USTAWA KONSTYTUCYJNA KSIÊSTWA WARSZAWSKIEGO
z 22 lipca 1807 r.
Tytu³ I
Tytu³ II. O rz¹dzie
Tytu³ III. O ministrach i o Radzie Stanu
Tytu³ IV. O sejmie g³ównym
Tytu³ V. O senacie
Tytu³ VI. O izbie poselskiej
Tytu³ VII. O sejmikach i zgromadzeniach gminnych
Tytu³ VIII. Podzia³ kraju i administracja
Tytu³ IX. Porz¹dek s¹dowy
Tytu³ X. O sile zbrojnej
Tytu³ XI. Urz¹dzenia ogólne
Tytu³ XII. Urz¹dzenia przemijaj¹ce
Cz³onki Komisji Rz¹dz¹cej: Ma³achowski, Prezes (Podp.) Gutakowski,Stanis³aw
Potocki,Dzia³yñski,Wybicki,Bieliñski,Sobolewski,£uszczewski, Sekretarz Jeneralny
Napoleon, z Bo¿ej ³aski i przez Konstytucjê, cesarz Francuzów, król w³oski, protektor Konfederacji Reñskiej:
Potwierdziliœmy i potwierdzamy powy¿sz¹ Ustawê Konstytucyjn¹ podan¹ nam w skutku 5 artyku³u traktatu zawartego w
Tyl¿y, a któr¹ My uwa¿amy za zdoln¹ dope³niæ nasze obowi¹zanie siê wzglêdem ludów Warszawy i Wielkiej Polski,
godz¹c oraz ich swobody i przywileje z spokojnoœci¹ pañstw oœciennych.
Dzia³o siê w pa³acu królewskim w DreŸnie, dnia 22 lipca 1807 r.
Napoleon
na rozkaz Cesarza
Minister Sekretarz Stanu: Hugo B. Maret
•ród³o:
Dziennik Praw Ksiêstwa Warszawskiego t. I, s. II - XLVIII.
Uwagi:
Tekstem autentycznym Konstytucji Ksiêstwa Warszawskiego by³ tekst francuski, podpisany 22 lipca 1807 r. w DreŸnie
przez Napoleona. Konstytucja og³oszona by³a w "Moniteur" z 2 sierpnia 1807 r., a nastêpnie w "Gazette de Varsovie" z
l9 i 21 sierpnia 1807 r. w jêzyku francuskim. Równoczeœnie pojawi³ siê pierwszy prywatny przek³ad w dziennikach
polskich, Oficjalny, poprawniejszy przek³ad og³oszono we wstêpie do tomu I Dziennika Praw z zastrze¿eniem, ¿e tekst
francuski ma byæ szczególniej za prawid³o uwa¿any
Tytu³ II. O rz¹dzie
Art. 5. Korona ksi¹¿êca warszawska jest dziedziczn¹ w osobie króla saskiego, jego potomków, dziedziców i nastêpców
pod³ug porz¹dku nastêpstwa ustanowionego w domu saskim.
Art. 6.
Rz¹d jest w osobie króla.
On sprawuje w ca³ej swojej zupe³noœci urzêdowania w³adzy wykonawczej.
Przy nim jest praw pocz¹tkowanie.
Art. 7. Król mo¿e zdaæ na wicekróla czêœæ swojej w³adzy, której jemu samemu przez siebie sprawowaæ nie bêdzie siê
podoba³o.
Art. 8.
Je¿eli królowi nie podoba siê mianowaæ wicekróla; mianuje prezesa rady ministrów.
W tym przypadku interesy rozmaitych ministeriów bêd¹ roztrz¹sane w tej radzie dla przedstawienia ich królowi do
potwierdzenia.
Art. 9.
Król zwo³uje, odracza i wyznacza dzieñ na zgromadzenie g³ównego sejmu.
Zwo³uje tak¿e sejmiki, czyli zgromadzenia powiatowe, i zgromadzenia gminne.
Prezyduje w senacie; gdy to przyzwoitym os¹dzi.
