NOTATKI GĘBICKA

1. Producenci filmowo telewizyjni:

   1. rodzaje i typy producentów

      RODZAJE PRODUCENTÓW

      • LEADING PRODUCER - (najbardziej zaangażowany) wiodący producent, posiada prawa autorskie do tego filmu na ogół ma najwyższy udział w zyskach, wnosi największy wkład do filmu, stoi na czele;

      • ASSOCIATE PROCUCER- towarzyszący, współproducent; (z mniejszym wkładem w produkcję);

      • CO-PRODUCER - koproducent, wnosi środki; (dzielą się zyskami i prawami);

      • DELEGATE PRODUCER- producent delegowany; (towarzystwo filmowe postanawia produkować film i deleguje od siebie producenta)

      • EXECUTIVE PRODUCER - producent wykonawczy, pełnomocnik głównego producenta, nie ma praw autorskich; (zajmuje się realizacją zlecenia producenta wiodącego [np. TP S.A. zleca TOR-owi produkcję filmu]);

      • LINE PRODUCER - odpowiednik kierownika produkcji

      TYPY PRODUCENTÓW

      • PRODUCENT INICJUJĄCY (wiodący) – to ostatnie wyszczególnienie ma znaczenie organizacyjne, ponieważ producent inicjujący film, faktycznie zarządza całym procesem jego produkcji i nie wiąże się z większościowym udziałem finansowym w produkcji filmu. Udziały finansowe z jego strony mogą być: większościowe, mniejszościowe, o procentowej wysokości równej z innymi czy któregokolwiek z pozostałych koproducentów.

      • PRODUCENT WYKONAWCZY – funkcje producenta wykonawczego może pełnić producent wiodący, stając się wtedy na raz producentem wykonawczym. W takim przypadku przeprowadza proces produkcji filmu w ramach własnego przedsiębiorstwa. Funkcje te może zlecić innemu podmiotowi, który wtedy staje się wykonawcą filmu i on przeprowadza proces produkcji filmu w ramach własnego przedsiębiorstwa. Funkcję może też pełnić jeden z współproducentów.

      • PRODUCENT NIEZALEŻNY – producent filmowy działający samodzielnie, jest poza oficjalnymi strukturami produkcji filmowej (a w szczególności kinematografii państwowej i Telewizji Polskiej) w ramach własnego przedsiębiorstwa i w warunkach produkcji niezależnej pod względem twórczym, organizacyjnym i finansowym.

      • PRODUCENT PAŃSTWOWY - reprezentuje własność państwową i działa w formie prawnej PIF. Prawo do prowadzenia produkcji filmowej mają te PIF-y, które taki rodzaj działalności mają wpisany do statutu.

2. funkcje producenta

   NAJBARDZIEJ POŻĄDANY JEST MODEL TWÓRCZY PRODUCENTA!

   • jest współautorem filmu – wie jak zorganizować pieniądze i jak nabyć prawa autorskie.

   • ustala trójkę realizatorską

   • dobiera obsadę

   • prowadzi pracę literackie, zamawia scenariusz

   • ustala budżet, gromadzi środki finansowe

   • określa zasady sprzedaży tego filmu

   • Koncepcje wstępne należą do jego zadań

   • Podpisuje umowy z dystrybutorami

   • prowadzi nadzór nad produkcją

3. ustawowa definicja producenta

   PRODUCENT FILMU – osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1 Kodeksu cywilnego, która podejmuje inicjatywę, faktycznie organizuje, prowadzi i ponosi odpowiedzialność za kreatywny, organizacyjny i finansowy proces produkcji filmu.

4. producenci w Polsce XX-lecia międzywojennego

   SYSTEM KINEMATOGRAFII PRYWATNEJ!

   • producenci nie byli wymieniani w czołówce, jedynie nazwy firm, bez nazwisk. Branża nie cieszyła się zaufaniem i popularnością (uważano, że w tym biznesie jest wielu złodziei).

   Najwybitniejsi producenci XX-lecia międzywojennego:

   • Aleksander Hertz – słynny bankowiec z tych czasów, założył jedną z pierwszych firm producenckich „Sfinks” ( 1909 – 1936); był producentem twórczym, zatrudniał reżyserów, ale sam pisał scenariusze, wykreował wiele gwiazd: Jadwigę Smosarską, Apolonię Chałupiec.

