DOKUMENTY KOŚCIOŁA DOTYCZĄCE MASONERII
22 I 2005
List pasterski Patriarchy Lizbońskiego, kard. José da Cruz Policarpo, na
Wielki Post 2005 r., w którym przypomniał o zakazie wstępowania
katolików do lóż masońskich w związku z sytuacją w swojej diecezji. List
ten stał się tematem publicznej debaty, zakończonej 16 czerwca 2005 r.,
a zorganizowanej przez Patriarchat, aby wyjaśnić diecezjanom przyczyny
zakazu przynależności katolików do wolnomularstwa.
1 VI 1994
Nota Duszpasterska Konferencji Episkopatu Toskanii. O wolnomularstwie
wspomina w drugiej części p. 9, zwracając uwagę na łączność niektórych
organizacji okultystycznych z masonerią.
1986 - 1994
Dwa studia tematu wolnomularstwa przygotowane w latach 1986 i 1994
przez bpa Josefa Stimpfle (1916-1996), przewodniczącego komisji
prowadzącej z ramienia Konferencji Biskupów Niemieckich dialog z
przedstawicielami Zjednoczonych Wielkich Lóż Niemiec w latach 1974-
1980. Studium pierwsze powstało w wyniku publikowanych w prasie
niemieckiej nieprawdziwych tez o zniesieniu zakazu przynależności
katolików do wolnomularstwa. Studium drugie, napisane dwa lata przed
śmiercią Autora, powstało na potrzeby dzieła zbiorowego pod red.
Massimo Introvigne, wydanego we Włoszech w 1994 r. Przekazuje ono w
skróconej i zmienionej formie treść wcześniejszego opracowania.
19 IV 1985
List kard. Bernarda Law, przewodniczącego Krajowej Konferencji
Biskupów Katolickich (NCCB), do biskupów USA zawierający
sprawozdanie Komitetu ds. Badań i Praktyk Pastoralnych przy NCCB oraz
studium prof. Williama Whalena (Uniw. Purdue), przygotowanym na
zlecenie Komitetu. Raport Whalena był drugim z trzech załączników do
listu. Pierwszy załącznik stanowiło oświadczenie biskupów niemieckich z
1980 r., a trzeci - dokument "Riflessioni". Zostały w tej edycji
opuszczone ze względu na fakt ich publikacji gdzie indziej i osobnego
przedstawienia tutaj, w SYNTHESIS. Raport Whalena opublikowany
został specjalnie dla Komitetu i nie był wcześniej publikowany osobno.
23 II 1985
Riflessioni Doktrynalny komentarz do deklaracji Quaesitum est,
opublikowany przez kard. Josepha Ratzingera anonimowo w
watykańskim tytule prasowym. Obecnie włączony do listy dokumentów
dyscyplinarnych Kongregacji Nauki Wiary.
26 XI 1983
Deklaracja Kongregacji Nauki Wiary Quaesitum est podtrzymująca
negatywne stanowisko Kościoła wobec wolnomularstwa, wskazująca na
stan prawny określony przez nowe prawo powszechne i zastrzegająca
prawodawcy (tj. Stolicy Ap.) wyłączność w kwestii wydawania wiążących
opinii co do obowiązujących norm.
26 V 1983
Kanon 1374 Kodeksu Prawa Kanonicznego promulgowanego przez Jana
Pawła II, w którym zgodnie z p. 9 Ogólnych Zasad odnowy Kodeksu
Prawa Kanonicznego (1967), zredukowano kary ekskomuniki latae
sententiae z 42 do 7 przypadków najcięższych przestępstw. Kodeks
wszedł w życie, po okresie karencji prawa, 27 XI 1983 r.
20-29
X
1981
Akta obrad Papieskiej Komisji ds. Rewizji Kodeksu Prawa Kanonicznego:
"Piąta kwestia specjalna. Zachowanie kanonu 2335 Kodeksu Prawa
Kanonicznego z 1917 roku, na mocy którego ?Kto się zapisuje do sekty
masońskiej lub stowarzyszeń działających przeciwko Kościołowi podlega
ekskomunice wiążącej mocą samego prawa, zarezerwowanej Stolicy
Apostolskiej?. Opublikowane w: Pontificium Consilium de legum textibus
interpretandis, Congregatio Plenaria, diebus 20-29 octobris 1981 habita,
Citt? del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana 1991, 652 s. ISBN 88-209-
1745-9.
17 II 1981
Deklaracja Kongregacji Nauki Wiary Sacra Congregatio: "O katolikach,
którzy zapisują się do stowarzyszeń masońskich", wskazująca na moc
obowiązującą ekskomuniki nałożonej przez Klemensa XII i zapisanej w
Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917.
28 IV 1980
Deklaracja Konferencji Episkopatu Niemiec podsumowująca wnioski
wysunięte w trakcie rozmów komisji pod przewodnictwem bpa Josefa
Stimpfle z komisją utworzoną przez Zjednoczone Wielkie Loże Niemiec.
