Choroby wewnętrzne koni

Wykład 9

Mięśniochwat porażenny koni

Miopatia przeciążeniowa

Choroba poświąteczna

Myoglobinuria paralytica equorum

Definicja

• jest to swoista choroba koni przebiegająca ostro, powodująca zwyrodnienie niektórych grup mięśni. W związku z tym chore zwierzę porusza się z trudnością i kuleje. W moczu pojawia się barwnik mięśniowy

• najczęstrza choroba mięśni u koni

Predyspozycje

• większość ras

• konie zimnokrwiste

• konie ciepłokrwiste

• pełnej krwi

• arabskie

• appaloosa

• quater horse

• często u kłusaków i koni wyściowych

Tab. Podział

Sporadyczny	Chroniczny
Pokarmowy nadmiar węglowodanów dieta uboga w sód dieta uboga w potas dieta o wysokiej zawartości wapnia i niskiej fosforu niedobór witaminy E i selenu	Miopatia na tle spichrzania węglowodanów Nawracający mięśniochwat porażenny Chroniczny mięśniochwat porażenny (nieznane przyczyny)
Infkcyjny choroby układu oddechowego wywołane wirusem herpes koni typu pierwszego i wirusem grypy koni
Nadmierny wysiłek przekroczenie możliwości treningowych konia rajd długodystansowy (hipertermia, zaburzenia elektrolitowe)

Etiologia

• obfite żywienie paszą bogatą w węglowodany (ziarno, melasa, buraki cukrowe)

• jedno lub kilkudniowe nie używanie do pracy

• konie prawidłowo żywione ale pozostawione zbyt długo bez pracy i zmuszone do długotrwałego nadmiernego wysiłku

• duża ilość glikogenu nagromadzonego w spoczynku

Patogeneza

• w ciągu pierwszych 5 minut pracy powstanie dużych ilości kwasu mlekowego

• słabe ukrwienie mięśni na początku pracy

• niedostateczne utlenowanie

• upośledzona resynteza glikogenu z kwasu mlekowego (zachodzi w ciągu 30 minut około 50%)

• nagromadzenie kwaśnych produktów rozpadu glikogenu (H+ i ATP) doprowadza do trwałego skurczu mięśni

  • wapń z siateczki sarkoplazmatycznej dostaje się do cytoplazmy (działanie aktyny i miozyny)

  • następnie wraca do siateczki sarkoplazmatycznej

  • przy mięśniochwacie mechanizm ten jest zaburzony

  • powstaje obrzęk wewnątrzkomórkowy

  • śmierć komórki i uwolnienie mioglobiny (rabdomioliza)

  • mioglobina wydalana jest przez nerki

  • napęczniałe włókna mięśniowe naciskają na naczynia krwionośne co powoduje dalszy niedobór tlenu

Postacie choroby

• forma łagodna

• forma umiarkowana

• forma porażenna

Postać łagodna i umiarkowana

• 10-20 minut po rozpoczęciu wysiłku mięśniowego

• pojawia się sztywny chód

• konie poruszają się wolno z przeprostowanym stawem skokowym

• mięśnie zadu napięte i bolesne

• mocz słomkowo-żółty

Objawy postaci porażennej

• w ciągu 30 minut od wysiłku mięśniowego

• początkowo drżenie i pocenie się

• kończyny miedniczne stają się sztywne i uginają się w stawach

• upadanie

• próby wstawania nie udają się

• zwierzę stale leży

• mięśnie najsilniej pracujące: grzbietu, lędźwiowe i zadu stają się bardzo twarde

• ulegają one porażeniu

• po kilku godzinach lub dniach mięśnie stają się bardziej miękkie

• ciepłota wewnętrzna ciała 38,5-39*, rzadziej powyżej 40*

Hemoglobinuria

• mocz koloru czerwonego, ciemnobrązowego (czekoladowego) lub czarnego

• białkomocz

• w osadzie moczu widoczne wałeczki z mioglobiny

• w cięższych przypadkach zatrzymanie moczu (anuria)

