Rosyjski dla bystrzaków
Autor: dr Andrew Kaufman,
dr Serafima Gettys, Nina Wieda
T³umaczenie: Leszek Sielicki
ISBN: 978-83-246-1981-8
Tytu³ orygina³u:
Russian For Dummies
Format: 180×235, stron: 312
Говориш по русcки? Конешна — có¿ w tym trudnego!
Ucz siê
на здоровье!
Fakt, ¿e z naszymi wschodnimi s¹siadami k³ócimy siê nieustannie od wielu stuleci,
nie powinien nam przes³oniæ urody jêzyka rosyjskiego. Znajomoœæ tego fascynuj¹cego
jêzyka, przywodz¹cego na myœl Puszkina, Czechowa czy Wysockiego, jest dziœ
niezwykle przydatna — nie tylko w czasie wakacji, ale przede wszystkim w sprawach
biznesowych.
Przygotowaliœmy dla Ciebie podrêcznik napisany przez wybitnych lingwistów. Bêdzie
on stanowi³ doskona³y substytut ka¿dego kursu jêzykowego lub stanie siê jego
znakomitym uzupe³nieniem. Z pewnoœci¹ docenisz go, jeœli szukasz ksi¹¿ki oferuj¹cej
klarownie opisan¹ gramatykê, a przy tym pomys³y na praktyczne zastosowanie
poznanego s³ownictwa. Naucz siê porozumiewaæ po rosyjsku w podró¿y, restauracji,
muzeum i podczas zakupów. Jêzyk ten przyda Ci siê równie¿ w trakcie podró¿y
na Ukrainê oraz do innych krajów za nasz¹ wschodni¹ granic¹.
Æwicz wymowê oraz akcent i prowadŸ p³ynne rozmowy po rosyjsku.
SprawdŸ, jak mo¿na g³adko opanowaæ oparty na cyrylicy alfabet
oraz gramatykê.
Poznaj i stosuj na co dzieñ popularne powiedzenia we wspó³czesnej ruszczyŸnie.
Naucz siê swobodnie prowadziæ pogawêdki, komunikowaæ siê w podró¿y
i sytuacjach szczególnych.
Ponadto znajdziesz tu dekalogi: 10 rzeczy, których nie nale¿y robiæ ani mówiæ w Rosji,
10 najwa¿niejszych rosyjskich œwi¹t, 10 sposobów na szybkie przyswojenie jêzyka
rosyjskiego oraz 10 ulubionych rosyjskich wyra¿eñ
dr Andrew Kaufman
— wyk³adowca na Wydziale Jêzyków i Literatury S³owiañskiej Uniwersytetu Wirginii
dr Serafima Gettys
— koordynatorka Programu Jêzyków Obcych na Uniwersytecie Lewisa
Nina Wieda
— doktorantka na Wydziale Jêzyków i Literatury S³owiañskiej Uniwersytetu Northwestern
w Chicago
DODATKI SPECJALNE:
Dialogi z ksi¹¿ki na p³ycie CD
Tabele czasowników
S³owniczek polsko-rosyjski i rosyjsko-polski
Spis treĂci
O autorach .............................................................................................................................. 13
PodziÚkowania ........................................................................................................................ 15
WstÚp ...................................................................................................................................... 17
O ksiÈĝce ..................................................................................................................................................... 17
Konwencje zastosowane w ksiÈĝce .................................................................................................................. 17
Naiwne zaïoĝenia .......................................................................................................................................... 18
Jak zbudowana jest ksiÈĝka ............................................................................................................................ 18
CzÚĂÊ I: Na dobry poczÈtek ....................................................................................................................... 18
CzÚĂÊ II: Rosyjski w akcji .......................................................................................................................... 19
CzÚĂÊ III: Rosyjski w podróĝy .................................................................................................................... 19
CzÚĂÊ IV: Dekalogi .................................................................................................................................. 19
CzÚĂÊ V: Dodatki ..................................................................................................................................... 19
Ikony uĝyte w ksiÈĝce .................................................................................................................................... 19
Co dalej ....................................................................................................................................................... 20
CzÚĂÊ I: Na dobry poczÈtek ...........................................21
Rozdziaï 1: Rosyjski nie jest Ci zupeïnie obcy ........................................................................ 23
Sïowa, które na pewno znasz ......................................................................................................................... 23
Rosyjskie wyrazy rozpoznawalne na caïym Ăwiecie .......................................................................................... 23
Wyrazy podobne, a znaczenie inne ............................................................................................................ 24
Alfabet rosyjski (jest ïatwiejszy, niĝ myĂlisz) .................................................................................................... 25
Od A do Ja: cyrylica ma sens .................................................................................................................... 25
Znam ciÚ! Znajomo wyglÈdajÈce i identycznie brzmiÈce litery ..................................................................... 27
Sztuczki: znajomo wyglÈdajÈce, lecz inaczej brzmiÈce litery .......................................................................... 28
Dziwadïa: nietypowo wyglÈdajÈce litery ...................................................................................................... 28
BrzmieÊ jak prawdziwy Rosjanin: zasady prawidïowej wymowy ........................................................................ 29
Zasada jedna litera – jedna gïoska ............................................................................................................. 29
Oddajmy gïos samogïoskom ...................................................................................................................... 29
PrzeglÈd kïopotliwych gïosek ..................................................................................................................... 31
Stosujemy popularne wyraĝenia ..................................................................................................................... 31
Zwroty grzecznoĂciowe ............................................................................................................................. 32
Przepraszamy ........................................................................................................................................... 32
Magazynek peïen przydatnych zwrotów ...................................................................................................... 32
Czytamy po rosyjsku ...................................................................................................................................... 33
4
Rosyjski dla bystrzaków
Rozdziaï 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki rosyjskiej ............................................................ 35
Przypadki w jÚzyku rosyjskim ......................................................................................................................... 35
Mianownik ............................................................................................................................................... 36
Dopeïniacz ............................................................................................................................................... 36
Biernik ..................................................................................................................................................... 36
Celownik .................................................................................................................................................. 36
NarzÚdnik ................................................................................................................................................ 37
Miejscownik ............................................................................................................................................. 37
Rzeczowniki i zaimki ..................................................................................................................................... 37
Fakty na temat rodzaju rzeczowników ........................................................................................................ 37
Sprawdzamy przypadki ............................................................................................................................. 38
Przypadki w liczbie mnogiej ...................................................................................................................... 40
Zaimki .................................................................................................................................................... 43
Wzbogacamy wypowiedě przymiotnikami ....................................................................................................... 46
Zawsze w zgodzie: zgodnoĂÊ rzeczownik – przymiotnik .......................................................................... 46
Wiele wspólnego: przymiotniki w pozostaïych przypadkach ......................................................................... 47
Wprowadzamy ruch, stosujÈc czasowniki ........................................................................................................ 48
Bezokolicznik ........................................................................................................................................... 48
Czas teraěniejszy ...................................................................................................................................... 48
Rozmawiamy o czasie przeszïym ................................................................................................................ 49
Czas przyszïy ........................................................................................................................................... 51
Niezwykïy czasownik
БЫТЬ
(byÊ) ................................................................................................................ 52
Rosyjskie przysïówki ..................................................................................................................................... 52
Przysïówki sposobu ................................................................................................................................... 52
Przysïówki czasu ...................................................................................................................................... 53
Budujemy zdania jak zawodowiec .................................................................................................................. 53
PorzÈdek wyrazów w zdaniu ..................................................................................................................... 53
Wybieramy rzeczownik (lub zaimek) i przymiotnik ...................................................................................... 53
Wybieramy czasownik ............................................................................................................................... 54
Èczymy ïÈcznikami .................................................................................................................................. 54
Tworzymy pytania .................................................................................................................................... 54
Liczymy po rosyjsku ...................................................................................................................................... 54
Liczebniki od 0 do 9 ................................................................................................................................. 55
Liczebniki 10 – 19 ................................................................................................................................... 56
Liczebniki 20 – 99 ................................................................................................................................... 56
Liczebniki 100 – 999 ............................................................................................................................... 57
Liczebniki 1000 – 1 000 000 ................................................................................................................... 58
Liczebniki porzÈdkowe ............................................................................................................................. 58
Rozdziaï 3: Здравствуйте! Привет! Jak siÚ przywitaÊ i przedstawiÊ ................................... 61
Z kim rozmawiam? Styl formalny i nieformalny .............................................................................................. 61
KrzÈtanina: mówimy „dzieñ dobry” i „do widzenia” ....................................................................................... 62
Witamy siÚ z róĝnymi osobami ................................................................................................................... 62
Witamy siÚ o róĝnych porach dnia ............................................................................................................. 63
Wyraĝenie „jak siÚ masz?” ........................................................................................................................ 63
¿egnamy siÚ ............................................................................................................................................ 64
Nie takie proste: rozszyfrowujemy rosyjskie imiona .......................................................................................... 65
Spis treĂci
5
Przeïamujemy lody: przedstawiamy siÚ ........................................................................................................... 66
Zapoznajemy siÚ ...................................................................................................................................... 66
Pytamy o imiona i przedstawiamy siÚ ......................................................................................................... 67
Przedstawiamy przyjacióï, kolegów i czïonków rodziny ................................................................................ 67
CzÚĂÊ II: Rosyjski w akcji ..............................................71
Rozdziaï 4: Poznajmy siÚ: rozmowy towarzyskie ..................................................................... 73
CoĂ ci powiem: mówimy o sobie ..................................................................................................................... 73
SkÈd jesteĂ? ............................................................................................................................................. 73
Rozmowa o narodowoĂci i pochodzeniu ..................................................................................................... 75
Ile masz lat? ............................................................................................................................................. 79
Rozmowa o rodzinie ................................................................................................................................. 80
Rozmowa o pracy ..................................................................................................................................... 82
Spotkajmy siÚ: wymienianie informacji kontaktowych ....................................................................................... 84
Przepraszam? WyjaĂniamy, ĝe czegoĂ nie rozumiemy ...................................................................................... 85
Rozdziaï 5: Zamieszanie wokóï jedzenia ................................................................................. 87
Koncentrujemy siÚ na podstawach ĝywienia .................................................................................................... 87
Jemy ........................................................................................................................................................ 87
Pijemy ..................................................................................................................................................... 88
SztuÊce i zastawa stoïowa .......................................................................................................................... 89
Podstawowe zasady zachowania siÚ przy stole ............................................................................................. 90
Róĝnorodne rosyjskie posiïki .......................................................................................................................... 90
Co na Ăniadanie? Praktycznie wszystko! ..................................................................................................... 90
Zjedzmy obiad ......................................................................................................................................... 91
Prosta kolacja ........................................................................................................................................... 93
Kupujemy artykuïy spoĝywcze ........................................................................................................................ 95
Wybieramy owoce i warzywa ..................................................................................................................... 95
PrzyglÈdamy siÚ innym artykuïom spoĝywczym ........................................................................................... 96
Idziemy coĂ zjeĂÊ ........................................................................................................................................... 97
Ustalamy, dokÈd pójdziemy ...................................................................................................................... 97
Rezerwujemy stolik przez telefon ............................................................................................................... 98
Sztuka zamawiania posiïku ........................................................................................................................ 99
Zwroty przydatne w rozmowie z kelnerem ................................................................................................ 100
Pïacimy rachunek ................................................................................................................................... 100