   • Mordka Towbin – urządzał sobie fikcyjne bankructwa, zmieniał firmy,
     między innymi: „Siła”; produkował filmy z udziałem aktorów żydowskiego pochodzenia.

   • Marek Libow - miał niską pozycję, ciężko było zdobyć pieniądze na film, słaby prestiż branży.

   • Maria Hirszbajm - miała niską pozycję, ciężko było jej zdobyć pieniądze na film, słaby prestiż branży.

5. producenci filmowi w kinematografii państwowej

   • Państwo przejęło kinematografię (zmonopolizowało), produkowało filmy za pośrednictwem polskich zespołów filmowych, np. KADR. Inicjatorem był mecenat państwa (urzędnicy państwowi i polityczni), decydowali, jakie to będą filmy, jaki temat a zespoły wykonywały jego pracę. Proces realizacji pozostawał kierownikowi produkcji. Brak prywatnych producentów.

   • Po 1987r. pozwalano zakładać prywatne firmy producenckie. Ktoś, aby ją założyć musiał prosić o upoważnienie szefa kinematografii. Najczęściej takie firmy zakładali menadżerowie produkcji telewizyjnej, reżyserzy i kierownicy produkcji. Po roku 1987 Firmy borykały się z problemami takimi jak system bankowy. Większość robiła reklamówki
     i pracowała dla Telewizji.

PRODUCENCI PO 1987 roku:

• 30% byli kierownicy produkcji, np. Lew Rywin, były producent TV

• 20% reżyserzy

• 15% dziennikarze

• 10% literaci

• 5% operatorzy

• 5% managerowie

1. państwowi i prywatni producenci po 1989 roku

Po 1989- kinematografia się prywatyzuje;

Pod koniec lat 90-tych zniesiono koncesjonowanie, gdyż uznano, że jest niezgodne ze standardem europejskim. Weszło nowe prawo o działalności gospodarczej. Kandydat na producenta musiał znać szereg ustaw.

Tworzy się wiele firm producenckich - co nie było trudne, musieli mieć zezwolenia, dostawało się koncesje na prowadzenie działalności producenckiej- można było ją kupić. Przede wszystkim zakładali je kierownicy produkcji (ok. 35%), reżyserzy (20%), dziennikarze, literaci, itd. Np. „M.M. Potocka”, „Pleograf” (istniejący do dziś) - Waldemar Dziki. Powstało ok. 300 firm, w tym ok. 50 aktywnych. Gospodarka mozolnie przestawiała się na tory przedsiębiorczości- ciężko było prowadzić te firmy: bardzo wysoka inflacja, mało wydajna obsługa bankowa, prawo i urzędnicy post socjalistyczni, ograniczenie funduszu państwa. Firmy mające znaczenie i najbardziej znane:

1). „Akson Studio” – Michał Kwieciński;

2). „Heritage Films” – Lew Rywin

3). “Apple Film Production” – Dariusz Jabłoński;

4). “Film Kontrakt” – Henryk Romański;

5). “ Skorpion” – Rakowski;

6). „Max Film” – Tadeusz Lampka;

7). „Visa Film international” – Dorosiewicz;

KIPA – Krajowa Izba Producentów Audiowizualnych – organizacja zrzeszająca
i reprezentująca interesy producentów państwowych i prywatnych. Wydaje magazyn „Skrypt”. Jest to wpływowa organizacja producencka – ma wpływ na ustawy (bardzo czynnie działali przy powstaniu ustawy o kinematografii).

2. Organizacja kinematografii.
   Podstawowe uregulowania prawne.

   1. Ustawa o kinematografii z 30 czerwca 2005 roku - definicje podstawowych pojęć (np. dystrybucja, koproducent, producent, produkcja, rozpowszechnianie, upowszechnianie kultury filmowej, usługi filmowe)

      • DYSTRYBUCJA FILMU - nabycie prawa do eksploatacji filmu, w tym prawa do wykonywania kopii filmu i przystosowania filmu do eksploatacji w wersji językowej innej niż ta, w której został wytworzony, oraz przekazanie tego prawa innym podmiotom w celu rozpowszechniania filmu

      • FILM NISKOBUDŻETOWY - film, którego koszt produkcji jest niższy niż dwukrotność maksymalnej kwoty dofinansowania filmu ustalonej na dany rok przez Radę Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej

      • KINO - miejsce i zespół urządzeń technicznych służących do publicznego wyświetlania filmu

      • KOPIA WZORCOWA - kopia filmu stanowiącą wzorzec przy produkcji kopii eksploatacyjnych

      • KOPRODUCENT FILMU - podmiot, który wspólnie z producentem organizuje, prowadzi i ponosi odpowiedzialność za produkcję filmu lub który współfinansuje produkcję filmu oraz nabywa współudział w autorskich prawach majątkowych

      • PRODUKCJA FILMU - zespół czynności twórczych, organizacyjnych, ekonomicznych, prawnych i technicznych, prowadzących do wytworzenia filmu w postaci kopii wzorcowej

      • ROZPOWSZECHNIANIE FILMU - publiczne udostępnianie filmu w jakikolwiek sposób, z wyłączeniem nadawania przez nadawców telewizyjnych

      • UPOWSZECHNIANIE KULTURY FILMOWEJ - działalność polegającą na organizowaniu przeglądów, festiwali, dni kultury filmowej, sympozjów
        i innej podobnej działalności kulturalnej i edukacyjnej, a także wydawanie czasopism oraz publikacji naukowych i kulturalnych, poświęconych sztuce filmowej

      • USŁUGI FILMOWE – usługi świadczone w ramach wykonywanej działalności gospodarczej przez przedsiębiorców na rzecz producentów dla celów produkcji filmowej, obejmujące w szczególności czynności dokonywane przy pomocy własnych pracowników, udostępnianie pomieszczeń i hal zdjęciowych, sprzętu filmowego bez obsługi oraz wykonywanie specjalistycznych usług transportowych.

2. zadania i organy PISF oraz źródła jego finansowania

PISF - jest to państwowa osoba prawna, wpisana do rejestru. Podlega nadzorowi ministra właściwego ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

ORGANAMI KADENCYJNYMI PISF SĄ:

• DYREKTOR

• ZASTĘPCA DYREKTORA

• RADA INSTYTUTU

DYREKTOR

Powoływany w drodze konkursu (komisja konkursowa: twórcy, producenci
i członkowie związku zawodowego kinematografii) przez ministra właściwego do spraw kultury i sztuki. Można go odwołać w przypadkach określonych w ustawie. Kadencja trwa 5 lat. Max 2 kadencje. Nie może wykonywać innej działalności związanej z kinematografią, nie może być właścicielem żadnego podmiotu prowadzącego działalnością gospodarczą z zakresu kinematografii – ani nie może być jego współwłaścicielem.

ZASTĘPCA DYREKTORA

Powoływany przez ministra na wniosek dyrektora

RADA INSTYTUTU

Posiada 11 członków. Kadencja trwa 3 lata. Nie więcej, niż 2 razy pod rząd. Przewodniczący wyłaniany przez tajne głosowanie, większością głosów (większość to minimum 6 członków). Funkcja członka instytutu jest bezpłatna. Może być odwołany przez ministra w przypadkach zapisanych w ustawie.

Skład rady:

• 3 członków zgłoszonych przez twórców filmowych

• 1 członek zgłoszony przez producentów

• 1 członek zgłoszony przez Związki Zawodowe Kinematografii

• 1 reprezentant ministra

• 5 członków zgłoszonych przez:

• prywatnych nadawców TV kablowej

• prywatnych nadawców TV cyfrowej

• dystrybutorów

• operatorów kin

Zadania i gospodarka finansowa Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, określone w rozdziale 3 art 8 ustawy o kinematografii z dnia 30 VI 2005 roku.

Są to zadania z zakresu:

• przygotowania projektów filmowych

• produkcja filmu

• dystrybucji i rozpowszechniania filmu

• promocji polskiej twórczości filmowej i upowszechniania kultury filmu,
  w tym produkcji filmowych podejmowanych przez Polonię

  Przychody PISF

Instytut może otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na realizacje zadań inwestycyjnych.

Koszty działania instytutu, pokrywane są z przychodów o których mowa
w ustępie 1, podpunktu 1, 3 i 4.

1. Dotacje podmiotowe dla instytutu z budżetu państwa. Przekazywane przez ministra ze środków ujętych w części budżetu, której jest on dysponentem.

