ZESTAW 30 PYTANIE 2

• Skomentuj aforyzm Rolanda Barthes’a: „Ten, kto mówi (w opowiadaniu), nie jest tym, kto pisze (w życiu), a ten, kto pisze, nie jest tym, kim jest”. Jacy badacze zgodziliby się z Barthes’em? Którzy by protestowali? Jak dany zwolennik i dany przeciwnik rozumieliby zacytowaną opinię?

Komentarz do aforyzmu

• Nawiązanie do koncepcji „śmierci autora” – autor osobowy w dziele jest nieobecny.

• „Śmierć autora” – symboliczna śmierć „autora” jako teoretycznej instancji ograniczającej swobodę interpretacji. Zabieg ten służy „nobilitacji” czytelnika jako głównego twórcy tekstu literackiego, Przejdzie on do historii jako ten, który nawoływał do zabijania pisarzy.

• Przemiany te mają prowadzić do zwiększenia twórczej aktywności czytelnika jako właściwego „producenta” literatury, wyzwolonego spod hermeneutycznych przymusów – zwłaszcza ideału „poprawnego” odczytywania dzieła.

• Tekst żyje swoim własnym „tekstowym” życiem.

• Tekst powołany realnie do istnienia przez żywego człowieka, sam w sobie, ze swojej dyskursywności językowej, tekstowej, zawiera pewien podmiot mówiący – różny od autora.

• Ten, kto pisze, nie jest tym, kim jest – bycie pisarzem oznacza wejście w pewien porządek dyskursu, w całość tekstowości i znakowości świata kultury, zapośredniczenie siebie przez nie, opowiadanie swojej roli – w tym sensie pisanie jest czym innym, niż tzw. Byt, który jest tutaj nieobecny – nie dosięga go dyskurs, język, tekst, które tylko mogą ze sobą grać. Za moim dyskursem zawsze stoi inny.

Jego poglądy popierali:

• Badacze poststrukturalni, dekonstrukcjoniści ( Derrida, Culler, Lacan) – mają zbliżony pogląd na tekst.

• Eliot (formalizm amerykański) – w swoim eseju podkreśla, że pisarz musi się wyzbyć własnych uczuć i emocji jako takich. Te jednak są własnością samego dzieła sztuki, a nie życia.

Przeciwnicy:

• Strukturaliści – głosili autonomię tekstu.

• Semiotycy strukturalni.

• Pozytywiści – nie negowali koncepcji autora.