Spory o przyczyny upadku Rzeczpospolitej w XVIII w.

W 1795 r. Polska zginęła z mapy Europy. Stało się to za sprawą trzech potężnych mocarstw: Prus, Rosji i Austrii. Do tego doprowadziły głównie wewnętrzne sprawy Rzeczpospolitej.

Pierwszą przyczyną upadku była uległość króla Stanisława Augusta Poniatowskiego wobec carycy Katarzyny II. Dzięki jej woli zasiadł on na tronie Polski. Gdy armia rosyjska przekroczyła granice Rzeczpospolitej, widać było, że ma nad wojskiem polskim dużą przewagę. Wtedy to Stanisław August Poniatowski przerwał walkę i przeszedł na stronę wrogów.

Drugą przyczyną było zrywanie obrad za pomocą liberum veto. Pierwszy raz tego okrzyku użył Władysław Siciński w 1652 r. Szlachta wykorzystywała tę zasadę dla własnego interesu, a nie dla dobra kraju. Rosja, Prusy i Austria przekupywały posłów, by zrywali sejmy za pieniądze. Nie chcieli bowiem, by w Polsce zostały przeprowadzone reformy. Duże znaczenie upadku Rzeczpospolitej miały przywileje szlachty tj. liberum veto, o którym już wspomniałam, a także wolna elekcja. W wolnej elekcji mogła uczestniczyć szlachta oraz monarchowie i książęta z europejskich państw. W końcu doszło do tego, że państwa sąsiednie dyktowały, kto ma być polskim królem. Prusy, Rosja i Austria zawarły między sobą umowę, w której postanowiły podtrzymywać liberum veto i wolną elekcję, chcąc osłabić Rzeczpospolitą. Te postanowienia zostały nazwane Traktatem trzech czarnych orłów, ponieważ czarne orły były herbami trzech potężnych państw. Niestety Polska podpisała ten traktat.

Kolejną przyczyną upadku były skutki wojen siedemnastowiecznych. W tym czasie Rzeczpospolita walczyła ze Szwecją, Rosją i Turcją. W wyniku tych wojen zostały zniszczone miasta oraz wsie. Towarzyszyły im klęski głodowe i epidemie chorób oraz masowe rabowanie przez najeźdźców. To również osłabiło w znacznym stopniu Polskę. W 1788 - 1792 obradował skonfederowany Sejm Wielki. Najważniejszym wydarzeniem w tym czasie było uchwalenie Konstytucji 3 maja 1791 r. Szlachta, która nie chciała reform szukała wsparcia w Rosji. Katarzynie II, carycy Rosji, nie bardzo podobały się przeprowadzone w Rzeczpospolitej zmiany, ponieważ chciała, aby Polska była słaba. Wtedy to doszła do porozumienia ze zdrajcami naszego kraju. Ludzie nie byli wykształceni, dlatego też w 1773 r. została powołana Komisja Edukacji Narodowej, która miała za zadanie kształcić społeczeństwo, by nie doszło do dalszych rozbiorów.

Następną przyczyną rozbiorów Rzeczpospolitej było brak silnej armii. W 1776 r. armia nie przekraczała 18 500 żołnierzy. W czasie obradowania Sejmu Czteroletniego została utworzona Komisja Wojskowa Obojga Narodów. Początkowo planowano wielkość wojska na 100 000 żołnierzy, lecz w 1790 r. zmniejszono tę liczbę do 65 000. W tym czasie Rosja miała ponad 100 000 żołnierzy, nie licząc już Prus i Austrii. Polska miała także przestarzałe metody walki np.: ciężko- zbrojną jazdę zwaną husarią. W walkach brali też udział kosynierzy, chłopi uzbrojeni w osadzone pionowo kosy. Brali udział w bitwie pod Racławicami, gdzie zdobyli baterię rosyjskich armat.

Wszystkie te przyczyny doprowadziły do podpisania traktatu rozbiorowego przez Katarzynę II, carycę Rosji, Fryderyka II, króla Prus i Józefa II, cesarza Austrii. Tak oto w 1772 r. nastąpił pierwszy rozbiór Polski, w 1793 r. drugi rozbiór, a w 1795 r. trzeci rozbiór i Polska przestała istnieć. Rozpoczął się okres niewoli trwający 123 lata. Moim zdaniem XVIII w. był trudnym okresem w dziejach Rzeczpospolitej. W nim właśnie Polacy utracili wolność.