Rachunkowość
stanowi oparty na dokumentach zamknięty i bilansujący się ewidencji gospodarczej. Jest postrzegana jako dyscyplina teoretyczna, ale głównie praktyczna.
Przedmiotem rachunkowości są określone zjawiska i procesy gospodarcze występujące w jednostkach gospodarczych.
Podmiotem rachunkowości są jednostki gospodarcze prowadzące rachunkowość bez względu na to jakie procesy gospodarcze w tym jednostkach występują.
Elementy składowe rachunkowości:
1. Księgowość
ewidencja w mierniku pieniężnym stanu i zmian składników majątkowych i źródeł ich pochodzenia
2. Inwentaryzacja
ogół czynności zmierzających do ustalenia rzeczywistego stanu składników majątkowych i źródeł ich pochodzenia
3. Rachunek kosztów
odzwierciedlenie procesu zaopatrzenia produkcji i zbytu zachodzących w danym podmiocie poprzez ujęcie, zgrupowanie i interpretację odpowiednich przekrojów kosztów.
4. Sprawozdawczość finansowa
obejmująca zespół sprawozdań
- rachunek zysków i start
- bilans
- rachunek przepływu środków pieniężnych
- zestawienie zmian w kapitale
5. Interpretacja i analiza danych sprawozdawczych umożliwiająca ocenę sytuacji finansowej i wyniku działalności majątkowej.
Obowiązkowe są księgowość, inwentaryzacja, rachunek kosztów , sprawozdawczość finansowej w świetle prawa.
Rodzaje rachunkowości :
1.Finansowa
informacji o stanie finansowo-majÄ…tkowym jednostki gospodarczej i wygospodarowanym przez niÄ… wyniku finansowym
2.ZarzÄ…dcza
zaspokaja potrzeby informacyjne kierownictwa tej jednostki w zakresie efektywności i skuteczności i skuteczności działania w projekcie przedsiębiorstwa
3.Podatkowa
informująca o aktualnych zobowiązaniom podatkowych jednostki gospodarczej wobec Urzędu Skarbowego, odroczonych podatkach i antycypowanych ich wielkościach w planowanych wariantach przedsięwzięć gospodarczych jednostki.
Funkcje rachunkowości :
? Informacyjna
polega na tworzeniu określonych zbiorów informacji a następnie na odpowiednim ich przekazywaniu kierownictwu podmiotu gospodarczego w celu właściwego wykorzystania w procesie zarządzania.
? Kontrolna
ma na celu sprawdzenie zgodności przebiegu określonych działań z zamierzeniami
? Sprawozdawcza
polega na sprawozdaniu na podstawie informacji dostarczanych przez rachunkowość różnego rodzaju sprawozdań finansowych zarówno periodycznych jak i dorywczych
? analityczno-interpretacyjna - polega na wykorzystaniu danych liczbowych zawartych w sprawozdaniach do bieżącej oceny działalności podmiotu gospodarczego oraz wyprowadzenie wniosków ułatwiających kierownictwu poszczególnych szczebli zarządzania, podejmowanie odpowiednich decyzji.
? Statystyczna
przejawia się w dostarczaniu danych umożliwiających uzyskanie danych ekonomicznych o zasięgu makroekonomicznych.

Obowiązki wynikające z ustawy o rachunkowość :
- prowadzenie ksiÄ…g rachunkowych
dziennik oraz zbiory zapisów utrwalonych na papierze i dokonywanych na kontach, prowadzonych w postaci ksiąg, rejestrów lub luźnych kart albo przenoszonych z komputerowych nośników danych, uzgodnione za pomocą zestawienia obrotów i sald lub tylko sald i uzupełnione o wykaz składnikach, aktywów i pasywów, czyli tzw inwentarz.

