BIOLOGIA MOLEKULARNA – GIEŁDA
Polimorfizm sekwencji tandemowych w populacji oznacza:
- różną liczbę powtórzeń sekwencji mikrosatelitarnych w danym locus u różnych osób odp. prawidłowa
Przypadkowe rozrywanie DNA, pęknięcie błony i uwolnienie hydrolaz z lizosomów prowadzące do degradacji białek DNA i RNA wzbudzające odpowie wiedź immunologiczną to:
- apoptoza
- programowana śmierć komórki podobna do apoptozy
- nekroza – odp. prawidłowa
- programowana śmierć komórki podobna do nekrozy
Dignostyka molekularna genów mutatorowych jest możliwa dzięki wykrywaniu:
- zmian długości sekwencji powtórzonych (coś w tym rodzaju) odp. prawidłowa
W pierwotnym glejaku wielopostaciowym wykrywa się:
- LOH TP53
- delecje EGFRvIII
- amplifikacje EGFRvIII – odp. Prawidłowa * we wtórnym – mutacje TP53
Niedobór hormonu wzrostu i IGF-1 sprzyja:
- wydłużeniu życia
- odkładaniu B-amyloidu
- tworzeniu blaszek miażdżycowych
Wybierz zdanie prawdziwe:
- PrPSC ma więcej B-struktur niż PrPC i dlatego jest oporne na działanie detergentów – odp. prawidłowa
Geny „samobójcze” mogą być wykorzystywane w:
- leczeniu hemofilii A i B
- selektywnym niszczeniu komórek nowotworowych - odp. prawidłowa
- leczeniu mukowiscydozy
Produktem aktywacji Kaspar wykonawczych w chorobie Alzheimera jest:
- tau – odp. prawidłowa
- B-amyloid
- PSEN 1
- PSEN 2
W chorobie Alzheimera APOε4:
- jest czynnikiem ryzyka - odp. prawidłowa
- warunkuje chorobę
- pełni funkcje ochronne
Wybierz zdanie prawidłowe. B-amyloid:
- jest białkiem rozgałęzionym o dł.8-10nm
- jest białkiem nierozgałęzionym o śr.8-10nm i nieokreślonej długości
- jest białkiem rozgałęzionym o śr.8-10nm
- jest białkiem nierozgałęzionym o dł.8-10nm - odp. prawidłowa
Białka wykryte u drożdzy, występujące także u człowieka, powodujące powstanie „cichej chromatyny” to:
- selenoaminy
- sirtuiny (coś w tym rodzaju) - odp. prawidłowa
- sinwaskuliny
Geny podstawowego metabolizmu:
- występują tylko u niższych organizmów
- są konserwatywne – odp. prawidłowa
- wykazują dużą zmienność gatunkową
- a i c prawidłowe
rRNA jest wykorzystywany:
- do szczegółowej diagnostyki drobnoustrojów - odp. prawidłowa
- do syntezy promotorów nieznanego DNA
- do syntezy promotorów nieznanego RNA
Pewna choroba jest spowodowana brakiem białka XYZ. Po wykonaniu badań u osoby chorej stwierdzono obecność tego białka. Przyczyną takiej sytuacji może być:
- delecja w obrębie promotora genu kodującego to białko
- mutacja w sekwencjach regulatorowych genu
- mutacja typu missens w dowolnym eksonie (coś w tym stylu) - odp. prawidłowa
Elektroforeza. U pacjenta 1 w pewnym miejscu widoczne są na jednym poziomie dwa prążki w słupku C i T. U pacjenta 2 na każdym poziomie widać po jednym prążku. Wybierz zdanie prawidłowe:
- pacjent 1 jest homozygotą a pacjent 2 – heterozygotą
- u pacjenta 1 występuje mutacja – zamiana C na T
- pacjent 1 jest heterozygotą posiadającą dwa różne allele C i T - odp. prawidłowa
W wykryciu sporadycznego vCJD nie przydatne są badania:
1.biopsja z migdałków podniebiennych +
2.wykrywanie białka 14-3-3 +
3.EEG -
4.rezonans magnetyczny +
5.wykrywanie mutacji w genie PRPN -
Przenośnia prof. Ratajczaka „Jedi that went over to the dark side" znaczy:
- komórki nowotworowe mogą powstać z prawidłowych komórek macierzystych - odp. prawidłowa
W przypadku leczenia choroby Alzheimera czy choroby Parkinsona istnieje większa szansa na zastosowanie komórek macierzystych:
- w chorobie Parkinsona bo dopamina jest syntezowana przez komórki istoty czarnej (coś w tym stylu) - odp. prawidłowa
