|
CHOROBY RYB |
|
||||
|
PIERWOTNIAKI |
|
||||
CHOROBA |
CHAREKTERYSTYKA |
OBJAWY |
LECZENIE |
|||
Ichtioboda oecatrix |
-kształt nerkowaty na |
-młode osłabione , |
-wapnujemy aby pozbyć |
|||
Kostioza -łososiowate i |
żywicielu w wodzie |
wygłodzone |
się cyst z z dna stawu |
|||
karDiowate |
kulisty |
-nadmierna ilość śluzu, |
-kąpiele lecznicze |
|||
|
-cytostom , 2 pary wici |
nalot serowatej |
:siarczan miedzi 1:2000 , |
|||
|
dłuższe i krótsze |
konsystencji |
1-2 min. |
|||
|
przytwierdzone do |
-płetwy postrzępione |
-Formalina |
|||
|
blefaropłastów |
-skrzela blade pokryte |
-Sól kuchenna I5g/1, 30 |
|||
|
- po opuszczeniu |
śluzem- duszność |
rmn |
|||
|
żywiciela żyje ok. 30 min. |
-bardzo dużo pasożytów w |
-Zieleń malachitowa |
|||
|
,może tworzyć cysty |
śluzie |
-Chinina |
|||
|
-wiciowiec rozmnaża się przez podział podłużny |
|
-aktyflawina |
|||
Hexamita truttae , |
-bardzo do siebie Dodobne |
-nie pobierają pokarmu, |
-rozpoznanie trudne gdy |
|||
,iterstinalis etc - |
. eruszkowate 12-16 mikro |
chudną |
tylko inwazja wewnętrzna |
|||
wiciowiec |
m na 6-7 mikro m |
- narybek kształt szpilki |
-kalomel do karmy 2g<kg |
|||
Heksamitoza- łososiowate |
-4 blefaroplasty na |
-leżą na dnie |
przez 4 dni |
|||
i akwariowe |
przednim szerszym końcu |
-skóra ciemniejsza |
-0,1 % trypaflawina |
|||
|
ciała |
-duża śmiertelność |
-1% aureomycyna |
|||
|
-pasożyty wewnętrzne: |
narybku |
-furazolidon |
|||
|
jelita, pęcherzyk żółciowy |
-ogniska zapalne w |
|
|||
|
-rozwój: wytwarzają cystę w niej podziały , w jelicie maja wici wnikają do kom. Jelitowych( małe okrągłe kom.) |
układzie pokarmowym |
|
|||
CryDtobia cyprini- |
-we krwi , towarzyszy |
- niedokrwistość anemia |
! |
|||
świdrowiec - karpie |
inwazji pijawek |
|
|
|||
u-oussiu |
-rozwój: oocysty ( mają |
-brak apetytu , chudrią, |
i |
|||
kokcydioza |
sporocysty bez ciała |
znaczne osłabienie |
|
|||
|
Seida) z kałem do wody |
-podpływają do brzegu |
|
|||
|
mają cienką otoczkę |
-skrzek blade |
|
|||
|
-przewód pokarmowy, |
-z odbytu żółta wydzielina |
|
|||
|
nerki, skrzela gonady . |
-żółtobrazowe zabarwienie |
|
|||
|
woreczek żółciowy -wewnątrz komórkowe, |
jelita-jelito pergaminowe |
|
|||
|
brak cytostomu, wodniczek trawiennych, wici -rozmnażająsię przez sporogonię i gamnogonię |
|
|
|||
Ichtiophtirius multifiliis |
-gruszkowaty lub kulisty -średnica 0,5-1 mm -prążkowana pelikulą i rzędy rzęsek -pod naskórkiem ryb słodkowodnych, tkanka łączna skrzeli, jama gębowa, spojówka, jama węchowa, błona śluzowa jelita - przechodzą z ryby na |
-ryby są śnięte |
-szybkość rozmnażania |
|||
-kulożesek |
|
-niespokojne, gromadzą |
zależ y od temp. 25* 5 dni |
|||
Ichtioftirioza- ospa ryb |
|
się przy odpływie wody, |
.20* 7 dni, 15* 10-12 |
|||
akwariowych |
|
ocierają się o dno i brzegi |
dni, 10* 25-30 dni, 5*70- |
|||
|
|
- na brzuchu przekrwione |
80 dni |
|||
|
|
ubytki |
co tyle podajemy leki: |
|||
|
|
-skóra ciemnieje, łuski |
formalina |
|||
|
|
odpadają, wzrost ilości |
siarczan miedzi |
|||
|
|
śluzu, szare gnizełki |
wapno palone |
|||
|
|
-nie jedzą |
FMC( formalina, błękit |
|||
|
|
-duszność |
metylenowy, zieleń |
|||
|
|
|
|
|||
|
rybę nawet z śniętych. -cykl rozwojowy :w wodzie encystuje ( w temp. 22* po 66h , 27* 48h) i dzieli się, tromont dojrzały pierwotniak |
|
malachitowa |
