ORTOTYKA I PROTETYKA

I SPRZĘT ORTOPEDYCZNY

1. Kończ. Górna

• łuska na dłoń i przedramię

• stabilizator nadgarstka

• wysięgniki i …

2. Kończ. Dolna

• łuska lub longeta na stopę i podudzie

• łuska lub longeta na stopę, podudzie i udo

• elastyczna opaska na staw kolanowy z bocznymi usztywnieniami

• tutor kolanowy krótki ( kawałek gipsu stab. na stałe kończynę)

• podciąg gumowy na opadającą stopę

3. Wyposażenie dodatkowe

• wózek inwalidzki

• elektr. wózek inwalidzki

• pionizator jezdny

• pionizator z tworzywa plastycznego

• łóżko ortopedyczne

• łóżko ortopedyczne łamane z możliwością biernej pionizacji

• podnośnik hidrauliczny lub mechaniczny do wanny

• winda na schody

Inne pomoce:

• fotel sedesowy

• blat do wózka

• wkładka przeciwodleżynowa do wózka

• materac przeciwodleżynowy

• wysoki stołek barowy z podparciem pod plecy

• krzesło do wanny

• mata przeciwodleżynowa do wanny

• kliny, wałki, poduszki do stabilizowania pozycji siedzącej i leżącej

II MÓZGOWE PORAŻENIE DZIECIĘCE

Niepostępujące zaburzenie czynności będącego w rozwoju ośrodkowego układu nerwowego, zwłaszcza ośrodkowego neuronu ruchowego powstającego w czasie ciąży, porodu.

1. Przyczyny:

• niedotlenienie w …..... okołoporodowym

• krwiaki, wrodzone schorzenia, zapalenie mózgu, zatrucia, żółtaczka mechaniczna, fizjoterapia (lampa o świetle niebieskim)

• wcześniactwo

2. Objawy:

• zaburzenia napięcia mięśni

• dyskoordynacja ruchowa

• zaburzenia rozwoju psychoruchowego

• ograniczenia ruchliwości

• zaburzenia mowy, jedzenia, słuchu, wzroku

• zaburzenia czucia głębokiego i powierzchniowego

• możliwość pojawienia się padaczki

• niedorozwój umysłowy

Objawy współtowarzyszące:

• napady padaczkowe 35%

• zaburzenia słuchu 25%

• zaburzenia mowy 50%

• zaburzenia widzenia 50% (pierwotne, wtórne)

• niedorozwój umysłowy 75%

• pseudodebilizm (rzekomy niedorozwój)

• zaburzenia zachowania 50%

3. Praca z MPD

• normowanie napięcia mięśniowego

• hamowanie zrostów patologicznych i spastyki

• likwidacja powstałych przykurczów i zniekształceń

• ćw. zwiększające zakresy ruchów w stawach

• praca w linii środkowej ciała

• integracja sensomotoryczna

• stymulacja czuciowa

• pionizacja

• nauka chodzenia

• ćw. ogólnorozwojowe, równoważne, koordynacyjne

• gry i zabawy integracyjne

• ćw. z zakresu higieny osobistej

• samokontrola i samoocena

III WADY RDZENIA

PRZEPUKLINA OKOŁORDZENIOWA:

• osłabienie mięśni

• zniesienie czucia i zaburzeń odżywiania

• zaburzenia czynności ukł. moczowego i przewodu pokarmowego

ODLEŻYNY

Podział:

stadium 1 – zaczerwienienie skóry

stadium 2 – uszkodzenie skóry z odkrytą tkanką skórną

stadium 3 – dotknięte są wszystkie tkanki warstwy części miękkiej

stadium 4 - …....

Ucisk przez dłuższy czas (ponad 2h) prowadzi do niedotlenienia, uszkodzenia tkanek włącznie z martwicą dotkniętego obszaru skóry

Ucisk zewnętrzny - nie wyścielone szyny unieruch. albo fałdy prześcieradła; kości leżące bezpośrednio pod skórą

Czynniki:

• miażdżyca

• cukrzyca

• udary mózgowe

Profilaktyka: co 2h przekładać z pozycji na pozycję. Przydatne materace, poduszki. Dieta wysokobiałkowa!

Leczenie: AQUA-GEL żele przyklejone na kilka tygodni na odleżynę.

IV URAZY I KONTUZJE

1. Urazy stawu kolanowego.

Stabilizatory stawu kolanowego zmniejszają tylko o 8% obciążenie stawu i nieco tylko zmniejszają prawdopodobieństwo kontuzji.

Dynanometr – sprawdza siłę stawu kolanowego (czy m. czworogłowy jest sprawny)

Objawy:

• „chrupnięcie kolana”

• krwiak (narasta szybko, bardzo poważny uraz)

• „przeskoczenie w kolanie”

• można stanąć, nie można zrobić ruchu

Objawy uszkodzenia łąkotek:

• bloki w kolanie

• uciskanie w kolanie

• woda w kolanie

Zwichnięcie kolana – bardzo niebezpieczne

2. Kontuzje w treningu fitness

Naderwania, nakładające się urazy mogą powodować trwałe zmiany w tkankach, co jest trudne w wyleczeniu.

Przyczyny:

• nadciągnięcie ścięgien

• naderwanie włókien mięśniowych

• uszkodzenie więzadeł i torebek stawowych

Kontuzje:

• zapalenie stawu barkowego

• zapalenie ścięgien Achillesa

• skręcenie stawu skokowego

• skręcenie stawu kolanowego

• nadciągniecie tylnej ściany uda

• przeciążenie kręgosłupa

Po jakichkolwiek urazach odpoczynek nie krócej niż 45min.

