 ty ich nie rozumiesz. Lecz nic nam to nie pomo\'bfe. Jeste\'9c cz\'b3owiekiem... i Piktem.
\par Bran roze\'9cmia\'b3 si\'ea i przed dzikom okrucie\'f1stwem tego \'9cmiechu cofn\'b9\'b3 si\'ea napieraj\'b9cy ognisty pier\'9ccie\'f1. Z przyprawiaj\'b9cym o dreszcz szcz\'eakiem stali wyci\'b9gn\'b9\'b3 miecz i opar\'b3 si\'ea plecami o co\'9c, co - mia
\'b3 nadziej\'ea,- by\'b3o lit\'b9 ska\'b3\'b9. Wysun\'b9wszy ku l\'9cni\'b9cym oczom miecz i\~trzymany w lewej r\'eace sztylet \'9cmia\'b3 si\'ea, a jego \'9cmiech by\'b3 jak warkot \'b3akn\'b9cego krwi wilka.
\par - Tak! - rykn\'b9\'b3. - Jestem Piktem, synem tych wojownik\'f3w, kt\'f3rzy jak wicher rozwiewaj\'b9cy plewy gnali przed sob\'b9 waszych nikczemnych przodk\'f3w! Kt\'f3rzy zmyli t\'ea ziemi\'ea wasz\'b9 krwi\'b9 i wysoko wznie\'9c
li stosy waszych czaszek na ofiar\'ea Ksi\'ea\'bfycowej Pani! Wy, kt\'f3rzy z dawien dawna uciekacie .przed mym ludem, czy o\'9cmielicie si\'ea teraz warcze\'e6 na swego pana? Ruszajcie na mnie,' je\'9cli macie do\'9c\'e6 odwagi, a ja b\'ead\'ea was d\'b9
\'b3 jak \'bfniwiarz, co kosi dojrza\'b3y j\'eaczmie\'f1! Z waszych odci\'eatych g\'b3\'f3w zbuduj\'ea wie\'bf\'ea, z waszych cia\'b3 wznios\'ea mur! Psy ciemno\'9cci, glisty piek\'b3a, robaki ziemi, chod\'9fcie d spr\'f3bujcie tej stali! Kiedy \'9cmier
\'e6 odnajdzie mnie w mroku, wasi \'bfywi wy\'e6 b\'ead\'b9 nad mn\'f3stwem tych, co zgin\'eali, a wasz Czarny Kamie\'f1 stracicie na zawsze, gdy\'bf tylko ja wiem, gdzie jest ukryty, a tortury wszystkich piekie\'b3 nie wydr\'b9 z mych ust tego sekretu!

\par Zapanowa\'b3a pe\'b3na napi\'eacia cisza. Bran spogl\'b9da\'b3 w mrugaj\'b9c\'b9 iskierkami ciemno\'9c\'e6\line - czujny jak wilk w pu\'b3apce, got\'f3w ma atak. U jego boku kuli\'b3a si\'ea kobieta, jej oczy l\'9cni\'b3y. Potem z milcz\'b9cego kr\'ea
gu, czaj\'b9cego si\'ea poza zasi\'eagiem m\'eatnego \'9cwiat\'b3a, dobieg\'b3 odra\'bfaj\'b9cy pomruk. Bran zadr\'bfa\'b3, cho\'e6 przygotowany by\'b3 na wszystko. Bogowie, czy ten pomruk by\'b3 mow\'b9 stworze\'f1, kt\'f3re kiedy\'9c nazywano lud\'9fmi?

\par Atla wyprostowa\'b3a si\'ea i s\'b3ucha\'b3a uwa\'bfnie. Z jej ust wydobywa\'b3o si\'ea takie samo ohydne, mi\'eakkie syczenie i Bran - cho\'e6 pozna\'b3 ponury sekret tej istoty - pomy\'9cla\'b3, \'bfe ju\'bf nigdy nie 'b\'eadzie m\'f3g\'b3 jej dotkn\'b9
\'e6 bez obrzydzenia.
\par }{\kerning2 Spojrza}{\f30\kerning2 \'b3a na niego; dziwny u\'9cmiech wykrzywi\'b3 jej szkar\'b3atne wargi, s\'b3abo widoczne w\~widmowym \'9cwietle.
