anatomia ukł nerwowy

Ucho – auris

- zewnętrzne – małżowina uszna, przewód słuchowy zewnętrzny (część chrzęstna i kostna)

- środkowe – oddzielone od zewnętrznego błoną bębenkową (membrana tympani), jama bębenkowa, kosteczki słuchowe- młoteczek, kowadełko, strzemiączko, trąbka słuchowa (łączy jamę bębenkową z gardłem, wyrównuje ciśnienie), jama sutkowa, komórki sutkowe (w wyrostku sutkowatym kości skroniowej), m. strzemiączkowy, m. napinacz błony bębenkowej (usztywnia kosteczki słuchowe)

- wewnętrzne – błędnik (kostny – przedsionek, kanały półkoliste, ślimak; błoniasty – łagiewka i woreczek znajdują się w przedsionku, przewody półkoliste, przewód ślimakowy, kanały półkoliste łączą się z łagiewką, a przewód ślimakowy z woreczkiem, łagiewka+woreczek+kanały półkoliste=wysłane są nabłonkiem zmysłowym narządu przedsionkowego, przewód ślimakowy= wysłany jest nabłonkiem zmysłowym narządu słuchu (narząd Cortiego – narząd spiralny)

Ucho – narząd przedsionkowo-ślimakowy, składa się z 2 części przedsionkowej (równowagi) i ślimakowej (słuchu)

Okienko przedsionka- znajduje się w przedsionku, przylega do niego strzemiączko

Okienko ślimaka – jest zamknięte przez błonę bębenkową wtórną


Oko – oculus

Narząd wzroku: skł. się z oka i narządów dodatkowych

Narządy dodatkowe: mm. gałki ocznej (m. prosty gałki ocznej (górny, dolny, przyśrodkowy, dolny), m. skośny górny, m. skośny dolny, m. dźwigacz powieki górnej), narządy ochronne oka: powięzie oczodołu, powieki, spojowka, narząd łzowy.

Gałka oczna= oko + nerw wzrokowy

*ściana= - błona włóknista (twardówka- sclera, rogówka- cornea) – nie ma naczyń

- błona naczyniowa (naczyniówka- choroidea{ciało rzęskowe- corpus ciliare =>m. rzęskowy akomodacja oka!}tęczówka- iris (źrenica-pupilla => m.zwieracz źrenicy -ukł. przywspółczulny , m. rozwieracz źrenicy- ukł. współczulny)

- błona wewnętrzna- siatkówka (retina), plamka ślepa(tarcza n. wzrokowego nie ma pręcików i czopków, plamka żółta w niej jest dołek środkowy – same czopki( barwy)

*wew. gałki – ciecz wodnista, soczewka (lenes), ciało szkliste, komora przednia, komora tylnia


pręciki – widzenie odcieni szarości 100mln. w jednym oku

czopki – widzenie barwne 10mln


Układ nerwowy

1. ośrodkowy układ nerwowy OUN (CUN- centralny)

-rdzeń kręgowy

-mózgowie

2. obwodowy układ nerwowy

Komórka nerwowa= NEURON

a)wypustki(istota biała)- krótkie – dendryty, długa – neuryt, akson

b) ciało komórki – istota szara (mózgowie, rdzeń kręgowy)


Wypustki nerwowe tworzą drogi nerwowe:


Mózgowie (encephalon): mózg (cerebrum) , móżdżek (cebellum), pień mózgu (truncus cebri)

podział ontogenetyczny: 1. rdzeniomózgowie- rdzeń przedłużony

2. tyłomózgowie wtórne – most i móżdżek

3. śródmózgowie – konary mózgu i pokrywa śródmózgowia

4. międzymózgowie – podwzgórze i wzgórzomózgowie

5.kresomózgowie – półkule mózgu i kresomózgowie środkowe





Pień mózgu (leży na stoku) : rdzeń przedłużony, most i śród mózgowie.