Art. 10. Dobra korony ksi¹¿êcej sk³adaj¹ siê, naprzód, z rocznego dochodu wynosz¹cego siedem milionów z³ polskich
przez po³owê w dobrach królewskich, a przez po³owê w gotowiŸnie ze skarbu publicznego, po wtóre, z pa³acu
królewskiego w Warszawie i z pa³acu saskiego.
--------------------------------------------------------------------------------
Tytu³ III: O ministrach i o radzie stanu
Art. 11.
Sk³ad ministerium jest nastêpuj¹cy:
Minister sprawiedliwoœci; minister wewnêtrzny i czci religijnych, minister wojny, minister przychodów i skarbu, minister
policji, minister sekretarz stanu. Ministrowie s¹ odpowiedzialnymi.
Art. 12.
Gdy siê królowi spodoba zdaæ na wicekróla czêœæ w³adzy swojej; której sobie samemu nie zachowa³, ka¿dy z ministrów
pracuje oddzielnie z wicekrólem.
Art. 13. Kiedy król nie mianowa³ wicekróla, ministrowie zgromadzaj¹ siê na radê ministrów stosownie do tego, co siê
rzek³o wy¿ej w 8 artykule. Art. 14.
Rada Stanu sk³ada siê z ministrów. Zgromadza siê pod prezydencj¹ króla lub wicekróla alba prezesa mianowanego
przez króla.
Art. 15.
Rada Stanu roztrz¹sa, uk³ada i stanowi projekta do praw lub urz¹dzenia administracji publicznej, które przek³ada ka¿dy
minister w przedmiotach tycz¹cych siê swych wydzia³ów.
Art. 16.
Czterech referendarzów przydanych jest do rady stanu ju¿ to dla przygotowania spraw administracyjnych i tych, w
których rada daje wyroki, jako s¹d kasacyjny, ju¿ te¿ dla znoszenia siê rady z komisjami izby poselskiej.
Art. 17.
Rada Stanu rozpoznaje zajœcia o jurysdykcjê, zachodz¹ce miêdzy w³adzami administracyjnymi i w³adzami s¹dowymi
tudzie¿ co w administracji pod spór podpada, jako te¿ oddanie pod s¹d urzêdników administracji publicznej.
Art. 18.
Stanowienia, projekty do praw, wyroki i urz¹dzenia roztrz¹sane w radzie stanu podlegaj¹ zatwierdzeniu królewskiemu.
--------------------------------------------------------------------------------
Tytu³ IV. O sejmie g³ównym
Art. 19.
Sejm sk³ada siê z dwóch izb, te jest z izby pierwszej, czyli izby senatorskiej, i z drugiej izby, czyli poselskiej.
Art. 20.
Sejm g³ówny zgromadza siê co dwa lata w Warszawie, a to w czasie, oznaczonym aktem zwo³uj¹cym, wydanym od
króla.
Sejm nie trwa d³u¿ej jak dni 15.
Art. 21.
Do niego w³aœciwie nale¿y naradzanie siê wzglêdem prawa podatkowego, czyli prawa przychodów skarbowych,
wzglêdem praw tycz¹cych siê odmian, które uczyniæ wypada b¹dŸ w prawodawstwie cywilnem, b¹dŸ w prawodawstwie
kryminalnem; b¹dŸ te¿ w systemacie menniczym. Art. 22.
Projekty do praw u³o¿one w radzie stanu bêd¹ przesy³ane g³ównemu sejmowi za rozkazem króla, uchwalone od izby
poselskiej sekretnym kreskowaniem i wiêkszoœci¹ kresek, a potem podane pod sankcjê senatu.
--------------------------------------------------------------------------------
Tytu³ V. O senacie
Art. 23.
Senat sk³ada siê z osiemnastu cz³onków, to jest
szeœciu biskupów
szeœciu wojewodów
szeœciu kasztelanów.
Art. 24. Wojewodów i kasztelanów król mianuje, biskupów król mianuje, a Stolica Œwiêta instytucjê daje.
Art. 25.
W senacie prezyduje jeden z jego cz³onków mianowany na to od króla.
Art. 26.
Urzêdowania senatorów s¹ do¿ywotne.
Art. 27.
