MIKROEKONOMIA 1

Teoria wyboru producenta

Teoria producenta

Teoria

postępowania producenta (ang. production theory)

związana jest z badaniem zachowań producentów z
uwzględnieniem zależności zachodzących pomiędzy
nakładami i zasobami produkcyjnymi a efektami produkcji.

Czynniki produkcji

Czynniki produkcji (ang. factors of production) materialne
lub niematerialne zasoby

używane do wytwarzania dóbr. W

ujęciu klasycznym* wyróżniamy czynniki:
- praca;

- k

apitał;

- ziemia

* Funkcja produkcji Adama Smitha (ang. Smith's production function)

miała postać Y = f (L, K, N),

gdzie Y

– produkt narodowy, L – praca, K – kapitał oraz N – czynniki naturalne.

Izokwanta -

przykład

Tabela przedstawia

różne warianty kombinacji producenta,

który posiada do dyspozycji dwa czynniki wytwórcze: L –
liczba zatrudnionych

osób (etaty); M – maszyny. Narysuj

krzywe

oznaczające jednakową wielkość produkcji w

różnych wariantach (izokwanty):

Wariant 1

Wariant 2

Wariant 3

L

M

L

M

L

M

2

50

7,5

50

12,5

60

5

35

10

36

15

40

10

25

12,5

30

20

35

15

20

20

25

27,5

29

20

17,5

25

22,5

35

25

30

12,5

30

20

40

22,5

Izokwanta

Linia jednakowego produktu (ang. isoquant curve) jest
krzywą na której znajdują się wszystkie efektywne
kombinacje

czynników dające taką samą wielkość

produkcji.

Krańcowa stopa technicznej

substytucji

MRTS -

krańcowa stopa technicznej substytucji (ang.

marginal rate of technical substitution), informuje o
wielkości dodatkowego nakładu jednego czynnika
potrzebnego do zrekompensowania ubytku czynnika
drugiego, tak aby

wielkość produkcji nie uległa zmianie.

MRTS jest

równe nachyleniu izokwanty w punkcie.

K

L

MP

MP

K

Q

L

Q

L

K

MRTS























/

/

Funkcja produkcji

Funkcja produkcji* (ang. production function)

określa

maksymalną wielkość produkcji przy danych nakładach
czynników produkcji.

gdzie Q

– wielkość produkcji; a, α, β – parametry (a, α, β >0); L, K –

czynniki produkcji (odpowiednio: praca i

kapitał).

* Funkcja produkcji Cobba-Douglasa





K

aL

K

L

f

Q





)

,

(

Wzgórze produkcji

Wzgórze produkcji (ang. product hill) – bryła geometryczna
przedstawiająca

zależność

wielkości

produkcji

od

zatrudnionej

siły roboczej i wykorzystanego kapitału.

Izokoszta

Linia jednakowego kosztu (ang. isocost curve) jest

krzywą

przedstawiającą

określoną

wysokość

kosztów

ponoszonych na zatrudnienie

różnych kombinacji nakładów

czynników produkcji przy danych cenach.

w

– cena pracy

.

r

– cena kapitału

rK

wL

TC





Izokoszta -

przykład

Zakładamy, że zasób majątkowy przedsiębiorstwa wynosi
1000 jednostek

pieniężnych, cena 1 maszyny to 100 j.p.,

roczna

płaca pracownika przy tej maszynie to 50 j.p.

Narysuj

linię jednakowego nakładu i krzywą jednakowego

produktu przy

założeniu, że punkt styczności obu krzywych

(E)

występuje przy 6M i 8L. Uzasadnij dlaczego jedynie w

punkcie

styczności obu krzywych przedsiębiorca znajduje

optymalną metodę wytwarzania? Dlaczego w punktach A
(7M, 7L) lub B (5M, 11L)

przedsiębiorca nie ma możliwości

wytwarzania swojej produkcji?

Optimum producenta

Optymalna kombinacja

czynników znajduje się w punkcie

styczności linii jednakowego kosztu z możliwie najwyżej
położoną izokwantą produkcji. Jest to punkt równowagi
przedsiębiorstwa, w którym osiąga ono maksymalną
produkcję przy danym koszcie całkowitym lub dany poziom
produkcji przy minimalnych kosztach.

r

w

L

K







*

*





Optimum producenta -

przykład

Przedsiębiorstwo X wytwarza produkty zgodnie z funkcją
produkcji: Q(L,K) = 2 L

1/2

K

1/2

. Ceny

czynników produkcji

wynoszą w=6, r=3. Ustal punkt optimum oraz maksymalną
wielkość produkcji, jaką może osiągnąć przedsiębiorstwo,
jeśli ma do dyspozycji 396 jednostek pieniężnych.

Ścieżka ekspansji produkcji

Ścieżka ekspansji produkcji (ang. expansion path) jest
krzywą składającą się z punktów styczności między
równoległymi

liniami

jednakowego

kosztu

oraz

odpowiednimi izokwantami produkcji. Punkty na

ścieżce

ekspansji

oznaczają optymalne kombinacje czynników

odpowiadające różnym poziomom produkcji.