- pozostałe odp. Alzheimerem są nieprawidłowe
Ostra białaczka promielocytarna jest spowodowana:
- translokacją genu RARα i jego połączeniem z jednym z genów palca cynkowego - odp. prawidłowa
Sporadyczna postać choroby Addisona jest spowodowana:
- obecnością przeciwciał przeciwko 17-hydroksylazie i 21-hydroksylazie - odp. prawidłowa
Mutacje receptora RET aktywujące i inaktywujące występują odpowiednio w:
- MEN2b; chorobie Hirsprunga - odp. prawidłowa
- MEN2a; MEN2b
- chorobie Hirsprunga; MEN2b i MEN2a
Mutacje w genie HFE powodują:
- niedobór żelaza
- odkładnie nadmiaru żelaza w organizmie - odp. Prawidłowa
cicha heterochromatyna" - sirtuiny
glejak wielopostaciowy - jaka mutacja - w sporadycznym amplifikacja EGFR , w rodzinnym p53
rRNA???
czynnik wzrostu i IGF-1 -> dłużej się żyje
diagnozowanie sCJD
$choroba definitywna – badanie autopsyjne mózgu
$ choroba możliwa :
- szybko postępujące otępienie
- co najmniej 2 z następujących objawów : *mioklonie
* zaburzenia widzenia lub zaburzenia móżdżkowe
* zaburzenia piramidowe / pozapiramidowe
* mutyzm akinetyczny( pacjent nie reaguje na
bodźce somatyczne )
$ choroba prawdopodobna : j.w. + typowy EEG i/lub dodatni test na białko 14-3-3 w płynie mózgowo-rdzeniowym (przy chorobie trwającej < 2 lata )
mikrosatelity tandemowe - roznice u ludzi - głównie liczba kopii w danym locus ale także nieznaczne różnice w sekwencji nukleotydów
metabolizm podstawowy - konserwatywny
ch. Addisona autoimmunologiczna - przeciwciała przeciwko hydroksylazom biorącym udział w syntezie hormonów
budowa amyloidu – nierozgałęziony o długości 8 – 10 nm
kom. macierzyste w Parkinsonie, bo dopamina uwalniana parakrynnie
tabelka z dwoma pacjentami - heterozygota A i C czy jakos tk
budowa PrP sc - 43% struktury beta
kaspazy w Alzheimerze - kaspazy wykonawcze ( głównie 3 ) tną białko tau
geny mutatorowe - translokacja?
gen XYZ (jest białko, ale ono nie działa) - mutacja missens
opis nekrozy
Martwica = nekroza
- proces pasywny, niezależny od ATP
- proces regulowany i enzymatyczny
- przypadkowa i bierna śmierć komórki, przypadkowe cięcie DNA
- przypadkowa destrukcja komórki wywołana poważnymi uszkodzeniami
- niekorzystne działanie czynników zewnętrznych
- wywołana przez uszkadzające czynniki biologiczne, fizyczne i chemiczne (duże dawki)
- uwolnienie hydrolaz z lizosomów
- wywołanie odpowiedzi układu immunologicznego – rozwinięcie stanu zapalnego
- zaburzenia homeostazy grupy komórek, utrata selektywnej przepuszczalności błony oraz napływ wody i jonów (Na i Ca)
- pęcznienie komórki - cytoplazmy i organelli
- utrata zdolności do zachowania równowagi wodno – elektrolitowej
epsilon4 (E4) ApoE - zwieksza ryzyko Alzheimera
geny samobójcze w chorobach nowotworowych
Transtuzumab to to samo co herceptyna leczenie raka piersi z mutacja Erb 2 +
Limit Hayflicka- ilość max podziałów jakie może dokonać jedna komórka
Teoria prof Ratajczaka - kom macierzyste są do szpiku przyciągane przez SDS1 działające na rec. CXN4 ( w czasie embriogenezy i dlatego podobno w szpiku można znaleźć wszystkie rodzaje komórek macierzystych )
Tombastenia Glanzmana mutacja IIa IIb receptorów
Choroba sprzężona z mutacją chromosomu X to
- mutacje dynamiczne, np. zespół łamliwego chromosomu X
- mutacje recesywne, np. dystrofia mięśniowa, daltonizm, hemofilia A i B
-mutacje dominujące, np. zespół Reta
Kolejność potencjalności komórek toti multi pluri unipotencjalna
zkodliwość poliglikozylacji białek chyba było do kolagenu ( polyglicosylation and ... ) ????!!