Projekty do praw uchwalone w izbie poselskiej stosownie do tego, co siê ni¿ej powie, przesy³aj¹ siê do sankcji senatu.
Art. 28.
Senat potwierdza prawo wyj¹wszy w przypadkach nastêpuj¹cych:
1) je¿eli prawo uchwalone nie by³o pod³ug formalnoœci przepisanych konstytucj¹ lub je¿eli obrady zdarzonym gwa³tem
jakim zamieszane zosta³y;
2} je¿eli mu wiadomo, ¿e prawo nie by³o przyjête wiêkszoœci¹ g³osów;
3} je¿eli senat uznaje, ¿e prawo jest przeciwne albo bezpieczeñstwu kraju, albo przepisom niniejszej ustawy
konstytucyjnej.
Art. 29.
W przypadku, gdyby dla jednej z powy¿szych pobudek odmówi³ senat sankcji prawu jakiemu, ten¿e senat nadaje
królowi przez uchwa³ê wyszczególniaj¹c¹ powody potrzebn¹ moc do uchylenia uchwa³y poselskiej.
Art. 30.
Kiedy odmówienie sankcji ze strony senatu gruntuje siê na jednym z dwóch pierwszych przypadków, w artykule 28
wytkniêtych, naówczas król po wys³uchaniu rady stanu mo¿e nakazaæ odes³anie projektu prawa do izby poselskiej z
zaleceniem, a¿eby porz¹dnie postêpowa³a: Je¿eliby zaœ ten¿e sam nie³ad zosta³ ponowiony b¹dŸ w porz¹dku
zgromadzenia; b¹dŸ w formalnoœciach obradom przepisanych, izba poselska tym samym jest rozpuszczona i król
nakazuje nowe wybory.
Art. 31.
W przypadku rozwi¹zania izby poselskiej prawo tycz¹ce siê przychodów skarbowych zostaje przed³u¿one na rok jeden,
a prawa cywilne lub kryminalne maj¹ mieæ moc swoj¹ bez ¿adnego okreœlenia i zmiany.
Art. 32.
Gdy senat odmówi³ sankcji prawu, mo¿e równie król i we wszystkich przypadkach mianowaæ nowych senatorów i
odes³aæ potem prawo do senatu.
Z tym wszystkim senat nie bêdzie móg³ byæ z³o¿onym z wiêcej jak szeœciu biskupów, dwunastu wojewodów i dwunastu
kasztelanów.
Art. 33.
Gdy król u¿y³ prawa nadanego artyku³em poprzedzaj¹cym, naówczas miejsca wakuj¹ce w senacie miêdzy wojewodami
i kasztelanami dopóty nie bêd¹ obsadzone, póki senat nie zmniejszy siê do liczby 23 artyku³em oznaczonej.
Art. 34.
Skoro Senat potwierdzi³ prawo lub król pomimo pobudek uchwa³y senatu nakaza³ je og³osiæ, projekt ten staje siê
prawem natychmiast obowi¹zuj¹cym.
--------------------------------------------------------------------------------
Tytu³ VI. O izbie poselskiej
Art. 35.
Izba poselska sk³ada siê
1) z szeœæiudziesi¹t pos³ów mianowanych na sejmikach, czyli zgromadzeniach szlachty ka¿dego powiatu licz¹c po
jednym z powiatu.
Pos³owie powinni mieæ najmniej 24 lat skoñczonych, byæ w zupe³nym u¿ywaniu praw swoich lub usamowolnionymi,
2) z czterdziestu deputowanych od gminów.
Art. 36.
Ca³y kraj Ksiêstwa Warszawskiego dzieli siê na czterdzieœci zgromadzeñ gminnych, to jest osiem w mieœcie
Warszawie, a 32 na resztê kraju.
Art. 37.
Ka¿de zgromadzenie gminne powinno liczyæ w sobie przynajmniej 600 obywatelów maj¹cych prawo g³osowania.
Art. 38.
Cz³onki izby poselskiej zostaj¹ wci¹¿ na urzêdzie lat dziewiêæ. Odnawiaj¹ siê w trzeciej czêœci co lat trzy.
