Niepłodność
Semin. Dr Bałajewicz
Po dwóch latach regularnego współżycia mówimy o niepłodności. Co 5-6 para ma problem z zajściem w ciążę. Udział samców - 40%.
Subiektywne objawy owulacji:
Ból w podbrzuszu 1-2 d
Plamienia, bo spadek estradiolu
Uczucie wilgotności w pochwie
Pomiar T w pochwie/ustach - wzrost o 0,3-0,5 st przez 10 dn. Kobita jest cieplejsza, bo progesteron działa na ośrodek termoregulacji
Pomiar hormonów: LH, FSH, PRL, E2, progesteron, testosteron (DEA), FT4, TSH. U faceta sprawdzamy to samo, poza E2 i progesteronem
Bad. cytologiczne
1 faza - odczyn kwaśny - kom. różowe, wielokątne, leżące luźno
2 faza - odczyn zasadowy - komórki ulegają zmniejszeniu, małe ilości cytoplazmy, niebieskie, uleg. zlepieniu, duże jądro komómórkowe
Badanie śluzu szyjkowego
FACECI
Plemnik dojrzewa 72d. Tyle dni trwa przygotowanie komórki jajowej do owulacji. 11 dób to czas na transport plemników do najądrzy z kanalików krętych. Badanie nasienia po 5-7d. bez współżycia.
Jądra o średnicy mniejszej niż 1cm - hipoplastyczne - niet tu plemników.
Komórki Leydiga produkują testosteron (LH)
FSH działa na komórki Sertoliego.
Żylaki powrózka nasiennego - operacja pomaga.
Hiperprolaktynemia - spadek ruchliwości plemników. Podajemy bromokryptynę.
Aby stwierdzić owulację w USG pęcherzyk musi pęknąć. Zespół niepękającego ale luteinizującego pęcherzyka Graafa - wszystkie objawy owulacji, niet pęknięcia.
KOBIETY
30% - to kobiecy, hormonalny czynnik niepłodności.
Pochwica
Czynnik szyjkowy
Wykluczyć zapalenie, bo to zmienia ??? śluzu, pH, badanie bakteriologiczne, mykologiczne. Chlamydia, rzeżączka, (1g penicyliny załatwia sprawę). Plemniki przez 72h czekają w kanałach gruczołów szyjki macicy, a w szyjce mogą być p-ciała pplemnikom partnera - leczenie: 3-6miesięcy stosunki tylko w prezerwatywie.
Wskazanie do zapłodnienia in vitro:
niedrożność jajowodów
agresywność śluzu szyjkowego pplemnikom
Metody in vitro:
zapłodnienie w probówce IVF
IVI plemniki podane domacicznie podczas owulacji
GIFT - w laparoskopii wstrzykuje się do bańki jajowodu komórkę jajową + plemniki
ZIFT - do bańki jajowodu podaje się zygotę
przez błonę komórki jajowej podajemy plemnik
Czynnik maciczny
wady: zespół Rokitanski-Kistner-Mayer - przewody Mullera nie połączyły się, niet macicy
z. Aschermana - po wyłyżeczkowaniu zarośnięcie jamy macicy
Czynnik jajowodowy
histerosalpingoskopia - do badania drożności jajowodów
histersalpingografia
laparoskopia - podaje się błękit metylenu, który przechodzi do jamy otrzewnej. Ale może być zaburzenie rzęsek.
Czynnik jajnikowy
cysty, guzy, zrosty, z. Steina-Leventhala, endometrioza
Telarche → wykształcenie zawiązków gruczołów piers. 8-13rż
Menarche → 9-16rż. pierwsza miesiączka
Pubarche → pierwsze owłosienie łonowe 9-14rż
Opóźnione dojrzewanie - brak drugo i trzeciorzędowych cech płc. pomimo ukończenia 14rż oraz brak miesiączki po ukończeniu 16rż. Zacząć od badań chromosomalnych.
Płeć:
gonadalna
chromosomalna
metrykalna
psychoseksualna
hormonalna
Na podwzgórze ma wpływ kora mózgowa, układ limbiczny i układ siatkowaty.
↑βendorfiny → ↓ GnRH
stres
infekcja → ↑ IL
endometrioza → ↑Ma →↑IL
TRH ma 3aa.
↑TRH → stymulacja tarczycy
czyn. wzrostu
↑PRL → ↑ β-endorfin → ↓GnRH
20% kobiet z hiperprolaktynemią ma brak miesiączki
Norma: 7-27 ng/ml PRL
Hormony badamy rano
↑PRL:
czynnościowy
guzowy
Metoklopramid
↑ PRL przy czyn. o 5-7x
bez zm., gdy guz
↑ PRL:
mlekotok
brak miesiączek i owulacji
zab. pola widzenia pól skroniowych
ból głowy
Robimy KT
Zespól pustego siodła tureckiego - 1/3 kobiet ma taki zespół
5-bromokryptyna, która jest zwykle dopaminą → ↓PRL w gruczolaku
Bromergon → ↓PRL
Gdy farmakologia zawodzi operujemy.
GnRH wydziela się co 80-90 minut, oddziałuje na przysadkę, gdzie w przednim płacie cyklicznie wydzielane są FSH i LH.
Podczas miesiączki poziom wszystkich hormonów jest niski.
Ciąża - FSH i LH ↓ bo funkcje hormonalne przejmuje łożysko.
Objaw Klimka - kobita wdycha GnRH (10aa) ze sproszkowanych przysadek woła → po tym kobitkę boli w rzucie jajnika. Objaw jest obustronny.??
LH i FSH zależą od fazy. Jednakowy wynik o niczym nie świadczy. 7 dni po miesiączce i przed owulacją badamy.
36 godzin przed owulacją kilkukrotny ↑LH.
N: LH/ FSH 5-15 IV/ml
kom. tekalne → LH
kom. ziarniste → FSH
seminareium, dr Bałajewicz; Niepłodność 1