|||
|
|
|
|
|||
|
opuszcza rybę i osadza się na roślinach i dnie. Całość przemian 15 dni -szybkość rozmnażania zależ y od temp. 25* 5 dni ,20* 7 dni, 15* 10-12 dni, 10* 25-30 dni, 5*70-80 dni |
|
|
|||
HYXOSPOREA |
||||||
|
-TKANKOWCE -cykl rozwojowy w organizmie ryby złożone przekształcenia i przemieszczenia rożnego typu komórek ich liczba dochodzi. do 1 ó.Sporaposiada skorupkę 2-7 kom., 1 -7 kom. Biegunowych w środku sporoplazma (zarodek) - amebula z 1-2 kom. Spora do środowiska, w każdej torebce biegunowej jest wić wystrzelana gdy spora znajdzie się w przewodzie pokarmowym, wtedy otwiera się skorupka (2 warstwy zewn białkowa i wewn chitynowe) wzdłuż szwów a zarodek wnika do żywiciela ostatecznego -żyw pośr rurecznik Tubifex tubifex |
|
|
|||
Hoferellus cyprini, i rodzaj Sphaerospora Myksosporoza układu wydalniczego ryb karpiowatych |
-uszkadza ściany kanalików nerkowych na skutek obecności w kom plazmodii (kom z licznymi jądrami), one dojrzewają przechodzą w stadium pansporoblastów z licznymi kom otaczającymi pojedyncze jądra z nich powstaje spora. Pansporoblasty opuszczają kom nabłonka i przedostają się do światła kanalików nerkowych-przy silnej inwazji zmiany degeneracyjne nerek z obrzękiem -żyw pośr rurecznik Tubifex tubifex |
-zapalenie nerek, obrzęk -wysięki zapalne -nastroszenie łusek -wodobrzusze -wytrzeszcz oczu |
|
3
Sphaerosporarenicoła |
-trofozoity postać |
-ryby 1 roczne , nawet u |
-gdy jedzą sulfonamidy ( |
Zapalenie pęcherza |
wegetatywna w |
kilkudniowego narybku |
Supravet. Euvemił) 100- |
pławnego karpi SB I |
kanalikach nerkowych |
-zmiany w kanalikach |
200mg/kg m c przez 10-12 |
|
pseudolazmodia w nich |
nerkowych , obrazie krwi, |
dni |
|
proces sporogonii |
pęcherza pławnego |
-oksytetracyklina mniej |
|
powstają po 2 sporoblasty |
-obrzęk nerek , |
skuteczna |
|
w nich po 6 kom ( 2 |
zabarwienie |
-karma z fumagiliną przez |
|
skorupka, 2 torebki |
ciemnoczerwone, ogniska |
130 dni |
|
biegunowe , 2 amebulla) |
martwicze |
|
|
-cykl pozasorogoniczny |
-śledziona powiększona |
|
|
we krwi pęcherzu |
ciemnoczerwona na |
|
|
pławnym: 1 okres- |
powierzchni drobne białe |
|
|
powstają kom pierwotne |
grudki |
|
|
w nich kom wtórne liczne |
-wątroba blada żółtawa |
|
|
( do 8 ) w nich kom |
-krew: spadek liczby |
|
|
trzeciego pokolenia. Po |
erytrocytów, pojawienie |
|
|
rozerwaniu ścian kom |
się kom pierwotnych i |
|
|
pierwotnej uwalniają się |
wtórnych i trzeciego |
|
|
kom wtórne i wędrują do |
pokolenia |
|
|
kanalików nerkowych lub |
-pęcherz pławny |
|
|
do ścian pęcherza |
wybroczyny na |
|
|
pławnego . 2 stadium |
zewnętrznej ścianie, |
|
|
pasożyty między wewn |
brązowe plamy |
|
|
warstwą pęcherza p a |
barwnikowe |
|
|
mięśniową, tu |
-nosiciele: pogrubienie |
|
|
wielokrotny podział na |
ścian nawet do lem , w |
|
|
kom wtórne (do 50) one |
środku wysięk, dalsze |
|
|
zawierają 1-3 kom . |
uszkodzenia i martwica |
|
|
trzecie pokolenie |
ścian |
|
|
wielokrotnie proliferuje ( |
-w jamie brzusznej cysty z |
|
I |
wtórne w pierwotne) |
krwawym lub ropnym |
1 |
|
wywołując zmiany |
płynem |
|
|
zapalne w pęcherzu , cześć |
-powiększenie powłok |
|
|
wędruje do krwi i nerek |
brzusznych |
|
|
-temp wody wysoka 100% |
- ryby mało reaktywne |
|
|
zarażonych, zimą i |
ustawiają się skośnie w |
|
|
wiosną u 20% |
dół |
|
|