najczęstsza choroba otępienna krajów dalekiego wschodu – zmiany naczyniowe
w Europie: choroba Alzheimera – 50 – 60 %
przyczyny naczyniowe – 5 – 20 %
otępienie z ciałami Lewy’ego – 15- 20 %
otępienie czołowo – skroniowe – 10 %
Białko beta APP jest szkodliwe w formie dłuższej bo szyciej powoduje odkładanie amyloidu
Badanie sCVD potwierdza – definitywnie badanie pośmiertne mózgu
dekontaminacja prionow (poprawna odp- NaOH; pozostale odpowiedzi- zle- alkohol, autoklawowanie i cos jeszcze)
technika PCR pozwalajaca na badanie wielu genow na raz (multiplex PCR, to TRZEBA było wybrać:)
AD i jakie mutacje, jakie geny (poprawna odpowiedz to ta z gamma-sekretaza, te z APOE natomiast byly zle:)
anemia sierpowata (wybrac wykres- prawidlowa odpowiedz wygladala tak, ze w warunkach zmniejszonego cisnienia parcjalnego tlenu krwinki byly sierpowate, a normalnych warunkach byly normalne:)
mukowiscydoza, AD
pytanie o mtDNA
a) w efekcie pietnowania rodzicielskiego moze pochodzic od ojca (zle)
b) nie podega zmianom bo nie zachodzi crossing-over – poprawna odp.
c) umozliwiaja okreslenie jakie przebylo sie choroby (zle)
d) w wypadku uszkodzenia powoduja choroby, ktore ujawnia sie w pozniejszym wieku
E. coli coś tam (-> co wprowadzamy do E.coli, zeby produkowala ludzka insuline-
gen hormonu,
pro hormonu – prawidłowa odp.
czy tez moze preprohormonu:) ,
d) może z ziemniakiem
co wykrywamy, czy co wzrasta przy nasiolnej apoptozie (-> odp- dobra odpowiedzia bylo wzrost aktywnosci kaspaz; poza tym byly jeszcze odpowiedzi- abnizenie aktywnosci kaspaz, spadek ekspresji BAX, wzrost ekspresji BOL2 i one akurat byly zle)
dlaczego chromosomy sie skracaja przy kolejnych podzialach (odpowiedzi:
a) polimeraza nie potrafi uzupelnic luki po starterze na koncu chyba 5' – prawidłowa odp
b) telomeraza nie potrafi uzupelnic luki po starterze (...)
te nukleotydy, starter i kiedy mutacje wykryjemy
budowa bialka prionowego (procentowo- alfa felisy tyle %, beta struktur tyle...) 43% beta i 57% alfa
mutacje w glejaku
a) amplifikacja MDM2, mutacja TP53
b) amplifikacja EGFR mutacja TP53 – prawidłowa odp.
c) amplifikacja EGFR i amplifikacja MDM2
d)utrata heterozygotycznosci na chromosomie 10
tego z modelami chorob nie jestem w stanie odtworzyc i chyba tylko jeden autor wie o co w nim chodzilo
terapia genowa w mukowiscydozie
transgeniczna krowka (tzn jak zrobic zeby produkowala ludzkie mleko-> wprowadzamy gen do zarodka i musi nam z tego wyrosnac krowa- natomiast NIE wprowadzamy genu do wymion doroslej krowy:)
wynik elektroforezy- ustalic, czy tatus to tatus itp (tu akurat poprawna odpowiedzia bylo, ze tatus jest homozygota)
pytanie o teorie opisujace zmiany molekularne lezace u podloza nowotworow (trzeba bylo wiedziec co mowi teoria standartowa, zmodyfikowana standartowa i teoria pananeoploidii)
- teoria standardowa – 1. Kancerogeny zmieniają sekwencję DNA.
