E.B. Titchener: Postulaty psychologii strukturalnej (1898)

Edward Bradford Titchener (1867-1927)

- urodzony i wychowany w Anglii; studiował na Oksfordzie, później pod okiem Wilhelma Wundta w Lipsku napisał doktorat z psychologii

- przeszczepił tą cześć psychologii wundtowskiej, która miała zostać później nazwana strukturalizmem, na grunt amerykański

Analogia PSYCHOLOGIA- BIOLOGIA

-teza: ” Biorąc za podstawę tę samą zasadę podziału można uznać współczesną psychologię za odpowiednik biologii. I jedną, i drugą można bowiem ujmować w trojaki sposób, przedmiot badań w obydwu wypadkach może być jednostkowy lub ogólny ”

Titchener

BIOLOGIA	PSYCHOLOGIA
jednostki	Morfologia	psychologia strukturalna
		Fizjologia	psychologia funkcjonalna
		Ontogenia	psychologia ontogenetyczna
	gatunku	Taksonomia	psychologia taksonomiczna
		Ekologia	psychologia funkcjonowania umysłu kolektywnego
		Filogeneza	psychologia filogenetyczna

PSYCHIKA ma charakter ŚWIADOMOŚCI (tu zgadzają się i strukturaliści i funkcjonaliści). Ma ona budowę strukturalną, składa się bowiem z procesów, wśród których da się wyróżnić procesy elementarne(i tu już funkcjonaliści się nie zgadzają)

ELEMENTARNE PROCESY PSYCHICZNE :

WRAŻENIA

• wrażenia (wzbudzane zewnętrznie)
  *wyraźność
  *rozciągłość (tylko dla wzroku i dotyku)

• przedstawienia (ośrodkowo wzbudzany substytut wrażeń)

*wyraźność

cechy wspólne:

*jakość (charakterystyka swoista - niebieskość niebieska, a nie czerwona )

*natężenie (charakterystyka ilościowa)

*czas trwania

WZRUSZENIA

Najistotniejsze tezy strukturalizmu i jego metodologii :

- umysł = zespół procesów (elementarnych i złożonych)

- podstawowe pytania to: CO? i ILE? (a nie: PO CO?)

- „ubóstwo” elementarnych procesów psychicznych tworzących skomplikowaną całość - ---- możliwa analiza i ponowna synteza

Metodą poznania procesów psychicznych jest INTROSPEKCJA EKSPERYMENTALNA.

badani musieli wiedzieć, że będą zdawać sprawozdanie ze swojego doświadczenia i że mają na nie „zwrócić uwagę”

byli oni specjalnie trenowani - (PROBLEM: czy taki trening nie prowadził potem do tego, że widzieli oni to, czego zostali nauczeni?)

manipulacja eksperymentalna polegała np. na zmianie natężenia bodźca

starano się stworzyć jednakowe warunki dla wszystkich badanych

Wundt unikał opisów o charakterze jakościowym, a preferował sprawozdania ilościowe

Titchener kładł nacisk na opis jakości - coś było np. zielone albo czerwone

warto pamiętać, że sam Wundt uważał, że złożone procesy nie mogą stać się przedmiotem psychologii eksperymentalnej

• niektóre trudności introspekcjonizmu:

-metafora `wewnętrznego oka' sugeruje możliwość odróżnienia postrzeganego zjawiska/stanu mentalnego od samego aktu postrzegania. W postrzeżeniu zewnętrznym łatwo można odróżnić postrzegany obiekt, np. krzesło od samego aktu postrzegania tego obiektu. Jednak w przypadku spostrzeżenia wewnętrznego rozróżnienie postrzeganego obiektu i aktu postrzegania nie jest tak proste, jeśli w ogóle możliwe.

-metoda introspekcyjna nie pozwala odpowiedzieć na pytanie o przyczynowe interakcje zachodzące pomiędzy stanami mentalnymi, które opisuje

Titchener podkreśla pewną „wyższość” ( rozumianą przede wszystkim jako pierwotność w porządku badania) strukturalizmu nad funkcjonalizmem w badaniu umysłu, podając 3 główne argumenty:

1) jest to w pewien sposób uwarunkowane historycznie

-podejście strukturalne i metoda eksperymentalna umożliwiają odcięcie się od filozofii (metafizyki) i przeforsowanie tezy, że psychologia jest NAUKĄ

-psychologia funkcjonalna bliższa metafizycznej

2) konieczność badania struktury przed funkcją

-niebezpieczeństwo przyjęcia teleologicznego punktu widzenia wśród funkcjonalistów

- formułowanie problemów musi być więc statyczne, nie dynamiczne

-psychologia funkcjonalna ma wiele zalet, ale powinna wychodzić od odkryć strukturalistów

3) nienaukowa i podważalna metoda badań w psychologii funkcjonalnej (powinna stosować metodę eksperymentalną zamiast opisowej)

---