- źródłem ryby chore i |
- nie pobierają pokarmu |
|
|
nosiciele |
- w przebiegu ostrym |
|
|
-okres inkubacji w temp |
100% |
|
|
>15* 1,5-2 miesięcy w |
-galaretowate nacieki na |
|
|
niższej 6-7 m-cy |
pęcherzu pławnym, ściany mogą sklejać się z sąsiednimi narządami |
|
Myxobolus cyprini |
-mniejsza |
-uszkodzenie nerek i.. |
|
łososiowate |
chorobotwórczość |
wątroby |
|
|
-stadia |
-wtórne infekcje |
|
|
wegetatywne(proliferacyjn |
bakteryjne i ścięcia |
|
|
e) w różnych narządach |
-bakteriemia |
|
Tetracapsula renicola |
-w pierwszym roku życia |
-obrzęk ciała, wysadzenie |
-usuwamy mszywioły |
=Tetracapsula |
po transporcie |
gałek ocznych |
-kąpiel w zieleni |
bujasalmonae |
-ma 4 ciałka biegunowe |
-blade skrzela |
malachitowej lg/100013x |
Przerostowa choroba |
-źródłem infekcji |
-w nerkach i śledzionie |
co tydzień |
nerek PKD- pstrągi i inne |
mszywioły w nich dojrzałe |
silne stany zapalne |
-do karmy fumagiliną |
|
spory- woreczki ze |
gromadzą się makrofagi i |
|
|
sporami wydostają się |
limfocyty |
|
|
sposób naturalny i pływają |
- po przechorowaniu |
|
|
w wodzie |
nabierają odporności, ale |
|
|
-dojrzała spora jest kulista |
mają zwiększoną |
|
|
20mikro m średnicy w |
wrażliwość na inne |
|
4
|
środku2 sporoplazmy (z 1 kom potomną otoczoną podwójną błoną) 4 ciałka biegunowe ( z 2 kom) w nich wici, w rejonach brzeżnych liczne wodniczki tłuszczowe - w l mszywiole 1-5 woreczków ze sporami (100) - do ryby wchodzi przez jelita i skrzek , miejscem docelowym nerki czasem śledziona -kom PKA 15 mikro m ma 1-2 kom potomne w nich kom trzeciego rzędu , pierwotnie występują wewnątrz lub między kom kanalików nerek tu proliferująi do nabłonka kanalików i proces sporogenezy (- spory nie dojrzewają) sporoblasty - w kanalikach zapłodnienie wsobne autogamia a w mszywiole zapłodnienie krzyżowe ( heterozygota- spory) |
czynniki (rranspon. infekcje) - spadek pobierania karmy i obniżenie przyrostów -krwisty płyn w jamie ciała , powiększone nerki , blade lub nierównomiernie zabarwione z przodu powierzchnia nierównomierna guzowata -zepchnięty pęcherz pławny - wątroba i śledziona powiększone 3-4 krotnie |
|
Myxoboluseencephalicus karpie |
- cykl rozwojowy u tubifex nie jest dobrze znany |
-masowe śniecią -na bokach ciała owrzodzenia -w mózgu robakowate plazmodia charakterystyczne dla myxobolus - ogniska zapalne, rozszerzenie naczyń, obecność makirofagów -najczęściej u narybku |
|
Myxobolus cerebralis Kołowacizna pstrągów
|
-cykl rozwojowy:2 żywicieli: rureczniki i ryba. Spory produkowane u ryby otoczone są otoczką wewnątrz 2 torebki biegunowe ze spiralnie skręconymi nićmi, w sporoplaźmie 2 jądra- produkowane w tkance chrzestnej -po śmierci i rozpadzie tkanek idą do środowiska i zarażają tubifexy- po połknięciu w jelicie wystrzelają nici czepne i zakotwiczają w nabłonku jelita. Zarodek wnika do nabłonka skomposzczeta proliferuje( dzielą się jądra otoczone 1 błoną-pansporocysta w niej 8 sporoblastów te też się dzielą ) - sporogeneza i powstają spory(90 dni) o kształcie kotwicy - spory tiaktzinomyjcon. W górnej części zarodniki (do 50 jąder) z nich formy wegetatywne na samym szczycie 3 torebki biegunowe z niciami czepnymi na dole 3 długie wyrostki. -opuszczają nabłonek jelita i do wody - ryby zarażają się per os lub niciami czepnymi przyczepiają się do powierzchni - po 5 min wydostaje się sporoplazma z jądrami i przez naskórek wnika do wnętrza wędruje między kom naskórka, sporoplazma rozdziela się na pojedyncze kom, które wędrują samodzielnie do układu szkieletowego wzdłuż nerwów -w rdzeniu kręgowym po 6-14 dniach w mózgu po 16 - 24dniach są - w czasie wędrówki są wydłużone, a w układzie nerwowym kuliste - tworzą skupiska w okolicy kom nerwowych, tworzą plazmodia ruchliwe- dostają się do tk chrzestnej (pierwsze po 20 dniach) - proces sporogenezy 1,5- 4 m-cy
|
Ryby do 4 m-ca ze chrzestnym szkieletem = duże straty -uciskanie na nerwy -ryba pływa w koło - uszkodzenie szkieletu, ubytki tk chrzęstnej-mopsowata głowa - ciemna część ogonowa-ucisk na nerwy regulujące funkcje kom pigmentowych -duże deformacje kręgosłupa gdy inwazja w stadium wylęgu
|
-leki nie są w pełni skuteczne obniżają ilość spor -acetarsol lOmg/kg m c codziennie przez 3-4 dni furazolidol -dezynfekcja basenów, wylęgarni itd. -2% ł€g sodowy lub potasowy -0,2% mleko wapienne -2% CaO -0,2% podchloryn sodu -roztwór rokalu 2000-800mg/l wody przez 2 dni - do dezynfekcji stawów betonowych CaO lub podchloryn Ca 0,2 kg/m2 dna- wystrzelenie nici przez spory
|
6
Płazińce-Przywry |
|||
Dactyogyrus vastator Dactyogyrus extensus Dactyogyrus anchoratus Karpie |
-D vastator siedzi na końcach blaszek - groźniejszy w ciepłych miesiącach VI-VII skrzelowych -D extensus na środku blaszek skrzelowych, występuje jesienią -D anchoratus u podstawy listka skrzelowego -nie mają oczek, ciemne wypełnione jajami |
-narybek w I przesadkach -niszczenie blaszek skrzelowych 100% śniecią -u starszych nosicielstwo- |
|
Gyrodactylus |
-skóra i płetwy , skrzela - żyworodny w zarodkach zawiązki zarodków następnego pokolenia (do 3) - wewnątrz macicy jaja -jasny przejrzysty -garunki rozpoznajemy po ułożeniu haków na tarczy czepnej |
|
-do badań pobieramy śluz ze skóry płetw i całe blaszki skrzelowe -preparaty fosfororoorganiczne-kąpiele |
Sanguinicola inermis |
-przywra krwi w naturalnych zbiornikach - składająjąja w naczyniach krwionośnych blaszek skrzelowych, duże kształtu trójkątnego czopują naczynia -marmurkowatość skrzeli - larwy wydostają się przez skrzela do wody uszkadzając tkankę skrzelową - miracidium ze sztylecikami i gruczołami proteolitycznymi do ślimaka, ze ślimaka cerkaria , atakuje rybę , przechodzą przez skrzela |
|
-likwidacja ślimaków siarczanem miedzi, chlorofosem |
Diplostomura padaceum |
- metacerkane w oczach |
- ślepota |
|
Azygia luci |
- w przewodzie pokarmowym |
|
|
Bunodera luciopercae |
- w przewodzie pokarmowym |
|
|
Posthodiplostomum cuticola |
ryba jest II żywicielem po ślimaku( zjadane) metacerkarie w skórze- do okoła gromadzi się melanina |
, |
|
|
|||
Cariophyileus laticeps- goździkowiec karpie |
-główka w kształcie goździka -2-4 cm długości -w jelitach -żywiciel pośredni |
-stan zapalny błony śluzowej jelita - ryby osłabione - mniejszy apetyt |
|
7
|
Tubifex tubifex skąposzczet- larwa procerkoid - zjadane przez rybę - zarażona |
|
|
Bothriocephalus acheilognathis Ryby roślinożerne |
-20 cm długości , duża wyraźna główka, wąska szyjka -w jelitach -żywiciel pośredni widłonóg-larwa procerkoid - w rybie żywicielu ostatecznym !!! -okres prepatentny 1 rok |
|
|
Triaenophorus nodulosus Ryby drapieżne |