2. Przychody z eksploatacji filmów, do których przysługują instytutowi autorskie prawa majątkowe.

3. Darowizny, spadki, zapisy.

4. Przychody z majątku instytutu.

5. Środki przyznawane przez ministra z funduszu promocji kultury, utworzonego mocą ustawy „O grach i zakładach wzajemnych”.

6. Wpływy wynikające z art 19 ust „O kinematografii”.

7. Przychody z art 27 i 45 ustawy o Polskich Instytucjach Filmowych

Podstawą gospodarki finansowej PISF' u jest roczny plan finansowy.

Projekt opracowuje dyrektor instytutu, podlega opinii rady instytutu, zatwierdzany przez ministra właściwego ds kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Następnie projekt ten jest przesyłany do ministra właściwego do spraw finansów publicznych (prace nad budżetem państwa).

Plan ten zawiera w szczególności proponowany podział środków Instytutu.

Instytut nie może wykorzystywać na zadania własne środków przeznaczonych na dofinansowanie przedsięwzięć z zakresu kinematografii.

Stosowanie do złożonego planu finansowego, dyrektor instytutu składa radzie instytutu sprawozdanie merytoryczne i finansowe z działalności instytutu, do 31 marca następnego roku kalendarzowego.

3. Struktura podsystemu produkcji filmowej.

   1. studia filmowe

   2. prywatni producenci

   3. wytwornie filmowe

   4. jednostki usługowe

4. Grupa zdjęciowa filmu:

   1. typowy skład, wewnętrzna organizacja, kierownictwo

   2. zawody filmowe; pracownicy twórczy, pomocniczo-twórczy, techniczno produkcyjni.

5. Kierownik produkcji filmu:

   1. obowiązki w kolejnych etapach realizacji filmu według „Regulaminu grupy zdjęciowej”

6. Wytwórnie filmowe jako element bazy techniczno-produkcyjnej kinematografii:

   1. rodzaje wytworni - typowe zakłady i usługi

7. Podsystem materiałowo-inscenizacyjny w kinematografii:

   1. główne ogniwa podsystemu

   2. pojęcie i rodzaje środków inscenizacyjnych

   3. formy i sposoby pozyskiwania środków inscenizacyjnych

   4. plany zaopatrzenia w rekwizyty i kostiumy

   5. elementy umowy o wynajem środka inscenizacyjnego

   6. dekoracje jako element oprawy inscenizacyjnej filmu

   7. kryteria podejmowania decyzji: obiekt naturalny czy dekoracja.

8. Tok produkcji filmu. Działania w okresie preprodukcji, produkcji i postprodukcji:

   1. Okres preprodukcji: ( w tym formy prac literackich i funkcje scenariusza)

   2. Etap prac przygotowawczych: od skierowania filmu do produkcji po przygotowanie pierwszego obiektu zdjęciowego

   3. Etap zdjęć: pojęcie i składniki bilansu okresu zdjęciowego, podstawowe działania związane i niezwiązane z realizacja zdjęć

   4. Etap montażu i udźwiękowienia: podstawowe działania związane z montażem obrazu i przygotowaniem ścieżki dźwiękowej filmu

   5. Etap prac końcowych: działania zmierzające do wykonania kopii wzorcowej, pojecie materiałów bezpieczeństwa, pojecie i rodzaje materiałów informacyjno-reklamowych

9. Planowanie produkcji filmowej:

   1. rodzaje planów

   2. szczegółowy plan filmu i jego załączniki

   3. plan produkcji filmu i plan kosztów filmu

   4. rodzaje kosztów

   5. budowa i informacje zawarte w kalendarzowym planie zdjęć

   6. inne plany operatywne

10. Problemy finansowania produkcji filmowej

    1. Najczęściej stosowane formy pomocy finansowej dla kina w państwach europejskich:

       • Publiczne źródła finansowania: zasady finansowania ze środków PISF; kryteria oceny projektów; formy udzielania dofinansowania; pojęcie
         i rodzaje programów operacyjnych

       • Pozostałe źródła finansowania: kredyt bankowy - systemy kredytowania w warunkach polskich i amerykańskich; podstawowe warunki uzyskania i spłaty kredytu

       • Koprodukcje filmowe: przyczyny popularności; ujemne strony koprodukcji; europejska konwencja o koprodukcji filmowej – problemy uznania dzieła za europejskie, polskie itp. ; pojecie usług techniczno-produkcyjnych.