A zatem, i to na pierwszy raz, trzecia czêœæ cz³onków izby poselskiej zostanie na urzêdzie tylko przez trzy lata, a druga
trzecia czêœæ przez lat szeœæ.
Lista wychodz¹cych cz³onków w tych dwóch epokach przez los siê ustanowi.
Art. 39
W izbie poselskiej prezyduje marsza³ek wybrany z jej ³ona; a od króla mianowany.
Art. 40.
Izba poselska uchwala o projektach do praw, które potem przesy³aj¹ siê pod sankcjê senatu.
Art. 4l.
Ka¿dego sejmu ta¿ izba mianuje wiêkszoœci¹ sekretnych kresek trzy komisje sk³adaj¹ce siê ka¿da z piêciu cz³onków, to
jest
komisjê przychodów skarbowych
komisjê prawodawstwa cywilnego
komisjê prawodawstwa kryminalnego.
Marsza³ek prezyduj¹cy w izbie poselskiej donosi przez poselstwo radzie stanu o mianowaniu rzeczonych komisji.
Art. 42.
Gdy rada stanu projekt do prawa u³o¿y, uwiadomia o tym komisjê, której siê tyczy przedmiot prawa, przez ministra tego
wydzia³u, do którego siê ten¿e przedmiot œci¹ga i za poœrednictwem referendarzów przydanych do rady stanu.
Je¿eli komisja ma jakie uwagi do prze³o¿enia wzglêdem projektu do prawa, zgromadza siê u tego¿ ministra.
Referendarze, którym polecone by³o doniesienie o projekcie do prawa przypuszczeni s¹ do tych konferencji.
Art. 43.
Je¿eli komisja obstaje przy swoich uwagach i ¿¹da okreœlenia w projekcie do prawa, minister donosi o tym radzie
stanu.
Rada stanu mo¿e przypuœciæ cz³onki komisji do roztrz¹sania w gronie swoim szczegó³ów projektu do prawa, które
zdawa³y siê potrzebowaæ okreœlenia.
Art. 44.
Rada stanu powzi¹wszy wiadomoœæ o uwagach komisji b¹dŸ z doniesienia ministra, b¹dŸ przez roztrz¹œnienie w jej
zgromadzeniu zasz³e, stanowi ostatecznie opis projektu do prawa, który siê przesy³a do izby poselskiej, aby o nim
stanowiono.
Art. 45.
Cz³onki rady stanu s¹ tym samym cz³onkami izby poselskiej; zasiadaj¹ w niej i maj¹ g³os stanowczy.
Art. 46.
Cz³onki tylko rady stanu i cz³onki komisji poselskiej maj¹ prawo mówienia w izbie b¹dŸ w przypadku zgodnoœci rady i
komisji wzglêdem projektu do prawa, koñcem dobitniejszego wystawienia po¿ytków jego, b¹dŸ w przypadku
rozró¿nienia zdañ, koñcem jawniejszego okazania lub zbijania nieprzyzwoitoœci onego¿.
¯aden inny cz³onek nie mo¿e zabieraæ g³osu wzglêdem projektu do prawa.
Art. 47.
Cz³onki komisji mog¹ oœwiadczyæ zdanie swoje osobiste wzglêdem projektu do prawa, a to b¹dŸ gdy z wiêkszoœci¹
zdañ w komisji, b¹dŸ gdy z mniejszoœci¹ trzymali. Przeciwnie zaœ cz³onki rady stanu mog¹ tylko mówiæ za projektem do
prawa, u³o¿onym w radzie.
Art. 48.
Gdy marsza³ek prezyduj¹cy w izbie poselskiej uzna, i¿ rzecz dosyæ jest wyjaœnion¹, mo¿e koniec uczyniæ roztrz¹saniu i
podaæ projekt prawa do kreskowania. Izba kreskuje sekretnie i stanowi prost¹ wiêkszoœci¹ kresek.
Art. 49.
Gdy prawo przejdzie, izba poselska przesy³a je zaraz do senatu.
--------------------------------------------------------------------------------
Tytu³ VII. O sejmikach i zgromadzeniach gminnych
Art. 50.
Sejmiki, czyli zgromadzenia powiatowe, sk³adaj¹ siê z szlachty powiatu.
