historia pisma

Pismo jest systemem znaków pozwalających na utrwalenie myśli w konkretnym języku. Pojawiło się stosunkowo późno - około 5-6 tysięcy lat temu, istniały również społeczeństwa dość wysoko rozwinięte, które nie posiadały pisma.


Pismo klinowe (Sumerowie, Mezopotamia, Babilonia) – Pismo to stworzyli Sumerowie w Mezopotamii ok 3500 lat p.n.e. Jest to najprawdopodobniej najstarsze pismo świata. Początkowo klinowe pismo sumeryjskie było pismem piktograficznym (obrazkowym), z czasem obrazki-znaki zaczęły oznaczać również sylaby.



Charakterystyczny kształt znaków, tzw. kliny, wiąże się z materiałem pisarskim (gliniane tabliczki, na których w miękkim materiale trzcinowym rylcem wyciskano znaki od lewej ku prawej). System sumeryjski przejęły inne ludy zachodniej Azji, np. Babilończycy, Asyryjczycy.


Hieroglify były pismem starożytnych Egipcjan, znakami niezrozumiałymi poza ich krajem, ale i dla większości jego ludności. Hieroglify pozostały tajemnicą dla ludzkości do czasu wyprawy armii napoleońskiej, wraz z grupą uczonych, do Egiptu (1798-1799). Wydarzenie to stało się impulsem dla nauki, uczeni zajmowali się między innymi kopiowaniem wyrytych w kamieniu inskrypcji i tekstów zapisanych na papirusie. Naukowym sukcesem tej wojskowej ekspedycji stało się odkrycie czarnej bazaltowej płyty pokrytej pismem, tzw. "kamienia z Rosetty". Ta niewielka kamienna płyta przyczyniła się do rozwoju egiptologii i wielkiego odkrycia jakiego dokonał w 1822 r. Jean Francois Champollion (1790-1832). Człowiek ten sprawił, że zachowane księgi - świadkowie starożytnej kultury egipskiej – przemówiły.


Pismo fenickie (Fenicjanie, Fenicja) – pierwsze na świecie pismo alfabetyczne, wykształcone w Fenicji około 1200 r. p.n.e. Składał się z 22 liter alfabetu (spółgłoski – brak samogłosek). Dzięki którym można było zapisywać cale zdania w ich języku. Dzięki temu pismo fenickie nie opierało się na trudnym piśmie obrazkowym (jak np. sumeryjskie pismo klinowe czy egipskie hieroglify).


Mitologia grecka głosi, że twórcami pisma były córki boga Apollina, inna wersja mówi o Hermesie, a jeszcze inna - być może częściowo prawdziwie - głosi iż pismo wynalazł Kadmos - mityczny założyciel Teb, który miał być synem króla Fenicjan. W X w. p.n.e. Grecy przejęli pismo od Fenicjan ale uzupełnili je znakami, które odpowiadały dźwiękom wymawianym przez Greków. Były to samogłoski: A alpha, E epsilon, O omikron, Y ypsilon, a także I iota.

Około V w. p.n.e. wyodrębniło się pismo w trzech odmianach: wschodniej (używane w koloniach jońskich w Azji Mniejszej i Attyce), południowej (używane na Krecie i wyspie Thera) i zachodniej (używane w Peloponezie, Tessali, koloniach greckich w południowej Italii i na Sycylii).



Dały one początek większości pism na świecie: z odmiany zachodniej powstało pismo łacińskie, ze wschodniej zaś wywodzi się cyrylica. W ciągu lat wykształciła się jedna forma pisma (ok. 403 p.n.e.) zw. greckim alfabetem klasycznym, w której ogłoszony został zbiór praw po zakończeniu wojny peloponeskiej. Język ten obowiązuje, w prawie nie zmienionej formie, do dziś.


Początkowo sposób zapisywania był nieco odmienny od współczesnego, mianowicie od prawej do lewej strony (tak pisali Fenicjanie), następnie zmodyfikowano ten sposób pisząc raz od prawej, raz od lewej tzw. bustrofedon (zgodnie z ruchem wołów przy orce), aż w końcu pisano już w sposób przyjęty aż do dziś - od lewej do prawej

Pismo łacińskie (Rzymianie, imperium rzymskie) oparte o alfabet łaciński, czyli system znaków służących dziś do zapisu większości języków europejskich oraz wielu innych. Jest najbardziej rozpowszechnionym alfabetem na świecie – posługuje się nim ok. 35% ludności (w tym Polacy).



Alfabet łaciński składał się z 21 znaków: A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T V X


i używany był w imperium rzymskim. Wraz z upadkiem jego zachodniej części – zarówno łacinę, pismo jak i alfabet przejęli barbarzyńcy. Polska za panowania Mieszka I przyjmując chrześcijaństwo z Rzymu (katolicyzm) przyjęła kulturę zachodnią, rzymską, łacińską. Do Polski przybyli głównie z Niemiec i Czech duchowni mówiący i piszący po łacinie. Dlatego dziś jak cała Europa zachodnia używamy alfabetu łacińskiego (wzbogaconego o znaki narodowe, np. ć, ś, ź, itd.). Gdyby Mieszko I, tak jak sąsiednia Ruś kijowska przyjął chrześcijaństwo z Konstantynopola, dziś pisalibyśmy alfabetem greckim lub jakąś jego odmianą – tak jak Rosjanie. Przykład pisma i języka łacińskiego:

In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti. Amen. (Znak krzyża)


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron