Notatka z tekstu:
Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach
Przepisy ogólne
Obowiązki dyrektora:
Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w placówce oraz warunków uczestnictwa w zajęciach przeprowadzanych w placówce poza obiektami należącymi do tych jednostek.
Kontrolowanie warunków korzystania z obiektów należących do szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, oraz określenie kierunków ich poprawy (co najmniej raz w roku).
Ogrodzenie terenu placówki.
Uwzględnienie w planie zajęć dydaktyczno-wychowawczym potrzeby równomiernego obciążenia zajęciami w poszczególnych dniach tygodnia, różnicowania zajęć w każdym dniu.
Przestrzeganie (w pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczycieli) zasady niełączenia w kilkugodzinne bloki zajęć tego samego przedmiotu.
Umieszczenie planu ewakuacji placówki w widocznym i dostępnym miejscu.
Oznaczenie dróg ewakuacyjnych wyraźnie i trwale.
Prace remontowe, naprawcze i instalacyjne w pomieszczeniach szkoły lub placówki przeprowadzane są pod nieobecność w tych pomieszczeniach dzieci.
Na terenie szkoły i placówki dyrekcja zapewnia:
właściwe oświetlenie,
równą nawierzchnię dróg, przejść i boisk,
instalację do odprowadzania ścieków i wody deszczowej.
Zasady bhp budynku – szkoły, placówki:
Wszelkie otwory kanalizacyjne, studzienki i zagłębienia na terenie szkoły powinny być trwale zabezpieczone i zakryte odpowiednimi pokrywami.
Szlaki komunikacyjne wychodzące poza teren szkoły powinny być zabezpieczone w sposób uniemożliwiający bezpośrednie wyjście uczniów na jezdnie.
W porze zimowej wszelkie szlaki terenu placówki powinny być odśnieżone i posypane piaskiem.
Urządzenia higieniczno-sanitarne placówki są utrzymywane w czystości i w stanie sprawności technicznej.
W pomieszczeniach szkoły zapewnia się właściwe oświetlenie, wentylację i ogrzewanie.
Sprzęty, z których korzystają osoby pozostające pod opieką szkoły lub placówki, muszą być dostosowane do wymagań ergonomii.
Wyposażenie szkoły i placówki powinno posiadać odpowiednie atesty lub certyfikaty.
Kuchnie i jadalnie należy utrzymywać w czystości. Należy dbać o właściwy stan techniczny wyposażenia kuchni.
Gorące posiłki należy spożywać tylko i wyłącznie w jadalniach lub innych pomieszczeniach do tego przeznaczonych.
W razie braku wody placówka i szkoła powinna zaopatrzyć się w inne źródło wody zdatnej do picia.
Pomieszczenia, w których odbywają się zajęcia należy wietrzyć w czasie każdej przerwy, lub w czasie zajęć – gdy sytuacja tego wymaga.
Nie wolno prowadzić zajęć bez nadzoru upoważnionej do tego osoby.
Przerwy szkolne muszą być kontrolowane przez dyżurujących nauczycieli.
Dopuszczalne są przerwy uczniów odbywające się na świeżym powietrzu.
Należy odpowiednio oznakować i zabezpieczyć miejsca pracy oraz pomieszczenia, do których jest wzbroniony dostęp osobom nieuprawnionym.
Schody powinny być wyposażone w balustrady z poręczami zabezpieczającymi przez ewentualnym zsuwaniem się po nich. Nawierzchnia schodów nie może być śliska.
Otwartą przestrzeń pomiędzy biegami schodów należy zabezpieczyć siatką.
Minimalna temperatura dopuszczalna w pomieszczeniach, w których odbywają się zajęcia to 18 st. Jeżeli nie jest możliwe zapewnienie temperatury dyrektor ma obowiązek zawiesić zajęcia na czas oznaczony i powiadomić o tym organ prowadzący. Dyrektor za zgodą organu prowadzącego zawiesza zajęcia na czas oznaczony w przypadku, gdy:
temperatura zewnętrzna mierzona o godzinie 21.00 w dwóch kolejnych dniach poprzedzających zawieszenie zajęć wynosi – 15 st. C lub jest niższa.
wystąpiły na danym terenie zdarzenia, które mogą zagrozić zdrowiu uczniów.
Organ prowadzący placówkę zawiesza zajęcia na czas oznaczony w przypadku, gdy na terenie placówki występuje zagrożenie bezpieczeństwa uczniów związane z utrudnieniem w:
dotarciu ucznia do placówki,
powrotem ucznia z placówki,
organizacji zajęć w placówce.
Niedopuszczalne jest rozpoczęcie zajęć jeżeli pomieszczenie, w którym mają być prowadzone zajęcia lub stan wyposażenia stwarzają zagrożenie dla bezpieczeństwa. Jeżeli zagrożenie powstaje lub ujawnia się w czasie zajęć – zajęcia należy niezwłocznie przerwać i wyprowadzić z zagrożonego miejsca osoby przebywające w placówce.