\par - L\'eakaj\'b9 si\'ea ciebie, kr\'f3lu! Na mroczne tajemnice R\rquote lyeh, kim jeste\'9c, \'bfe samo Piek\'b3o dr\'bfy przed tob\'b9? Nie tw\'f3j miecz, lecz tw\'f3j duch, twardy jak stal, wprawi\'b3 w niezwyk\'b3\'b9 trwog\'ea te dziwne umys\'b3
y. Odkupi\'b9 od ciebie Czarny Kamie\'f1 za ka\'bfd\'b9 cen\'ea.
\par - Dobrze - Bran schowa\'b3 bro\'f1. - Obiecaj\'b9 nie prze\'9cladowa\'e6 ci\'ea za to, \'bfe udzieli\'b3a\'9c mi pomocy. I jeszcze - g\'b3os jego zahucza\'b3 jak ryk poluj\'b9cego tygrysa - oddadz\'b9 w moje r\'eace Tytusa Sull\'ea
, gubernatora Ebbracum, obecnego dow\'f3dc\'ea Wie\'bfy Trajana. Potrafi\'b9 to uczyni\'e6, cho\'e6 nie wiem, w jaki spos\'f3b. Wiem jednak, \'bfe za dawnych dni, gdy lud m\'f3j prowadzi\'b3 wojn\'ea z Dzie\'e6mi Nocy, niemowl\'eata znika\'b3y ze strze
\'bfonych chat i nikt nie widzia\'b3 nadchodz\'b9cych ni odchodz\'b9cych porywaczy. Czy oni zrozumieli?
\par Znowu podnios\'b3y si\'ea ohydne g\'b3osy, a Bran, kt\'f3ry nie l\'eaka\'b3 si\'ea ich gniewu, zadr\'bfa\'b3 s\'b3ysz\'b9c te d\'9fwi\'eaki.
\par - Oni rozumiej\'b9 - powiedzia\'b3a Atla. - Jutrzejszej nocy, gdy ziemi\'ea spowije ciemno\'9c\'e6 poprzedzaj\'b9ca \'9cwit, przynie\'9c Czarny Kamie\'f1 do Kr\'eagu Dagona. Po\'b3\'f3\'bf go na o\'b3tarzu. Tam dostarcz\'b9 ci Tytusa Sull\'ea. Mo\'bf
esz tai zaufa\'e6. Od wiek\'f3w nie mieszali si\'ea w sprawy ludzi, ale dotrzymaj\'b9 s\'b3owa.
\par Bran skin\'b9\'b3 g\'b3ow\'b9, odwr\'f3ci\'b3 si\'ea i z Atla tu\'bf za sob\'b9 wspi\'b9\'b3 si\'ea na schody. Na szczycie obejrza\'b3 si\'ea i popatrzy\'b3 na po\'b3yskuj\'b9ce morze wpatrzonych w niego sko\'9cnych oczu. Posiadacze tych oczu zwa\'bf
ali jednak, by nie znale\'9f\'e6 si\'ea w niewyra\'9fnym kr\'eagu \'9cwiat\'b3a pochodni, tak \'bfe nie widzia\'b3 ich cia\'b3. Dobieg\'b3a go tylko ich cicha, sycz\'b9ca mowa i zadr\'bfa\'b3, gdy przed oczyma wyobra\'9fni ujrza\'b3 nie t\'b3
um dwunogich istot, lecz miriady wij\'b9cych si\'ea i\~ko\'b3ysz\'b9cych w\'ea\'bfy, patrz\'b9cych na niego b\'b3yszcz\'b9cymi \'9frenicami bez powiek.
\par W\'9clizn\'b9\'b3 si\'ea do g\'f3rnej jaskini, a Atla wsun\'ea\'b3a na miejsce zamykaj\'b9cy wej\'9ccie kamie\'f1. Pasowa\'b3 do otworu z przedziwn\'b9 dok\'b3adno\'9cci\'b9 - Bran nie m\'f3g\'b3 dostrzec najmniejszej rysy w\~litej na -poz\'f3r pod\'b3
odze jaskini. Atla zrobi\'b3a ruch, jakby chcia\'b3a zgasi\'e6 pochodni\'ea, lecz kr\'f3l powstrzyma\'b3 j\'b9.
\par - Zostaw, p\'f3ki nie wyjdziemy z groty - mrukn\'b9\'b3. - W ciemno\'9cci mo\'bfna nadepn\'b9\'e6 na \'bfmij\'ea.
