Pyt 18 - mechanizm porodu, zwroty główki w kanale rodnym z uwzględnieniem budowy miednicy kostnej

- pojęcie mechanizmu porodowego sprowadza się zazwyczaj do szeregu zwrotów, które wykonuje płód w związku z dostosowaniem się do kształtów i warunków przestrzennych poszczególnych odcinków kanału rodnego, przesuwając się przez nie pod wpływem działania sił wydalających

- podstawową zasadą jest takie przystosowanie się płodu do warunków kanału rodnego, aby pokonać go jak najmniejszym obwodem

- w momencie rozpoczęcia czynności skurczowej macicy kończyny płodu zazwyczaj przylegają do tułowia, o główka obniża się i wstawia do wchodu miednicy mniejszej

- zgodnie z prawem najmniejszego oporu główka wstawia się do wchodu tak, że szew strzałkowy znajduje się w wymiarze poprzecznym lub skośnym płaszczyzny wchodu - przebiega w równej odległości pomiędzy spojeniem łonowym a promontorium - synklityzm.

ZWROTY GŁÓWKI:

1. pierwszy - przygięcie główki,

- część przodująca - potylica

- punkt prowadzący - ciemiączko tylne

- płaszczyzna miarodajna: podpotyliczno- ciemieniowa (planum subooccipitobregmaticum)

o obwodzie 32 cm

2. drugi - zwany wewnętrznym albo rotacją

- początek, gdy punkt prowadzący główki osiągnie wysokość płaszczyzny międzykolcowej

- główka wykonuje ruch „śrubowy”: trochę się obniża i jednocześnie rotuje:

szew strzałkowy przechodzi z wymiaru poprzecznego

poprzez skośny (główka w próżni)

w prosty (główka ustalona w cieśni)

tak, że tyłogłowie zwraca się w kierunku spojenia łonowego

- spojenie łonowe staje się punktem podparci

3. trzeci - odgięcie

- główka odginając się wytacza się po kroczu - łukowaty ruch wokół spojenia łonowego

- w szparze sromowej pojawiają się kolejno: wierzchołek główki, czoło, twarz i bródka

4. czwarty - zwany zewnętrznym

- kierują nim barki płodu

- barki do wchodu wstawiają się poprzecznie, a przechodząc z próżni do wychodu rotują do

wymiaru prostego co pociąga za sobą bierną rotację urodzonej główki do jednego z ud

matki

- bark przedni wyłania się spod spojenia łonowego, kolejno wytacza się bark tylny i rodzą się dalsze części płodu

Poród w przypadku nieprawidłowej budowy miednicy

1. miednica płaska

- zmniejszenie wszystkich wymiarów prostych płaszczyzn

- wyprostowanie kości krzyżowej i przesunięcie ku spojeniu łonowemu

- podwójny wzgórek kości krzyżowej

Częste powikłanie to: nieosiowe (asynklityczne) i

odgięciowe (wierzchołkowe) wstawianie główki

- asynklityzm przedni - Naegelego, gdy szew strzałkowy przebiega bliżej kości krzyżowej

uważa się za korzystny, główka może schodzić na dno miednicy dzięki wklęsłej przedniej

powierzchni kości krzyżowej

- asynklityzm tylny Litzmanna - przoduje tylna kość ciemieniowa, która opierając się o

spojenie łonowe hamuje postęp porodu, poród drogami natury jest niemożliwy

2. miednica jednostajnie ścieśniona

- symetrycznie zmniejszone wszystkie wymiary płaszczyzn

- kształt wchodu - prawie okrągły

- kość krzyżowa bardziej spłaszczona i odchylona do tyłu

- łuk łonowy nieco węższy

- należą miednice typu: dziecięcego, męskiego, karlicze

Poród główki wymaga maksymalnego przygięcia, dużej adaptacji, a często dochodzi do zniekształceń główki.

3. miednica lejkowata

- wchód miednicy jest prawidłowy

- cieśń i wychód ścieśnione w wymiarze poprzecznym lub podłużny

Największe niebezpieczeństwo zarówno dla matki jak i płodu

Doprowadza do: niskiego poprzecznego stania główki

Wskazanie do użycia kleszczy lub próżnociągu

Kanał rodny:

utworzony jest przez kości i tkanki miękkie.

Kanał kostny: do niego umocowane są części miękkie, określa kształt, wielkość i kierunek dróg rodnych.

