76. Zagadnienie ducha obiektywnego w filozofii Hegla.
Filozofia ducha Hegla wyróżnia 3 rodzaje form duchowych: duch subiektywny, obiektywny i absolutny.
Duch obiektywny przekracza subiektywność, aby kształtować świat zewnętrzny zgodnie ze swoją wolą. Jego wytworem jest prawo, złożone z 3 części:
prawa abstrakcyjnego – zewnętrznej, obiektywnej formy
moralności – subiektywnego odczucia, wewnętrznego przekonania
etyki – zjednoczenia sfery subiektywnej i obiektywnej w postaci rodziny, społeczeństwa obywatelskiego i państwa, stanowiącego gwarancję wolności
Historia ludzkości jest historią triumfu wolności, z powodu wzajemnej zależności ludzi. Stan pierwotny – niewolnictwo – generuje potrzebę wolności, dzięki której zostaje obalone. Historia toczy się przechodząc z jednego stanu – tezy – w jego przeciwieństwo, czyli antytezę. W rezultacie wyłania się synteza, która staje się sama tezą. Ten proces jest jednak rozumny 1.
Charakterystycznym uogólnieniem Heglowskiej filozofii prawa są słowa: "Co jest rozumne, jest rzeczywiste; a co jest rzeczywiste jest rozumne".
Historia jest pamięcią rozwoju ducha obiektywnego.
Ucieleśnieniem ducha w życiu społecznym jest forma zbiorowa, czyli wszystkie instytucje społeczne, sposoby normowania i wyrażania wspólnego życia – wszystko, czym zajmuje się socjologia.
Istota obiektywnego ducha rozwija się przez legalność, moralność i obyczajność. Legalność jest poprawnością tylko zewnętrzną, moralność postępowaniem uzgodnionym wewnętrznie, obyczajność = legalność + moralność, to życie społeczne według norm etycznych. Realizacją tej syntezy jest państwo.
1 w myśl podstawowej reguły dialektyki heglowskiej: Każda teza zawiera już w sobie antytezę, obydwie zaś zostają zniesione w syntezie. Mimo tego zniesienia, synteza zapośrednicza w sobie zarówno tezę, jak i antytezę.