\par Pe\'b3en s\'b3odyczy nienawistny \'9cmiech Atli wzni\'f3s\'b3 si\'ea szale\'f1cz\'b9 nuta w\'9cr\'f3d mroku.
\par }\pard \qj \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\kerning2 
\par }\pard\plain \s6\qc \li0\ri0\sl360\slmult1\keepn\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\outlinelevel5\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \b\fs24\lang1045\langfe1045\kerning2\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\fs28 V
\par }\pard\plain \qj \li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 \fs24\lang1045\langfe1045\cgrid\langnp1045\langfenp1045 {\kerning2 
\par }\pard \qj \fi720\li0\ri0\sl360\slmult1\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \cbpat8 {\f30\kerning2 Niewiele czasu pozosta\'b3o do zachodu s\'b3o\'f1ca, gdy Bran po raz drugi zjawi\'b3 si\'ea nad brzegiem Stawu Dagona. Rzuci\'b3
 na ziemi\'ea p\'b3aszcz, odpi\'b9\'b3 pas z mieczem, zdj\'b9\'b3 kr\'f3tkie, sk\'f3rzane spodnie. Potem \'9cciskaj\'b9c w z\'eabach nagi sztylet wszed\'b3 do wody bez plusku, jak foka. Dop\'b3yn\'b9\'b3 na \'9crodek ma\'b3ego jeziorka i zanurkowa\'b3.

\par Staw by\'b3 g\'b3\'eabszy, ni\'bf si\'ea spodziewa\'b3. Zdawa\'b3o mu si\'ea, \'bfe nigdy nie dosi\'eagnie dna, a\~gdy tego dokona\'b3, nie m\'f3g\'b3 namaca\'e6 przedmiotu poszukiwa\'f1. Ostrze\'bfony uderzeniami krwi w uszach pop\'b3yn\'b9\'b3
 ku powierzchni.
\par Nape\'b3niwszy p\'b3uca od\'9cwie\'bfaj\'b9cym powietrzem zanurkowa\'b3 znowu i znowu jego poszukiwania by\'b3y bezowocne. Trzeci raz przeszukiwa\'b3 g\'b3\'eabi\'ea i tym razem jego wyci\'b9gni\'eate r\'eace trafi\'b3
y na znajomy przedmiot zaryty w przydennym mule. Schwyciwszy go mocno pop\'b3yn\'b9\'b3 do g\'f3ry.
\par Kamie\'f1 nie by\'b3 zbyt du\'bfy, ale ci\'ea\'bfki. Bran p\'b3yn\'b9\'b3 poma\'b3u, gdy wyczu\'b3 nagle niezwyk\'b3y ruch wody wok\'f3\'b3 siebie, nie b\'ead\'b9cy wynikiem jego w\'b3asnych porusze\'f1. Zanurzywszy twarz pod wod\'b9 stara\'b3 si\'ea
 przebi\'e6 wzrokiem b\'b3\'eakitne g\'b3\'eabie i wyda\'b3o mu si\'ea, \'bfe dostrzega unosz\'b9cy si\'ea tani gigantyczny cie\'f1.
\par Pop\'b3yn\'b9\'b3 szybciej, nie przestraszony, lecz ostro\'bfny. Stopy si\'eagn\'ea\'b3y dna p\'b3ycizny i\~pobrn\'b9\'b3 do brzegu. Obejrza\'b3 si\'ea i zobaczy\'b3, jak woda zawirowa\'b3a i opad\'b3a. Zakl\'b9\'b3, potrz\'b9saj\'b9c g\'b3ow\'b9. Nie bra
\'b3 pod uwag\'ea starej legendy, co czyni\'b3a Staw Dagona legowiskiem bezimiennego wodnego monstrum, czu\'b3 jednak, \'bfe bardzo niewiele dzieli\'b3o go od zguby. Zatarte przez czas mity staro\'bfytnego l\'b9du na jego oczach nabiera\'b3y kszta\'b3
tu i \'bfycia. Bran nawet nie stara\'b3 si\'ea domy\'9cla\'e6, jaki to pierwotny stw\'f3r czai si\'ea pod powierzchni\'b9 zdradzieckiego stawu. Uzna\'b3 jednak, \'bfe ludzie z moczar\'f3w mieli wystarczaj\'b9ce powody, by unika\'e6 }{\kerning2 
tego miejsca.