2. Mutacja genów supresorowych.
3. Mutacje onkogenów prowadzą do ich aktywacji.
4. Wzrost liczby zmutowanych komórek.
5. Inwazja i powstawanie przerzutów.
- teoria zmodyfikowana standardowa – 1. Kancerogen uszkadza wiele genów, w tym geny naprawy DNA
2. Nieusunięte zmutowane geny powielają się.
3. Mutacje genów supresorowych i aktywacja onkogenów.
4. Inwazja i powstawanie przerzutów.
- teoria paneuploidii - 1. Błąd w podziale komórkowym prowadzi do powstania komórek
aneuploidalnych.
2. Uszkodzone chromosomy zmieniają proporcje występowania
tysięcy genów (brak naprawy DNA).
3. Aneuploidalne komórki umierają, ale część przeżywa i daje
początek nowotworowi.
4. W wyniku ewolucji klonalnej dochodzi do inwazji tkanek sąsiednich
oraz powstawania przerzutów.
- teoria wczesnej niestabilności - 1. Kancerogen uszkadza kilka genów odpowiedzialnych za podział
komórek.
2. Komórki potomne otrzymują niewłaściwą liczbę chromosomów.
3. Mutacje genów supresorowych i aktywacja onkogenów.
4. Inwazja i powstawanie przerzutów.
mutacja spowodowala zamiane aminokwasu na inny w obrebie genu promotorowego. mutacja ta: prawidlowa odp- bedzie szkodliwa, jesli bialko bedzie produkowane w nieprawidlowej ilosci
protoonkogeny nie ulegaja przemianie w onkogen przez:
a) amplifikacje
b) delecję części lub całego genu - prawidłowa odp.
c) mutacje punktowa
d) integracje retro wirusa
MDM2/EGFR tu chyba chodzi o glejaka wielopostaciowego, że jest w nim amplifikacja MDM2 i EGFR
PrSC 43-beta-helikalna 30%
Huntington/antycypacja z każdym pokoleniem wzrasta liczba powtórek sekwencji CAG oraz są cięższe objawy i wcześniej
Multiplex PCR - amplifikacja wielu genów na raz
Ojcowstwo-homozygota
Mukowiscydoza
coś o jakimś promotorze- gzie mutacje?
Imatinib- inhibitor kinazy białkowo-tyrozynowej ( Glivec)
Insulina produkowana przez drożdże lub E. coli w postaci prohormonu
Anemia sierpowata - tam były jakieś cholerne wykresy w zależności od ciśparcjalnego O2 czy jakoś tak
priony - degradacja
Geny mutatorowe
6 izoform, alternatywny splicing
zapewne chodzi o białko tau ( zależnie od obecności eksonów 2, 3, 10 )
- oznaczenia : 3r – gdy nie ma eksonu 10 i są tylko 3 fragmenty 30 aa z 4 występujących zwykle
4r – gdy jest 10 ekson i są 4 fragmenty 30aa
Trójkąciki w każdy trójkąt trzeba było umieścić odpowiednio różne schorzenia np cukrzyca miażdzyca , huntington itp w zależności od rodzaju etiogenezy np wieloczynnikowe, z przewagą wpływu środowiska , genetyczne, 1genowe wielogenowe
Choroba Huntingtona – genetyczna jednogenowa
Cukrzyca i miażdżyca – wieloczynnikowe z przewagą wpływu środowisk
Alzheimer - czynniki ryzyka genetycznego? izoforma epdilon4 apoE,
Co aktywuje protoonkogeny -> czynniki transkrypcyjne
szlak raka jelita grubego Vogelgram ...w odp byly te wszystkie zaburzenia na kazdym etapie do opisania
1. utrata genu APC
2. hipometylacja DNA
3. aktywacja Ki-RAS
4. utrata DCC ( Deleted In colon cancer – molekuła adhezyjna na 18 chromosomie )
5. utrata TP53
cos ze smiercia komorki...odpowiedzi były: autofagia...apoptoza...nekroza i cos jeszcze
rak drobnokomorkowy pluc i chodzilo o odp z tm POMC
choroba sprzezona z plcia....agammaglobulinemia brutona
westerne blotting- badanie ciezaru bialka
rysunek byl z chromosomami- chodzilo o cos , ze po mutacji bedzie na 1chromosomie gen aktywny non stop a na 2 cos tam=>zmian nowotworowej
virusa HIV jak wykrywamy
przeciwciała anty- HIV ( 2-3 miesiąc – po okienku serologicznym )
poszukiwanie białka p24 metodą Westerm btotting ( 2 tydz.)