Znajdują się jądra ruchowe nerwów czaszkowych i jądra czuciowe łączące mózg, móżdżek i rdzeń kręgowy, biegną drogi mózgowordzeniowe, rdzeniowomózgowe, droga piramidowa (łączy korę mózgu z rdzeniem nerwowym-> korowo-rdzeniowa) – zależna od naszej woli, pozapiramidowa, ośrodki nadrzędne w stosunku do czynności serca i oddychania.

Twór siatkowaty – utrzymywanie kory mózgu w pobudzeniu


Móżdżek:

- dwie pólkule mózgu – koordynacja ruchów, utrzymanie równowagi, leży grzbietowo od pnia mózgu

- robak pomiędzy półkulami

Międzymózgowie:

Kresomózgowie:

-składa się z 2 półkul mózgu i kresomózgowia środkowego (pole przedwzrokowe, blaszka krańcowa, spoidła kresomózgowia=> wielkie {ciało modzelowate}, przednie, sklepienia)

-półkule mózgu- 4płaty: czołowy, ciemieniowy, potyliczny, skroniowy, powierzchnia mózgu ułożona jest w zakręty, rowki to bruzdy

płat czołowy- zakręt przedśrodkowy – ośrodek ruchu

płat ciemieniowy – zakręt zaśrodkowy – ośrodek czucia

płat potyliczny – ośrodek wzroku

płat skroniowy – ośrodek słuchu

Jądra podkorowe – skupiska istoty szarej położone w obrębie istoty białej (wew.): ciało prążkowane (jądro soczewkowate [gałka blada, skorupa], jądro ogoniaste, przedmurze, ciało migdałowate)

Krew do mózgu dopływa 4 tętnicami:(kolo Willsa)

-2 tętnice szyjne wewnętrzne – prawa i lewa

-2 tętnice kręgowe prawa i lewa

Tętnica mózgu:

-środkowa- płat ciemieniowy, potyliczny (cz.), skroniowy, większa cz. czolowego

-przednia -cz. płata czołowego

-tylna – płat potyliczny

Naczynia żylne:

-żyły i zatoki (pomiędzy mózgowiem a kośćmi czaszki)

- zatoki strzałkowe (górna-od wew. czoła , dolna – przy dolnym brzegu sierpu mózgu)

-zatoki jamiste – przy siodle tureckim (kość klinowa)

-zatoki poprzeczne -poziomo od zatoki

- zatoka prosta

- zatoka esowata

Sierp mózgu – struktura stworzona z struktury twardej, oddziela lewą od prawej półkuli

Namiot móżdżku - struktura stworzona z struktury twardej, oddziela płaty potyliczne od móżdżku


Opony mózgowia:

Rdzeń kręgowy:medulla spinalis

-zaczyna się od otworu wielkiego, ma 40-45cm, kończy się na poziomie L1-L2, szerokość 1,5cm

-dwa zgrubienia- szyjne, lędźwiowe

-31segmentów:8szyjnych, 12piersiowych, 5lędźwiowych, 5krzyżowych, 1guziczny

Stożek rdzenia- zakończenie rdzenia, nić końcowa

Koński ogon – korzenie w odcinku lędźwiowym segmentu kręgosłupa nie ma rdzenia, same korzenie


Przekrój poprzez rdzeń :

-istota szara w środku- H

-istota biała na zew.

Rogi przednie-ciałka ruchowe

Rogi tylnie- ciałka czuciowe

sznur przedni, boczny, tylny


Drogi rdzeniowo-mózgowe: prowadzą impulsy od rdzenia do mózgu (móżdżku)

Drogi mózgowo-rdzeniowe: korowo-rdzeniowe(piramidowe)-w sznurze bocznymi tylnym i pozapiramidowe – w sznurze bocznym i przednim


Ośrodki oddechowe – pień

rdzeń C3-C5- ośrodki dla mięśni oddechowych

Ośrodki współczulne- piersiowy-rdzeń, szyjny

Ośrodki przywspółczulne – krzyżowy -rdzeń, pień mózgu


Układ komorowy:

-komory boczne(2)- płyn mózgowo – rdzeniowy- w półkulach mózgu

- komora trzecia – w środku – w międzymózgowiu

- wodociąg Sylwiusza – w śródmózgowiu (pomiędzy 3 a 4)