\par }{\f30\kerning2 Bran ubra\'b3 si\'ea, dosiad\'b3 czarnego ogiera i ruszy\'b3, nie do swej chaty, lecz na zach\'f3d, w\~kierunku chowaj\'b9cego si\'ea za horyzontem s\'b3o\'f1ca, w stron\'ea Wie\'bfy Trajana i Kr\'eagu Dagona. W r\'eakach trzyma\'b3 owini
\'eaty p\'b3aszczem Czarny Kamie\'f1. Gdy mila za mil\'b9 przemierza\'b3 dziel\'b9c\'b9 go od celu odleg\'b3o\'9c\'e6, czerwone gwiazdy pojawi\'b3y si\'ea na niebie. Min\'ea\'b3a p\'f3\'b3noc bezksi\'ea\'bfycowej nocy, a Bran wci\'b9\'bf jecha\'b3
. Serce bi\'b3o mu mocniej na my\'9cl o spotkaniu z\~Tytusem Sull\'b9. Atla cieszy\'b3a si\'ea na my\'9cl o Rzymianinie wij\'b9cym si\'ea z b\'f3lu podczas tortur, lecz Pikt daleki by\'b3 od takich my\'9cli. Gubernator .b\'eadzie mia\'b3 szans\'ea walczy
\'e6 z broni\'b9 w r\'eaku\line - uzbrojony w miecz Brana zetrze si\'ea z piktyjskim sztyletem kr\'f3la. B\'eadzie \'bfy\'b3 lub zginie, zale\'bfnie od swego m\'eastwa. I cho\'e6 Sulla znany by\'b3 w prowincjach jako \'9cwietny szermierz, Bran nie mia\'b3
 \'bfadnych w\'b9tpliwo\'9cci co do wyniku walki.
\par Kr\'b9g Dagona le\'bfa\'b3 w pewnej odleg\'b3o\'9cci od Wie\'bfy - pos\'eapny pier\'9ccie\'f1 stoj\'b9cych sztorcem g\'b3az\'f3w, a po\'9crodku o\'b3tarz z grubo ciosanego kamienia. Rzymianie niech\'eatnie patrzyli na te menhiry, przekonani, \'bfe wznie
\'9cli je druidzi. Celtowie z kolei s\'b9dzili, \'bfe to lud Pikt\'f3w poustawia\'b3 g\'b3azy. Lecz Bran dobrze wiedzia\'b3, czyje r\'eace wznosi\'b3y w zapomnianych wiekach te pos\'eapne monolity, cho\'e6 m\'f3g\'b3 tylko domy\'9cla\'e6 si\'ea
, dla jakich cel\'f3w.
\par }{\kerning2 Nie ru}{\f30\kerning2 szy\'b3 prosto do Kr\'eagu. Powodowa\'b3a nim ciekawo\'9c\'e6, w jaki spos\'f3b jego nocni sojusznicy wywi\'b9\'bf\'b9 si\'ea ze swego s\'b3owa. By\'b3 pewien, \'bfe zdolni s\'b9 porwa\'e6 Sull\'ea ze \'9c
rodka jego oddzia\'b3\'f3w, i by\'b3 przekonany, \'bfe wie, w jaki spos\'f3b to uczyni\'b9. M\'eaczy\'b3y go jakie\'9c z\'b3e przeczucia, jak gdyby wykorzystywa\'b3 moce nieznanych wymiar\'f3w i wyzwoli\'b3 si\'b3y, nad kt\'f3rymi nie zdo\'b3a zapanowa
\'e6. Zimny dreszcz przebiega\'b3 go za ka\'bfdym razem, gdy wspomina\'b3 gadzi pomruk i sko\'9cne oczy, widziane zesz\'b3ej nocy. Ju\'bf wtedy byli wystarczaj\'b9co plugawi, kiedy jego lud zagna\'b3 ich do grot pod wzg\'f3rzami, ca\'b3
e wieki temu. Co z nich uczyni\'b3y stulecia regresji? Czy zachowali jakiekolwiek atrybuty cz\'b3owiecze\'f1stwa?
