1.PRZYCZYNY WIELKICH ODKRYĆ GEOGRAFICZNYCH:
a) przyczyny gospodarcze - Europejczycy sami chcieli dotrzeć do Indii, gdyż
towary sprowadzane stąd przechodziły przez ręce wielu kupców i zanim dotarły
do Europy, cena ich była bardzo wysoka,
b) przyczyny polityczne - kraje Europy Zachodniej, szczególnie Hiszpania i
Portugalia dążyły do wzbogacenia się,
c) przyczyny kulturalne - wynalezienie busoli, pozwoliło żeglarzom na
wypływanie na szerokie wody,
2.NAJWIĘKSZE WYPRAWY ODKRYWCZE:
a) Henryk Żeglarz dopłynął na Azory 1431 r. Wyspy Kanaryjskie, a następnie
dopłynął na Wyspę św. Tomasza 1475 r.
b) Krzysztof Kolumb - w 1492 r. dopłynął do Ameryki,
c) Bartłomiej Diaz - w 1488 r. dopłynął do Przylądka dobrej nadziei,
d) Vasco da Gama - w 1498 r. dotarł do Indii,
e) Ferdynand Magellan - w latach (1519 - 1521) opłynął Ziemię,
3.SKUTKI ODKRYĆ GEOGRAFICZNYCH:
a) odkrycie drogi morskiej do Indii, b) odkrycie Ameryki, c) udowodnienie
kulistości Ziemi, d) rozszerzenie wiadomości z zakresu przyrody i geografii,
e) wzrost znaczenia dla rozwoju handlu oceanu Atlantyckiego i Indyjskiego,
f) koniec istnienia państwa Azteków i Inków,
4.DUALIZM W ROZWOJU EKONOMICZNYM EUROPY:
Odkrycia geograficzne doprowadziły do podziału Europy na dwie części:
a) Europa Zachodnia rozwijała się pod względem przemysłowym,
b) Europa Wschodnia rozwijała się pod względem rolniczym w XVI w. Polska
była spichlerzem Europy,
Przyczyną takiego podziału Europy były korzyści czerpane przez kraje Europy
Zachodniej z wielkich podbojów kolonialnych. Ta sytuacja doprowadziła z
czasem do zacofania Europy Wschodniej w stosunku do przemysłowych krajów
Zachodnioeuropejskich. Linia graniczna między obu typami stosunków
gospodarczych w Europie przebiegała wzdłuż rzeki Łaby.
5.EKSPANSJA KOLONIALNA SZLACHTY HISZPAŃSKIEJ I
PORTUGALSKIEJ:
W wyniku odkryć geograficznych powstały ogromne imperia kolonialne
Hiszpanii i Portugalii.
a) Hiszpanie opanowali całą Amerykę Środkową i Południową z wyjątkiem
Brazylii,
b) Portugalczycy opanowali Brazylię, wiele punktów na wybrzeżach Afryki,
Półwyspu Arabskiego oraz Indii.
Istotnym motorem wypraw odkrywczych była chęć zdobywania złota, srebra,
pereł, szlachetnych kamieni i korzeni. W Ameryce Hiszpanie rabowali skarby
nagromadzone przez Azteków i Inków, a gdy uległy one wyczerpaniu, sami
rozpoczęli eksploatację szlachetnych kamieni. W kopalniach zatrudniali jako
niewolników Indian, ci jednak na skutek ciężkiej pracy do której nie byli
przyzwyczajeni i złego traktowania masowo wymierali. Na ich miejsce
Hiszpanie zaczęli sprowadzać niewolników z Afryki.
Rząd Hiszpański prowadził w Ameryce świadomą politykę kolonizacyjną.
Konkwistadorzy otrzymywali ogromne nadania ziemskie. W majątkach tych
zmuszano do bezpłatnej pracy tubylczą ludność. W Hiszpanii zachęcano
zubożałą szlachtę i rzemieślników do osiedlania się w koloniach.
Odmienny charakter posiadały kolonie Portugalskie. Były to raczej faktorie
handlowe zakładane na wybrzeżach opanowanych przez Portugalczyków.
Portugalia miała zbyt mało ludności, by mogła w pełni skolonizować swe
zamorskie posiadłości. Dzięki faktorią handlowym i daniną narzucanym na
władców krajów położonych w ich pobliżu Portugalczycy opanowali z Indiami.
6.POWSTAWANIE NOWYCH OŚRODKÓW PRZEMYSŁOWYCH,
MIAST I ROZWÓJ HANDLU.
7.SOBÓR TRYDENCKI (1545 - 1563)
Na soborze ścierały się różne tendencje. Stronnictwo Koncyliarystów -
uznawało sobór za najwyższą władzę kościoła katolickiego. Natomiast
Kurialiści - głosili wyższość papieża nad soborem.
W Trydencie znaleźli się również zwolennicy prowadzenia dialogu z
protestantami, oraz jego wrogowie. Ostatecznie przewagę zdobyli kurialiści.
Na soborze tym podjęto wiele decyzji, których celem było wzmocnienie
kościoła katolickiego:
a) Sobór potępił protestantów, jako heretyków, sformułował jasno dogmaty
katolickie i pod klątwę zakazał poddawania ich wątpliwości,
b) ujednolicił liturgię, obowiązującą w Kościele Katolickim,
c) duży nacisk został położony na wzmocnienie wewnętrzne kościoła, na
przywrócenie dyscypliny wśród duchowieństwa, oraz podniesienie jego
poziomu umysłowego i moralnego,
d) Sobór nałożył na biskupów obowiązek przebywania w diecezjach,
przeprowadzania wizytacji w podległych im parafiach, zakładania w diecezjach
seminariów duchownych, oraz powoływania szkół parafialnych, uczących
dzieci czytania i pisania, oraz zasad wiary.
8.FORMY WALKI PODJĘTE PRZEZ KOŚCIÓŁ Z NOWYMI
WYZNANIAMI:
a) wprowadzenie sądów inkwizycyjnych - sędziowie chwytali podejrzanych o
niezgodne z nauką kościoła poglądy, następnie palono ich na stosie,
b) wprowadzenie indeksu ksiąg zakazanych - po raz pierwszy wykaz ksiąg
zakazanych, ogłoszony został na soborze Trydenckim w 1559 r. znalazły się
tam dzieła Polaków: Andrzeja Frycza Modrzejewskiego „O poprawie RP”
(IV księga), oraz Mikołaja Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”
c) powołanie do życia zakonu Jezuickiego w 1534 r., zakon został założony
przez Hiszpańskiego oficera Ignacego Loyolę, obok zwykłych ślubów
zakonnych Jezuici składali jeszcze jeden specjalny ślub bezwzględnego
Posłuszeństwa papieżowi.
9.KONTRREFORMACJA - jest to walka z nowymi wyznaniami, prowadzona
przez kościół katolicki od połowy XVI w. do początku XVIII w.