- komora czwarta – pomiędzy mostem a móżdżkiem- do przestrzeni podpajęczynówkowej


Obwodowy układ nerwowy:

wiązka aksonów tworzy nerw

-pęczki nerwowe-kilka tworzy nerw, otoczone osłonkami Schwanna , pod nią osłonka mielinowa- włókna rdzenne, bez osłonki – bezrdzenne, zwoje nerwowe-skupiska ciał komórek nerwowych na przebiegu nerwu, nerwy rdzeniowe powstały z połączenia korzenia brzusznego (przednii grzbietowego(tylni), nerw grzbietowy (gałąź brzuszna, gałąź grzbietowa)

Wszystkie gałęzie brzuszne nerwów rdzeniowych tworzą sploty oprócz gałęzi brzusznych nerwów piersiowych.

Wszystkie gałęzie grzbietowe nie tworzą splotów nerwowych.

Gałęzie brzuszne tworzą:

-splot szyjny: plexus cervicalis – gałęzi brzusznych C1-C4

-splot ramienny – plexus brachialis – gałęzi brzusznych C5-c8 i części Th1

- splot lędźwiowo-krzyżowy – plexus lumbosacralis – gałęzi brzusznych nerwów rdzeniowych L1-Co i część Th12


Splot szyjny – plexus cervicalis

*lokalizacja- bocznie i do przodu od wyrostków poprzecznych górnego odcinka kręgosłupa szyjnego

- gałęzie skórne – nerwy czuciowe- wychodzą w okolicy tkanki podskórnej, spod m. mostkowo-obojczykowo- sutkowatego przy tylnym brzegu w połowie długości=>punkt nerwowy Erba

*nerw potyliczny mniejszy

*nerw uszny wielki

* nerw poprzeczny szyi

* nerwy nadobojczykowe

-gałęzie mięśniowe:

1.gałęzie krótkie – głębokie mm. Szyi

2.gałęzie długie:

*do m. mostkowo-obojczykowo-sutkowatego

*do m. czworobocznego

*pętla szyjna – mm. podgnykowe

*n. przeponowy-nervus phremicus – z m. pochyłego przedniego wchodzi do śródpiersia potem do przodu od korzeni płuc i dochodzi do przepony => zaopatruje przeponę ruchowo biegną włókna czuciowe=> opłucna przeponowa, opłucna śródpiersiowa, opłucna oksycyjna, szczyt płuca, osierdzie, otrzewną przeponę, otrzewną pokrywająca wątrobę, pęcherzyk żółciowy, otrzewną przylegającą do trzustki PRZY PORAŻENIU:przepona nie może się napinać, ruchy paradoksalne przepony(przepona sie unosi jeszcze wyżej przy wdechu po stronie porażonej)

Splot ramienny – plexus brachialis

1. część nadobojczykowa

2.część podobojczykowa:

-nerwy krótkie:cz. nadobojczykowa:

*n.grzbietowy łopatki-dźwigacz łopatki, równoległoboczny, PRZY PORAŻENIU:odstający dolny kąt łopatki do tyłu

*n.piersiowy długi-zębaty przedni, PORAŻENIE: odstawanie łopatki brzeg przyśrodkowy

*n.podobojczykowy – m. podobojczykowy

*n. nadłopatkowy- m.nadgrzebieniowy, podgrzebieniowy, PRZY PORAŻENIU: osłabienie ruchu na zewnątrz

cz. podobojczykowa

*n.piersiowe-przyśrodkowy:piersiowy większy i mniejszy-osłabienie przywodzenia i boczny

*nn.podłopakowe (górny i dolny)- m. podłopatkowy i obły większy – PORAŻENIE: osłabienie ruchu obrotowego do wew.

