Norma prawna
Norma prawna jest to przepisy prawne, czy też inne fakty, uznawane w danym systemie prawa za fakt prawotwórczy|
fakty prawotwórcze.
Norma prawna ma charakter generalny i abstrakcyjny. Generalność oznacza, iż norma nie jest skierowana do jednego, ściśle oznaczonego adresata (np. Jana Kowalskiego), ale do grupy podmiotów określonych przy pomocy nazwy rodzajowej (np. podatnik lub każdy człowiek). Abstrakcyjność oznacza, iż nakazane czy też zakazane zachowanie jest wymagane od adresata normy w każdym przypadku, gdy ziszczą się określone w normie prawnej okoliczności.
Norma prawna może mieć charakter imperatywny (obowiązuje zawsze) lub dyspozytywny (obowiązuje gdy nie zostało ustalone inaczej, dotyczy to głównie prawa cywilnego). Dyspozytywność norm prawnych w tekście prawnym objawia się zwykle za pomocą zwrotów typu "Jeżeli strony nie postanowią inaczej to...". Normy dyspozytywne w anglosaskim porządku prawnym określane są jako default rules.
Normy prawne zredagowane są w formie przepisów prawnych, z których należy je wyinterpretować. Jedna norma może zawierać się w kilku przepisach, lub też jeden przepis prawa może zawierać kilka norm.
Według klasycznego ujęcia teoretycznego, norma prawna składa się z trzech części:
-hipoteza - zajście określonego zdarzenia
-dyspozycja - nakaz lub zakaz określonego zachowania w przypadku zajścia hipotezy
-sankcja - skutek niedostosowania się do dyspozycji normy prawnej
Istnieje również odmienne ujęcie teoretyczne, zgodnie z którym normy prawne składają się jedynie z dwóch części: hipotezy i dyspozycji, jednakże wystepują parami, jako norma sankcjonowana i sankcjonująca. W takim ujęciu, hipotezą normy snakcjonującej jest naruszenie przez podmiot dyspozycji normy sankcjonowanej, a dyspozycja normy sankcjonującej określa skutki takiego naruszenia.
Zobacz też:
-Prawo
-Kara
-http://en.wikipedia.org/wiki/Default_ruleKategoria:Teoria prawa