Rozdziaï 6: Idziemy na zakupy ............................................................................................... 105
Kupuj do upadïego: gdzie i jak kupowaÊ ....................................................................................................... 105
Róĝne rodzaje sklepów ............................................................................................................................ 106
Pytamy o godziny otwarcia ...................................................................................................................... 107
Poruszanie siÚ po domu towarowym ......................................................................................................... 108
Prosimy o pomoc (lub odmawiamy) ......................................................................................................... 109
Dobrze Ci w tym: kupujemy ubrania ............................................................................................................ 111
Szukamy konkretnych czÚĂci garderoby ..................................................................................................... 111
Kwestia koloru ....................................................................................................................................... 113
Szukamy wïaĂciwego rozmiaru ................................................................................................................. 114
Przymierzamy ubrania ............................................................................................................................ 114
6
Rosyjski dla bystrzaków
To czy tamto? Ustalamy, co kupimy ............................................................................................................ 115
Stosujemy zaimki wskazujÈce ................................................................................................................... 115
Wyraĝamy upodobania i awersje .............................................................................................................. 116
Porównujemy dwa przedmioty ................................................................................................................. 116
Oznajmiamy, co nam siÚ najbardziej (lub najmniej) podoba ...................................................................... 117
Trzeba pïaciÊ: kupujemy ............................................................................................................................. 118
Ile to kosztuje? ........................................................................................................................................ 118
BiorÚ! .................................................................................................................................................... 118
Gdzie i jak zapïaciÊ ................................................................................................................................ 119
CoĂ specjalnego: odjazdowe pamiÈtki z Rosji ................................................................................................ 120
Rozdziaï 7: Idziemy w miasto, w rosyjskim stylu .................................................................. 123
Zegar tyka: sprawdzamy czas ...................................................................................................................... 123
Liczymy godziny .................................................................................................................................... 124
Liczymy minuty ...................................................................................................................................... 124
Pytamy o czas ........................................................................................................................................ 126
Czas na pory dnia ................................................................................................................................... 127
Dni tygodnia .......................................................................................................................................... 128
Odniesienia do teraěniejszoĂci ................................................................................................................. 129
Zawsze razem: planujemy wypad ................................................................................................................. 130
Pójdziesz ze mnÈ? .................................................................................................................................. 130
O której siÚ zaczyna? .............................................................................................................................. 131
Na duĝym ekranie: idziemy do kina .............................................................................................................. 132
Wybieramy film ...................................................................................................................................... 132
Kupujemy bilety ..................................................................................................................................... 132
Wybieramy miejsce ................................................................................................................................. 133
Klasyka: rosyjski balet i teatr ........................................................................................................................ 134
Zamawianie biletów — przydatne wskazówki ........................................................................................... 134
Co naleĝy robiÊ w antrakcie ..................................................................................................................... 135
Wizyta w muzeum ...................................................................................................................................... 136
Jak byïo? Dzielimy siÚ wraĝeniami ................................................................................................................ 137
Rozdziaï 8: PrzyjemnoĂci: rekreacja i sport .......................................................................... 141
Pogadajmy o hobby ..................................................................................................................................... 141
Co robiïeĂ wczoraj wieczorem? ................................................................................................................ 141
Co robisz w ten weekend? ....................................................................................................................... 143
Co lubisz robiÊ? ..................................................................................................................................... 143
Czytamy ..................................................................................................................................................... 144
CzytaïeĂ to? ........................................................................................................................................... 145
Co lubisz czytaÊ? .................................................................................................................................... 145
Gdzie znaleěÊ coĂ do czytania? ................................................................................................................ 148
Radujemy siÚ na ïonie natury ....................................................................................................................... 148
Dacza .................................................................................................................................................... 148
Szukamy poĝywienia w lesie .................................................................................................................... 149
Narty na Kaukazie ................................................................................................................................. 149
Wycieczka nad Bajkaï ............................................................................................................................. 150
Rejs z biegiem Woïgi .............................................................................................................................. 150
Spis treĂci
7
Prace rÚczne ............................................................................................................................................... 151
ZrÚczne rÚce .......................................................................................................................................... 151
Gramy na instrumentach ......................................................................................................................... 152
Kolekcje ..................................................................................................................................................... 153
Uprawiamy sport ........................................................................................................................................ 153
Rozdziaï 9: Rozmawiamy przez telefon i wysyïamy pocztÚ .................................................... 157
Podstawy rozmów telefonicznych .................................................................................................................. 157
OdĂwieĝamy terminologiÚ zwiÈzanÈ z telefonami ....................................................................................... 157
Rozpoznajemy róĝne rodzaje telefonów .................................................................................................... 158
Róĝne rodzaje poïÈczeñ .......................................................................................................................... 159
Wybieramy numer i dzwonimy ..................................................................................................................... 159
Podstawy telefonicznej etykiety ..................................................................................................................... 160
Szanujemy czas, nie przedstawiajÈc siÚ ..................................................................................................... 160
Prosimy o przywoïanie do telefonu osoby, z którÈ chcemy rozmawiaÊ ......................................................... 161
Moĝliwe odpowiedzi ............................................................................................................................... 161
Zostawiamy wiadomoĂÊ .......................................................................................................................... 163
Automatyczna sekretarka ......................................................................................................................... 165
Wysyïamy list, faks lub e-mail ...................................................................................................................... 165
Rozdziaï 10: W domu i w biurze ............................................................................................. 169
Szukamy mieszkania lub domu ..................................................................................................................... 169
Rozmawiamy o mieszkaniu ...................................................................................................................... 169
Rozmawiamy o domu ............................................................................................................................. 170
Zadajemy wïaĂciwe pytania ..................................................................................................................... 171
Zawieramy umowÚ ................................................................................................................................. 171
UrzÈdzamy siÚ ............................................................................................................................................ 173
Nazwy pomieszczeñ ................................................................................................................................ 173
Kupujemy meble .................................................................................................................................... 173
Szukamy pracy ........................................................................................................................................... 175
Gdzie naleĝy szukaÊ ................................................................................................................................ 175
Kontakt z pracodawcÈ ............................................................................................................................. 176
Ustalamy zakres obowiÈzków .................................................................................................................. 177
Jak sobie radziÊ w pracy ............................................................................................................................... 178
Poruszanie siÚ po biurze .......................................................................................................................... 178
Komunikacja w pracy .............................................................................................................................. 179
CzÚĂÊ III: Rosyjski w podróĝy .......................................183
Rozdziaï 11: Planujemy wyprawÚ .......................................................................................... 185
Kiedy moĝemy wyjechaÊ? Ustalamy datÚ wyjazdu ......................................................................................... 185
Rozpoznajemy nazwy miesiÚcy ................................................................................................................ 185
Rozmawiamy o konkretnych datach ......................................................................................................... 186
Podajemy rok ......................................................................................................................................... 187
OkreĂlamy pory roku .............................................................................................................................. 187
DokÈd chcesz pojechaÊ? Ustalamy miejsce przeznaczenia .............................................................................. 188
Sprawdzamy róĝne pañstwa .................................................................................................................... 188
Odwiedzamy RosjÚ ................................................................................................................................ 189
8
Rosyjski dla bystrzaków
Jak siÚ tam dostaÊ? Rezerwujemy wycieczkÚ w biurze podróĝy ........................................................................ 190
Nie ruszaj siÚ bez nich z domu: paszport i wiza ............................................................................................. 191
Paszport ................................................................................................................................................ 192
Wiza ..................................................................................................................................................... 192
Co zabraÊ ze sobÈ: porady dotyczÈce pakowania ........................................................................................... 194
Rozdziaï 12: Jak siÚ tam dostaÊ: samoloty, pociÈgi i nie tylko ............................................ 197
Czasowniki oznaczajÈce ruch ....................................................................................................................... 197
Chodzimy i jeědzimy przez caïy czas ........................................................................................................ 198
Idziemy lub jedziemy w chwili mówienia o tym .......................................................................................... 199
WyjaĂniamy, dokÈd siÚ wybieramy ........................................................................................................... 200
Poruszamy siÚ po lotnisku ............................................................................................................................ 201
Stosujemy czasownik „lecieÊ” .................................................................................................................. 202
Przechodzimy odprawÚ i wkraczamy na pokïad samolotu ........................................................................... 202
Kontrola paszportowa i celna ................................................................................................................... 203
Opuszczamy lotnisko .............................................................................................................................. 204
Korzystamy z transportu publicznego ........................................................................................................... 205
Bierzemy taksówkÚ .................................................................................................................................. 205
Jedziemy mikrobusem .............................................................................................................................. 206
apiemy autobusy, trolejbusy i tramwaje .................................................................................................. 206
Przejaĝdĝka metrem ................................................................................................................................ 207
Wsiadamy do pociÈgu ................................................................................................................................. 207
Studiujemy rozkïad jazdy ........................................................................................................................ 207
Omawiamy rodzaje pociÈgów i wagonów .................................................................................................. 208
Kupujemy bilety ..................................................................................................................................... 208
Podstawowe informacje dotyczÈce podróĝy ............................................................................................... 209