-2 żywicieli pośrednich I widłonogi II ryby -ma 2 kotwice na główce - plerocerkoidy w wątrobie ryb-otorbione mogą przeżyć nawet kilka lat |
-utrudnione trawienie pokarmu ryby nie przyrastają na wadze -u żywiciela ostatecznego-ryby drapieżnej (też) stany zapalne przewodu pokarmowego |
|
Neogryporhynchus chejlancristrotus karpie |
-postać larwalna rozwija się w woreczku żółciowym- plerocerkoid - nie znany I żywiciel pośredni i ostateczny |
- śniecią u narybku |
|
Diphyllobothrium latum bruzdogłowiec szeroki |
-w jelicie cienkim rybożemych -plerocerkoid u ryb dniuic22vcti |
|
|
Ligula interstiualis żemieniec' Np. leszcze |
-plerocerkoid do 0,5 nt-perforacja powłok ciała - u ptaków dojrzałość płciowa po 5 dniach |
|
|
OBLENCE |
8
Phfilometra ovata karpiowate |
-samice pasożytują w jamie ciała na pęcherzu pławnym, po kopulacji samce giną - samice do odbytu i do wody tu pękają i wydostają się z nich larwy - larwy połykane przez widłonogi a te zjadane przez rybę |
- stan zapalny narządów wewnętrznych |
|
Philometra sanguinea karaś |
-koloru czerwonego -samice lokalizują się między promieniami płetw- czerwone pasma - żyworodne, wydalają larwy do wody - żywicielem pośrednim widłonogi -larwy z przewodu pokarmowego do jam ciała tu kopulacja a po tym samice wędrują do płetw |
- na sekcji w jamie ciała na narządach wewn czerwone nicienie |
|
Philometra lusiana karpie ■■ |
-torebki łusek okolicy głowowej lub na płetwie -inwazja u 2-3 letnich karpi -żywicielem pośrednim widłonogi -samice z jamy ciała po kopulacji wędrują do torebek łusek - samce wędrują do pęcherza pławnego i tam mogą przeżyć kilka lat |
-ryby osłabione moało ruchliwe , chudną , skóra staje się matowa -uszkodzenia pęcherza pławnego nawet perforacja |
|
Anisacis simplex Ryby morskie śledzie, dorsze |
-w jamie ciała , spiralnie skręcone larwy na mięśniach i otrzewnej -człowiek może być żywicielem przypadkowym |
|
- solenie zabija larwy |
Acanthocephala luci - kolcogłowy Szczupak i (karpie) |
-długi ryjek z hakami wbija się w śluzówkę jelita -żywicielem pośrednim ośliczka -larwa acantur z hakami w jelicie , w jamie ciała otorbiona acantella po 12 tyg inwazyjna |
- stany zapalne jelit |
|
|
|||
Piscicola geometra pijawka |
|
-zimą ryby są niespokoe chudną, spada kondycja -rany bramą wejścia dla innych patogenów |
-fosfoorganiczny -nevugon kąpiel -wapnowanie niszczy kokony pijawek |
|
|||
Widłonogi |
-brak odnóży, segmentacji - silnie rozwinięty aparat czepny |
|
|
Ergasilus sieboldi Lin |
-raczek skrzekowy |
- uszkodzenia i wtórne infekcje |
|
9
Larnea cyprinacea Karp, amur, tołpyga, akwariowe |
- wbija się bardzo głęboko w skórę, na zewnątrz wystają szpileczki |
- groźny dla narybku do 1 roku życia- śniecią |
|
Tracheliastes raaculatus Leszcze , karpie , płocie |
-wbija się w centrum łuski szczękami II pary |
- wybroczyny, przekrwienia, łuski odpadają- brama wejścia 1 dla patogenów |
|
Sphyrion lumpi Ryby morskie |
-ektopasożyt - aparat czepny tkwi głęboko w mięśniach na zewnątrz wystaje na cienkiej szyjce spłaszczony tułów z wyrostkami abdominalnymi i jajowymi samica 14 cm (7cm worki jajowe) |
|
|
Argulus foliaceus śplewka |
-ektopasożyt na skórze -tarczenica, ma silną przyssawkę i haki, duże ruchomo osadzone oczy złożone , otwór gębowy otoczony stożkiem gębowym z żuwaczkami i szczękami, ma sztylecik i gruczoły proteolityczne |
- 1 śpiewka wypije całą krew z narybki 1 mm |
|