\par Jaki\'9c instynkt kaza\'b3 mu ruszy\'e6 w kierunku wie\'bfy. Wiedzia\'b3, \'bfe jest blisko, mimo g\'eastych ciemno\'9cci powinien rozr\'f3\'bfni\'e6 jej sylwetk\'ea, rysuj\'b9c\'b9 si\'ea na horyzoncie, nawet teraz powinna by\'e6 widoczna. Ogarn\'ea\'b3
o go jakie\'9c niejasne, dreszcz budz\'b9ce przeczucie. Spi\'b9\'b3 rumaka do cwa\'b3u.
\par Nagle cofn\'b9\'b3 si\'ea w siodle jak od ciosu, tak szokuj\'b9cy by\'b3 widok, kt\'f3ry napotka\'b3y jego oczy. Niezdobyta Wie\'bfa Trajana nie istnia\'b3a. Zdumione spojrzenie Brana spocz\'ea\'b3o na ogromnym stosie gruz\'f3w - roz\'b3
upanych kamieni i pokruszonego granitu. Spomi\'eadzy nich stercza\'b3y poszczerbione ko\'f1ce wy\'b3amanych wspornik\'f3w. W jednym rogu, w\'9cr\'f3d chmury rozsypanego tynku wyrasta\'b3a wie\'bfyczka, pochylona w bok, jakby co\'9c wyci\'ea\'b3o po\'b3ow
\'ea jej fundament\'f3w.
\par Ot\'eapia\'b3y ze zdziwienia Bran zsiad\'b3 z konia i podszed\'b3 bli\'bfej. W niekt\'f3rych miejscach fos\'ea ca\'b3kowicie wype\'b3nia\'b3 gruz i wy\'b3amane kawa\'b3y muru. Przekroczy\'b3 j\'b9 i wszed\'b3 pomi\'ea
dzy ruiny. Tam, gdzie jeszcze kilka godzin temu bruki hucza\'b3y r\'f3wnym krokiem ci\'ea\'bfkich st\'f3p, gdzie mury odbija\'b3y echem szcz\'eak stali i g\'b3osy tr\'b9b, panowa\'b3a przera\'9fliwa oaza.
\par U st\'f3p Brana Jaka\'9c powykrzywiana posta\'e6 poruszy\'b3a si\'ea i j\'eakn\'ea\'b3a. Kr\'f3l pochyli\'b3 si\'ea nad legionist\'b9, le\'bf\'b9cym w szeroko rozlanej, czerwonej ka\'b3u\'bfy w\'b3asnej krwi. Jeden rzut oka wyja\'9cni\'b3 Piktowi, \'bf
e cz\'b3owiek ten, straszliwie poraniony, umiera.
\par Bran uni\'f3s\'b3 pokrwawion\'b9 g\'b3ow\'ea rannego i przytkn\'b9\'b3 sw\'b9 manierk\'ea do opuchni\'eatych warg. Rzymianin instynktownie wci\'b9gn\'b9\'b3 przez po\'b3amane z\'eaby \'b3yk p\'b3ynu. W zamglonym \'9cwietle gwiazd wida\'e6 by\'b3o, \'bf
e jego zaszklone oczy poruszy\'b3y si\'ea.
\par - Mury p\'eak\'b3y - wyszepta\'b3. - Run\'ea\'b3y, jak runie niebo w dniu zag\'b3ady. Jowiszu, z nieba pada\'b3 deszcz granitu i marmurowy grad!
\par }{\kerning2 - N}{\f30\kerning2 ie czu\'b3em \'bfadnych drga\'f1 gruntu - zachmurzy\'b3 si\'ea Bran.
\par - To nie by\'b3o trz\'easienie ziemi - szepn\'b9\'b3 Rzymianin. - To si\'ea zacz\'ea\'b3o jeszcze przed wschodem s\'b3o\'f1ca, s\'b3abe, niewyra\'9fne drapanie i skrobanie g\'b3\'eaboko pod ziemi\'b9. My, wartownicy, s\'b3yszeli\'9cmy... jakby szczury dr
\'b9\'bf\'b9ce tunel albo robaki kopi\'b9ce ziemi\'ea. Tytus \'9cmia\'b3 si\'ea, ale s\'b3yszeli\'9cmy ten chrobot przez ca\'b3y dzie\'f1. A o p\'f3\'b3nocy wie\'bfa zako\'b3ysa\'b3a si\'ea i\~osiad\'b3a, jakby kto\'9c wykopa\'b3 fundamenty...