Przebieg choroby

• przypadki lekkie: kilka godzin do 1 dnia i objawy sztywności ustępują

• umiarkowane do 7 dni

• przypadki ciężkie 3-4 dni zejście śmiertelne (wyjątkowo śmierć następuje 1-szego dnia)

Rozpoznanie

• dwa typy objawów:

  • sztywność mięśni

  • mioglobinuria

• badanie laboratoryjne

  • oznaczanie aktywności enzymów w surowicy

Miopatia metaboliczna

Spichrzenie polisacharydów w tkance mięśniowej

polisaccarid storage myopathy - PSSM

• widoczne gromadzenie się glikogenu pod błoną sarkoplazmatyczną

• wewnętrzne wodniczki PAS-dodatnie

Leczenie

• postępowanie z chorym koniem

  • zapewnić zwierzęciu spokój – nie zmuszać do żadnego wysiłku

  • wolno przeprowadzić do stajni

  • boks wysłać dużą ilością słomy, trocin lub piasku

  • podwieszenie na pasach (ochrona głowy)

  • zapobieganie zgorzeli odleżynowej oraz opadowemu zapaleniu płuc (przewracanie zwierzęcia z jednej strony na drugą)

  • cewnikowanie

  • opróżnianie prostnicy ręcznie

  • często podajemy wodę do picia (leżącemu podnosimy głowę)

  • rozcieranie mięśni zwierzęcia (Fluidosan) po 12 godzinach od zdarzenia

• leczenie farmakologiczne

  • niesterydowe leki przeciwzapalne

    • Fluniksyna (Flunimeg) 1,1 mg/kg m. (1 ml – 45 kg mc) iv

    • Metamizol (Biovetalgin) 40-50 mg/kg mc (40-50 ml- zwierzę) iv, im.

  • terapia płynowa

    • roztwór ringera z mleczanami 50 ml/kg mc; 3 razy w celu zapobiegania uszkodzenia nerek przez mioglobinę i wzmożenie diurezy

    • woda do picia lub przez sondę nosowo-żołądkową 8-10 litrów co kilka godzin

    • Calcium borogluconatum 40% (50 ml na każde 5 litrów roztworu Ringera) suplementacja do prawidłowego funkcjonowania mięśni

    • Natrium biccarbonicum (4,2% -5%) 1-2 litry na zwierzę

  • acepromazyna (8-15 mg/450 kg mc) cel: uspokajający i rozluźnienie mięśni

  • DSMO (dimetylosulfotlenek) (0,1-1,0 g/kg mc iv w roztowrach 5-20% cel: przeciwbólowo, przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo, miorelaksacyjnie

    • hamuje agregację płytek krwi i działa silnie antyplsudacyjnie (usuwa wolne rodniki)

Zapobieganie

• opiera się przede wszystkim na racjonalnym żywieniu koni, tak aby dawka pokarmowa była dostosowana do potrzeb zwierzęcia i uzupełniania dodatkami mineralno-witaminowymi. Ważne jest aby w dawce uwzględnić zarówno pasze objętościowe, jak i treściwe. Istotnym elementem jest również zapewnienie zwierzęciu regularnego, codziennego ruchu oraz dostępu do wybiegu. W okresach predysponujących do zachorowania można prowadzić farmakologicznie profilaktykę mięśniochwatu porażennego koni przy użyciu dantrolenu podanego sondą żołądkową lub z niewielką ilością karmy w dawce 2-4mg/kg mc raz dziennie przez 3-5 dni a potem w dawce 300-500 mg/dobę/zwierzę co 2-3 dzień przez miesiąc. Jest to pochodna hydantoiny i działa miorelaksacyjnie poprzez bezpośredni wpływ na skurcz włókienek mięśni poprzecznie prążkowanych. Niewskazane jest zbyt długie stosowanie preparatu ze względu na jego działanie hepatotoksyczne

4