„Motyw przyjaźni w literaturze różnych epok. Omów na przykładzie literatury z różnych epok.”
Wstęp
1.przedstawienie problemu
Przyjaźń odgrywa ważną rolę w życiu każdego człowieka. Każdy z nas ma wszczepione pragnienie posiadania osoby, z którą może szczere porozmawiać oraz liczyć na nią w złych i dobrych chwilach.
2.definicja przyjaźni
Według słownika języka polskiego Przyjaźń to bliskie serdeczne stosunki z kimś oparte na wzajemnej życzliwości, szczerości, zaufaniu, możności liczenia na kogoś w każdej okoliczności, życzliwość, serdeczność okazywana komuś.
3.
Przyjaźń jest także podstawowym warunkiem do zaistnienia prawdziwej miłości. W prawdziwej przyjaźni nie ma znaczenia wiek ani status materialny, lecz do zawarcia przyjaźni potrzebne są podobne zainteresowania, umiejętność porozumiewania się i przebywania ze sobą w dobrych i w złych chwilach. Miarą przyjaźni jest zdolność do empatii i gotowość do pomocy w każdym momencie. Jednak jeśli się nie zadba o tą więź, może osłabnąć i z czasem zaniknąć.
4.
Przyjaźń to często poruszany temat w literaturze, i takie przykłady opisu przyjaźni w literaturze możemy znaleźć w Starym Testamencie Pisma Świętego, opis przyjaźni dawida i Jonatana, „Trzech muszkieterach” Aleksandra Dumasa (Dima) oraz „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza.
Dawid i Jonatan
1.przedstawienie postaci
Pierwszym przykładem opisu przyjaźni w literaturze jest opisana w Starym Testamencie przyjaźń Dawida i Jonatana. Jonatan był najstarszym synem Saula, króla starożytnego Izraela i opisywany był jako dzielny i odważny dowódca wojsk . Dawid był synem Jeftego, pasterzem, został wybrany na przyszłego króla, którym miał zostać po śmierci Saula. Zanim jednak nim został, pracował na dworze króla jako muzyk i giermek króla.
2.umiejscowienie opisu w utworze
Dawid i Jonatan znali się już zanim zostali przyjaciółmi, ponieważ Dawid pracował na dworze Saula, lecz historia ich przyjaźni rozpoczyna się w chwili gdy Dawid dokonuje bohaterskiego czynu zabicia Filistyna Goliata. Zabił go kamieniem wyrzuconym z procy, trafiając go w głowę. Po swoim swoim odważnym czynie zostaje mianowany dowódcą wojsk i zdobywa przyjaźń Jonatana.
3. opis przebiegu przyjaźni i jej zakończenie.
Dawid i Jonatan bardzo zbliżyli się do siebie po akcie odwagi Dawida. Zobaczyli jak wiele wspólnego mają ze sobą i zawarli „przymierze przyjaźni”. cytuję „A gdy tylko skończył rozmowę z Saulem, dusza Jonatana związała się z duszą Dawida i Jonatan umiłował go jak własną duszę” koniec cytatu. Po pewnym czasie Saul zaczął być zazdrosny o sukcesy i popularność Dawida, i próbował go zabić. Jonatan próbował wstawić się wtedy za przyjacielem u ojca, a gdy rozmowa nie dała rezultatu, ostrzegł przyjaciela o niebezpieczeństwie i pomógł mu w ucieczce. Ta ciężka sytuacja nie nadwerężyła jednak ich przyjaźni. Po ucieczce Dawida z Jerozolimy Jonatan jeszcze raz wstawiał się u ojca w sprawie Dawida, czego omal nie przypłacił życiem, bo ojciec próbował go zabić i kiedy ojciec organizował wyprawy by znaleźć i zabić Dawida, Jonatan nie brał w nim udziału. W okresie ukrywania się Dawida przyjaciele spotkali się jeszcze dwukrotnie. W czasie jednego ze spotkań Dawid zawarł z Jonatanem przymierze, że Dawid będzie się opiekował jego domem. W końcu Saul wraz z Jonatanem zginęli w bitwie, i Dawid został królem. Po ich śmierci Dawid ułożył żałobną pieśń zatytułowaną „Łuk” i opiekował się kalekim synem Jonatana, Mefiboszetem.