Art. 51.
Zgromadzenia gminne sk³adaj¹ siê z obywatelów w³aœcicielów nieszlachty i innych obywatelów, maj¹cych prawo
wchodzenia do nich, jako siê ni¿ej powie.
Art. 52.
Sejmiki i zgromadzenia gminne król zwo³uje. Listy zwo³uj¹ce oznacz¹ miejsce, dzieñ w którym siê zgromadziæ,
czynnoœci, do których przyst¹piæ i czas, jak d³ugo trwaæ maj¹.
Art. 53.
Nikt nie mo¿e byæ przypuszczonym do dawania g³osu, kto nie ma 21 lat skoñczonych, kto nie jest w zupe³nem
u¿ywaniu praw swoich albo nie jest usamowolnionym. Usamowolnienie mo¿e odt¹d nastêpowaæ w 21 roku
skoñczonym, bez wzglêdu na wszelkie inne przeciwne temu prawa i zwyczaje.
Art. 54.
Ka¿dy sejmik, czyli zgromadzenie powiatowe, mianuje pos³a i podaje kandydatów do rad departamentowych i
powiatowych tudzie¿ do s¹dów pokoju.
Art. 55.
Na sejmikach prezyduje marsza³ek mianowany przez króla.
Art. 56.
Sejmiki te roz³o¿one s¹ na 10 oddzia³ów, ka¿dy oddzia³ sk³ada siê z powiatów przedzielonych jednym lub kilku
powiatami. Dwa oddzia³y nie mog¹ byæ w jednym¿e czasie zwo³ane.
Art. 57.
Deputowanych z gmin wybieraj¹ zgromadzenia gminne. Podaj¹ tak¿e podwójn¹ listê kandydatów do rad
municypalnych.
Art. 58.
Maj¹ prawo g³osowania na zgromadzeniach gminnych:
1} ka¿dy obywatel w³aœciciel nieszlachcic;
2) ka¿dy rêkodzielnik i prze³o¿ony nad czeladzi¹ warsztatow¹, ka¿dy kupiec maj¹cy w³asny swój zapas w sklepie lub
magazynie, wartoœci 10.000 z³otych polskich;
3) wszyscy plebani i wikariusze;
4) ka¿dy artysta i obywatel znakomity z talentów, wiadomoœci lub z przys³ug uczynionych b¹dŸ handlowi, b¹dŸ
kunsztom;
5) ka¿dy podoficer i ¿o³nierz, który bêd¹c ranny lub odbywszy kilka kampanji otrzyma³ uwolnienie od s³u¿by;
6) ka¿dy podoficer i ¿o³nierz czynnie w s³u¿bie bêd¹cy, który za dobre sprawowanie siê otrzyma³ ozdobê honorow¹;
7) oficerowie wszelkiego stopnia.
Rzeczeni oficerowie, podoficerowie i ¿o³nierze w rzeczywistej czynnie zostaj¹cy s³u¿bie, którzy by byli na za³odze w
mieœcie, gdzie siê zgromadzenie gminne odbywa, nie bêd¹ mogli u¿ywaæ w tym tylko przypadku prawa dozwolonego
niniejszym artyku³em.
Art. 59.
Listê g³osuj¹cych w³aœcicielów u³o¿y municypalnoœæ, a zaœwiadcz¹ j¹ poborcy podatków.
Listê plebanów i wikariuszów u³o¿y prefekt, podpisze minister wewnêtrzny.
Listê oficerów, podoficerów i ¿o³nierzy, wyra¿onych w powy¿szym artykule, u³o¿y prefekt, a podpisze minister wojny.
Listê rêkodzielników i prze³o¿onych. nad czeladzi¹ warsztatow¹ tudzie¿ kupców maj¹cych swój w³asny zapas w
sklepie, magazyn lub fabrykê, wynosz¹ce 10.000 z³. pol., i listê obywatelów znakomitych talentami, wiadomoœciami i
przys³ugami uczynionymi b¹dŸ umiejêtnoœciom, kunsztom b¹dŸ handlowi u³o¿y prefekt, a zatwierdzi corocznie senat.
