OKRES
PRENATALNY
(od
zapłodnienia do narodzin)
POWTÓRKA
Wielkość
komórki jajowej – 0,15 mm, 0,000 001 g. Plemnik – 5-krotnie
mniejszy i 90 tys. razy lżejszy.
Jądro
każdej komórki ciała ma zestaw 46
chromosomów, ułożonych w 23 pary. Jedynymi
komórkami, które nie
zawierają
46 chromosomów są plemnik
i komórka jajowa
(nazywane gametami
lub komórkami
zalążkowymi).
We
wczesnych stadiach rozwoju gamety dzielą się tak jak pozostałe
komórki (proces ten zwiemy mitozą),
a każdy zestaw 23 chromosomów dzieli się i samoczynnie kopiuje.
W
podziale gamet występuje jeszcze jedna dodatkowa faza: mejoza,
w której nowa komórka otrzymuje tylko po jednym chromosomie z
każdej pary.
Gdy
dziecko zostaje poczęte 23 chromosomy komórki jajowej łączą się
z 23 chromosomami plemnika, tworząc w ten sposób 23 pary, które
będą obecne w każdej komórce rozwijającego się dziecka.
Okres
prenatalny dzieli się na 3 fazy:
Faza
jaja płodowego /zygoty/ (pierwsze 2 tygodnie)
Po
zapłodnieniu zygota przemieszcza się wzdłuż jajowodu do macicy,
gdzie następuje jej implantacja. Zarodek łączy się z naczyniami
krwionośnymi matki i w ten sposób zaczyna się odżywiać.
Komórka
zaczyna się dzielić i staje się zlepkiem coraz bardziej różniących
się od siebie komórek. W efekcie podziałów tworzy się pusta
kula składająca się z 2 warstw komórek (blastula). Z powłoki
zewnętrznej powstaną struktury wspomagające rozwijające się
dziecko: owodnia, kosmówka (łożysko i pępowina). Z masy
wewnętrznej sam embrion.
Kosmówka
to błona zewnętrzna, której powierzchnia początkowo całkowicie,
a potem tylko częściowo pokryta jest tzw. kosmkami. W miarę
rozwoju ciąży w kosmkach wykształca się układ krwionośny,
dzięki któremu dokonuje się wymiana substancji odżywczych i
gazowych między matką a płodem, a także wydalanie produktów
przemiany płodu. Później z kosmówki powstaje łożysko.
Owodnia,
czyli wewnętrzna błona jaja płodowego, jest dość luźnie
połączona z kosmówką i pozbawiona naczyń. Dzięki wydzielniczym
właściwościom komórek wewnętrznej warstwy owodni gromadzi się w
owodni płyn owodniowy, zwany wodami płodowymi. Płyn ten spełnia
funkcje ochronne i odżywcze w stosunku do płodu.
Jest
jeszcze omocznia, narząd szczątkowy, który zanika we wczesnym
okresie ciąży, a jej pozostałość wchodzi w skład sznura
pępowinowego płodu.
W
3 tygodniu z wewnętrznej warstwy wyodrębniają się 3 listki
zarodkowe: najpierw: endoderma (entoderma)– gruczoły, usta, odbyt,
jelita i inne organy wewnętrzne; potem: ektoderma – zewnętrzne
zmysły, skóra, gruczoły potowe, łojowe, układ nerwowy (cewka
nerwowa); i trzeci listek: mezoderma – mięśnie, kości, serce,
narządy płciowe.
Faza
zarodkowa (embrionalna)
(trwa aż do zawiązania się wszystkich głównych narządów)
To
okres najbardziej intensywnego rozwoju.
Z
zapłodnionej komórki jajowej powstaje istota przypominająca
wyglądem miniaturowego człowieka ze wszystkimi zaczynającymi
funkcjonować narządami wewnętrznymi.
Rozwój
przebiega pod wpływem genetycznie zakodowanego porządku i wzorca.
KALENDARIUM
19
dzień
tworzą się oczy (28 dnia można rozpoznać soczewkę);
20
dzień
kształtują się zawiązki mózgu i układu nerwowego;
21
dzień
pracuje serce, a 4 dni później rytmicznie bije;
3
tydzień
powstają zaczątki 33 kręgów;
4
tydzień
powstaje twarz; jama ustna, zawiązki kończyn, uszu, nosa, mięśni;
5
tydzień są
zawiązki dłoni, stóp, gruczołów rodnych oraz narządów
płciowych; powstaje przegroda moczowo-odbytowa, przegrody w sercu,
błony oddzielające serce, płuca, trzewia, tkanka chrzęstna
szkieletu i tkanka mięśniowa; głowa powiększa się; „twarz”
nabiera wyraźniejszych kształtów. Dziecko osiąga ponad 1 cm
długości;
6
tydzień kostnienie
czaszki; zawiązki palców dłoni i stóp oraz zębów, w zawiązku
oka powstaje barwnik, podniebienie i przewód nosowo-łzowy, wątroba
wytwarza komórki krwionośne, powstają jelito ślepe, wyrostek
robaczkowy, rozgałęzienia oskrzeli oraz mięśnie przepony,
grzbietu, brzucha i kończyn; ustala się gonadalność płciowa;
7
tydzień tworzą
się wargi, zawiązek języka, zaczyna zarastać podniebienie;
otwierają się przewody nosowe, powstają kanały półkoliste
ucha; oddzielają się od siebie drogi moczowe i płciowe oraz
przewód pokarmowy; pranercza oczyszczają krew z produktów
przemiany materii; żebra i kręgi kostnieją; cewka nerwowa
zamknęła się; rozwijają się rączki i nóżki;
8
tydzień gałki
oczne się poruszają, nabierają pigmentu, kształtują się
powieki i przegrody zewnętrzne nosa (dwie dziurki); na dłoniach
pojawiają się linie papilarne, następuje rozwój gruczołów
dokrewnych (grasicy, tarczycy, nadnerczy) oraz kubków smakowych;
powstają błony mięśni gładkich oraz liczne punkty kostnienia,
serce wykazuje typowe fazy. U dziewczynek rozpoczyna się formowanie
łechtaczki, u chłopców moszny.