Czynniki wpływające na urazy:

• brak rozgrzewki przed treningiem

• niedostateczne obciążenia stosowane w ćw.

• nieprawidłowy dobór ćw.

• wady postawy

• nie dostosowane obuwie do podłoża

Podczas aktywnego wypoczynku bardzo istotna profilaktyka (zakładamy kask, ochraniacze na kolana, łokcie, nadgarstki)

„Łokieć tenisisty” - zapalenie bocznego nadkłykcia kości ramiennej.

3. Urazy rdzenia kręgowego.

Naruszenie ciągłości nerwów rdzenia kręgowego. Im wyższy jest poziom uszkodzenia rdzenia kręgowego tym większy wpływ na sprawność ruchową.

Odbarczenie – wyjęcie odłamków kostnych.

Podział złamań:

• kompensacyjne

• porażenie: częściowe, niedowłady, porażenia z częściowym czuciem

*Nauka krokiem kangurowym – stabilizator letor na stawy kolanowe (przesuwam kule do przodu a później przesuwam ciało do przodu)

*Krok naprzemienny

V ENDOPROTEZOPLASTYKA

Wymiana chorego stawu na sztuczny

Gonatroza – gonarthrosis - zwyrodnienie stawu kolanowego

Endoprotezy dzielimy na klejowe i bezklejowe.

Ćw. zaczynają się w 2h pooperacyjnej; do 6 miesięcy chodzi o kulach

• zakaz rotacji wew. na staw biodrowy

• przewodzenia poza linię ciała

• zginanie w ograniczonym zakresie

• schylanie do zawiązywania butów

VI AMPUTACJE KOŃCZYN

Zaplanowana operacja a nie wypadek.

Ćw. wzmiacniające, zapobiegające przykurczom

Przyczyny:

• choroby naczyniowe

• cukrzyca

• nowotwory

• wypadki drogowe

• zniekształcenia wrodzone

Poziomy amputacji:

• stopy

• przez goleń

• wyłuszczenie w stawie kolanowym

• udo

• wyłuszczenie w stawie biodrowym

Osoba, która ma amputację przez stopę zużywa jakieś 10% więcej energii, po amputacji goleni ok. 30%, wyłuszczenie w kolanie ponad 50%, amputacja uda 70%, a wyłuszczenie w biodrze ponad 100%.

Kształtowanie kikuta

• dobre bandażowanie bandażem elastycznym wpływa na kształtowanie kikuta. Nie może być za mocne, musi być dobre ukrwienie

• „hartowanie kikuta” - oszukać mózg

• oklepywanie – bardzo delikatne; drenaż

• odczucia fantomiczne – myśli że ta noga jest

Niedobrze jak pojawiają się bóle fantomowe.

Przed nauką chodu zadawać ćw. izometryczne.

Zakres ruchu w stawie.

Nie wolno:

• leżeć z kikutem poza łóżkiem

• poduszka pod biodro i kolanowego

• „noga na nogę”

• poduszka pod krzyż

• leżenie ze zgiętym kikutem

• leżenie z kikutem odwiedzonym

• układać poduszkę między nogami

Nauka chodu

• wykonanie kroku

• stabilizacja kolana

• przeniesienie ciężaru ciała

• obstawienie nogi do nasępnego kroku

• poręcze, kule, balkoniki z asekuracją

• kule bez asekuracji, schody

Cele terapeutyczne

• profilaktyka deformacji

• wspomaganie chodu i codziennej aktywności

• efekt przeciwbólowy

• pobudzanie wzrostu kości

VII ORTEZY – zewn. konstrukcja techniczna obejmująca automatycznie odcinki ciała, która oddziałuje na funkcję lub budowę narządu ruchu.

Autonomiczne grupy:

• ortezy kończyny górnej

• ortezy kończyny dolnej

• ortezy kręgosłupa

Pomoce lokomocyjne – wspomagają chód: laski, trójnogi i czwórnogi - podstawowe pomoce.

Kąt dopasowania laski to 30% zgięcia łokcia;

kule łokciowe – rączka na wysokości krętarza większego;

kule pachowe, balkoniki, stoły do pionizacji,

wózki inwalidzkie – większe obniżenie do tylu dla ludzi z większym uszkodzeniem kręgosłupa.

Zaopatrzenie kręgosłupa

• gorset

VIII Protezy: gałki oczne, zęby, aparaty słuchu.

Dzielimy na: kosmetyczne, czynnościowe

Sprzęt pomocniczy: pończochy, opaski uciskowe

Orteza – Perteza – umożliwia rozstawienie nóg szeroko

Hipprotektor – bielizna dla osób które miały złamane biodro.

Łóżko do kąpieli, stół higieniczny, pasy do stomii (wyprowadzanie pokarmu przez brzuch)

NA ZALICZENIE! TEST

• SM

• zaopatrzenie ortopedyczne

• co to jest endoproteza

• przyczyna amputacji

• poziomy amputacji

• zaopatrzenie przeciwodleżynowe

• najczęstsze kontuzje – staw kolanowy

• orteza, proteza

• rodzaje sprzętu pomocniczego

• rodzaje wózkóW

• czym charakteryzuje się wózek AKTIW