Obywatele znajduj¹cy siê w ostatnim z wy¿ rzeczonych przypadków mog¹ podawaæ prosto do senatu proœby swoje z
dowodami wspieraj¹cymi ich ¿¹dania.
Art. 60.
Senat w ka¿dym przypadku, gdzieby mia³ powód do mniemania, i¿ siê w u³o¿enie list wcisnê³o jakie nadu¿ycie, mo¿e
nakazaæ u³o¿enie innych.
Art. 61.
Zgromadzenia gminne nie mog¹ byæ zwo³ane w jednym¿e czasie w ca³ym powiecie, lecz bêdzie zawsze oœmiodniowa
przerwa miêdzy zebraniem siê ka¿dego z nich, wyj¹wszy jednak zgromadzenia miasta Warszawy, które mog¹ byæ w
jednym¿e czasie po dwa tylko razem zwo³ane.
Art. 62.
Na zgromadzeniach gminnych prezyduje obywatel mianowany od króla.
Art. 63.
¯adne roztrz¹sanie jakiejkolwiek b¹dŸ natury, ¿adne uchwalanie próœb lub prze³o¿eñ nie bêdzie mia³o miejsca na
sejmikach i zgromadzeniach gminnych.
Trudniæ siê tylko powinno wyborem b¹dŸ deputowanych, b¹dŸ kandydatów, których liczba, jak siê rzek³o wy¿ej,
poprzedniczo jest oznaczona przez listy okólne zwo³uj¹ce.
--------------------------------------------------------------------------------
Tytu³ VIII. Podzia³ kraju i administracja
Art. 64.
Kraj zostaje podzielony na szeœæ departamentów.
Art. 65.
Administracja ka¿dego departamentu jest przy prefekcie. W ka¿dym departamencie jest rada interesów spornych
sk³adaj¹ca siê najmniej z 3 cz³onków, a najwiêcej z 5 i ogólna rada departamentowa sk³adaj¹ca siê najmniej z 16
cz³onków, a najwiêcej z 24.
Art. 66.
Administracja w powiatach bêdzie przy podprefektach. W ka¿dym powiecie jest rada powiatowa sk³adaj¹ca siê
najmniej z 9 cz³onków, a najwiêcej z 12.
Art. 67.
W ka¿dej municypalnoœci administracja bêdzie przy burmistrzu, czyli prezydencie.
Bêdzie w ka¿dej municypalnoœci rada municypalna sk³adaj¹ca siê z 10 cz³onków, gdzie jest 2 500 mieszkañców lub
mniej; z 20, gdzie jest 5 000 mieszkañców lub mniej; z 30 w miastach, gdzie ludnoœæ przechodzi 5 000 mieszkañców.
Art. 68.
Prefektów, radców prefektur, podprefektów i burmistrzów mianuje król bez poprzedzaj¹cego sobie przedstawienia.
Cz³onki rad departamentowych i rad powiatowych mianuje król z podwójnej listy kandydatów podanej sobie od
sejmików powiatowych. Odnawiaj¹ siê przez po³owê co lat dwa.
Cz³onki rad municypalnych mianuje król z podwójnej listy kandydatów, podanych od zgromadzeñ gminnych. Odnawiaj¹
siê przez po³owê co lat dwa.
Rady departamentowe, powiatowe i municypalne mianuj¹ prezydenta poœród siebie wybranego.
--------------------------------------------------------------------------------
Tytu³ IX. Porz¹dek s¹dowy
Art. 69.
Kodeks Napoleona bêdzie prawem cywilnym Ksiêstwa Warszawskiego.
Art. 70.
Postêpowanie s¹dowe jest publiczne w rzeczy cywilnej i kryminalnej.
Art. 71.
W ka¿dym powiecie bêdzie jeden s¹d pokoju;w ka¿dym departamencie jeden trybuna³ cywilny pierwszej instancji;na
dwa departamenty jeden s¹d sprawiedliwoœci kryminalnej;na ca³e Ksiêstwo Warszawskie jeden tylko s¹d odzewny
(apelacyjny).
Art. 72.