\par Dreszcz przeszed\'b3 Brana Mak Morna. Potwory spod ziemi! Tysi\'b9ce ich, jak krety ryj\'b9cych g\'b3\'eaboko pod twierdz\'b9, wykopuj\'b9cych fundamenty... bogowie, ta ziemia z tymi wszystkimi tunelami i jaskiniami musi wygl\'b9da\'e6
 jak plaster miodu... te stworzenia mniej mia\'b3y cech ludzkich, ni\'bf s\'b9dzi\'b3... jakie\'bf upiorne postacie z mroku przywo\'b3a\'b3 n}{\kerning2 a pomoc?
\par }{\f30\kerning2 - Co z Tytusem Sull\'b9? - spyta\'b3, znowu przysuwaj\'b9c manierk\'ea do ust legionisty. W tej chwili konaj\'b9cy Rzymianin by\'b3 dla niego niemal bratem.
\par - Kiedy wie\'bfa zadr\'bfa\'b3a, us\'b3yszeli\'9cmy straszny krzyk z komnaty gubernatora\line - wymamrota\'b3 \'bfo\'b3nierz. - Pobiegli\'9cmy tam... kiedy wywalali\'9cmy drzwi, s\'b3yszeli\'9cmy jego wrzaski... zdawa\'b3y si\'ea uchodzi\'e6... do wn\'ea
trza ziemi! Wbiegli\'9cmy... komnata by\'b3a pusta. Jego zakrwawiony miecz le\'bfa\'b3 tam... w kamiennej pod\'b3odze zia\'b3a czarna dziura. Wtedy... wie\'bfa... zatoczy\'b3a si\'ea... dach... run\'b9\'b3... czo\'b3ga\'b3em si\'ea... przez... grad... p
\'eakaj\'b9ce... \'9cciany...
\par \'afo\'b3nierz zatrz\'b9s\'b3 si\'ea konwulsyjnie.
\par - Po\'b3\'f3\'bf mnie, przyjacielu - szepn\'b9\'b3. - Umieram.
\par Przesta\'b3 oddycha\'e6, nim Bran zd\'b9\'bfy\'b3 odpowiedzie\'e6. Pikt wsta\'b3 i machinalnie wytar\'b3 r\'eace. Odszed\'b3, a po chwili galopowa\'b3 ju\'bf przez ciemne moczary. Owini\'eaty p\'b3aszczem Czarny Kamie\'f1 ci\'b9\'bfy\'b3
 mu jak ohydny koszmar na piersi \'9cpi\'b9cego.
\par Zbli\'bfywszy si\'ea do Kr\'eagu dostrzeg\'b3 padaj\'b9ce z wn\'eatrza niesamowite l\'9cnienie. G\'b3azy rysowa\'b3y si\'ea w\'9cr\'f3d nocy jak \'bfebra szkieletu, w kt\'f3rego piersi p\'b3onie magiczny ogie\'f1. Ogier r\'bfa\'b3 i stawa\'b3 d\'ea
ba, kiedy przywi\'b9zywa\'b3 go do jednego z menhir\'f3w. Z Kamieniem w r\'eakach wszed\'b3 do wn\'eatrza Kr\'eagu i zobaczy\'b3 stoj\'b9c\'b9 przy o\'b3tarzu Atl\'ea. Jej gi\'eatkie cia\'b3o ko\'b3ysa\'b3o si\'ea w\'ea\'bfowym ruchem. Ca\'b3y o\'b3
tarz promieniowa\'b3 upiornym blaskiem i Bran domy\'9cli\'b3 si\'ea, \'bfe kto\'9c - zapewne Atla - natar\'b3 go fosforem z jakiego\'9c wilgotnego bagna czy trz\'easawiska.
\par Zbli\'bfy\'b3 si\'ea, odwin\'b9\'b3 Kamie\'f1 i cisn\'b9\'b3 przekl\'eaty fetysz na o\'b3tarz.
\par - Ja dope\'b3ni\'b3em swojej cz\'ea\'9cci umowy - warkn\'b9\'b3.
\par }{\kerning2 - A oni swoje}{\f30\kerning2 j - odpar\'b3a. - Sp\'f3jrz! Nadchodz\'b9!