*n.piersiowo-grzbietowy – m. najszerszy grzbietu, PORAŻENIE: osłabienie przywodzenia, nawracania, prostowania

*n.pachowy -obły mniejszy, naramienny, czuciowo tylna cz. ramienia i barku, PORAŻENIE: osłabione odwodzenie

-nerwy długie:

*n.mięśniowo-skórny: gr.przednia mm. ramienia,boczna gr. przedramienia i boczna cz. kłębu kciuka, PORAŻEIE: osłabienie zginania w stawie łokciowym

*n.pośrodkowy-większość z przedniej grupy przedramienia(nawrotny obły, zginacz promieniowy nadgarstka, dłoniowy długi, zginacz promieniowy palców, mm.kłębu kciuka, 2-3 mm.glistowate, unerwiaj czuciowo skórę 2/3 pow. dł. Ręki od strony kciuka, pow. grzbietową palców paliczków dalszych, PORAŻENIE: osłabienie nawracanie przedramienia, zginanie ręki, osłabione zginanie palców

*n.łokciowy-zginacz łokciowy nadgarstka, zginacz gł.palców, mm. kłębika mm. międzykostne, glistowate 3-4, kłębu kciuka,czuciowo: przyśrodkową cz. ręki (dłoniowo i grzbietowo), PORAŻENIE: osłabione ruchy zginania stawu łokciowego, nadgarstka międzykostne-zginają, ruchy koliste

*n.skórny przyśrodkowy ramienia: czuciowo:dół pachowy i przyśrodkowo staw ramienny

*n.skórny przyśrodkowy przedramienia- czuciowo: przednią i przyśrodkową część przedramienia

*n. promieniowy: tylna gr. ramienia, gr. boczna przedramienia, tylna; skóra na tylnej powierzchni ramienia, przedramienia, ręki, PORAŻENIE : osłabia prostowanie stawu łokciowego, odwracanie .............................=>ręka opadająca


Splot lędźwiowo-krzyżowy -_plexus lumrosacralis

#lokalizacja- L1-k.guziczna, do przodu od wyrostków żebrowych kręgów lędźwiowych do przodu od części bocznych k.krzyżowej, n.widełkowy – gałąź brzuszna nerwu L4


Splot lędźwiowy – plexus lumbalis

L1-L4 (pół)i pół th12

- nerwy krótkie-

*mm. międzypoprzeczne boczne

*m. czworoboczny lędźwi

*m. lędźwiowy większy

*m. lędźwiowy mniejszy

-nerwy długie:

* n.biodrowo-podbrzuszny- ruchowo:dolne części mm.brzucha, poprzecznego, skośnego zew., skośnego wew. , czuciowo: otrzewna ścięgna i skóra dolnej cz. brzucha i okolicy biodrowej

*n. biodrowo-pachwinowy:ruchowo:dolne części mm.brzucha, poprzecznego, skośnego zew., skośnego wew. , czuciowo: otrzewna ścięgna i skóra okolicy wzgórka łonowego, przednia pow. moszny albo warg sromowych większych, przyśrodkowa część bruzdy pachwinowej i okolica podpachwinowa

*n.płciowo-udowy:ruchowo: m.dźwigacz jądra i błona kurczliwa moszny, skośny wew. i poprzeczny brzucha, czuciowo: skórę wzgórka łonowego , mosznę, wargi sromowe większe i przysrodkową cz. uda

*n.skośny boczny uda – czuciowo:boczna powierzchnia uda

*nerw udowy:ruchowo: lędźwiowy większy, biodrowy, krawiecki, czworogłowy uda; czuciowo przednia i przyśrodkowa pow. uda, podudzia, przyśrodkowy brzeg stopy, PORAŻENIE:osłabione zgięcie stawu biodrowego, prostowanie stawu kolanowego, osłabienie czucia

*n.zasłonowy-głównie przyśrodkowa część otworu zasłonowego, ruchowo:m.zasłaniacz zew. , przyśrodkowa gr.uda, skóra dolna 1/3cz. pow. przyśrodkowej uda, PORAŻENIE: znaczne osłabienie przywodzenia uda

Splot krzyżowy – plexus sacralis

L5, wszystkie gałęzie S i guziczne

-gałęzie krótkie- gałąź do n. gruszkowatego, zasłaniacz wew, bliźniaczy górny i dolny, czworoboczy uda