Rada Stanu, do której przy³¹czeni s¹ czterej referendarze mianowani od króla, odbywa obowi¹zki s¹du kasacyjnego.
Art. 73.
Sêdziów pokoju mianuje król z potrójnej listy kandydatów podanych od sejmików powiatowych. Odnawiaj¹ siê w
trzeciej czêœci co dwa lata.
Art. 74.
Porz¹dek s¹dowy jest niepodleg³y.
Art. 75.
Sêdziów trybuna³ów pierwszej instancji, s¹dów kryminalnych i s¹du odzewnego (apelacyjnego) król mianuje
do¿ywotnie.
Art. 76.
S¹d odzewny na doniesienie b¹dŸ prokuratora królewskiego, b¹dŸ jednego z prezesów mo¿e ¿¹daæ od króla z³o¿enia
sêdziego w trybunale pierwszej instancji lub w s¹dzie kryminalnym, którego mieni byæ winnym przestêpnego
sprawowania obowi¹zków.
Z³o¿enia sêdziego s¹du odzewnego mo¿e ¿¹daæ rada stanu jako sprawuj¹ca obowi¹zki s¹du kasacyjnego.
W tych tylko przypadkach król mo¿e daæ wyrok na z³o¿enie sêdziego.
Art. 77.
Wyroki s¹dów i trybuna³ów wychodz¹ w imieniu króla.
Art. 78.
Prawo ³aski s³u¿y królowi: On tylko mo¿e darowaæ lub zwolniæ karê.
------------------------------------------------------------------------
Tytu³ X. O sile zbrojnej
Art. 79.
Si³a zbrojna sk³adaæ siê bêdzie ze 30 000 ludzi wszelkiego rodzaju ¿o³nierza obecnego pod broni¹, nie licz¹c w to
gwardii narodowych.
Art. 80.
Król mo¿e przyzwaæ do Saksonii czêœæ wojska Ksiêstwa Warszawskiego zastêpuj¹c j¹ równ¹ liczb¹ wojska saskiego.
Art. 81.
W przypadku, gdyby okolicznoœci wymaga³y, a¿eby oprócz wojska Ksiêstwa Warszawskiego pos³a³ król do tego
ksiêstwa inne korpusy wojska saskiego, ¿aden inny podatek i ciê¿ar publiczny nie bêdzie móg³ byæ z tego powodu
na³o¿ony prócz tego, jaki by by³ upowa¿niony prawem przychodów skarbowych.
-----------------------------------------------------------------------
Tytu³ XI. Urz¹dzenia ogólne
Art. 82.
Wszyscy urzêdnicy nie do¿ywotni, nawet i wicekról mog¹ byæ wed³ug woli króla z³o¿eni, prócz pos³ów.
Art. 83.
Nikt nie mo¿e sprawowaæ urzêdów b¹dŸ duchownych, b¹dŸ cywilnych, b¹dŸ te¿ s¹dowych, kto nie jest obywatelem
Ksiêstwa Warszawskiego.
Art. 84.
Wszystkie akta rz¹dowe, prawodawcze, administracyjne i s¹dowe pisane bêd¹ w jêzyku narodowym.
Art. 85.
Ordery cywilne i wojskowe bêd¹ce dawniej w Polsce utrzymuj¹ siê, a król jest naczelnikiem tych orderów.
Art. 86.
Niniejsza ustawa konstytucyjna bêdzie dope³nian¹ urz¹dzeniami wychodz¹cymi od króla, a roztrz¹sanymi w jego
radzie stanu.
Art. 87.
Prawa i urz¹dzenia administracji publicznej bêd¹ og³oszone w Dzienniku Praw i aby obowi¹zywa³y nie potrzebuj¹ innej
formy og³oszenia.
--------------------------------------------------------------------------------
Tytu³ XII. Urz¹dzenia przemijaj¹ce
Art. 88.
Podatki, jakie s¹ teraz, bêd¹ wybierane a¿ do 1 stycznia 1809.
Art. 89.
Nic nie bêdzie odmienianym co do teraŸniejszej liczby i organizacji wojska dot¹d, a¿ póki w tej mierze pierwszy
zwo³any sejm g³ówny nie postanowi.