Lu

m

in

es

cencja

1

Luminescencja- wszelkie rodzaje emisji światła z wyjątkiem promieniowania cieplnego.

- promieniowania samorzutna ( zachodzi kiedy elektron znajdujący się na wyższym

poziomie energetycznym → wzbudzenie cząstki luminoforu (subst. Fluoryzująca po jej
naświetleniu); np. fluorescsencja → absorbcj kwantu; wzbudzony elektron wraca na
wcześniej zajmowaną orbitę, emitując energię kwanttu, czas 10 ^-9 – 10^-4 s; świecenie
występujące natychmiast po naświetleniu, znikające po zaniku naświetlania; zjawisku
podlegają niektóre gazy, pary, substancje oraniczne i ich roztwory. luminescencje
charakteryzuje: średni czas wzbudzenia lumi

- promieniowanie wymuszone – fosforescencja występowanie w cząsteczce poziomów

elektronowych o charakterze metastabilnm ( pomiędzy podstawowym wzbudzonym); Po
wzbudzeniu część elektronów powraca na poziom podstawowy, natomiast cześć przechodzi
samorzutnie na poziom metastabilny, pozostaje tam do momentu wzbudzenia, kosztem np.
energii termicznej ukłsadu; czas 10^-7 s – x h; występuje w substancjach stałych i bardzo
lepkich roztworach ciekłych.

Diagram Jabłońskiego

Cecha charakterystyczna fotoluminescencji jest widmo promieniowania absorbowanego i
emitowanego. Widmo fal jest przesunięte w kierunku fal o większej długości  długość fali
emitowanej jest większa od długości fali absorbowanej

Lu

m

in

es

cencja

2

POMIAR

- pomiar natężenia promieniowania fluorescencyjnego emitowanego po odpowiednim
wzbudzeniu substancji

𝑐

𝑥

=

𝐼

𝑥

𝐼

𝑤𝑧

𝑐

𝑤𝑧

c

x

- stężenie próbki

I

x

- natężenie fluorescencji próbki

I

wz

- natężenie fluorescencji wzorca

c

wz

-stęzenie wzorca

Lu

m

in

es

cencja

3

Niedokładności pomiaru powodowane sa:

- występowaniem w roztworzem obcych substancji potęgujących zdolność f.

- wpływ temperatury ( wzrost powoduje spadek f.)

- rozpuszczalnik

-pH

- nieodpowiednia długość fali

Zalety:

- najbardziej czuła metoda analityczna

-wykrywalność związków nietrwałych

- możliwość analizy substancji nieprzeźroczystych

Wady:

-tylko do substancji wykazujących zdolność fluorescencji

- wygaszenie stężeniowe (W rozcieńczonych roztworach intensywność

fluorescencji jest proporcjonalna do stężenia luminoforu. Jednak gdy stężenie substancji
fluoryzującej przekroczy pewną granicę, intensywność fluorescencji zaczyna maleć)

- małe stężenie substancji

- nie nadaje się do oznakowania podstawowych składników próbek

Schemat blokowy spektrofotometru:

Źródło

promienio

wania

Monochrom

ator układu

wzbudzajceg

o (

Siatka

dyfrakcyjna,

filtr)

Naczynia z

próbka

Monochro

matoru

układu

emisyjneg

o

Detektor