ANALIZA PORÓWNAWCZA
\
Byk Farnezyjski (ok. 100 r. p.n.e.; Apollinos, Tauriskos z Tralles)
Grupa Laokoona (ok. 180-100 r. p.n.e.; Agesandros, Polidor, Atenodor)
Byk Farnezyjski |
Grupa Laokoona |
Dzieło powstałe ok. 100 r p. n. e., przypada to na okres hellenistyczny sztuki greckiej. Autorami są Apollinos i Tauriskos z Tralles. Przykład rzeźby z brązu, wysokość 3,70 m, przykład szkoły rodyjskiej.
Odnaleziona w termach Karakalii ufundowanych przez rodzinę Farnese, aktualnie (kopia wykonana z marmuru) znajduje się w Muzeum Narodowym w Neapolu. |
Dzieło powstałe ok. 180 – 100 r p. n. e. (rozbieżność wynika z faktu, że różne źródła podają różne daty), przypada to na okres hellenistyczny sztuki greckiej. Autorami są Agesandros, Polidor i Atenodor. Przykład rzeźby z białego marmuru, wysokość 2,42 m, przykład szkoły rodyjskiej.
Odnaleziona w ruinach domu Nerona w 1506 r., aktualnie znajduje się w Muzeum Watykańskim. |
Niezwykła dbałość o szczegóły, szczególnie jeśli chodzi o włosy, modelunek szat, czy uwydatnienie mięśni. Całość cechuje się doskonałą znajomością anatomii ludzkiego ciała, ale również i byka. Daleko idący realizm i perfekcyjnie oddany ruch (m. in. napięcie mięśni). Liczne ażury i prześwity. |
Niezwykła dbałość o szczegóły, szczególnie jeśli chodzi o włosy, modelunek szat, czy uwydatnienie mięśni. Całość cechuje się doskonałą znajomością anatomii ludzkiego ciała. Daleko idący realizm i perfekcyjnie oddany ruch (m. in. napięcie mięśni). Liczne ażury i prześwity. |
Dzieło jest przykładem rzeźby wielofiguralnej wpisanej w kształt trójkąta. Kompozycja dynamiczna (widać to na przykładzie licznych lin diagonalnych jak i poprzez dynamikę formy, ciekawe jest także „zatrzymanie postaci w ruchu” dające również efekt dynamiczności). Układ rotacyjny (rzeźbę można oglądać ze wszystkich stron). Całość bez mocno zaznaczonego środka, wydaje się że każdy element dzieła jest równie ważny, jednak szczególną uwagę skupia byk (kierunki zwrócone w stronę byka).
W całości zauważamy spiętrzenie formy, jak również liczne zawikłania w tektonice, przez co światło nierównomiernie rozchodzi się na dziele. Przykład kompozycji zamkniętej.
W kopii dodano pasterza, oraz postać Aniope, wpłynęło to na kompozycje, psując piramidalny, zwarty charakter. |
Dzieło jest przykładem rzeźby wielofiguralnej. Kompozycja dynamiczna (widać to na przykładzie licznych lin diagonalnych jak i ekspresję postaci, napięcie mięśni oraz dzięki łukom i „zatrzymaniu postaci w ruchu”). Układ rotacyjny (rzeźbę można oglądać ze wszystkich stron). W centrum kompozycji widnieje postać Laokoona (rozmieszczona wzdłuż linii diagonalnej), dostrzegamy jego dominację nad innymi elementami rzeźby.
W całości zauważamy spiętrzenie formy, jak również liczne zawikłania w tektonice, przez co światło nierównomiernie rozchodzi się na dziele. Przykład kompozycji zamkniętej. Postacie plecione wężem. Wielokierunkowe oddziaływanie elementów.
|
Rzeźba przedstawia jedną z mitycznych scen (ukaranie królowej tebańskiej Dirke, została ona przywiązana do rogów rozszalałego byka, który roztrzaskał jej ciało o skały. Całość skupiona jest wokół rozwścieczonego zwierzęcia, próbującego uwolnić się z objęć synów Antiope.
Jeden synów (stojący po prawej stronie) jest nagi, materiałem przepasane jedyne ramiona. Prawą ręką trzyma byka za rogi, lewą chwyta pysk. Widać ogromny wysiłek jaki wkładają w ujarzmienie byka. Obiema rękoma trzyma linę, widać ogromny wysiłek i napięcie mięśni. Brak emocji i uczyć na twarzy. Drugi z synów (stojący po stronie lewej) również jest nagi. Jedną ręką trzyma byka za rogi, drugą stara się uchwycić jego pysk. Obaj próbują ujarzmić byka i przywiązać do niego tebańską królową.
Dostrzegamy również Dirke, emanującą strachem i bólem. Ujęta w bardzo nienaturalnej pozycji, najprawdopodobniej „zatrzymana” tuż przed momentem roztrzaskania jej ciała o skały.
Występowanie patos (gwałtowność uczuć, cierpienie). |
Rzeźba przedstawia jedną z mitycznych scen (ukarania Laokoona i jego synów, za ostrzeganie Trojańczyków przed śmiertelnym niebezpieczeństwem). Dostrzegamy tutaj narracyjną sekwencję śmierci. W centrum widać Laokoona, widoczna dominacja nad innymi elementami rzeźby. Jego sylwetka nienaturalnie skręcona, wyrażająca ból. Postać w całości naga, mięśnie napięte, uwydatnione żyły. Lewą ręką Laokoon trzyma węża próbując powstrzymać go od ukąszenia. Rozbudowana mimika, usta otwarte. Po obu stronach widnieją synowie. Syn po lewej stronie jest nagi, przepasany jedynie szatą na ramieniu. Postać nachylona, wzrok skierowany w stronę ojca. Syn po prawej stronie jest nagi, ciało wygięte do tyły, łatwo rozpoznać że nie należy już on do świata żywych, na twarzy widać już nieobecny ból i cierpienie.
Całość przedstawia ludzką bezsilność wobec wyroków boskich.
Występowanie patos (gwałtowność uczuć, cierpienie). |
Wnioski końcowe: Grupa byka farnezyjskiego i Grupa Laokoona to sztandarowe przykłady rzeźb z okresu hellenistycznego. Są doskonałym przykładem ewolucji jakiej dokonano poprzez cały czas trwania sztuki Greckiej. Wprowadzenie patosu, emocje i dramatyzm przekazywany poprzez język ciała postaci. Zadziwiająca znajomość anatomii. Dzieła skomplikowane i zawikłane. Zauważamy rozmach kompozycyjny (dynamika, patos, zawikłanie). Grupa Laokoona wywarła ogromny wpływ na malarstwo i rzeźbę Michała Anioła.