Odpowiada na pytania strony katolickiej, których sformułowanie było
powodem prowadzenia rozmów w latach 1974-1980.
26 II 1975
Deklaracja Em data de quatru janeiro Kongregacji Nauki Wiary: "Nie
dano żadnej interpretacji dotyczącej norm odnośnie do zapisywania się
wiernych do sekt masońskich".
18 VII 1974
List Complures Episcopi Kongregacji Nauki Wiary: "O katolikach, którzy
zapisują się do stowarzyszeń masońskich" opublikowany 17 II 1981 w
przypisie do deklaracji Sacra Congregatio.
IV-V 1973
Odpowiedź Con la lettera Kongregacji Św. Oficjum: "Normy prawa
kanonicznego odnośnie do osób przynależących do sekt masońskich
pozostają niezmienione".
5 VII 1970
Deklaracja z Lichtenau. Przygotowana w wyniku dwudniowego spotkania
nieformalnej, niemieckojęzycznej grupy dialogowej wolnomularsko-
katolickiej, kontaktującej się w latach 1969-1972 z kard. F. Koenigiem.
Opublikowana w 1975 r.
26 II 1968
List zarezerwowany Kongregacji Nauki Wiary do Konferencji Episkopatów
niektórych krajów, zawierający 12 pytań w kwestii stosunku
wolnomularstwa do Kościoła.
20 III 1965
Przemówienie Pawła VI do członków włoskich klubów Rotary
International
23 V 1958
Przemówienie Piusa XII
13 III 1958
Nota Konferencji Episkopatu Włoch
20 IV 1949
Deklaracja Con pregiato foglio Kongregacji Św. Oficjum: "Potwierdzone
są normy Kodeksu Prawa Kanonicznego odnośnie do sekt masońskich i z
nimi związanych".
22 VI 1928
Protokół tzw. konferencji akwizgrańskiej. Podsumowywał w 9 punktach
wzajemne życzenia i postulaty odnośnie do planowanej na przyszłość
dyskusji między przedstawicielami Towarzystwa Jezusowego i tych
obediencji wolnomularstwa, które w dyskusji będą chciały uczestniczyć.
25 XII 1925
Konstytucja Apostolska Piusa XI Sacerdotis Iesu Christi w sprawie
Jubileuszu roku 1925, wspominająca o katolikach należących do
masonerii w punkcie V postanowień o uprawnieniach spowiedników.
27 V 1917
Kanon 2335 Kodeksu Prawa Kanonicznego promulgowanego przez
Benedykta XV. Zapis w pierwszej w dziejach powszechnej kodyfikacji
prawa kościelnego, znoszącej wszystkie dotychczasowe przepisy prawne,
o ile prawodawca (tj. Stolica Ap.) wyraźnie czego innego nie zaznaczał.
Zapis utrzymywał ekskomunikę nałożoną przez Klemensa XII.
6 I 1907
Encyklika św. Piusa X Une fois encore o sytuacji Kościoła we Francji w
świetle ustawy o rozdziale Kościoła i państwa, wskazująca w p. 8 na
zorganizowane działania tamtejszego wolnomularstwa jako nieodłączny
element problemu.
11 II 1906
Encyklika św. Piusa X Vehementer nos, adresowana do francuskich
hierarchów Kościoła, o francuskim ustawodawstwie dotyczącym
rozdziału Kościoła i państwa, wspominająca w p. 16 wolnomularstwo
francuskie, jednak bez wymieniania nazwy.
19 III 1902
Encyklika Leona XIII Vigesimo quinto anno odnosząca się we fragmencie
do wolnomularstwa.
18 III 1902
Encyklika Leona XIII Annum ingressi odnosząca się do włoskiego
wolnomularstwa.
2 XII 1893
Odpowiedź Kongregacji Św. Rzymskiej i Powszechnej Inkwizycji
"O pogrzebie kościelnym tych, którzy należą do sekty masońskiej".
8 XII 1892
Encyklika Leona XIII Inimica vis
8 XII 1892
Encyklika Leona XIII Custodi di quella fede
15 X 1890
Encyklika Leona XIII Dall'alto dell'Apostolico seggio o wolnomularstwie
we Włoszech
20 IV 1890
Allokucja Leona XIII
5 V 1888
Allokucja Leona XIII
22 XII 1887
Encyklika Leona XIII Officio sanctissimo. W niej tylko punkt 12,
przypominający o wolnomularstwie i o tym, jakim jest zagrożeniem dla
ówczesnego porządku państwowego
10 V 1884
Instrukcja Kongregacji Św. Rzymskiej i Powszechnej Inkwizycji De secta
massonum, zawierająca przepisy wykonawcze wydane w związku z
zapisami encykliki Humanum genus.