poszukiwanie RNA metodą PCR ( 1-2 tyg. )
cos ze szkodliwością Poliglikozylacji białek chyba było do kolagenu (polyglicosylation and ... ) ????!!
(teoria sieciowania starzenia ?? )
KIT ??,hipermetylacja ...
Białko beta APP jest szkodliwe w formie dłuższej bo szyciej powoduje odkładanie amyloidu
rRNA do rozróżniania drobnoustrojów
czynnik wzrostu i IGF-1 -> dłużej się żyje
mikrosatelity tandemowe - roznice u ludzi
pytanie:terapia genowa- selektywne niszczenie komórek nowotworowych
charakterystyczne zaburzenie genetyczne w chłoniaku Burkitta translokacja c-Myc do promotora immunoglobulinowego IgH
co to jest efekt sąsiedztwa w terapii genowej - wkłada się do komórki za pomocą wektora jakiś enzym, a następnie podaje się lek przeciwnowotworowy w postaci pro leku aktywowanego przez ten enzym. Jeżeli lek dyfunduje do przestrzeni międzykomórkowej to działa także na sąsiednie komórki nowotworowe, które nie dostały genu enzymu.
vCJD i jego cechy charakterystyczne (EEG, u młodszych czy starszych, przebieg długi czy krótki, otępienie jest czy nie, zaburzenia psychotyczne są czy nie)
- brak typowego EEG
-długi przebieg ok. 13 mies.
- u młodych – średni wiek chorych 28 lat
-otępienie rzadko, jeżeli tak to na końcu
-objawy psychiczne, czuciowe, mioklonie – często
- dyzestezje i bóle kończyn dolnych przez cały okres choroby
Mutacje w kodonie 129 jaki choroby powstaną - GSS, FFI, fCJD
zespół łamliwego chr. X (zaznaczyłem odp. Z lionizacją , pionizacja to jest przy chorobach recesywnych sprzężonych z X ) – mutacja dynamiczna w promotorze genu kodującego białko FMR1, niezbędne do rozwoju synaps
odhamowanie seksualne u pacjentki z choroba Picka - tauopatia
Powstawanie amyloidu w szlaku amyloidogennym (sekretazy beta i gamma itd.)
Szczepionka podjednostkowa (… epitopy toksyny cholery w rzęskach bakterii)
Antygeny HbsAg w drożdżach jak to uzyskać? wkleić pod promotor jakiegoś konstutywnego genu DNA dla antygenu Hbs
gen XYZ nastąpiła zamiana guaniny na adeninę i co będzie w białku … (zaznaczyłem że jest zmiana 1 aminokwasu w białku) – zmiana 1 aminokwasu lub nie ma zmiany gdy kodon pasuje dla tego samego tRNA
co trzeba zrobić żeby naprawić powyższa mutację w XYZ -
rysunek prążków po RFLP który badał chyba ojcostwo…
jakie badania zrobić trzeba na HCV (6tydz – serologia, 1-2 tydz PCR z odwrotną transkrypcją, Westernblotting)