\par Obejrza\'b3 . si\'ea, instynktownie opieraj\'b9c d\'b3o\'f1 na r\'eakoje\'9cci miecza. Pozostawiony poza Kr\'eagiem ko\'f1 r\'bfa\'b3 dziko i szarpa\'b3 cugle. Nocny wiatr szumia\'b3 w\'9cr\'f3d traw nios\'b9c odra\'bfaj\'b9cy, cichy syk. Spomi\'ea
dzy menhir\'f3w p\'b3yn\'ea\'b3a mroczna fala cienia, faluj\'b9c chaotycznie. Kr\'b9g wype\'b3ni\'b3y l\'9cni\'b9ce oczy, zawieszone poza zasi\'eagiem iluzorycznego blasku, padaj\'b9cego z\~fosforyzuj\'b9cego o\'b3tarza. Gdzie\'9c z ciemno\'9cci dobiega
\'b3 d\'9fwi\'eak ludzkiego g\'b3osu, be\'b3kocz\'b9cego co\'9c i mamrocz\'b9cego bez zwi\'b9zku. Bran zesztywnia\'b3, cie\'f1 grozy przes\'b3oni\'b3 jego umys\'b3.
\par Wyt\'ea\'bfy\'b3 wzrok, staraj\'b9c si\'ea rozpozna\'e6 kszta\'b3ty postaci, t\'b3ocz\'b9cych si\'ea wok\'f3\'b3. Dostrzega\'b3 jednaki tylko cie\'f1, kt\'f3ry wzdyma\'b3 si\'ea, falowa\'b3, wi\'b3, jakby by\'b3 niemal p\'b3ynnej konsystencji.
\par - Niech wype\'b3ni\'b9 swoj\'b9 cz\'ea\'9c\'e6 uk\'b3adu! - wykrzykn\'b9\'b3 poirytowany.
\par - A wi\'eac patrz, kr\'f3lu! - w g\'b3osie Atli us\'b3ysza\'b3 drwin\'ea.
\par Zawirowa\'b3y, zawrza\'b3y faluj\'b9ce cienie i z ciemno\'9cci wype\'b3z\'b3 na czworakach, jak zwierz\'ea, ludzki kszta\'b3t. Upad\'b3 do st\'f3p Brana, czo\'b3ga\'b3 si\'ea, wi\'b3 i wykrzywia\'b3, unosi\'b3 g\'b3ow\'ea i wy\'b3 jak zdychaj\'b9
cy pies. Wstrz\'b9\'9cni\'eaty Bran dostrzeg\'b3 w upiornym blasku puste, szkliste oczy, twarz, z kt\'f3rej sp\'b3yn\'ea\'b3a krew, mamrocz\'b9ce co\'9c, pokryte pian\'b9 usta - bogowie, czy\'bfby to by\'b3 Tytus Sulla, dumny w\'b3adca \'bfyda i \'9c
mierci dumnego miasta Ebbracum?
\par }{\kerning2 Bran obn}{\f30\kerning2 a\'bfy\'b3 miecz.
\par - S\'b9dzi\'b3em, \'bfe zemsta pokieruje tym ciosem - powiedzia\'b3 cicho. - Lecz wymierzam go z lito\'9cci. }{\i\kerning2 Vale Caesar!}{\kerning2 
\par }{\f30\kerning2 B\'b3ysn\'ea\'b3a stal i g\'b3owa Sulli potoczy\'b3a si\'ea do st\'f3p o\'b3tarza. Tam znieruchomia\'b3a, niewidz\'b9cymi oczyma wpatruj\'b9c si\'ea w czarne niebo.
\par }{\kerning2 - Oni ni}{\f30\kerning2 e zrobili mu krzywdy - nienawistny \'9cmiech Atli przerwa\'b3 cisz\'ea. - To rzeczy, kt\'f3re zobaczy\'b3 i kt\'f3re pozna\'b3, za\'b3ama\'b3y jego umys\'b3. Jak ca\'b3a jego rasa, nic nie wiedzia\'b3 o\~
tajemnicach tego prastarego l\'b9du. Tej nocy przeci\'b9gni\'eato go przez najg\'b3\'eabsze otch\'b3anie piek\'b3a, gdzie zblad\'b3by\'9c nawet ty.
