Instytucja polityczne państw starożytnych.
„Instytucje międzynarodowe”
Istnieje grupa instytucji bez polskiej nazwy. Były to instytucje budowane przez kilka polis.
Dzielimy je na 3 typy
amfiktionia- wspólnota kultu wokół centrum kultu. Plajskodelficka najbardziej znana była świątynia Appolina w Delfach. Wyrocznia Delficka była na tyle silna, że w V w. p. n.e przekształcano dawne wyrocznie i wszystkie przypisywano wyroczni Delfickiej.
Mamy informacje o niej dopiero z IV w. p . n. e. Wiążą się one z walkami amfiktionów w obronie kultu. Amfiktionia ta powstała jeszcze przed polis a w jej skład wchodziły ethne. W IV w. p. n. e. każda z 12 ethne wysyłała 2 przedstawicieli. Pierwszą siedzibą były Termopile mieściła się tam świątynia Demeter. W VI w. miała mieć miejsce święta wojna. Amfiktonowie organizowali np. igrzyska pytyjskie. Amfiktionowie w trakcie wojny nie mogli sobie odcinać dopływu do miast. Wysłańcy byli wysyłani z polis danego ethnos. Amfiktionowie musieli dbać też o drogi dla pielgrzymów. Za nie wywiązanie się z obowiązku były ustalane kary. Amfiktionowie mogli wyznaczyć nagrodę za czyjąś głowę, lub wykluczyć część miast (np. tych, które uznały króla perskiego).
Zachowała się dokumentacja działalności amfiktionów z odbudowy w IV r. p. n. e. świątyni
delfickiej. Posiadamy dokładne rachunki. Nazwa miała pochodzić od imienia króla, który miał ją założyć. Poza tym słowo to oznaczało mieszkających naokoło. Amfiktionie miały strzec świętego pokoju w czasie świąt.
W V w. p . n. e. Tukidydes pisze o jeszcze o innych amfiktioniach.
2. Symmahia- wspólnota wojenna. Ukształtowała się na zasadzie układów.
Spartańska powstała w połowie VI wieku po pokonaniu miasta Tegeii (był to pierwszy układ z hegemonem). Państwa podległe musiały dostarczać hegemonowi kontyngenty wojsk na wezwanie. Przez tą symmachie to Spartanie dowodzili Grekami, bo bez nich do walki nie poszli by Peloponezyjczycy.
Symmachia powstała stopniowo i nie była wspólnotą pomocy wojskowej, z czasem rozwinęły się powiązania i hierarchie.
Symmachia ateńska- 479 r. p. n. e. (początkowo na Delos był skarbiec bo była to wyspa święta bez osadnictwa -wokół tego istniała pewna amfiktionia). Po rozpadzie sprzymierzenia ogólnohelleńskiego, dogadano się wykluczono Spartan i na czele floty zostały Ateny.
Rzeczywiście zorganizować miał ją Arystydes. Państwa jońskie miały płacić Atenom podatek na budowę floty, ale kilka państw miało flotę i zachowywało niezależność. Nad finansami czuwały tylko Ateny.
Ateny wykorzystywały związek do walki w Tracji i Macedonii. Po pierwsze chcieli z stamtąd drewno, ale roztaczali tam tez swoje wpływy. Z czasem podatek przekształcił się w haracz dla Aten - oficjalnie upada po wojnie peloponeskiej w 401 roku ( a Ateńczycy zostali symmachiami Sparty).
II Symmachia ateńska została związana przeciw Sparcie, która chciała kontrolować wszystkich greków.