Kończy
się organogeneza, czyli wykształcanie się podstawowych struktur
organizmu. Powstał miniaturowy człowieczek.
FAZA
PŁODOWA
(zaczyna
się w 3 miesiącu)
3
miesiąc
zaczynają pracę gruczoły płciowe; grubieje skóra, mięśnie;
pojawia się meszek płodowy; powieki pokrywają oczy; powstają
struny głosowe i paznokcie. 10 tyg. dziecko potrafi już krzywić
się a nawet uśmiechać. Zakończyła się organogeneza.
4
miesiąc
dojrzewa mózg; kończy się rozwój strun głosowych; nerki
produkują mocz; oczy stają się wrażliwe na światło; na palcach
powstają poduszeczki dotykowe oraz linie papilarne . Właśnie w tym
okresie matka może zacząć odczuwać ruchy dziecka jako bardzo
delikatne muśnięcia.
5
miesiąc
rosną włosy, brwi, rzęsy; aktywność dziecka staje się
regularna, są już fazy czuwania i snu; dziecko wydyma wargi ćwicząc
ruchy ssące; mama może powiedzieć, kiedy dziecko śpi, ma czkawkę,
kopie, obraca się, przeciąga, szuka wygodnej pozycji.
6
miesiąc
proporcje dziecka są zbliżone do noworodkowych; maź płodowa
pokrywa obficie skórę, brak jest nadal tkanki tłuszczowej;
szkielet intensywnie kostnieje ; magazynowane są substancje
potrzebne po urodzeniu: wapń, żelazo, białka i ciała
odpornościowe, rosną włosy i paznokcie.
7
miesiąc
szybki rozwój tkanki tłuszczowej, dalsze gromadzenie potrzebnych po
urodzeniu substancji; dziecko pije dziennie około 1 litra płynu
owodniowego, powiększa się powierzchnia kory mózgowej, jest już
odruch ssania. Cechą
tego okresu jest wzrastająca możliwość przeżycia dziecka poza
organizmem matki. Ważne są płuca: ukształtowały
się w 19 tygodniu ciąży; ale dopiero w 26 wytwarzają surfaktant –
substancję wyścielającą pęcherzyki i zapobiegającą ich
sklejaniu się, w pełni dojrzałe są w 32 tygodniu.
8
miesiąc
matka przekazuje dziecku przeciwciała; dziecko przybiera coraz
częściej pozycję główką w dół; skóra wygładza się i
różowieje, dojrzewają narządy wewnętrzne, zwłaszcza układ
oddechowy, pojawiają się różnice lateralne, półkula lewa
odpowiadająca za prawą stronę ciała i mowę zwykle jest lepiej
ukrwiona.
9
miesiąc
na 2 tygodnie przed urodzeniem dziecko przestaje rosnąć; w jelicie
grubym gromadzi się smółka złożona z żółci, martwych komórek
przewodu pokarmowego oraz połkniętych włosków traconego meszku
płodowego.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Wykład 2 okres prenatalnyWykład 2 okres prenatalny, Psychologia- jednolite magisterskie, obligatory, II rok, I semestr, psychWykład 3 Okres prenatalny i stadium noworodkaWYKLAD 2[1] OKRES PRENATALNY w NieznanyWykład 2 okres prenatalnyWykład 2 okres prenatalnyWykład 3 cz 2 Okres prenatalnyBiomedyka 2 okres prenatalny [tryb zgodnosci]Okres Prenatalnypsychologia rozwojowa, człowiek w cyklu życia, okres prenatalny, perinatalny, wczesne dzieciństwoWykład 4 Okres niemowlęcyokres prenatalnyWykład 5 Okres PoniemowlęcyWykład 3 Okres NoworodkowyWykłady - okres lateński, Archeologia, II RokPsychologia rozwoju człowieka- okres prenatalny, Pedagogika I, Psychologia rozwojowaW 06. Periodyzacja rozwoju psychicznego. Okres prenatalnyOKRES PRENATALNY psych, OKRES PRENATALNYWyklad 3[1] ?dania prenatalne Nieznanywięcej podobnych podstron