\par - Szcz\'ea\'9cliwi Rzymianie, \'bfe nie znaj\'b9 sekret\'f3w tego przekl\'eatego kraju - zawo\'b3a\'b3 wzburzony Bran. - Ani jego jezior zamieszkanych przez potwory, ani plugawych czarownic, ani ukrytych jaski\'f1 i podziemnych krain, gdzie w mroku mno
\'bf\'b9 si\'ea piekielne kszta\'b3ty!
\par - Czy oni s\'b9 bardziej godni pogardy, czy te\'bf \'9cmiertelni, szukaj\'b9cy ich pomocy?\line - spyta\'b3a Atla z przera\'9fliw\'b9 uciech\'b9. - Oddaj im ich Czarny Kamie\'f1!
\par Straszliwa odraza wype\'b3ni\'b3a furi\'b9 my\'9cli Brana.
\par - Tak, zabierzcie sw\'f3j przekl\'eaty Kamie\'f1! - wykrzykn\'b9\'b3, podni\'f3s\'b3 go z o\'b3tarza i cisn\'b9\'b3 miedzy cienie z tak\'b9 moc\'b9, \'bfe jakie\'9c ko\'9cci trzasn\'ea\'b3y od uderzenia. Wzni\'f3s\'b3 si\'ea pospieszny be\'b3
kot ohydnych g\'b3os\'f3w i cienie zawirowa\'b3y w zamieszaniu. Cz\'b9stka tej mrocznej masy oddzieli\'b3a si\'ea na chwil\'ea i Bran a\'bf krzykn\'b9\'b3 z obrzydzenia, cho\'e6 pochwyci\'b3 tylko przelotny obraz szerokiej, dziwnie p\'b3askiej g\'b3
owy, wij\'b9cych si\'ea, obwis\'b3ych warg i okropnie zniekszta\'b3conego, kar\'b3owatego cia\'b3a, kt\'f3re wyda\'b3o mu si\'ea c\'eatkowane, a nade wszystko owych nie mrugaj\'b9cych, gadzich oczu. Na boga! Mity przygotowa\'b3y go na spotkanie grozy w\~
ludzkiej formie, grozy, kt\'f3r\'b9 budzi zwierz\'eace oblicze i deformacja, lecz to by\'b3o groz\'b9 z\~nocnego koszmaru.
\par - Wracajcie do piek\'b3a i zabierzcie swego bo\'bfka! - krzykn\'b9\'b3, wznosz\'b9c ku niebu zaci\'9cni\'eate pi\'ea\'9cci, a g\'easty cie\'f1 cofa\'b3 si\'ea, odp\'b3ywa\'b3 od niego jak nieczyste wody jakiego\'9c
 ciemnego strumienia. - Wasi przodkowie byli lud\'9fmi, cho\'e6 dziwacznymi i spotwornia\'b3ymi, ale wy \endash  na wszystkich bog\'f3w! - wy w istocie stali\'9ccie si\'ea tymi, o kt\'f3rych m\'f3j lud m\'f3wi z\~tak\'b9 pogard\'b9
! Potwory spod ziemi, wracajcie do waszych dziur i tuneli! Zohydzacie powietrze, na czystej ziemi zostawiacie \'9clady w\'ea\'bfowego \'9cluzu, bo w\'ea\'bfami jeste\'9ccie! Mia\'b3 racj\'ea Gonar - istniej\'b9 narz\'eadzia zbyt plugawe, by ich u\'bfy\'e6
, nawet przeciwko Rzymowi.
\par }{\kerning2 Wybie}{\f30\kerning2 g\'b3 z kr\'eagu tak, jak cz\'b3owiek ucieka od dotkni\'eacia w\'ea\'bfa. Odwi\'b9za\'b3 wierzchowca. Tu\'bf przy sobie s\'b3ysza\'b3 straszny \'9cmiech Atli, z kt\'f3rej, jak p\'b3aszcz noc\'b9, opad\'b3
y wszelkie atrybuty cz\'b3owiecze\'f1stwa.
\par - Kr\'f3lu Pikt\'f3w! - zawo\'b3a\'b3a. - Kr\'f3lu g\'b3upc\'f3w! Naprawd\'ea l\'eakasz si\'ea takiej drobnostki? Zosta\'f1, a poka\'bf\'ea ci prawdziwe owoce otch\'b3ani! Ha! ha! ha! Uciekaj, g\'b3upcze, uciekaj! Lecz jeste\'9c naznaczony zgnilizn\'b9
 - przywo\'b3a\'b3e\'9c ich i b\'ead\