20 IV 1884
Encyklika Leona XIII Humanum genus
12 X 1869
Konstytucja Apostolska Piusa IX Apostolicae Sedis.
25 IX 1865
Allokucja konsystorialna bł. Piusa IX Mutiplices inter. Mylona z encykliką
z 1853 r. zaczynającą się od tych samych słów, a poświęconą zachęcie
skierowanej do duchowieństwa i pisarzy katolickich we Francji.
13 VII 1865
Dekret Kongregacji Św. Rzymskiej i Powszechnej Inkwizycji Circa
occultas sectas.
8 XII 1864
Encyklika bł. Piusa IX Quanta cura. Tu jedynie punkt 5, potępiający
lekceważenie
okazywane
dotychczas
wydanym
dokumentom
odnoszącym się do wolnomularstwa.
17 III 1856
Encyklika bł. Piusa IX Singulari quidem o Kościele w Austrii. Tu jedynie
druga część punktu 3, mówiąca o zasadach wolnomularskich, lecz bez
wymieniania nazwy, oraz bezpośrednia aluzja w punkcie 8.
9 XI 1846
Encyklika bł. Piusa IX Qui pluribus. Tu tylko punkt 13, przypominający,
że prawo ustanowione i przypominane w Konstytucjach Apostolskich
dotyczących wolnomularstwa niezmiennie obowiązuje.
5 VIII 1846
Odpowiedź Kongregacji Św. Rzymskiej i Powszechnej Inkwizycji w
sprawie wątpliwości, które ze stowarzyszeń zostały potępione w
Konstytucjach papieży.
31 VIII 1843
Encyklika Grzegorza XVI Ad gravissimas adresowana do arcybiskupa
Malty. Wystosowuje pouczenie i zachętę w związku z wydanymi dotąd
dokumentami.
15 VIII 1832
Encyklika Grzegorza XVI Mirari vos. Następne po "Traditi humilitati"
Piusa VIII spojrzenie na współczesność i postępujące zmiany
obyczajowe, społeczne i polityczne. Papież w punkcie 5 czyni wyraźną
aluzję do związków wolnomularskich.
24 V 1829
Encyklika Piusa VIII Traditi humilitati. Pierwsza próba analizy
współczesności i przyczyn głębokich zmian społecznych, politycznych i
obyczajowych. W niej tylko punkty 6 i 7, nie podające nazwy
wolnomularstwa, lecz o wpływie ówczesnych organizacji masońskich
mówiące. Tu słynna metafora wyjęta z pism Leona Wielkiego: "[dla nich]
religia diabłem", przekręcana często w propagandzie antymasońskiej na
stwierdzenie "ich bogiem - szatan".
13 III 1825
[= 1826]
Konstytucja Apostolska Leona XII Quo graviora mala przypominająca
rozstrzygnięcia poprzedników i przytaczająca in extenso wszystkie trzy
poprzednie dokumenty. Identyfikować tę Konstytucję należy raczej przez
jej pierwsze trzy słowa, aby odróżnić ją w ten sposób od encykliki
Grzegorza XVI Quo graviora z 1833 r., poświęconej zupełnie innym
zagadnieniom. DATACJA: Konstytucję tę kancelaria datowała wg "Lat
Wcielenia Pańskiego", w której to rachubie nowy rok rozpoczynał się 25
marca, określając też dzień wg zasad rzymskich ("3 dnia [po] idach
marcowych"). Wg obecnego standardu rachuby lat, z Nowym Rokiem
przypadającym na 1 stycznia, był to rok 1826.
13 IX 1821
Konstytucja Apostolska Piusa VII Ecclesiam a Jesu Christo potępiająca
paramasońskich karbonariuszy, wydana w związku z ich przekonaniem,
że nie dotyczą ich dokumenty przeciwko wolnomularzom.
18 III 1751
[= 1752]
Konstytucja Apostolska Benedykta XIV Providas potwierdzająca potępie-
nie oraz sankcję nałożoną przez poprzednika i cytująca in extenso
dokument pp. Klemensa XII. DATACJA: Konstytucję tę kancelaria
datowała wg "Lat Wcielenia Pańskiego", w której to rachubie nowy rok
rozpoczynał się 25 marca, określając też dzień wg zasad rzymskich ("15
dzień [do] kalend kwietniowych"). Wg obecnego standardu rachuby lat,
z Nowym Rokiem przypadającym na 1 stycznia, był to rok 1752.
28 IV 1738
Konstytucja Apostolska Klemensa XII In eminenti na zawsze rozstrzy-
gająca kwestię przystępowania katolików do lóż masońskich oraz
ustanawiająca sankcję za złamanie zakazu w zgodzie z aktualną
praktyką stosowania cenzur (tj. kar) kościelnych.
Tekst katalogu źródeł w opracowaniu M.B. Stępnia, publikowanego od 2004 r. Źródło: www.maciejbstepien.com