Wsiadamy do pociÈgu ............................................................................................................................. 209
Odkrywamy uroki podróĝy pociÈgiem ...................................................................................................... 209
Rozdziaï 13: Pobyt w hotelu .................................................................................................. 213
Rezerwujemy hotel ...................................................................................................................................... 213
Rodzaje hoteli ........................................................................................................................................ 213
Rezerwujemy pokój ................................................................................................................................. 214
Meldujemy siÚ ............................................................................................................................................ 217
Gïadko przechodzimy procedurÚ meldowania ........................................................................................... 217
OglÈdamy pokój ..................................................................................................................................... 219
Zapoznajemy siÚ z zapleczem .................................................................................................................. 220
Personel hotelu ....................................................................................................................................... 220
RozwiÈzujemy problemy .............................................................................................................................. 220
Zgïaszamy usterkÚ .................................................................................................................................. 221
Prosimy o dostarczenie brakujÈcych przedmiotów ..................................................................................... 221
Prosimy o zamianÚ pokoju ....................................................................................................................... 221
Wymeldowujemy siÚ i pïacimy rachunek ....................................................................................................... 222
Rozdziaï 14: Money, Money, Money ....................................................................................... 225
Zwracamy uwagÚ na walutÚ ......................................................................................................................... 225
Ruble i kopiejki ...................................................................................................................................... 225
Dolary, euro i inne waluty ....................................................................................................................... 226
Wymieniamy pieniÈdze ............................................................................................................................... 226
Spis treĂci
9
Korzystamy z usïug banków ......................................................................................................................... 228
Otwieramy rachunek w wybranym banku .................................................................................................. 228
Dokonujemy wpïat i wypïat ..................................................................................................................... 229
Korzystamy z bankomatu ......................................................................................................................... 230
Wydajemy pieniÈdze ................................................................................................................................... 231
Szukamy okazji ....................................................................................................................................... 231
Pïacimy gotówkÈ .................................................................................................................................... 232
Pïacimy kartami kredytowymi .................................................................................................................. 232
Rozdziaï 15: Gdzie jest plac Czerwony? Pytamy o drogÚ ....................................................... 235
Zadajemy pytania „gdzie” oraz „jak” ........................................................................................................... 235
Gdzie to jest? ......................................................................................................................................... 235
Jak siÚ tam dostaÊ? .................................................................................................................................. 236
WïaĂciwe rozumienie wskazówek .................................................................................................................. 237
Rozpoznajemy przyimki .......................................................................................................................... 237
W prawo albo w lewo ............................................................................................................................. 238
Ustalamy kierunki ................................................................................................................................... 240
Podajemy odlegïoĂci .................................................................................................................................... 243
Oznaczanie odlegïoĂci za pomocÈ czasu ................................................................................................... 243
Stosowanie wïaĂciwych miar odlegïoĂci ..................................................................................................... 244
Rozdziaï 16: Nagïe wypadki .................................................................................................. 247
Prosimy o pomoc w razie wypadku i innych nadzwyczajnych okolicznoĂci ....................................................... 247
Wzywamy pomocy .................................................................................................................................. 247
Dzwonimy pod wïaĂciwy numer ............................................................................................................... 248
Zgïaszamy problem ................................................................................................................................ 248
Prosimy o pomoc osoby mówiÈcej po polsku ............................................................................................. 250
Opieka medyczna ....................................................................................................................................... 251
Poznajemy anatomiÚ ............................................................................................................................... 251
Opisujemy objawy .................................................................................................................................. 253
Zgïaszamy alergie oraz inne szczególne okolicznoĂci ...................................................................................... 254
Wizyta u specjalisty ................................................................................................................................ 255
Poddajemy siÚ badaniu i sïuchamy diagnozy ............................................................................................. 256
Wizyta w aptece ..................................................................................................................................... 257
Wzywamy policjÚ ........................................................................................................................................ 258
Rozmawiamy z milicjÈ ............................................................................................................................ 258
Odpowiadamy na pytania funkcjonariuszy milicji ...................................................................................... 259
CzÚĂÊ IV: Dekalogi ......................................................261
Rozdziaï 17: DziesiÚÊ sposobów na szybkie opanowanie rosyjskiego .................................. 263
Wypróbuj rosyjskÈ telewizjÚ, filmy i muzykÚ .................................................................................................. 263
Sïuchaj rosyjskich programów radiowych ...................................................................................................... 264
Czytaj rosyjskie publikacje ........................................................................................................................... 264
Korzystaj z internetu ................................................................................................................................... 264
Odwiedě rosyjskÈ restauracjÚ ....................................................................................................................... 265
Poszukaj Rosjanina, z którym bÚdziesz mógï korespondowaÊ ......................................................................... 265
Naucz Rosjanina jÚzyka polskiego ................................................................................................................ 265
10
Rosyjski dla bystrzaków
Jedě do Rosji .............................................................................................................................................. 265
Wyjdě za mÈĝ za Rosjanina (lub oĝeñ siÚ z RosjankÈ) .................................................................................. 266
Rozdziaï 18: DziesiÚÊ ulubionych rosyjskich zwrotów .......................................................... 267
Ой! ............................................................................................................................................................. 267
Давай! ....................................................................................................................................................... 268
Представьте себе ....................................................................................................................................... 268
Послушайте! .............................................................................................................................................. 268
Пир горой ................................................................................................................................................... 268
Я требую продолжения банкета ................................................................................................................. 269
Слово — серебро, а молчание — золото ..................................................................................................... 269
Одна голова хорошо, а две лучше ............................................................................................................... 269
Друг познаётся в беде ................................................................................................................................ 269
Старый друг лучше новых двух .................................................................................................................. 270
Rozdziaï 19: DziesiÚÊ najwaĝniejszych rosyjskich ĂwiÈt ...................................................... 271
Nowy Rok .................................................................................................................................................. 271
Stary Nowy Rok ......................................................................................................................................... 272
Boĝe Narodzenie ........................................................................................................................................ 272
Wielkanoc .................................................................................................................................................. 273
Dzieñ Kobiet .............................................................................................................................................. 273
Dzieñ Obroñcy Ojczyzny ............................................................................................................................ 273
Rosyjskie Mardi Gras ................................................................................................................................. 273
Pierwszy Maja ............................................................................................................................................ 273
Dzieñ ZwyciÚstwa ...................................................................................................................................... 274
Dzieñ JednoĂci Narodowej ........................................................................................................................... 274
Rozdziaï 20: DziesiÚÊ zwrotów, dziÚki którym zostaniesz uznany za Rosjanina .................... 275
Только после Вас! ....................................................................................................................................... 275
Вы сегодня прекрасно выглядите! .............................................................................................................. 275
Заходите на чай! ........................................................................................................................................ 276
Угощайтесь! ............................................................................................................................................... 276
Приятного апетита! .................................................................................................................................... 276
Сядем на дорожку! ..................................................................................................................................... 276
Садись, в ногах правды нет! ....................................................................................................................... 276
Ни пуха, ни пера! ........................................................................................................................................ 277
Целую ........................................................................................................................................................ 277
С лёгким паром! ......................................................................................................................................... 277
Rozdziaï 21: DziesiÚÊ rzeczy, których nie naleĝy w Rosji robiÊ ani mówiÊ ............................ 279
Nie przychodě w goĂci z pustymi rÚkami ....................................................................................................... 279
Zdejmuj buty .............................................................................................................................................. 279
Nie ĝartuj z rodziców .................................................................................................................................. 280
Nie wznoĂ toastu „На здоровье!” ................................................................................................................ 280
Nie przyjmuj ostatniej koszuli ....................................................................................................................... 280
Nie ubieraj siÚ byle jak ................................................................................................................................ 280
Nie stosuj zasady „kaĝdy pïaci za siebie” ...................................................................................................... 281
Nie pozwól kobiecie nosiÊ ciÚĝkich przedmiotów ........................................................................................... 281
Nie przeocz osoby starszej w Ărodkach komunikacji ........................................................................................ 281
Nie bekaj w towarzystwie ............................................................................................................................. 282
Spis treĂci
11
CzÚĂÊ V: Dodatki ........................................................283
Dodatek A Tablice czasowników .......................................................................................... 285
Dodatek B Minisïowniczek .................................................................................................... 289
Dodatek C Klucz z odpowiedziami ......................................................................................... 299
Dodatek D Na pïycie CD ........................................................................................................ 305
Rozdziaï 6
Idziemy na zakupy
W tym rozdziale:
Ź
Ustalamy, jak i gdzie robiÊ zakupy.
Ź
Szukamy ubrañ.
Ź
Wybieramy potrzebne nam artykuïy.
Ź
Pïacimy.
Ź
Kupujemy pamiÈtki.
akupy sÈ dla Rosjan waĝnÈ czÚĂciÈ ĝycia. W czasach istnienia ZwiÈzku Radzieckiego, gdy
zdobycie nawet najzwyklejszego produktu, jak pasta do zÚbów, byïo problemem, Rosjanie
jeszcze bardziej zaczÚli ceniÊ wszelkie piÚkne lub poĝyteczne przedmioty, które udawaïo siÚ
kupiÊ. I tak pozostaïo do dnia dzisiejszego. Zakup kaĝdej nowej rzeczy, czy bÚdzie to zestaw
stereo, sofa czy pïaszcz, jest dla Rosjanina przyjemnym i waĝnym wydarzeniem. W zwiÈzku
z tym jako mieszkaniec Zachodu powinieneĂ w rosyjskich sklepach poczuÊ siÚ jak w domu.
W tym rozdziale opowiemy o róĝnych rodzajach sklepów, nauczymy CiÚ takĝe, jak zapytaÊ
o godziny otwarcia sklepu i jak bÚdÈc juĝ w sklepie, poprosiÊ obsïugÚ o pomoc. Poznasz takĝe
zasady kupowania ubrañ w rosyjskim stylu, wybierania odpowiedniego koloru i rozmiaru,
przymierzania i porównywania róĝnych elementów ubioru. Nauczysz siÚ takĝe pïaciÊ za zakupione
przedmioty. Dodatkowo opowiemy o klasycznych pamiÈtkach z Rosji. A wiÚc — na zakupy!
Kupuj do upadïego: gdzie i jak kupowaÊ
Sklepy, w których moĝna nabyÊ wszystko (poza ĝywnoĂciÈ), dzielÈ siÚ na dwie kategorie:
универмаги
(u-ni-wier-ma-gi; domy towarowe), znajdujÈce siÚ zwykle na przedmieĂciach
duĝych miast, i mniejsze магазины (ma-ga-zi-ny; sklepy), specjalizujÈce siÚ w sprzedaĝy
konkretnych artykuïów, na przykïad zastawy stoïowej czy telewizorów.