A. odwrotna restrykcja i RT PCR
B. odwrotna restrykcja i PCR z przeciwciałami
C. badania serologiczne z zastrzeżeniami - wybrałem C ?
D. odwrotna transkrypcja i Western blotting ?
funkcje w cyklu komórkowym hipofosforylowanego białka pRB
forma hipofosforylowana:
- zapobiega proliferacji komórki
- występuje w fazie G1
- kompleks z innymi białkami
forma hiperufosforylowana:
- sprzyja proliferacji
- w fazie S, G1, M
- uwalnia czynniki transkrypcyjne
działanie białka p53 gdy Dna jest uszkodzony – zatrzymuje cykl w punkcie G1/S – aktywuje mechanizmy naprawy DNA lub indukuje apoptozę
telomery w komórkach ich funkcja w kom – zapobiegają sklejaniu się chromosomów, odpowiadają za właściwe umiejscowienie chromosomów w jądrze, zapobiegają skracaniu
rysunek z prążkami matka ojciec dziecko i były odp. A: dziecko jest chore B:rodzice są heterozygotami C: dziecko przekaże cechę potomstwu D:wszyscy powinni kontrolować poziom enzymu)
roznica miedzy vCJD a forma sporadyczna
sporadyczna CJD – brak mutacji, brak zmian w sekwencji aminokwasowych, śr. 66 lat, rzadko objawy psychiatryczne i objawy czuciowe, często mioklonie i postępujące otępienie, białko 14.3.3 u 90%, typowe EEG – periodyczne fale wolne i ostre, MRI – hiperintensywny sygnał w obrębie skorupy, jądra ogoniastego i okołokomorowego, ostateczna diagnoza – po śmierci
wariant CJD – od krów chorych na BSE, dotyczy osób śr 28 lat, często objawy czuciowe, psychiatryczne i mioklonie, rzadko postępujące otępienie, nieprawidlowe białko nie tylko w mózgu, badanie potwierdzające – wycinek z migdałków podniebiennych, wszystkie przypadki to MetMet, brak typowego EEG
elektroforeza: ktora sekw. Powtarzająca jest dluższa elektroforeza: ojciec, matka, dziecko, enzym restrykc. trawi sekwencje prawidlowa trzeba bylo zaznaczyc czy rodzice są heterozyg. albo czy dziecko
jest chore a rodzice zdrowi itp
objawy choroby Picka
- faza wczesna: zaburzenia zachowania, językowe
- faza pośrednia: deficyt pamieci
- faza w pełni rozwiniętej choroby: ogniskowe deficyty poznawcze
- zanik płatów czołowych i skroniowych, ciężar mózgu 750-900g, większy zanik w półkuli dominującej
lionizacja u kobiet (odpowiada za roznorodność objawow chorob sprzęż z X)
PrPsc ile procent 43% struktury beta
mDNA
Choroby mitochondrialne – choroby genetyczne wynikające z zaburzeń w funkcjonowaniu i strukturze mitochondriów. Objawy chorób mitochondrialnych związane są zwykle z tkankami o wysokim zapotrzebowaniu energetycznym np. mięśniami szkieletowymi lub układem nerwowym, i zazwyczaj obejmują miopatie, encefalopatie oraz neuropatie. Szacuje się, że na choroby mitochondrialne zapada 1 na 15 000 osób.
Choroby mitochondrialne mogą być spowodowane:
mutacjami w genomie mitochondrialnym (mtDNA)
mutacjami w jądrowym DNA kodującym białka specyficzne dla mitochondriów oraz związane z regulacją ich funkcjonowania.
Mitochondria dziedziczone są niemal wyłącznie w linii matczynej, ponieważ wszystkie lub niemal wszystkie pochodzą z oocytu, a bardzo nieliczne (jeśli w ogóle) są przekazywane w plemniku, a w zygocie te pochodzące od ojca są niszczone. Zatem choroby mitochondrialne spowodowane mutacjami w genomie mitochondrialnym dziedziczą się po matce, natomiast zapada na nie potomstwo obu płci.
