TAKT
Słowo takt pochodzi z
łacińskiego słowa „tactus" - uderzenie. W żargonie
jeździeckim oznacza naturalną kolejność stawiania o podnoszenia
kończyn we wszystkich podstawowych chodach.
Aby osiągnąć
takt w pracy należy prawidłowo rozluźnić konia, działać
pomocami aktywizującymi spokojnie, lecz aktywnie. Dalej koniem
należy powodować od dosiadu poprzez współdziałanie z nim
elastycznie i zgodnie z jego ruchem, używając przy tym pełną
wyczucia i miękko działającą rękę.
Do najczęstszych
błędów dochodzi poprzez powłóczenie kończynami, nieregularność
stawiania kończyn, zaburzenia długości kroku. Nieregularność
spotykana jest często u koni, które były jeżdżone z przewagą
ręki nad łydką. Źle działająca łydka jeźdźca tj.
zakleszczona lub notorycznie klepiąca również zaburza takt
powodując dodatkowo, że koń staje się nieczuły i „tępy"
na jej działanie. Również odstawiona, nie pozostająca w spokojnym
kontakcie z ciałem konia wpływa na niepewność, a także
nadwrażliwość na jej działanie.
ROZLUŹNIENIE
Rozluźnienie
możemy pojmować jako odprężenie konia, dzięki któremu energia
przechodząca od zadu przechodzi przez nieusztywniony grzbiet.
Mamy
dwa rodzaje rozluźnienia występujące w pracy z koniem:
-
wewnętrzne (psychiczne) - związane z zadowoleniem konia z pracy i
brakiem apatycznego podejścia do niej;
- zewnętrzne (
fizyczne) - polegające na rozgrzaniu całego aparatu ruchu, układu
krążenia, oddechowego, które ma na celu zwiększenie wydolności
organizmu, przygotowanie go do pracy i uniknięcie kontuzji.
To
czy nasz koń osiągnął rozluźnienie możemy poznać dzięki jego
bacznej obserwacji. Do najprostszych cech do zaobserwowania należą
zadowolony wyraz pyska, parskanie, sprężynujący grzbiet, a także
swobodnie kołyszący się ogon.
Błędy wynikające ze
stosowania nieprawidłowych pomocy przez jeźdźca skutkują brakiem
rozluźnienia, co objawia się usztywnieniem grzbietu,
nieregularnością chodu, zdenerwowaniem, nie przeżuwającym
pyskiem, brakiem aktywności zadu.
Dlatego też należy dążyć
do pełnego rozluźnienia zarówno psychicznego jak i fizycznego,
które jest podstawą dalszej pracy.
KONTAKT
Kontaktem nazywamy
miękka, elastyczna łączność między ręką jeźdźca, a pyskiem
konia, która wynika z zastosowania trzypunktowego oddziaływania -
dosiadu, łydki i wodzy. Prawidłowy kontakt poza akceptacją wędziła
przez konia oznacza także jego dobre samopoczucie.
Do
najczęstszych błędów w kontakcie należą:
- rzucanie
głową,
- kładzenie się na wędzidło,
- jednostronne
usztywnienie,
- zaciskanie szczęk,
- chowanie się za
wędzidłem.
O ocenie poprawności świadczy cały obraz konia,
jego postawa i motoryka, zaś do zewnętrznych objawów jego
osiągnięcia należą m. in. zamknięcie konia w ramach, utrzymanie
linii czoło - nos przed pionem, a także samouniesienie.
IMPULS
Impuls rozumiany jest
jako przeniesienie akcji zadu na ruch całego konia. Jest on wynikiem
pracy szkoleniowej podczas, której jeździec wykorzystuje naturalny
ruch konia i dodatkowo współdziała on z uzyskaniem rozluźnienia,
zaangażowania zadu i przepuszczalności.
Impuls cechuje jedynie
kłus i galop, gdyż występuje tam faza lotu podczas, której koń
dynamicznie przesuwa swój ciężar ciała do przodu.
PROSTOWANIE
Tak jak ludzie
rodzą się prawo lub leworęczni tak i konie są bardziej elastyczne
i „krzywe" na jedną ze stron. „Koń jest wtedy
wyprostowany, gdy potrafi zgiąć się równomiernie w obie strony, a
kończyny tylne zarówno na prostych liniach jak i na łukach stale
podążają śladem przednich" - pisze Elmar
Pollmann-Schweckhorst w swojej książce "Trening konia
skokowego".
ZEBRANIE
Zebranie należy
teoretycznie do ostatniego z sześciu elementów skali szkoleniowej,
cechuje się ono ugięciem przez konia wszystkich stawów kończyn
tylnych, odciążenie przednich oraz przeniesienie tego ciężaru na
zad uzyskany dodatkowo poprzez rozwinięcie siły nośnej. Istotne
jest również by nie został utracony impuls, dynamika i delikatność
ruchu.
Prawidłowe zebranie jest harmonią między jeźdźcem a
koniem, uwidaczniającą się dla odbiorcy poprzez elegancje ruchu
jego sprężystość. Dodatkowo w zależności od stopnia zebrania
widoczna jest kadencja, a także samoniesienie we wszystkich chodach.