W kolejnym dziale poznasz róĝne rodzaje sklepów i ich asortyment. Dowiesz siÚ równieĝ, jak
zapytaÊ o godziny otwarcia, jak znaleěÊ konkretny sklep i jak bÚdÈc juĝ w sklepie, poprosiÊ obsïugÚ
o pomoc.
Z
106
CzÚĂÊ II: Rosyjski w akcji
Róĝne rodzaje sklepów
W Rosji powstaje coraz wiÚcej sklepów, wiele z nich ma bardzo wyszukane nazwy, ale wiÚkszoĂÊ
nazywa siÚ tak jak za czasów ZwiÈzku Radzieckiego, kiedy nie istniaï marketing i nazwy sklepów
pochodziïy od nazw sprzedawanych w nich towarów. I tak, sklep z butami moĝe nazywaÊ siÚ
po prostu обувь (o-buw’; obuwie), sklep z zabawkami игрушки (ig-rusz-ki; zabawki), a ksiÚgarnia
— книги (kni-gi; ksiÈĝki). Podobne nazwy mogÈ mieÊ równieĝ poszczególne отделы универмага
(at-die-ïy u-ni-wier-ma-ga; dziaïy domu towarowego).
A oto lista popularnych sklepów:
9
антикварный магазин
(an-tik-war-nyj ma-ga-zin; sklep z antykami),
9
аптека
(ap-tie-ka; apteka),
9
бельё
(bie-ljo; bielizna),
9
детская одежда
(diets-ka-ja a-dieĝ-da; odzieĝ dzieciÚca),
9
электротовары
(e-lek-tra-ta-wa-ry; artykuïy elektryczne),
9
фототовары
(fo-ta-ta-wa-ry; artykuïy fotograficzne),
9
галантерея
(ga-ïan-tie-rie-ja; galanteria),
9
газетный киоск
(ga-ziet-nyj ki-osk; kiosk z gazetami),
9
головные уборы
(ga-ïaw-ny-je u-bo-ry; nakrycia gïowy),
9
канцелярские товары
(kan-ce-lar-ski-je ta-wa-ry; artykuïy biurowe),
9
хозяйственный магазин
(cha-ziaj-stwien-nyj ma-ga-zin; artykuïy gospodarstwa domowego),
9
комиссионный магазин
(ka-mi-sion-nyj ma-ga-zin; komis),
9
косметика
(kas-mie-ti-ka; kosmetyki),
9
мужская одежда
(muĝ-ska-ja a-dieĝ-da; odzieĝ mÚska),
9
музыкальные инструменты
(mu-zy-kal-ny-je in-stru-mien-ty; instrumenty muzyczne),
9
одежда
(a-dieĝ-da; odzieĝ),
9
парфюмерия
(par-fiu-mie-ri-ja; perfumeria),
9
посуда
(pa-su-da; naczynia stoïowe),
9
спортивные товары
(spor-tiw-ny-je ta-wa-ry; artykuïy sportowe),
9
сувениры
(su-wie-ni-ry; pamiÈtki),
9
ткани
(tka-ni; tkaniny),
9
цветы
(cwie-ty; kwiaty),
9
верхняя одежда
(wierch-nia-ja a-dieĝ- da; odzieĝ wierzchnia),
9
ювелирные товары
(ju-wie-lir-ny-je ta-wa-ry; artykuïy jubilerskie),
9
женская одежда
(ĝens-ka-ja a-dieĝ-da; odzieĝ damska).
Rozdziaï 6: Idziemy na zakupy
107
Pytamy o godziny otwarcia
Najprostszym sposobem ustalenia, w jakich godzinach dany sklep jest otwarty, jest sprawdzenie
wywieszki na drzwiach lub w oknie wystawowym, na której powinno byÊ napisane открыто
(at-kry-ta; otwarte) lub закрыто (za-kry-ta; zamkniÚte). InnÈ dobrÈ metodÈ jest zadzwoniÊ. JeĂli
nikt nie odbiera telefonu, sklep prawdopodobnie jest zamkniÚty i mamy problem z gïowy.
JeĂli jednak usïyszymy kogoĂ po drugiej stronie, naleĝy zapytaÊ Магазин открыт? (ma-ga-zin
at-kryt; czy sklep jest czynny?) lub До каторого часа открыт магазин? (do ka-to-ra-wa czi-sa
at-kryt ma-ga-zin; do której godziny sklep jest czynny?).
Gdy chcemy siÚ dowiedzieÊ, czy sklep bÚdzie otwarty konkretnego dnia, pytamy na przykïad
B вoскресение магазин открыт?
(w was-krie-sie-ni-je ma-ga-zin at-kryt; czy w niedzielÚ sklep
jest czynny?). WiÚcej o dniach tygodnia znajdziesz w rozdziale 7.
Najprostszym sposobem, aby powiedzieÊ po rosyjsku, ĝe sklep (czy teĝ drzwi, okno) jest otwarty
lub zamkniÚty, jest zastosowanie czasowników открыт i закрыт. W wypadku rzeczownika
rodzaju ĝeñskiego czasowniki powyĝsze przyjmÈ koñcówkÚ -a, jak w wyraĝeniu Дверь открыта
(dwier’ at-kry-ta; drzwi sÈ otwarte), natomiast dla rzeczownika rodzaju nijakiego wïaĂciwÈ
koñcówkÈ omawianych czasowników bÚdzie -o, jak w wyraĝeniu Окно закрыто (ak-no za-kry-ta;
okno jest zamkniÚte). W liczbie mnogiej naleĝy zastosowaÊ koñcówkÚ -ы, jak w zdaniu Все
магазины сегодня открыты
(wsie ma-ga-zi-ny si-wod-nia at-kry-ty; wszystkie sklepy sÈ dziĂ
otwarte). (W rozdziale 2. znajdziesz wiÚcej informacji na temat rodzaju rzeczowników).
PytajÈc o godziny pracy sklepu, moĝemy takĝe zastosowaÊ nastÚpujÈce zwroty:
9
Когда магазин закрывается?
(kag-da ma-ga-zin zak-ry-wa-jet-sa; kiedy sklep jest zamykany?).
9
Когда завтра открывается магазин?
(kag-da zaw-tra at-kry-wa-jet-sa ma-ga-zin; kiedy
jutro sklep zostanie otwarty?).
Czasowniki oткрываться (at-kry-wat-sa) i закрываться (za-kry-wat-sa) sÈ tak zwanymi
czasownikami zwrotnymi. Nie majÈ one dopeïnienia bliĝszego, poniewaĝ odnoszÈ siÚ „zwrotnie”
do podmiotu zdania. W pytaniu Когда магазин закрывается? (kag-da ma-ga-zin za-kry-wa-
jet-sa; kiedy sklep jest zamykany?) pytamy dosïownie „Kiedy sklep siÚ zamyka?”. Nie interesuje
nas, kto zamyka sklep, a tylko fakt, iĝ jest on zamykany. Czasowniki zwrotne w bezokoliczniku
przyjmujÈ najczÚĂciej koñcówkÚ -ся, natomiast w pierwszej osobie liczby pojedynczej i mnogiej
koñcówkÚ -cь.
Czasownik закрывается zostaï utworzony przez dodanie koñcówki zwrotnej -ся do formy
trzeciej osoby liczby pojedynczej закрывает (za-kry-wa-jet; zamyka) czasownika niedokonanego
закрывать
(za-kry-wat’; zamykaÊ). (Informacje o bezokoliczniku i odmianie czasowników
znajdziesz w rozdziale 2.).
Aby podaÊ godziny pracy sklepów, Rosjanie uĝywajÈ takĝe czasownika работать (ra-bo-tat’;
pracowaÊ). Kiedy wiÚc pytasz o godziny otwarcia, moĝesz usïyszeÊ Да, магазин сегодня
работает до семи
(da, ma-ga-zin si-wod-nia ra-bo-ta-jet da sie-mi; tak, sklep jest dziĂ czynny
[dosïownie: pracuje] do siódmej) lub Магазин не работает в воскресение (ma-ga-zin nie
ra-bo-ta-jet w was-krie-sie-ni-je; nie, sklep nie jest czynny [dosïownie: nie pracuje] w niedzielÚ).
108
CzÚĂÊ II: Rosyjski w akcji
DzwoniÈc do sklepu czy biura w Rosji, nie oczekuj, ĝe osoba odbierajÈca telefon przedstawi siÚ
i poda nazwÚ instytucji, do której dzwonisz. Najprawdopodobniej usïyszysz szorstkie Алло!
(a-lo; halo), Слушаю! (sïu-sza-ju; sïucham) lub po prostu Да! (da; tak), wypowiedziane
melancholijnym gïosem. Sïuchaj bardzo uwaĝnie przekazywanych przez rozmówcÚ informacji,
poniewaĝ gdy tylko skoñczy ich udzielaÊ, natychmiast odïoĝy sïuchawkÚ. WiÚcej informacji
o rozmowach telefonicznych znajdziesz w rozdziale 9.
Poruszanie siÚ po domu towarowym
RozpoczynajÈc poszukiwania wymarzonej pamiÈtki w wielkim domu towarowym, najlepiej
podejĂÊ do miejsca z napisem справочная (spra-wacz’-na-ja; informacja) lub do któregoĂ
z pracowników i zapytaÊ Где отдел сувениров? (gdie at-dieï su-wie-ni-raw; gdzie jest dziaï
z pamiÈtkami?) lub Где сувениры? (gdie su-wie-ni-ry; gdzie sÈ pamiÈtki?). ChcÈc siÚ dowiedzieÊ,
na którym piÚtrze znajduje siÚ dziaï pamiÈtek, powinieneĂ zapytaÊ На каком этаже отдел
сувениров?
(na ka-kom e-ta-ĝe at-dieï su- wie-ni-raw; na którym piÚtrze znajduje siÚ dziaï pamiÈtek)
lub po prostu На каком этаже сувениры? (na ka-kom e-ta-ĝe su-wie-ni-ry; na którym piÚtrze
sÈ pamiÈtki?).
Zauwaĝ, ĝe mówiÈc отдел сувениров, wyraz сувениров podajesz w dopeïniaczu. (WiÚcej
informacji na temat odmiany rzeczowników przez przypadki znajdziesz w rozdziale 2.).