Komórka zawiera kilka tysięcy mitochondriów, a w każdym z nich znajduje się kilka cząsteczek mtDNA. Cząsteczki te nie zawsze są identyczne. Zjawisko to nazywa się heteroplazmia. Przy podziałach komórki mitochondria rozdzielane są do komórek potomnych losowo. Zatem objawy choroby zależą od stosunku prawidłowego mtDNA do mtDNA niosącego mutację i pojawiają się po przekroczeniu pewnej wartości progowej. Wartość progowa jest różna dla różnych tkanek (przy czym jest niższa dla tkanek o wysokim zapotrzebowaniu energetycznym, takich, jak mięśnie czy mózg) i dla różnych mutacji. Powoduje to, że objawy kliniczne chorób mitochondrialnych i ich nasilenie mogą się znacznie różnić u różnych pacjentów.
schemat-ojcostwo
cytozyna->tymina co się dzieje
geny w rodzinnej ch.Alzhajmera – PS1, PS2, APP
protoonkogeny->onkogeny
mechanizm aktywacji protoonkogenenów:
mutacja punktowa
amplifikacja
translokacja chromosomowa
integracja retrowirusowa
schemat ze sporadyczna miazdzyca i ch.Alhajmera miażdżyca -> nadciśnienie -> większe ryzyko Alzheimera?
leczenie mukowiscydozy – wprowadzenie genu CFTR
cos z apoptoza (wzrost aktywnosci BAC-1)
geny mutatorowe – geny naprawy DNA, aktywowane gdy nieprawidłowe sprawanie zasad, mutacja tych genów – zespoły niestabilności chromosomowej (zespół Luis – Bar i zespół Nijmegen), charakter recesywny mutacji
GLIVEC-opd. Prawidlowa:hamuje kinaze tyrozynowa (Glivec = imatinib)
anemia sierpowata-rysunek
bialko MAP-tau
glejak pierwotny -mutacja EGRF, wiek 55 lat
plasawica Huntingtina (były podane jakies liczby np.764)
< 26 – zdrowy
27-35 – premutacja
36-39 – niepełna penetracja
> 40 penetracja 100%
> 50 wczesny wiek zachorowania
ile izoform(2wystepuja z 3...)
mutacja (20 par zasad i starter94)obliczyc
znaczenie rRNA w bad. nad wirusami
pytania o szczepionki genetyczne (drożdże z wbud. genem kodujacym jakis antygen i odzjadliwiona bakteria z epitopem Vibrio cholerae)
terapia genowa w chorobie spowod. mutację punktową (mukowiscydoza?)
czynniki sprzyjające rozwojowi raka piersi
dieta bogatokaloryczna
wczesna pierwsza miesiączka, bolesność, późny wiek pierwszej ciąży, późny wiek menopauzalny
zaburzenia równowagi hormonalnej (pigułki, HTZ)
otyłość
translokacja w chłoniaku Burkitta – tranlokacja c-Myc do promotora immunoglobulin IgH [t(8,14)(q24,q32)]
kiedy ma miejsce skracanie końców chromosomów – po podziałach gdy nie ma telomerazy
substrat dla sekretazy gamma – gdy działała wcześniej sekretaza alfa – fragment zewnątrzkomórkowy C83, gdy sekretaza beta – fragment zewnątrzkomórkowy C99
coś o RT-PCR
Real – Time PCR
wykorzystując techniki fluorescencyjne, pozwala na monitorowanie ilości produktu reakcji w każdym cyklu prowadzonej reakcji PCR
pozwala na oszacowanie ilości produktu na początku reakcji, co jest niemożliwe w konwencjonalnej metodzie PCR.
Oprócz starterów są fragmenty komplementarne do badanego genu na sondzie – na jednym końcu jest wygaszacz na drugim wzmacniacz. Podczas PCR wygaszacz jest odłączany – pozostaje wzmacniacz – emituje światło
RT – PCR
Synteza DNA na matrycy mRNA odbywa się przy użyciu odwrotnej transkryptazy (RT). Następnie DNA namnaża się za pomocą zwykłej reakcji PCR. Metoda ta pozwala na amplifikację wyłącznie sekwencji zawartej w dojrzałym mRNA, a więc tylko egzonów. Powstały DNA określany jest jako cDNA – komplementarny DNA.