-gałęzie długie:

*n.pośladkowy górny:ruchowy wychodzi przez otwór kulszowy większy nad m.gruszkowatym, pośladkowy średni i mały, napinacz powięzi szerokiej, PORAŻENIE: osłabienie w stawie biodrowym odwiedzenia, opadanie miednicy na stronę zdrową (jeżeli stoimy na nodze porażonej)- objaw Tentelburga

*n.pośladkowy dolny – m. pośladkowy wielki, PORAŻENIE: osłabienie prostowania stawu biodrowego

*n.skórny tylny uda: czuciowy skóra krocza, pośladka i tylnej pow. uda i dół podkolanowy

*n.kulszowy – nervus ischiadicus, największy nerw człowieka, wychodzi przez otwór kulszowy większy pod m. gruszkowatym, 2gałęzie nerwu końcowe – piszczelowy i strzałkowy wspólny pień n. kulszowego – unerwia mm.tylne uda, czuciowo: staw kolanowy i tylnią cz. stawu biodrowego,PORAŻENIE: znacznie upośledza zginanie stawu kolanowego, osłabia prostowanie i obrót na zew. stawu biodrowego, całkowite zniesienie ruchu w stopie

1)n.piszczelowy-zginacze tylne podudzia, mm.podeszwowe stopy, skórna – tylnoprzyśrodkowa pow. łydki, pięta, podeszwa i brzeg boczny stopy do palca małego, PORAŻENIE: niemożliwe zginanie podeszwowe stopy, zginanie palców stopy, odwodzenie i przywodzenie palców

2)n. strzałkowy wspólny:mm.gr.bocznej, przedniej podudzia,mm.grzbietu stopy, czuciowo: przednioboczna pow. podudzia, skóra grzbietu stopy palców, PORAŻENIE:najczęściej- nie możliwe prostowanie stopy i palców, nie ma ruchów nawracania stopy (chód ptasi, koguci – powłóczenie palcami)- stopa końsko-szpotawa-maksymalne zgięcie podeszwowe, przywiedzenie i odwrócenie, stopa piętowa=>przy porażeniu n.piszczelowego

*n.sromowy – zawiera włókna współczulnej przywspółczulne, wychodzi z jamy miednicznej mniejszej przez otwór kulszowy większy i wraca do miednicy mniejszej, mm.krocza, mm.narządów płciowych zew. Czuciowo unerwia: skórę krocza, narządu płciowe zew. USZKODZENIE:nie trzymanie kału(m.zew, zwieracz odbytu), uszkodzenie czynności płciowych

*n.guziczny-skórę okolicy guzicznej i m.guziczny, dźwigacz odbytu, USZKODZENIE:utrudnione oddawanie stolca, ból okolicy guzicznej


Nerwy brzuszne z odcinka piersiowego n.rdzeniowych – nie tworzą splotów nerwowych – biegną samodzielnie jako nn. Międzyżebrowe (11)powstają z gałęzi brzusznych n. rdzeniowych od th1-th11 gałąź ostatnia n . rdzeniowego piersiowego th12 jest już nerwem podżebrowym, najważniejszym nerwem jest nerw międzyżebrowy I i nerw podżebrowy.

Nerwy międzyżebrowe Th1-Th6 – przebiegaja w przestrzeniach międzyżebrowych (pod żebrami). Od th7 do th12 najpierw w przestrzeniach międzyżebrowych (bruzdach) wchodzą krzyżują powierzchnię wew. żebra i wnikają pomiędzy skośny zew. brzucha a poprzeczny brzucha aż do prostego brzucha. UNERWIAJĄ: mm.głębokie klatki piersiowej i wielkie mm.grzbietu, zębaty tylny górny, zębaty tylny dolny, mm.przedniej i bocznej ściany brzucha, skóra-przednia i boczna część tułowia-przez nerwy międzyżebrowe, część opłucnej żebrowej, przeponowej, otrzewna na bocznej i przedniej ścianie brzucha, otrzewna pokrywająca dolną powierzchnie przepony, okostna i stawy żeber.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:

więcej podobnych podstron