Kamil Chmielewski L01 II OFF 

 

Ćw. Nr 4 „Interpretacja obrazów sonarowych – Sonar boczny holowany” 

 

1. 

Sonar boczny jest rodzajem sonaru, w którym wykorzystano liniowy układ 

przetworników emitujących wiązki akustyczne w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku 
przemieszczanie się. Sonar rejestruje czas przebiegu sygnału akustycznego oraz amplitudę 
sygnału powracającego do przetwornika. Linie na ekranie (lub papierze elektro-czułym) 
powstają w wyniku graficznego przedstawienia ech impulsu nadawczego. Projekcja wielu 
kolejnych linii tworzy obraz dna morskiego i obiektów na nim leżących, jak również tych 
obiektów zanurzonych w wodzie, które znalazły się w obszarze wiązki promieniowania.  

Sonar boczny wykorzystywany jest przede wszystkim do następujących zadań:  

poszukiwanie i wykrywanie przeszkód podwodnych, wraków, zagubionych kotwic i innych 
obiektów sztucznych oraz naturalnych, leżących pomiędzy profilami sondażowymi, 
stanowiących zagrożenie dla żeglugi nawodnej, nawigacji podwodnej, połowów i innej 
działalności morskiej;  

kontrola czystości dna kanałów, basenów portowych, torów wodnych, red, kotwicowisk, 
akwenów specjalnego przeznaczenia;  

gromadzenie danych niezbędnych do prowadzeniach prac pogłębiarskich i 
hydrotechnicznych;  

lokalizowanie i monitorowanie podwodnych rurociągów i torów kablowych, przegląd 
instalacji, wykrywanie miejsc ewentualnych uszkodzeń;  

identyfikowanie ruchomego podłoża morskiego, rodzaju osadów powierzchniowych i 
akwizycja danych o strukturze dna.  

Z wymienionym zadań sonary boczne najczęściej stosowane są do hydroakustycznego 

przeszukania przestrzeni pomiędzy profilami sondażowymi w celu wykrycia obiektów 
podwodnych oraz cech geomorfologicznych dna morskiego. Ponadto systemy sonarowe, 
zwłaszcza wysokoczęstotliwościowe, stanowią nieocenioną pomoc w procesie 
poszukiwania, weryfikacji i identyfikacji historycznych wraków i innych obiektów będących 
przedmiotem zainteresowania naukowców, archeologów morskich, oceanografów czy 
badaczy morskich głębin.  

 

 

 

 

Klasyfikacja sonarów bocznych 

Sonary boczne, stosowane w pomiarach hydrograficznych, ze względu na miejsce 
umieszczenia przetworników, możemy podzielić zasadniczo na dwie podstawowe 
kategorie:  

•  kadłubowe sonary boczne (hull-mounted sonar);  
•  holowane sonary boczne (towed side scan sonar).  

 

Side Scan Sonar System EdgeTech 4125 został zaprojektowany zarówno dla 

osób prowadzących działania na wodach głębokich jak i płytkich. 

Sonar 4125 wykorzystuje technologie CHIRP®, która zapewnia wyższe 

rozdzielczości obrazu nawet do 50% w porównaniu z sonarami bez technologii 

CHIRP pracującymi na tej samej częstotliwości. Przekłada się to na bardziej 

dokładne wyniki i szybsze pomiary, co pozwala obniżyć koszty. Sonar 4125 o 

częstotliwości 600/1600 kHz doskonale nadaje się dla użytkowników, którzy 

wymagają ultra- wysokiej rozdzielczości do wykrywania bardzo małych obiektów. 

Zgodnie ze standardami firmy EdgeTech, system sonarowy wyposażony jest w 

system bezpieczeństwa, który zapobiega utracie sonaru w momencie gdy napotka 

na przeszkody podczas prowadzenia prac. 

Zastosowanie: 

- Badania hydrograficzne 

- Badania geologiczne 

- Prace poszukiwawcze 

- Prace na kanałach/rowach 

Funkcjonalność: 

- Obrazy w bardzo wysokiej rozdzielczości 

- Lekki i możliwy do wdrożenia przez jedną osobę 

- Czujniki ruchu: wzdłużnego, poprzecznego, kompas, czujnik głębokości 

- Możliwość wyboru dwóch częstotliwości jednocześnie 
- Zasilanie AC lub DC 

- Możliwość pracy nawet w płytkiej wodzie

 

Parametry sonaru EDGETECH 4125 

Częstotliwości - 400/900 kHz lub 600/1600 kHz  

Rodzaj impulse - EdgeTech’s Full Spectrum® CHIRP  

Zasięg - 150m dla 400 kHz, 75m dla 900 kHz; 120m dla 600 kHz, 35m dla 1600 kHz 

Pozioma szerokość wiązki - 0.46° dla 400 kHz, 0.28° dla 900 kHz; 0.33° dla 600 

kHz, 0.20° dla 1600 kHz 

Pionowa szerokość wiązki - 50° 

Rozdzielczość - 400 kHz: 2.3 cm, 900 kHz: 1.5 cm, 600 kHz: 1.5 cm, 1600 kHz: 0.6 

cm 

 

4125 Towfish 4125 Towfish z telemetrią 

Średnica 9.5 cm (3.75 cali) 9.5 cm (3.75 cali) 

Długość 97 cm (38 cali) 112 cm (44 cali) 

Ciężar 15 kg 20 kg  

Maxymalna ocena głębokości - 200m 

Materiał - stal 

Standardowe sensory – wzdłużne kołysania statku, poprzeczne kołysania, ciśnienie 

 

2. 

a) 1,92m 

b) na załączonym zdjęciu 

c) 

Nr obiektu 

Odległość od sonaru [m] 

1 

17 

2 

16 

3 

9 

4 

13 

5 

13,5 

d) Na obrazie sonarowym ukazane jest dno prawdopodobnie piaszczyste z 
pojedynczymi obiektami.