Każde pomieszczenie szkoły, placówki tzn.: pokój nauczycielski, laboratoria, pracownie, warsztaty szkolne, pokój nauczyciela wychowania fizycznego, kierownika internatu oraz kuchnie – musi być wyposażone w apteczkę z niezbędnymi środkami do udzielania pierwszej pomocy i instrukcją o zasadach udzielania tej pomocy.
Każdy pracownik powinien być przeszkolony z zakresu udzielania pierwszej pomocy.
Warsztaty, laboratoria, pracownie oraz stanowiska praktycznej nauki zawodu
Maszyny i urządzenia techniczne należy utrzymać w stanie zapewniającym pełną sprawność działania oraz bezpieczeństwo pracy i nauki.
Urządzenia techniczne muszą być wyposażone w zabezpieczenia chroniące przed urazami, działaniem substancji szkodliwych dla zdrowia, porażeniem prądem elektrycznym, szkodliwymi wstrząsami, nadmiernym hałasem, działaniem wibracji lub promieniowaniem.
Niesprawne urządzenia trzeba oznaczyć i zabezpieczyć przed ich uruchomieniem.
Stanowiska pracy powinny być dostosowane do warunków antropometrycznych uczniów. Jeżeli ze stanowisk korzystają osoby niepełnosprawne to muszą być one dostosowane do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.
Przy każdej maszynie lub innych urządzeniach wywiesza się w widocznym miejscu instrukcję bezpiecznej obsługi.
W warsztatach, laboratoriach, pracowniach wywiesza się regulamin określający zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy zaznajomić uczniów z zasadami i metodami pracy oraz regulaminem.
Rozpoczęcie zajęć następuje po uprzednim sprawdzeniu wszelkich maszyn i urządzeń technicznych.
Uczniowie w warsztatach, laboratoriach, pracowniach szkolnych powinni być wyposażeni w niezbędne środki ochrony – odzież i obuwie robocze.
Substancje i preparaty chemiczne umieszcza się w odpowiednich pojemnikach opatrzonych napisami (nazwa substancji i informacja o ich niebezpieczeństwie i szkodliwości dla zdrowia). Substancje przechowuje się w zamkniętych pomieszczeniach.
Dyrekcja udostępnia nauczycielom karty charakterystyk niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych zgromadzonych w szkole. Nauczyciel ma obowiązek zapoznać uczniów z kartami charakterystyk niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych, jeżeli takie substancje są używane podczas zajęć.
Wychowanie fizyczne, sport i turystyka.
W czasie zawodów sportowych organizowanych przez szkołę lub placówkę uczniowie nie mogą pozostawać bez opieki osób do tego upoważnionych.
Stopień trudności i intensywności ćwiczeń musi być dostosowany się do aktualnej sprawności fizycznej i wydolności ćwiczących.
Uczestnik zajęć, który zgłasza dolegliwości zdrowotne podczas zajęć jest zwolniony w danym dniu z wykonywania planowanych ćwiczeń, informując o tym jego rodziców.
Ćwiczenia należy prowadzić z zastosowaniem metod i urządzeń zapewniających pełne bezpieczeństwo osób ćwiczących.
Bramki i kosze do gry oraz inne urządzenia mocuje się na stałe.
Przed każdymi zajęciami należy sprawdzić stan urządzeń i sprzętu sportowego.
W salach i na boiskach oraz w miejscach wyznaczonych do uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i zabaw muszą być umieszczone tablice informacyjne określające zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń i sprzętu sportowego.
Prowadzący zajęcia ma obowiązek zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznego wykonywania ćwiczeń oraz uczestniczenia w grach i zabawach.
Przy organizacji zajęć, imprez i wycieczek poza terenem szkoły lub placówki liczbę opiekunów oraz sposób zorganizowania opieki ustala się, uwzględniając wiek, stopień rozwoju psychofizycznego, stan zdrowia i ewentualną niepełnosprawność osób powierzonych opiece szkoły lub placówki, a także specyfikę zajęć, imprez i wycieczek oraz warunki, w jakich będą się one odbywać.
Opiekun wycieczki musi sprawdzić stan liczbowy jej uczestników przed wyruszeniem z każdego miejsca pobytu, w czasie zwiedzania, przejazdu oraz po przybyciu do punktu docelowego.
Niedopuszczalne jest realizowanie wycieczek w czasie burzy, śnieżycy czy gołoledzi.
Jeżeli specyfika wycieczki tego wymaga – każdy uczeń powinien znać zasady bezpiecznego przebywania nad wodą.
Osoby pozostające pod opieką szkoły lub placówki mogą pływać oraz kąpać się tylko w obrębie kąpielisk i pływalni w rozumieniu przepisów określających warunki bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne.
Nauka pływania może odbywać się tylko w miejscach specjalnie do tego celu wyznaczonych i przystosowanych.
Uczącym się pływać i kąpiącym się należy zapewnić stały nadzór ratownika lub ratowników i ustawiczny nadzór opiekuna lub opiekunów ze strony szkoły lub placówki.
Kajaki i łodzie, z których korzystają uczestnicy wycieczek, wyposaża się w sprzęt ratunkowy.
Ze sprzętu pływającego korzystają jedynie osoby przeszkolone w zakresie jego obsługi oraz posługiwania się wyposażeniem ratunkowym.
Niedopuszczalne jest używanie łodzi i kajaków podczas silnych wiatrów.
Niedopuszczalne jest urządzanie ślizgawek i lodowisk na rzekach, stawach, jeziorach i innych zbiornikach wodnych.
Przed przystąpieniem do strzelania z broni sportowej uczniów zaznajamia się z zasadami korzystania ze strzelnicy i bezpiecznego obchodzenia się z bronią.
Niedopuszczalne jest wydawanie uczniom sprzętu, którego użycie może stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia, (w tym – dysku, kuli, mota, oszczepu, łuku, szpady, broni strzeleckiej) jeżeli szkoła nie jest w stanie zapewnić warunków bezpiecznego korzystania z tego sprzętu.
Wypadki osób pozostających pod opieką szkoły i placówki
Pracownik szkoły lub placówki, który dostał wiadomość o wypadku, niezwłocznie musi zapewnić poszkodowanemu opiekę, w szczególności sprowadzając fachową pomoc medyczną, a w miarę możliwości udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy.
O każdym wypadku należy niezwłocznie zawiadomić:
rodziców, opiekunów poszkodowanego,
pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy,
społecznego inspektora pracy,
organ prowadzący szkołę lub placówkę,
radę rodziców.
W sytuacji wypadku śmiertelnego, ciężkiego, zbiorowego muszą być zawiadomieni dodatkowo: prokuratura, kurator oświaty. Natomiast w sytuacji wypadku do którego doszło w wyniku zatrucia, zawiadomiony musi być inspektor sanitarny. Zawiadomień dokonuje dyrektor bądź upoważniona przez niego osoba.
Członków zespołu powypadkowego powołuje dyrektor.
Zespół ma obowiązek przeprowadzenia postępowania powypadkowego i sporządzenie dokumentacji, w tym protokołu powypadkowego.
W skład zespołu wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy. Przewodniczącym zespołu jest pracownik służby bhp, a jeżeli nie ma go w składzie zespołu - społeczny inspektor pracy. Jeżeli w zespole nie uczestniczy ani pracownik służby bhp ani społeczny inspektor pracy, przewodniczącego zespołu spośród pracowników szkoły lub placówki wyznacza dyrektor.
Przewodniczący zespołu poucza poszkodowanego lub reprezentujące go osoby o przysługujących im prawach w toku postępowania powypadkowego.
Z treścią protokołu powypadkowego i innymi materiałami postępowania powypadkowego należy zaznajomić:
poszkodowanego pełnoletniego,
rodziców (opiekunów) poszkodowanego małoletniego.
Protokół powypadkowy doręcza się osobom uprawnionym do zaznajomienia się z materiałami postępowania powypadkowego. Jeden egzemplarz protokołu powypadkowego pozostaje w szkole lub placówce. Organowi prowadzącemu i kuratorowi oświaty protokół powypadkowy doręcza się na ich wniosek. Protokół powypadkowy podpisują członkowie zespołu oraz dyrektor.
Jeżeli poszkodowany pełnoletni zmarł lub nie pozwala mu na to stan zdrowia z materiałami postępowania powypadkowego zaznajamia się jego rodziców.
Zastrzeżenia co do ustaleń protokołu składa się w ciągu 7 dni od doręczenia (ustnie lub pisemnie). Wówczas są one rozpatrywane przez organ prowadzący. Zastrzeżenia mogą dotyczyć:
- niewykorzystania wszystkich środków dowodowych niezbędnych do ustalenia stanu faktycznego,
- sprzeczności istotnych ustaleń z zebranym materiałem dowodowym.
Po rozpatrzeniu protokołu organ prowadzący może:
- zlecić wyjaśnienie ustaleń i przeprowadzenie czynności dowodowych,
- powołać nowy zespół w celu ponownego przeprowadzenia postępowania powypadkowego.
Rejestr wypadków prowadzi dyrektor. Dyrektor omawia z pracownikami placówki okoliczności i przyczyny wypadku oraz ustala niezbędne środki do zapobiegania takim sytuacjom.