4.wnioski
Z opisu przyjaźni Dawida i Jonatana możemy wyciągnąć wiele cennych wniosków. Pomimo dużej różnicy wieku wynoszącej przeszło 30 lat byli wiernymi przyjaciółmi i potrafili znaleźć wspólny język. Pomimo że to Jonatan miał prawo do tronu, nie zazdrościł dawidowi przywileju zostania królem, lecz cieszył się z tego. Obydwaj byli gotowi narazić życie, by się spotkać i ratować życie przyjacielowi. Nawet po śmierci przyjaciela Dawid nie zapomniał o złożonej obietnicy i opiekował się synem Jonatana. Była to wspaniała i bardzo mocna więź.
Trzej Muszkieterowie
1 przedstawienie postaci i umiejscowienie opisu w utworze
Kolejnym przykładem opisu przyjaźni w literaturze jest powieść „Trzej muszkietrowie” Aleksandra Dima. Jest to powieść historyczno-awanturnicza, pokazująca prawdziwe oblicze średniowiecznej Francji i opisująca przyjaźń Atosa, Portosa, Aramisa i D’Artagnana. Atos, Portos i Aramis to trzej muszkieterowie służący w kompani pana de Treville, będący wielkimi przyjaciółmi i byli znani z częstych pojedynków. Królewscy muszkieterowie byli zaciekłymi wrogami gwardzistów kardynała Richelleu. D’Artagnan był młodym gaskończykiem, który przybył po Paryża by zostać muszkieterem. Jego odwaga i brawura jest przyczyną wielu problemów. Podczas wizyty u pana de Treville naraża się trzem przyjaciołom, którzy wyzywają go na pojedynek. Jest to początek ich wspólnych przygód.
2.przebieg przyjaźni i jej zakończenie.
Kiedy trzej przyjaciele i D’Artagnan spotykają się na miejscu pojedynku, przybywają gwardziści Kardynała i chcą ich aresztować, lecz muszkieterowie wraz z D’Artagnanem podejmują walkę i wygrywają. Od tej pory muszkieterowie traktują go jako przyjaciela a król mianuje go królewskim strażnikiem. Przyjaciele pomagają D’Artagnanowi zdobyć mieszkanie i sługę. Od tej pory wszystko robią razem i pomagają sobie w razie kłopotów. D’Artagnan zostaje poproszony o pomoc w ratowaniu honoru królowej. Wraz z przyjaciółmi wyrusza do Londynu, lecz po drodze musi pozostawić przyjaciół, ponieważ zostali oni ranni. Po pomyślnym wypełnieniu misji i powrocie do Paryża jedzie odszukać swych przyjaciół. Niedługi czas po tym wybucha wojna z Anglią i przyjaciele wspólnymi siłami zdobywają ekwipunek i wyruszają do walki. Podczas pobytu na wojnie, trzej przyjaciele nieraz ratują od śmierci D’Artagnana, na którym chciała się zemścić Milady de Winter, posługując się zatrutym winem i przekupionymi żołnierzami, a z którą młody gaskończyk nawiązał niefortunny romans przed wojną. Po wojnie trzech przyjaciół rozwiązuje ostatecznie problem z Milady i odnajdują ukochaną D’Artagnana. Kiedy D’Artagnan zostaje w końcu muszkieterem i rozwiązuje wspólnie z przyjaciółmi wszystkie kłopoty w jakie wpadł, każdy z nich spełnia swoje marzenia i plany i rozchodzą się. Portos i Aramis opuszczają służbę wojskową. Nie jest to jednak koniec ich przyjaźni ponieważ spotykają się oni ponownie 20 lat później.
3.wnioski
Przyjaźń 4 muszkieterów była niewątpliwie bardzo silna. Wyznawali oni zasadę „jeden za wszystkich, wszyscy za jednego”. Byli gotowi poświęcić nawet życie, by ratować przyjaciela. Wspierali się wzajemnie w razie problemów i udzielali sobie rad. Potrafili świetnie się dogadywać. Pomimo tego występowały między nimi niedopowiedzenia, jak na przykład nikt z nic nie wiedział że Milady de Winter to tak naprawdę była żona Atosa. Nie wpłynęły one jednak ujemnie na ich przyjaźń. Z pewnością była to prawdziwa męska przyjaźń.
Quo vadis
1.przedstawienie postaci
Ostatnim przykładem opisu przyjaźni jest historyczna powieść z okresu pozytywizmu
„Quo vadis” Henryka Sienkiewicza. Opisuje ona Rzym za czasów Nerona oraz przyjaźń Petroniusza i Marcusa Winicjusza. Petroniusz był patrycjuszem, jednym z głównych dworzan cezara i był uważany przez cezara za przyjaciela. Marcus Winicjusz był synem siostry Petroniusza i podobnie jak jego ojciec, żołnierzem. Petroniusz był bardzo przywiązany do swego siostrzeńca
2.umiejscowienie opisu w utworze
Losy ich przyjaźni poznajemy w chwili gdy Marcus powraca z zakończonej wojny.