Księgi rachunkowe obejmują :
1. Dziennik - zawiera chronologiczne ujęcie zdarzeń jakie nastąpiły w danym okresie sprawozdawczym.
2. Księgi główne
3. Księgi pomocnicze
4. Zestawienia obrotów i sald księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych
5. Wykaz składników, aktywów i pasywów
inwentarz.
Konta księgi głównej
zawierają zapisy o zdarzeniach w ujęciu systematycznym. Na kontach księgi głównej obowiązuje ujęcie zarejestrowanych uprzednio lub równocześnie w dzienniku zdarzeń zgodnie z zasadą podwójnego zapisu. Zapisów na określonym koncie księgi głównej dokonuje się w kolejności chronologicznej. To inaczej zbiór wszystkich kont, na których rejestruje się operacje gospodarcze.
Operacja gospodarcza
takie zdarzenie, które powoduje zmiany w składnikach majątkowych i źródłach ich finansowania np. zakup materiałów.
Konta ksiÄ…g pomocniczych
zawierają zapisy będące uszczegółowieniem i uzupełnieniem zapisów kont księgi głównej.
Inwentarz
wykaz składników: aktywów i pasywów; składników majątkowych i źródeł ich finansowania potwierdzone inwentaryzacją i spisem.
Księgi rachunkowe otwiera się:
1. Na dzień rozpoczęcia działalności, którym jest dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym
2. Na początek każdego następnego roku obrotowego.
Rok obrotowy- kolejnych 12 m-cy roku kalendarzowego.
3. Na dzień zmiany formy prawnej
4. Na dzień wpisu do rejestru połączenia jednostek lub podziału jednostki powodujących powstanie nowej jednostki.
5. Na dzień rozpoczęcia likwidacji Lu ogłoszenia upadłości.
Prowadzenie księgi rachunkowej polega na dokonywaniu zapisów potwierdzających zdarzenie gospodarcze. Zapisów dokonuje się w sposób trwały bez pozostawania miejsc pozwalających na późniejsze dopiski lub zmiany.
Zapis księgi powinien zawierać:
• DatÄ™ dokonanej operacji
• OkreÅ›lenie rodzaju i numer identyfikacyjny dowodu ksiÄ™gowego stanowiÄ…cego podstawÄ™ zapisu oraz jego datÄ™ jeżeli różni siÄ™ ona od daty dokonania operacji.
• ZrozumiaÅ‚y tekst, skrót lub kod opisu operacji z tym, że należy posiadać pisemne objaÅ›nienia skrótów lub kodów.
• KwotÄ™ i datÄ™ zapisu
• Oznaczenie kont, których dotyczy zapis.
Podstawą zapisu jest dowód księgowy, który powinien zawierać co najmniej :
a. Określenie rodzaju dowodu i jego numer identyfikacyjny
b. Określenie stron dokonujących operacji gospodarczej
c. Opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe określoną także w jednostkach naturalnych
d. Datę dokonania operacji a gdy dowód został sporządzony pod inną datą
e. Podpis wystawcy dowodu oraz osoby której wydano lub od której przyjęto składniki majątkowe.
f. Stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych
dekretacja i podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania.
Klasyfikacja dowodów księgowych:
Podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody ksiąg stwierdzające dokonanie operacji gospodarczych, zwane jako dowody źródłowe.
1. Zewnętrzne obce, czyli otrzymane od kontrahenta
2. Zewnętrzne własne przekazane w oryginale kontrolnym
3. Wewnętrzne, które są sporządzane na potrzeby jednostki, nie wychodzą poza jednostkę.
Księgi rachunkowe zamyka się:
? Na dzień kończący rok obrotowy
? Na dzień zakończenia działalności jednostki
? Na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej
? W jednostce przejmowanej na dzień połączenia związanego z przejęciem jednostki przez inną jednostkę tj na dzień wpisu do rejestru tego połączenia
? Na dzień poprzedzający dzień podziału lub połączenia jednostek
? Na dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub ogłoszenia upadłości
? Na inny dzień bilansowy określony odrębnymi przepisami.
Dzień bilansowy
dzień kończący rok obrotowy lub dzień, na który sporządza się sprawozdanie finansowe.
Bilans
jest podstawowym składnikiem sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa. Jest to zestawienie składników majątkowych czyli aktywów finansujących źródeł ich pochodzenia czyli pasywów. Inaczej mówiąc bilans to dokładna fotografia stanu przedsiębiorstwa określonym dniu zwanym dniem bilansowym z reguły kończącym rok obrotowy. Uważna analiza bilansu pomaga w ocenie zarządzania spółką oraz w ustaleniu źródeł strat i zysków przedsiębiorstwa. Bilans jest sprawozdaniem o sytuacji majątkowej i kapitałowej przedsiębiorstwa.
Bilans zasadniczo dzieli siÄ™ na :
- aktywa
są wykazem posiadanego przez dane przedsiębiorstwo majątku
- pasywa
zawierające informacje na temat źródeł finansowania majątku