Budowa: 4 kości:

- dwie miedniczne

- krzyżowa

- guziczka

Kość miedniczna - os coxa

- z przodu połączona - spojeniem łonowym (symphisis Kubica - chrząstkozrost)

- z tyłu staw krzyżowo - biodrowy

- 3 zrośnięte kości: biodrowa - os ilii, kulszowa - os ischii, łonowa - os pubis

Kości obręczy miednicznej ograniczają dwie jamy:

- miednica większa - przód mm. brzucha, tył kręgosłup, położona wyżej, większa i szersza, pomiędzy talerzami kości biodrowych

- miednica mniejsza - kostny kanał rodny - położona niżej, mniejsza głębsza

- są oddzielone od siebie kresą graniczną - linea terminali

Kanał rodny:

• 3 przestrzenie podzielone przez 5 płaszczyzn:

• przestrzeń wchodu

• przestrzeń jamy miednicy (próżnia i cieśń)

• przestrzeń wychodu

• dla każdej płaszczyzny 3 wymiary:

• proste - rozciągają się pomiędzy spojeniem łonowym a kością krzyżową

• poprzeczne - wytyczają punkty środków danych płaszczyzn i biegną pomiędzy bocznymi ścianami miednicy

• skośne - skośny prawy (I) - od wyniosłości biodrowo-łonowej lewej strony do stawu krzyżowo-biodrowego prawej strony; skośny lewy (II) - odwrotnie

WCHÓD MIEDNICY (aditus pelvis):

• ograniczony z tyłu przez promontorium, z przodu przez najbardziej wysunięty do wnętrza punkt spojenia łonowego, z boków przez kresy graniczne

• kształt poprzecznie owalny

• przestrzeń wchodu ograniczają dwie II płaszczyzny:

• górna płaszczyzna wchodu - przebiega przez guzki łonowe i promontorium:

• wymiar prosty (sprzężna anatomiczna - conjugata anatomica) = 11-12 cm

• dolna płaszczyzna wchodu - przebiega przez kresę graniczną:

• wymiar poprzeczny - 13 cm

• wymiary skośne - 12 cm

• sprzężna prawdziwa - położnicza (conjugata vera obsterica) - 10-11 cm; ma największe znaczenie praktyczne w obrębie wchodu miednicy; jest to najmniejszy wymiar w obrębie wchodu, przebiegający od promontorium do najbardziej wysuniętego do wewn. punktu spojenia łonowego

KANAŁ MIEDNIY: PRÓŻNIA + CIEŚŃ: największa przestrzeń utworzona przez ściany kostne miednicy małej

• płaszczyzna próżni - stanowi płaszczyznę podziału między wchodem, a próżnią:

• ograniczenia: środek wewn. części spojenia łonowego, środek S3, wewnętrzne powierzchnie panewek kości biodrowych

• wymiar prosty i wymiar poprzeczny = 12 cm

• płaszczyzna cieśni - oddziela próżnię od cieśni; zawart między dolnym brzegiem spojenia łonowego, stawem krzyżowo-guzicznym oraz kolcami kulszowymi:

• wymiar prosty = 11 cm

• wymiar poprzeczny (między kolcami kulszowymi) = 10,5 cm

WYCHÓD MIEDNICY (exitus pelvis):

• dwie prawie prostopadłe do siebie trójkątne płaszczyzny:

• przedni trójkąt ograniczony linią łączącą guzy kulszowe z łukiem podłonowym i jego wierzchołkiem

• tylny - ta sama podstawa tj. linia międzykulszowa, bocznie ograniczony przez więzadła krzyżowo-guzowe, z tyłu przez wierzchołek kości guzicznej

• kształt romboidalny lub podłużnie owalny

• wymiar prosty - od dolnego brzegu spojenia łonowego do końca kości guzicznej = 9 cm; w czasie przechodzenia główki przez kanał rodny = 11 cm (kość guziczna odchyla się do tyłu, ponieważ wykazuje pewność ruchomość w miejscu połączenia z kością krzyżową)

Zewnętrzne wymiary miednicy:

• wymiar międzykolcowy (distantia spinarum) - 25-26 cm:

• miedzy kolcami biodrowymi górnymi przednimi

• wymiar między grzebieniowy (distantia cristarum) - 28-29 cm:

• między najodleglejszymi punktami grzebieni biodrowych

• wymiar międzykrętarzowy (distantia trochanterica) - 31-32 cm:

• między najbardziej odległymi punktami krętarzy

• sprzężna zewnętrzna (coniugata externa) - 20 cm:

---