W odpowiedzi na swoje pytanie usïyszysz prawdopodobnie:
9
на первом этаже
(na pier-wam e-ta-ĝe; na pierwszym piÚtrze),
9
на втором этаже
(na wta-rom e-ta-ĝe; na drugim piÚtrze),
9
на третьем этаже
(na triet’-jem e-ta-ĝe; na trzecim piÚtrze),
9
на этом этаже направо/налево
(na- e-tam e-ta-ĝe na-pra-wa/na-le-wa; na tym piÚtrze,
na prawo/na lewo).
JeĂli usïyszysz niezrozumiaïe sïowa, inne niĝ te, które podaliĂmy powyĝej, nie przejmuj siÚ
i obserwuj gesty rozmówcy. Na pewno wskaĝe Ci wïaĂciwÈ drogÚ.
Liczebniki porzÈdkowe первый (pier-wyj; pierwszy), второй (wta-roj; drugi) i третий (trie-tij;
trzeci) zachowujÈ siÚ jak przymiotniki, to znaczy muszÈ byÊ zgodne co do przypadka, liczby
i rodzaju z rzeczownikami, których dotyczÈ (wiÚcej informacji o zasadzie zgodnoĂci przymiotnika
z rzeczownikiem znajdziesz w rozdziale 2.). WskazujÈc, na którym piÚtrze dana rzecz siÚ znajduje,
po przyimku на w jÚzyku rosyjskim stosujemy liczebnik porzÈdkowy w miejscowniku. Aby ustaliÊ
formÚ miejscownika dla liczebnika первый, traktujemy go jak przymiotnik i zamieniamy
koñcówkÚ rodzaju mÚskiego -ый na -ом, co opisaliĂmy w rozdziale 2. Tak oto otrzymujemy
zwrot на первом этаже (na pier-wam e-ta-ĝe; na pierwszym piÚtrze).
Rozdziaï 6: Idziemy na zakupy
109
Prosimy o pomoc (lub odmawiamy)
Kiedy chcesz poprosiÊ w sklepie o pomoc, przede wszystkim postaraj siÚ zwróciÊ uwagÚ kogoĂ
z personelu, mówiÈc Извините, пожалуйста! (iz-wi-ni-tie, pa-ĝa-ïu-sta; przepraszam) lub
Будьте добры…
(bud’-tie dob-ry; czy mógïby Pan… [mi pomóc]).
W odpowiedzi prawdopodobnie usïyszysz Да, пожалуйста? (da, pa-ĝa-ïu-sta; tak, w czym mogÚ
pomóc?). Moĝesz wtedy zadaÊ pytanie, zaczynajÈc od Скажите, пожалуйста… (ska-ĝy-tie,
pa-ĝa-ïu-sta; proszÚ mi powiedzieÊ…). JeĂli nadal szukasz pamiÈtek, peïne zdanie bÚdzie brzmieÊ
Скажите, пожалуйста, где сувениры
(ska-ĝy-tie, pa-ĝa-ïu-sta, gdie su-wie-ni-ry; proszÚ mi
powiedzieÊ, gdzie sÈ pamiÈtki).
Moĝesz takĝe zastosowaÊ jeden z poniĝszych zwrotów:
9
У вас продаётся/продаются…?
(u was pra-da-jot-sa/pra-da-jut-sa; czy sprzedajecie…?)
i nazwa artykuïu lub artykuïów, których szukasz (w mianowniku).
9
У вас есть…?
(u was jest’; czy macie…?).
9
Где можно купить…?
(gdie moĝ-na ku-pit’; gdzie mogÚ kupiÊ…?) i nazwa artykuïu lub
artykuïów, których szukasz (w bierniku).
9
Покажите, пожалуйста, этот/это/эту/эти…
(pa-ka-ĝy-tie pa-ĝa-ïu-sta e-tat/e-ta/e-tu/e-ti;
proszÚ pokazaÊ ten/to/tÚ/te…) i nazwa artykuïu lub artykuïów, których szukasz (w bierniku).
WiÚcej na temat zastosowania zaimka wskazujÈcego этот znajdziesz w dalszej czÚĂci
niniejszego rozdziaïu.
ProszÈc o pokazanie jakiegoĂ przedmiotu lub zadajÈc pytania, staraj siÚ unikaÊ zwrotów w rodzaju
„Szukam…” lub „Chciaïbym zobaczyÊ…”, poniewaĝ w jÚzyku rosyjskim wymagajÈ one uĝycia
zaimka я (ja). Tymczasem Rosjanie stosujÈ w takich sytuacjach tryb bezosobowy i uĝycie tego
zaimka moĝe zostaÊ uznane za nienaturalne.
Raczej nie usïyszysz „W czym mogÚ Pani/Panu pomóc?”
Rosyjscy sprzedawcy rzadko posïugujÈ siÚ zwrotem
Я могу вам помочь? (ja ma-gu wam pa-mocz’; czy
mogÚ Pani/Panu pomóc?). Przez ponad siedemdziesiÈt lat
w ZwiÈzku Radzieckim najwaĝniejszÈ osobÈ w sklepie byï
sprzedawca, a nie klient. Jedna ze wspóïautorek niniej-
szej ksiÈĝki, która wychowaïa siÚ w Rosji, usïyszaïa ten
zwrot tylko raz w ĝyciu, niedawno, w jednym z moskiew-
skich domów towarowych, i to prawdopodobnie tylko
dlatego, ĝe mieszkajÈc przez dïugi czas w Stanach Zjed-
noczonych, wyglÈdaïa bardziej na AmerykankÚ niĝ na
RosjankÚ. Tak wiÚc raczej nie musisz siÚ zastanawiaÊ,
jak na takie pytanie odpowiedzieÊ, ale gdyby jednak…,
odpowiedě moĝe brzmieÊ Спасибо, я просто смот-
рю (spa-si-ba, ja pros-ta smat-riu; dziÚkujÚ, po prostu
oglÈdam). DobrÈ wiadomoĂciÈ jest niewÈtpliwie fakt, ĝe
nikt nie bÚdzie przeszkadzaï Ci w oglÈdaniu, nawet jeĂli
nie zamierzasz niczego kupiÊ. PowinieneĂ jednak wiedzieÊ,
ĝ
e na pewno bÚdzie obserwowaï CiÚ продавец (pra-da-
wiec
; sprzedawca), продавщица (pra-daw-szczi-ca;
sprzedawczyni) czy teĝ охранник (ach-ran-nik; pracow-
nik ochrony). Ich gïównym zadaniem nie jest jednak za-
pewnienie wysokiej jakoĂci obsïugi, lecz zapobieganie
kradzieĝom.
110
CzÚĂÊ II: Rosyjski w akcji
PogawÚdka
Borys szuka nowych rękawiczek i idzie do dużego domu towarowego. Odbywa
krótką rozmowę z работником универмага (ra-bot-ni-kam u-ni-wier-ma-ga;
pracownikiem domu towarowego) obsługującym informację.
Borys:
Скажите, пожалуйста, где можно купить перчатки?
ska-ży-tie, pa-ża-łu-sta, gdie moż-na ku-pit’ pier-cziat-ki?
Proszę mi powiedzieć, gdzie można kupić rękawiczki?
Pаботник универмага:
В галантерейном отделе.
w ga-łan-tie-riej-nam at-die-le
W dziale galanteryjnym.
Borys:
А где галантерейный отдел, на каком этаже?
a gdie ga-łan-tie-riej-nyj at-dieł, na ka-kom e-ta-że?
A gdzie jest dział galanteryjny, na którym piętrze?
Pаботник универмага:
Галантерея на втором этаже.
ga-łan-tie-rie-ja na wta-rom e-ta-że
Galanteria znajduje się na drugim piętrze.
Borys:
Понятно, спасибо, а где лестница или лифт?
pa-niat-na, spa-si-ba, a gdie les-ni-ca i-li lift?
Rozumiem, dziękuję, a gdzie są schody lub winda?
Pаботник универмага:
Лестница направо, а лифт налево.
les-ni-ca na-pra-wa, a lift na-le-wa
Schody są po prawej stronie, a winda po lewej.
SĞówka do zapamiötania
А где…?
a gdie…
A gdzie…?
На каком этаже?
na ka-kom e-ta-Ře
Na którym piötrze?
Понятно
pa-niat-na
Rozumiem
лестница
les-ni-ca
schody
лифт
lift
winda
Dobrze Ci w tym: kupujemy ubrania
Wedïug rosyjskiej ludowej mÈdroĂci „przyodziewek czyni czïowieka”. Oto, dlaczego Rosjanie
ubierajÈ siÚ starannie i elegancko, nawet w sytuacjach nieformalnych. Kupowanie ubrañ jest
dla Rosjan powaĝnÈ sprawÈ i czÚsto trwa caïy dzieñ. Z kolejnych dziaïów dowiesz siÚ, jak pytaÊ
w sklepie o konkretne czÚĂci garderoby i jak je przymierzaÊ, wybierajÈc wïaĂciwy rozmiar.
Rozdziaï 6: Idziemy na zakupy
111
Szukamy konkretnych czÚĂci garderoby
SzukajÈc okrycia wierzchniego (co czÚsto zdarza siÚ turystom, zapominajÈcym o zabraniu ze
sobÈ ciepïych ubrañ), powinieneĂ udaÊ siÚ do sklepu nazywajÈcego siÚ Верхняя одежда (wierch-
nia-ja a-dieĝ-da; okrycia wierzchnie). Znajdziesz tam miÚdzy innymi takie czÚĂci garderoby, jak:
9
куртка
(kurt-ka; kurtka),
9
пальто
(pal-to; pïaszcz),
9
плащь
(pïasz’; pïaszcz przeciwdeszczowy lub prochowiec).
JeĂli potrzebna Ci nowa para butów, wpadnij do sklepu o nazwie Обувь (o-buw’; obuwie) i wybierz:
9
босоножки
(bo-sa-noĝ-ki; sandaïki kobiece),
9
ботинки
(ba-tin-ki; buty sznurowane),
9
кроссовки
(kra-sow-ki; adidasy, tenisówki),
9
сандалии
(san-da-li-i; sandaïy),
9
сапоги
(sa-pa-gi; buty z cholewami),
9
туфли
(tuf-li; pantofle).