Zasada równowagi bilansowej
zasada zgodnie z którą suma aktywów musi się równać sumie pasywów.
Aktywa podział wg na okres użytkowania:
? Trwałe
okres użytkowania jest dłuższy niż rok
? Obrotowe
okres użytkowania mniejszy niż rok
Pasywa podział wg źródeł finansowania:
? Kapitał własny
będący własnością jednostki
? Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania kapitałowe nie będące własnością jednostki np. kredyt

Konto księgowa jest podstawowym urządzeniem służącym do ewidencji zdarzeń gospodarczych. Zasadniczo składa się z dwóch stron na których dokonuje się ewidencji zdarzeń gospodarczych. Zasadniczo tyle prowadzi się kont ile jest składników bilansowych i w związku z tym każde konto ma swoją nazwę ściśle związaną z wybranym składnikiem bilansowym. W określonych sytuacjach konta mogą być łączone i ujmowane na nich podobne składniki (rzadko), częściej występuje zjawisko podziału kont.

W ramach konta głównego wyodrębnia się konta szczegółowe (analityczne) np. konto głównie to konto rozrachunku z pracownikami z tytułu wynagrodzeń i na takim koncie ujmuje się rachunki za wszystkimi pracownikami. Jednak takie ujęcie jest niewystarczające, ponieważ potrzebna jest szczegółowa informacja dotycząca rozrachunków z poszczególnymi pracownikami a więc kont szczegółowych będzie tyle co pracowników.
Konto musi posiadać :
• NazwÄ™
która jest ściśle związana ze składnikami bilansowym i na nim ewidencjowana
• StronÄ™ winien (Wn)
zwana również debetem
• StronÄ™ ma (Ma)
zwana również credit
Rodzaje kont :
- konto aktywów
po stronie lewej znajdują się stany początkowe + zwiększenia tych składników , na koncie aktywów zwiększenia ujmuje się po stronie WN, zmniejszenia po stronie MA.
- pasywów
stany początkowe ujmuje się po stronie MA, ujmuje się tu też zwiększenia, zmniejszenia po stronie WN.

Jeżeli zamyka się saldo WN to znajdzie się w aktywach, jeżeli MA to w bilansie znajdzie się w pasywach.
Saldo występuje po tej stronie po której jest wyższa suma.
Można wyodrębnić konta wg kryterium kształtowania bilansu:
? Konto bilansowe
bezpośrednio wchodzą do bilansu np. koszty materiałów
? Konta niebilansowe
pośrednio wchodzą do bilansu poprzez przeksięgowanie ich na kont bilansowe. Kontami niebilansowanymi są koszty i przychody, które w bilansie bezpośrednio nie występują ale poprzez przeksięgowanie ich na konto wynik finansowy, wchodzą do bilansu.
? Konta pozabilansowe
nigdy nie wchodzą do bilansu i służą do ewidencji głównie składników majątkowych nie będących własnością jednostki jako tzw zapasy obce.
Występują konta jednosalowe (MA albo WN) i dwusalowe (WN i MA).