3.przebieg przyjaźni i jej zakończenie
Podczas rozmowy z wujkiem Winicjusz wyznaje, że przebywając w domu Aulusów, zakochał się w dziewczynie imieniem Ligia, która jest zakładniczką cezara. Prosi go o pomoc w odebraniu i odzyskaniu dziewczyny. Petroniusz obiecuje pomówić z Neronem i udaje mu się załatwić sprawę. Okazuje się jednak że Ligia zostaje porwana w drodze do domu Winicjusza na jej własną prośbę przez jej wiernego sługę, Ursusa i chrześcijan, ktorą ona także jest. Kiedy Marcus się o tym dowiaduje, razem z wujkiem znajdują człowieka, który podejmuje się znaleźć Ligię. Po śmierci córki Cezar wyjeżdża do Ancjum, zabierając ze sobą również Petroniusza. W listach jednak wypytuje siostrzeńca o postępy poszukiwań. Winicjuszowi udaje się w końcu odnaleźć dziewczynę, lecz pobyt u chrześcijan powoduje przemiany w Winicjuszu. Kiedy po dłuższym czasie Winicjusz w końcu odwiedza wuja, i opowiada mu o chrześcijanach i jego rozterkach, Petroniusz nie umie zrozumieć jego zainteresowania chrześcijaństwem i przestaje go rozumieć tak dobrze jak poprzednio. Cezar znów udaje się w podróż zabierając Petroniusza i Winicjusza. Podczas uczty Winicjusz naraża się Poppei, żonie Nerona, lecz Petroniusz skutecznie odwraca jej zemstę od niego. Czuje jednak, że nie ma już tak wielkiego wpływu na siostrzeńca. Kiedy cezar podpala Rzym, by dokończyć swoje dzieło”Troikę”, by odwrócić zemstę ludu od siebie, zrzuca winę na chrześcijan. Petroniusz wiedząc że Ligia i Winicjusz są chrześcijanami, boi się o ich życie.
Okazuje się jednak, że Ligia jest już w więzieniu. Petroniusz bolejąc nad cierpieniem siostrzeńca, wszelkimi sposobami próbuje ratować Ligię, narażając się przy tym u Nerona.
Kiedy w końcu odzyskują dziewczynę, Petroniusz bojąc się o ich życie, każe im wyjechać na Sycylię. Kiedy wdzięczny za wszystko Winicjusz zaprasza go do siebie, Petroniusz popełnia samobójstwo, ponieważ Neron wydał na niego wyrok śmierci. Tak kończy się przyjaźń wujka i siostrzeńca
4.wnioski
Przyjaźń Petroniusza i Winicjusza pokazuje jak na przyjaźń może mieć wpływ zmiana poglądów. Kiedy Winicjusz został chrześcjaninem, przestali z Petroniuszem się tak dobrze rozumieć, co trochę osłabiło ich więź, mimo tego jednak Winicjusz był wdzięczny za pomoc wujkowi, i darzył go dużym szacunkiem i zaufaniem. Był do niego bardzo przywiązany. Petroniusz również darzył siostrzeńca dużą sympatią, przejmował się jego losem i miał dla niego dużo empatii. Nie wahał się narażać na śmierć, by pomóc Marcusowi.
Zakończenie
Omówione powyżej trzy przykłady opisu przyjaźni zawierają wiele cennych myśli. Jak pokazuje nam powieść „Trzej muszkieterowie” prawdziwy przyjaciel jest gotów na każde poświęcenie by tylko ratować przyjaciela. Prawdziwemu przyjacielowi można powiedzieć o wszystkich swoich problemach licząc na jego radę i pomoc. Z przyjaźni Dawida i Jonatana możemy się nauczyć, że w prawdziwej przyjaźni nie powinno być zazdrości, a przyjaciele powinni się cieszyć z sukcesów i przywilejów przyjaciela, oraz wspierać się nawzajem. Przyjaciel powinien także akceptować odmienne poglądy przyjaciela. Jednak nawet mocna więź może osłabnąć, co zostało pokazane w „Quo vadis”, a spowodowane było to właśnie duchową przemianą Winicjusza, dlatego stale trzeba ją umacniać i pielęgnować, a przyjaciele powinni starać się nawzajem rozumieć. Przyjaźń jest tak samo powszechna w życiu codziennym, jak w literaturze wszystkich epok i kultur, od starożytności po dziś dzień.