W sklepie o nazwie Галантерея (ga-ïan-tie-rie-ja; galanteria) moĝna kupiÊ niezbÚdne drobiazgi,
takie jak:
9
чулки
(czul-ki; poñczochy),
9
чемодан
(czie-ma-dan; walizka),
9
галстук
(gaï-stuk; krawat),
9
халат
(cha-ïat; szlafrok),
9
колготки
(kaï-got-ki; rajstopy),
9
купальник
(ku-pal-nik; kostium kÈpielowy),
9
носки
(nas-ki; skarpety),
9
носовой платок
(na-sa-woj pïa-tok; chusteczka do nosa),
9
очки
(acz’-ki; okulary),
9
пижама
(pi-ĝa-ma; piĝama),
9
перчатки
(pier-cziat-ki; rÚkawiczki),
9
расчёска
(ras-czios-ka; grzebieñ),
9
ремень
(ri-mieñ; pasek),
9
сумка
(sum-ka; torba),
9
варежки
(wa-rieĝ-ki; rÚkawice),
9
зонтик
(zon-tik; parasol).
112
CzÚĂÊ II: Rosyjski w akcji
W ofercie sklepu Мужская одежда (muĝs-ka-ja a-dieĝ-da; odzieĝ mÚska) znajdziesz miÚdzy
innymi takie czÚĂci garderoby, jak:
9
брюки
(briu-ki; spodnie),
9
джинсы
(dĝyn-sy; dĝinsy),
9
футболка
(fut-boï-ka; koszulka sportowa),
9
костюм
(kas-tium; garnitur),
9
майка
(maj-ka; T-shirt),
9
пиджак
(pi-dĝak; marynarka),
9
плавки
(pïaw-ki; kÈpielówki),
9
рубашка
(ru-basz-ka; koszula),
9
шорты
(szor-ty; szorty),
9
свитер
(swi-tier; sweter),
9
трусы
(tru-sy; majtki),
9
жилет
(ĝy-let; kamizelka).
W sklepie Женская одежда (ĝens-ka-ja a-dieĝ-da; odzieĝ damska) moĝesz z kolei kupiÊ takie
elementy ubioru, jak:
9
блузка
(bïuz-ka; bluzka),
9
кофта
(kof-ta; sweter),
9
лифчик
(lif-czik; biustonosz),
9
платье
(pïat’-je; sukienka),
9
сарафан
(sa-ra-fan; sukienka bez rÚkawów),
9
юбка
(jub-ka; spódnica),
9
женское бельё
(ĝens-ka-je biel-jo; bielizna damska).
JeĂli potrzebny Ci kapelusz, wpadnij do sklepu nazywajÈcego siÚ Головные уборы (ga-ïaw-ny-je
u-bo-ry; nakrycia gïowy) i wybierz:
9
кепка
(kiep-ka; czapka z daszkiem),
9
платок
(pïa-tok; chustka),
9
шапка
(szap-ka; ciepïa czapka zimowa),
9
шарф
(szarf; szalik),
9
шляпа
(szla-pa; kapelusz).
Rozdziaï 6: Idziemy na zakupy
113
Kwestia koloru
Jaki jest Twój ulubiony kolor? KupujÈc odzieĝ, byÊ moĝe zechcesz poinformowaÊ sprzedawcÚ:
Я люблю красный цвет
(ja lub-lu kras-nyj cwiet; lubiÚ czerwony kolor) lub Я люблю зелёный
цвет
(ja lub-lu zie-lo-nyj cwiet; lubiÚ zielony kolor). Najpopularniejsze kolory to:
9
белый
(bie-ïyj; biaïy),
9
чёрный
(czior-nyj; czarny),
9
голубой
(ga-ïu-boj; bïÚkitny),
9
коричневый
(ka-ricz’-nie-wyj; brÈzowy),
9
красный
(kras-nyj; czerwony),
9
оранжевый
(a-ran-ĝe-wyj; pomarañczowy),
9
пурпурный
(pur-pur-nyj; purpurowy)
9
розовый
(ro-za-wyj; róĝowy),
9
синий
(si-nij; niebieski),
9
серый (
sie-ryj; szary),
9
жёлтый
(ĝoï-tyj; ĝóïty),
9
зелёный
(zie-lo-nyj; zielony).
Nazwy kolorów sÈ przymiotnikami i podlegajÈ takim samym zasadom odmiany przez przypadki,
liczby i rodzaje, jak pozostaïe przymiotniki, a wiÚc muszÈ byÊ zgodne co do przypadka, liczby
i rodzaju z rzeczownikiem, którego dotyczÈ. (WiÚcej na temat zgodnoĂci przymiotnika
z rzeczownikiem znajdziesz w rozdziale 2.). PamiÚtaj o tym, kupujÈc чёрную шляпу (czior-nu-ju
szla-pu; czarny kapelusz) czy зелёные ботинки (zie-lo-ny-je ba-tin-ki; zielone buty).
Gdy interesuje CiÚ inny odcieñ danego koloru, zapytaj А потемнее/посветлее есть? (a pa-tiem-
nie-je/pa-swiet-le-je jest’; a czy jest ciemniejszy/jaĂniejszy [odcieñ]?). Inne przydatne wyrazy
to одноцветный (ad-na-cwiet-nyj; jednokolorowy) i разноцветный (raz-na-cwiet-nyj;
róĝnokolorowy, wzorzysty).
Szukamy wïaĂciwego rozmiaru
Tabele rozmiarów ubrañ i butów sÈ róĝne w róĝnych krajach, nie musisz jednak zapamiÚtywaÊ
wszystkich, kiedy podróĝujesz. Odpowiednie przeliczniki ïatwo znaleěÊ w przewodniku czy
kalendarzu kieszonkowym. DoskonaïÈ pomocÈ w zakresie numeracji obuwia jest równieĝ strona
internetowa www.i18nguy.com/l10n/shoes.html#adult.
Bardzo czÚsto numeracjÚ wedïug róĝnych systemów moĝna znaleěÊ na samych artykuïach.
Najlepszym jednak sposobem, aby sprawdziÊ, czy dana rzecz pasuje, jest przymiarka.
114
CzÚĂÊ II: Rosyjski w akcji
Oto wyrazy i zwroty przydatne podczas szukania wïaĂciwego rozmiaru:
9
Размер
(raz-mier; rozmiar).
9
Я ношу размер…
(ja na-szu raz-mier; noszÚ rozmiar…).
9
Это мой размер
(eta moj raz-mier; to mój rozmiar).
9
Какой Ваш/у Вас размер?
(ka-koj wasz/u was raz-mier; jaki jest Pana/Pani rozmiar?).
Przymierzamy ubrania
Zanim uznasz, ĝe zamierzasz coĂ носить (na-sit’; nosiÊ), bÚdziesz zapewne chciaï owÈ rzecz
przymierzyÊ. Zapytaj wiÚc: Можно примерить? (moĝ-na pri-mie-rit’; czy moĝna przymierzyÊ?).
Najprawdopodobniej usïyszysz Да, пожалуйста (da, pa-ĝa-ïu-sta; tak, proszÚ). Kiedy nie ma
w pobliĝu sprzedawcy, po prostu sam udaj siÚ do przymierzalni.
Gdy mierzona rzecz dobrze leĝy, moĝesz powiedzieÊ Это хорошо сидит (e-ta cha-ra-szo si-dit;
dobrze leĝy/pasuje), jeĂli zaĂ nie pasuje, powiedz Это плохо сидит (e-ta pïo-cha si-dit; ěle leĝy/nie
pasuje). A oto kilka innych przymiotników, które moĝesz zastosowaÊ, opisujÈc ubranie, nad
którego zakupem siÚ zastanawiasz:
9
хорошый
(cha-ro-szyj; dobry),
9
плохой
(pïa-choj; zïy),
9
большой
(bal-szoj; duĝy),
9
маленький
(ma-leñ-kij; maïy),
9
длинный
(dlin-nyj; dïugi),
9
короткий
(ka-rot-kij; krótki).
StosujÈc powyĝsze przymiotniki, nie zapomnij o wïaĂciwych koñcówkach, zaleĝnych od przypadka,
liczby i rodzaju rzeczownika, do którego dany przymiotnik siÚ odnosi. (WiÚcej informacji
na temat zgodnoĂci przymiotnika z rzeczownikiem znajdziesz w rozdziale 2.).
Przymierzany element garderoby moĝe okazaÊ siÚ za duĝy lub za maïy. Aby powiedzieÊ, ĝe dana
rzecz jest za duĝa, uĝyj nastÚpujÈcej konstrukcji: nazwa artykuïu + мне i jeden z poniĝszych
wyrazów:
9
велик
(wie-lik; za duĝy, rodzaj mÚski),
9
велика
(wie-li-ka; za duĝa, rodzaj ĝeñski),
9
велико
(wie-li-ko; za duĝe, rodzaj nijaki),
9
велики
(wie-li-ki; za duĝe, liczba mnoga).
JeĂli pïaszcz przeciwdeszczowy, który wïaĂnie mierzysz, jest za duĝy, powiedz po prostu Этот
плащ мне велик
(e-tat pïasz’ mnie wie-lik; ten pïaszcz jest na mnie za duĝy).
Rozdziaï 6: Idziemy na zakupy
115
JeĂli zaĂ przymierzana rzecz jest za maïa, zastosuj konstrukcjÚ:
nazwa artykuïu + мне i jeden z poniĝszych wyrazów:
9
мал
(maï; za maïy, rodzaj mÚski),
9
мала
(ma-ïa; za maïa, rodzaj ĝeñski),
9
мало
(ma-ïo; za maïe, rodzaj nijaki),
9
малы
(ma-ïy; za maïe, liczba mnoga).
To czy tamto? Ustalamy, co kupimy
Jednym z najciekawszych elementów zakupów sÈ dyskusje o zaletach i wadach przedmiotów,
które zamierzamy kupiÊ. W niniejszym dziale przedstawiamy niezbÚdne w takich dyskusjach
wyrazy, zwroty i konstrukcje gramatyczne. Opowiemy, jak wyraziÊ, ĝe dany artykuï siÚ nam podoba
lub nie, jak porównywaÊ róĝne przedmioty i jak wybraÊ ten, który podoba siÚ nam najbardziej.