Poszukiwanie wirusów RNA
U kogo wcześniej pojawią się objawy choroby Kennedy'ego - zależy od ilości kopii genu im więcej kopii genu tym wcześniej
Piętnowanie matczyne/piętnowanie ojcowskie
Piętnowanie matczyne IGF2
Piętnowanie ojcowskie IGF2R
IGF tylko z allelu ojcowskiego a IGF2R tylko z allelu matczynego
epigenetyczne wyciszanie-metylacja dna, sekwencja taka sama,ale chromosom ojcowski inaczej zmetylowany
cicha mutacja MDR – nie ma zmiany sekwencji aminokwasowych, zmienia się konformacja białka –
zmienia się tRNA, białko czeka na rybosomie dłużej->zmiana fałdowania już na rybosomie-różne stęż. t RNA-różny czas przenoszenia aminokwasu
klasyfikacja kom. macierzystych
totipotencjalna komórka macierzysta- komórka zdolna do przeobrażenia się w dowolne komórki organizmu, dzięki niej mogą powstać wszystkie listki zarodkowe, a także pępowina i łożysko.
pluripotencjalna komórka macierzysta- komórka multipotencjalna jest w stanie różnicować się do komórek wszystkich listków zarodkowych, nie mogą powstać dzięki różnicowaniu tej komórki pępowina i łożysko.
multipotencjalna komórka macierzysta- komórka umożliwiająca otrzymanie kilku rodzajów komórek, należących do tego samego listka zarodkowego, lub tej samej tkanki np. hematopoetyczna komórka pnia (HSC), neuropoetyczna komórka pnia (NSC).
jaki mechanizm zapewnia kom. macierzystym nieśmiertelność: telomeraza, podział asymetryczny i samoodnowa
jakie metody zastosowania kom. macierzystych należą do strategii biotechnologicznej a jakie do fizjologicznej
fizjologiczne: koncepcja ratajczaka, nisze komórek macierzystych, krew pępowinowa
biotechnologiczne: klonowanie, reprogramowanie
czym różni sie klonowanie terapeutyczne od reprodukcyjnego - reprodukcyjne: wytworzenie osobnika dorosłego, będącego kopią ge-netyczną osobnika, od którego pobrano materiał genetyczny;
terapeutyczne: polega na trwającej do dwóch tygodni hodowli zarodków w celu uzyskania komórek macierzystych, miałyby one służyć „wyhodowaniu” tkanek lub narządów potrzebnych do przeszczepów
Co to jest reprogramowanie w odniesieniu do terapii kom - prowadzi do powstania komórki pluripotencjalnej, wykorzystuje się znajomość genów komórki jajowej dzięki którym ta komórka może owdrócić zmiany epigenetyczne DNA np komórki fibroblastów. Zastąpi klonowanie terapeutyczne
które z metodoligii stosowanej w terapii kom. umożliwiają wykonanie przeszczepu autologicznego
- nisze komórek macierzystych
- reprogramowanie
- plastyczność (metody fizjologiczno – biochemiczne)
- koncepcja Ratajczaka
dlaczego terapia kom. ma większe szanse być zastosowana w leczeniu osób z chorobą Parkinsona niż z chorobą Alzheimera - zmiany w chorobie Parkinsona są dobrze zlokalizowane: istota czarna, natomiast w chorobia Alzheimera zmiany są rozsiane w mózgu
czy prawidłowe kom. GFAP-pozytywne to zawsze typowe astrocyty - mogą być dojrzałymi astrocytami lub komórkami macierzystymi astrocytów
dlaczego terapia gen. w której zastosowane są kom. macierzyste może być skuteczniejsza od terapii genowej w której wykorzystywane są kom. Dojrzałe – jest trwalsza
czy możliwe jest otrzymanie zwierząt chimerowych – tak np. Myszy produkujące ludzkie komórki jajowe, kozy z ludzkimi sercami
jak obecność nowotworowych kom. macierzystych próbuje się wykorzystać w terapii przecienowotworowej – komórki macierzyste nowotworów odpowiadają za jego odnową, dlatego próbuje się eliminować komórki macierzyste