Stosujemy zaimki wskazujÈce
Gdy decydujesz, którÈ sukienkÚ kupiÊ, moĝesz zechcieÊ powiedzieÊ Это платье лучше, чем то
(e-ta pïat’-je ïucz-sze, cziem to; ta sukienka jest ïadniejsza od tamtej). Wyrazy это (e-ta; to)
i то (to; tamto) nazywamy zaimkami wskazujÈcymi. OczywiĂcie podlegajÈ one takim samym
reguïom odmiany jak inne czÚĂci mowy. PorównujÈc róĝne przedmioty, prawie zawsze
stosujemy zaimki wskazujÈce w mianowniku. PrzybierajÈ one wtedy nastÚpujÈcÈ formÚ:
9
этот
(e-tat; ten, rodzaj mÚski),
9
эта
(e-ta; ta, rodzaj ĝeñski),
9
это
(e-ta; to, rodzaj nijaki),
9
эти
(e-ti; te, liczba mnoga),
9
тот
(tot; tamten, rodzaj mÚski),
9
та
(ta; tamta, rodzaj ĝeñski),
9
то
(to; tamto, rodzaj nijaki),
9
те
(tie; tamte, liczba mnoga).
Wyraĝamy upodobania i awersje
RobiÈc zakupy, decyzjÚ o nabyciu jakiegoĂ przedmiotu podejmujemy najczÚĂciej na podstawie
faktu, iĝ on siÚ nam podoba lub nie. Aby wyraziÊ tÚ myĂl po rosyjsku, stosujemy konstrukcjÚ
Мне
(mnie; mi) + нравится (nra-wit-sa; podoba siÚ) + nazwa przedmiotu, który oglÈdamy.
OczywiĂcie zastosowana forma czasownika musi byÊ zgodna co do liczby (i rodzaju, w wypadku
czasu przeszïego) z rzeczownikiem oznaczajÈcym przedmiot (przedmioty), które oglÈdamy. Moĝesz
na przykïad powiedzieÊ Мне нравится эта куртка (mnie nra-wit-sa e-ta kurt-ka; podoba mi
siÚ ta kurtka).
116
CzÚĂÊ II: Rosyjski w akcji
W tabeli 6.1. przedstawiamy odmianÚ czasownika нравиться.
Tabela 6.1. Odmiana czasownika нравиться
czas teraěniejszy
нравится (liczba pojedyncza), нравятся (liczba mnoga)
czas przeszïy
нравился (rodzaj mÚski), нравилась (rodzaj ĝeñski), нравилось (rodzaj nijaki),
нравились (liczba mnoga)
czas przyszïy
понравится (liczba pojedyncza), понравятся (liczba mnoga)
JeĂli zamierzasz powiedzieÊ, ĝe dany przedmiot Ci siÚ nie podoba, dodaj po prostu не (nie; nie)
przed нравится, jak w zdaniu Мне не нравится эта куртка (mnie nie nra-wit-sa e-ta kurt-ka;
nie podoba mi siÚ ta kurtka).
Spróbuj poÊwiczyÊ powyĝsze konstrukcje. Wyobraě sobie, ĝe jesteĂ w sklepie z przyjacielem,
którego zaciÈgnÈïeĂ tam, aby pomógï Ci wybraÊ костюм (kas-tium; garnitur). Tobie podoba
siÚ brÈzowy, ale Twój przyjaciel woli niebieski. Oto uwagi, które moĝecie wymieniÊ:
9
Мне нравится коричневый костюм
(mnie nra-wit-sa ka-ricz’-nie-wyj kas-tium;
podoba mi siÚ brÈzowy garnitur).
9
Мне нравится синий костюм
(mnie nra-wit-sa si-nij kas-tium; podoba mi siÚ niebieski
garnitur).
Wbrew opinii przyjaciela kupujesz brÈzowy garnitur. Przyjaciel mimo wszystko podtrzymuje swoje
zdanie i mówi, wzdychajÈc z ĝalem: Мне нравился синий костюм (mnie nra-wiï-sa si-nij kas-tium;
podobaï mi siÚ niebieski garnitur).
Porównujemy dwa przedmioty
PorównujÈc róĝne przedmioty, stosujemy przymiotniki w stopniu wyĝszym, na przykïad больше
(bol-sze; wiÚkszy), меньше (mien’-sze; mniejszy), лучше (ïucz-sze; lepszy), хуже (chu-ĝe; gorszy).
Konstrukcja wyglÈda nastÚpujÈco: nazwa przedmiotu + przymiotnik go okreĂlajÈcy (na przykïad
wiÚkszy czy mniejszy) + чем (cziem; niĝ) + nazwa drugiego porównywanego przedmiotu.
Powiedzmy, ĝe przymierzasz dwie pary butów. Jedna z par podoba Ci siÚ bardziej, jest wygodniejsza,
lĝejsza i tañsza. PomyĂlisz wiÚc zapewne: Эти туфли удобнее, легче и дешевлеe, чем те (e-ti tuf-li
u-dob-nie-je, leg-czie i die-szew-le-je, cziem tie; te buty sÈ wygodniejsze, lĝejsze i ïadniejsze niĝ tamte).
Poniĝej podajemy kilka innych przymiotników powszechnie uĝywanych w porównaniach:
9
длиннее
(dlin-nie-je; dïuĝszy),
9
дороже
(da-ro-ĝe; droĝszy),
9
интереснее
(in-tie-ries-nie-je; ciekawszy),
9
холоднее
(cha-ïod-nie-je; zimniejszy),
Rozdziaï 6: Idziemy na zakupy
117
9
короче
(ka-ro-czie; krótszy),
9
красивее
(kra-si-wie-je; ïadniejszy),
9
толще
(toï-szczie; grubszy),
9
тоньше
(ton’-sze; cieñszy),
9
тяжелее
(tie-ĝe-le-je; ciÚĝszy),
9
теплее
(tiep-le-je; cieplejszy).
Oznajmiamy, co nam siÚ najbardziej
(lub najmniej) podoba
MówiÈc, ĝe jakiĂ przedmiot spoĂród wielu podoba Ci siÚ najbardziej, stosujesz stopieñ najwyĝszy
przymiotnika. W jÚzyku rosyjskim najproĂciej utworzyÊ go, dodajÈc wyraz самый (sa-myj; naj-)
do przymiotnika w stopniu równym.
Aby utworzyÊ stopieñ najwyĝszy przymiotnika, dodajemy wyraz самый przed przymiotnikiem
w stopniu równym, a nie wyĝszym, o którym mówiliĂmy w poprzednim dziale. ListÚ form
stopnia najwyĝszego zawiera tabela 6.2.
Wyraz самый, jako przymiotnik, musi byÊ zgodny co do przypadka, liczby i rodzaju z rzeczownikami
i innymi przymiotnikami, do których siÚ odnosi. (WiÚcej informacji na temat zgodnoĂci
przymiotnika z rzeczownikiem znajdziesz w rozdziale 2.).W tabeli 6.2. prezentujemy odmianÚ
przymiotnika самый.
Tabela 6.2. Stopieñ najwyĝszy
Rodzaj mÚski
Rodzaj ĝeñski
Rodzaj nijaki
liczba pojedyncza
самый (sa-myj)
самая (sa-ma-ja)
самое (sa-ma-je)
liczba mnoga
самые (sa-my-je)
самые (sa-my-je)
самые (sa-my-je)
JeĂli jedna z kurtek, które przymierzyïeĂ, jest najlĝejsza, moĝesz powiedzieÊ Эта куртка самая
лёгкая
(e-ta kurt-ka sa-ma-ja loch-ka-ja; ta kurtka jest najlĝejsza). JeĂli najbardziej podoba Ci siÚ
ta, a nie inna para kolczyków, moĝesz powiedzieÊ Эти серьги самые красивые (e-ti sier’-gi
sa-my-je kra-si-wy-je; te kolczyki sÈ najïadniejsze).
Aby oznajmiÊ, ĝe dany przedmiot jest najgorszy, Rosjanie stosujÈ zwrot самый плохой (sa-myj
pïa-choj; najgorszy) — dla rzeczowników rodzaju mÚskiego, самая плохая (sa-ma-ja pïa-cha-ja;
najgorsza) — dla rzeczowników rodzaju ĝeñskiego, самое плохое (sa-ma-je pïa-cho-je; najgorsze)
— dla rzeczowników rodzaju nijakiego, a самые плохие (sa-my-je pïa-chi-je; najgorsze)
— dla rzeczowników w liczbie mnogiej.
Tak wiÚc jeĂli szczególnie nie podoba Ci siÚ jakaĂ sukienka, powiesz Это платье самое плохое
(e-ta pïat’-je sa-ma-je pïa-cho-je; ta sukienka jest najgorsza).
118
CzÚĂÊ II: Rosyjski w akcji
Trzeba pïaciÊ: kupujemy
Gdy juĝ zdecydujesz, co zamierzasz kupiÊ, naleĝy dowiedzieÊ siÚ o cenÚ. W kolejnych dziaïach
dowiesz siÚ, jak o niÈ pytaÊ, jak oznajmiÊ, ĝe coĂ kupujesz, oraz jak i gdzie zapïaciÊ.
Ile to kosztuje?
Aby zapytaÊ, ile dany przedmiot kosztuje, zastosuj zwrot Сколько стоит…? (skol-ka sto-it;
ile kosztuje) + nazwa przedmiotu w mianowniku. JeĂli kupujesz wiÚcej niĝ jeden przedmiot,
zapytaj Сколько стоят…? (skol-ka sto-jat; ile kosztujÈ) + nazwy przedmiotów w mianowniku
liczby mnogiej. JeĂli chcesz zapytaÊ o cenÚ parasola, powiedz Сколько стоит этот зонтик?
(skol-ka sto-it e-tat zon-tik; ile kosztuje ten parasol?). JeĂli zamierzasz kupiÊ kilka parasoli, zastosuj
liczbÚ mnogÈ: Сколько стоят эти зонтики? (skol-ka sto-jat e-ti zon-ti-ki; ile kosztujÈ te parasole?).
Artykuï, który zamierzasz kupiÊ, moĝe byÊ za drogi; powiesz wtedy Это очень дорого (e-ta
o-czieñ do-ra-ga; to bardzo drogo). JeĂli wrÚcz przeciwnie — jesteĂ przyjemnie zaskoczony cenÈ,
powiedz radoĂnie Это дёшево! (e-ta dio-sze-wa; to tanio!).
BiorÚ!
NajproĂciej powiedzieÊ Я возьму это (ja waz’-mu e-ta; wezmÚ to). Moĝesz takĝe zastosowaÊ
czasownik купить (ku-pit’; kupiÊ) i powiedzieÊ Я это куплю (ja e-ta kup-lu; kupujÚ to).
Kупить
to czasownik dokonany i jako taki odnosi siÚ tylko do czynnoĂci przeszïej lub przyszïej.
(WiÚcej informacji o postaciach czasowników znajdziesz w rozdziale 2.). Posiada odmianÚ
nieregularnÈ, którÈ podajemy w tabeli 6.3.
Tabela 6.3. Odmiana czasownika купить
Odmiana
Wymowa
Tïumaczenie
я куплю
ja ku-plu
ja kupiÚ
ты купишь
ty ku-pisz
ty kupisz (nieformalnie, liczba pojedyncza)
он/она/оно купит
on/a-na/a-no ku-pit
on/ona/ono kupi
мы купим
my ku-pim
my kupimy
вы купите
wy ku-pi-tie
wy kupicie (formalnie liczba pojedyncza oraz liczba mnoga)
они купят
a
-ni ku-piat
oni kupiÈ
JeĂli na przykïad zamierzasz kupiÊ parasol, moĝesz oznajmiÊ ten fakt na dwa sposoby, stosujÈc
czasownik купить: Я хочу купить зотик (ja cha-cziu ku-pit’ zon-tik; chcÚ kupiÊ parasol) lub
Я куплю зонтик
(ja kup-lu zon-tik; kupiÚ parasol).
Rozdziaï 6: Idziemy na zakupy
119
Gdzie i jak zapïaciÊ
W rosyjskich sklepach najczÚĂciej znajduje siÚ касса (ka-sa; kasa), w której urzÚduje кассир
(ka-sir; kasjer). Aby zapïaciÊ, naleĝy udaÊ siÚ z pieniÚdzmi do kasy, gdzie otrzymamy rachunek,
z którym powinniĂmy wróciÊ do sprzedawcy. Jest to nieco skomplikowane, dlatego najlepiej
zawczasu zapytaÊ А где можно заплатить? (a gdie moĝ-na zap-ïa-tit’; gdzie moĝna zapïaciÊ?).
Na pytanie А где можно заплатить? otrzymamy prawdopodobnie odpowiedě В кассе
(w ka-sie; w kasie) lub Платите в кассу (pïa-ti-tie w ka-su; pïaci Pan/Pani w kasie). Udajemy
siÚ wiÚc do kasy, jeĂli widzimy, gdzie siÚ znajduje. JeĂli nie, moĝemy zapytaÊ А где касса? (a gdie
ka-sa; a gdzie jest kasa?). Sprzedawca zapewne wskaĝe drogÚ i nasza przygoda z zakupami
zmierzaÊ zacznie do szczÚĂliwego koñca.
JeĂli nie jesteĂ pewien, czy w sklepie przyjmowane sÈ karty kredytowe, zapytaj Вы принимаете
кредитные карточки?
(wy pri-ni-ma-je-tie krie-dit-ny-je kar-tacz’-ki; czy przyjmujÈ Pañstwo
karty kredytowe?). W odpowiedzi zapewne usïyszysz Да, принимаем (da, pri-ni-ma-jem; tak,
przyjmujemy) albo Нет, не принимаем, только наличные (niet, nie pri-ni-ma-jem, tol-ka
na-licz’-ny-je; nie, nie przyjmujemy, tylko gotówka). W rozdziale 14. znajdziesz wiÚcej informacji
na temat pieniÚdzy.
W normalnych warunkach w rosyjskim sklepie prawie niemoĝliwe jest otrzymanie zwrotu
pieniÚdzy. Nasza rada: zastanów siÚ dwa razy, zanim coĂ kupisz. Moĝesz oczywiĂcie spróbowaÊ
zwróciÊ zakupiony przedmiot ze sïowami Я хочу это вернуть (ja cha-cziu e-ta wier-nut’;
chcÚ to zwróciÊ). Odpowiedě bÚdzie jednak prawdopodobnie brzmiaïa Мы не принимаем
обратно
(my nie pri-ni-ma-jem ab-rat-na; nie przyjmujemy zwrotów) lub Мы не можем
вернуть Вам деньги
(my ni mo-ĝem wier-nut’ wam dieñ-gi; nie moĝemy zwróciÊ Panu/Pani
pieniÚdzy). Raz na ruski rok moĝe siÚ zdarzyÊ, ĝe sympatyczny sprzedawca zaproponuje wymianÚ
towaru, i w takim wypadku usïyszymy Если хотите, мы можем обменять (jes-li cha-ti-tie,
my mo-ĝem ab-mie-niat’; jeĂli Pan/Pani sobie ĝyczy, moĝemy wymieniÊ). JeĂli usïyszysz takie
zdanie, moĝesz uznaÊ siÚ za szczÚĂciarza i koniecznie skorzystaj z okazji.
PogawÚdka
Zina i Nina są przyjaciółkami. Dzwonią do siebie codziennie. Dziś Zina kupiła nową
sukienkę i dzwoni do Niny, aby podzielić się tą wspaniałą wiadomością.
Nina:
Аллё!
a-lo
Halo!
Zina:
Нина, это я.
ni-na, e-ta ja
Nina, to ja.
Nina:
Зина! Привет, как дела?
zi-na! pri-wiet, kak die-ła?
Zina! Cześć, jak się masz?
120
CzÚĂÊ II: Rosyjski w akcji
Zina:
Нина, я сегодня купила себе платье!
ni-na, ja si-wod-nia ku-pi-ła si-bie płat’-je
Nina, kupiłam sobie dziś sukienkę!
Nina:
Где?
gdie?
Gdzie?
Zina:
В магазине на Садовой улице.
w ma-ga-zi-nie na sa-do-waj u-li-ce
W sklepie na ulicy Sadowej.
Nina:
А за сколько ты купила платье?
a za skol-ka ty ku-pi-ła płat’-je?
A za ile kupiłaś sukienkę?
Zina:
Дёшево. За сто пятьдесят.
dio-sze-wa. za sto pi-die-siat
Tanio. Za sto pięćdziesiąt.
SĞówka do zapamiötania
Я купила себе…
ja ku-pi-Ğa si-bie
KupiĞam sobie…
На…улице
na u-li-ce
Przy ulicy….
За сколько ты купила платье?
za skol-ka ty ku-pi-Ğa pĞat’-je
Za ile kupiĞaķ sukienkö?
За сто пятьдесят.
za sto pi-die-siat
Za sto piöädziesiât.
CoĂ specjalnego: odjazdowe pamiÈtki z Rosji
NajlepszÈ pamiÈtkÈ z Rosji jest палехская шкатулка (pa-liech-ska-ja szka-tuï-ka; paleska szkatuïka):
czarne lakierowane pudeïko wykonane z papier-mache ze scenami z rosyjskich baĂni. Autentyczne
pudeïka produkowane sÈ tylko w dwóch miastach (Palech i Chochïoma) i sÈ dosyÊ drogie.
Uwaĝaj na podróbki. Nie kupuj палехской шкатулки od ulicznych sprzedawców,
bo prawdopodobnie kupisz podróbkÚ w cenie oryginaïu. Zapytaj przewodnika lub pracownika
hotelu, gdzie najlepiej zaopatrzyÊ siÚ w takÈ pamiÈtkÚ.
Rozdziaï 6: Idziemy na zakupy
121
Inny Ăwietny сувенир (su-wie-nir; pamiÈtka) to матрёшка (ma-triosz-ka). Jest to drewniana,
otwierana laleczka, w której wnÚtrzu znajduje siÚ kilka mniejszych, jedna w drugiej. Матрёшки
(ma-triosz-ki) mogÈ mieÊ róĝnÈ wielkoĂÊ, przy czym im wiÚksza „mama”, tym wiÚcej „córek”
znajdziesz wewnÈtrz.
DoskonaïÈ i praktycznÈ pamiÈtkÈ jest меховая шапка (mie-cha-wa-ja szap-ka; czapka futrzana)
— taka, jakÈ Rosjanie noszÈ zimÈ. Moĝna kupiÊ чёрную (czior-nu-ju; czarnÈ) lub коричневую
(ka-ricz’-nie-wu-ju; brÈzowÈ). Aby zaopatrzyÊ siÚ w takÈ czapkÚ, najlepiej odwiedziÊ универмаг
(u-ni-wier-mag; dom towarowy), отдел (at-dieï; dziaï) головные уборы (ga-ïaw-ny-je u-bo-ry;
nakrycia gïowy) lub sklep o tej samej nazwie.
JeĂli kolekcjonujesz pamiÈtki z przeszïoĂci, na pewno zechcesz kupiÊ советские военные часы
(sa-wiec-ki-je wa-jen-ny-je czie-sy; radziecki zegarek wojskowy). Zegarki takie, obecnie uznawane
za okazy kolekcjonerskie, mogÈ mieÊ róĝne ksztaïty, sÈ mocne i wytrzymaïe, poniewaĝ
produkowano je dla wojskowych. Moĝna je zazwyczaj kupiÊ w sklepach zwanych сувениры
(su-wie-ni-ry; pamiÈtki).
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
jezyki obce wloski dla bystrzakow francesca romana onofri ebook
jezyki obce hiszpanski dla bystrzakow susana wald ebook
jezyki obce niemiecki dla bystrzakow paulina christensen ebook
poradniki charakter psa dla bystrzakow dr stanley coren ebook
jezyki obce rosyjski rozmowki powiedz to miroslaw zybert ebook
Biznes, Języki obce, rosyjski, słowniki
Biżuteria, Języki obce, rosyjski, słowniki
Hotel, Języki obce, rosyjski, słowniki
Auto i częsci samochodu, Języki obce, rosyjski, słowniki
Charakter i zachowanie, Języki obce, rosyjski, słowniki
Godzina, Języki obce, rosyjski, słowniki
zasady wymowy rosyjskiej, Języki obce, j.rosyjski
Internet, Języki obce, rosyjski, słowniki
Bielizna, Języki obce, rosyjski, słowniki
Rozmowki rosyjskie dla bystrzakow roroby
Rosyjski dla bystrzakow
Rosyjski dla bystrzakow rosybv
jezyki obce angielski dla rodzicow przedszkolaka przewodnik jezykowy dedomo agnieszka szezynska eboo
więcej podobnych podstron