prawo rolne-kolumny, 1


1.Wyjaśnij pojęcia:

a)-nieruchomość rolna,

Nieruchomościami rolnymi (art.46/1 KC) - gruntami rolnymi są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.Podział rzeczy: -nieruchomości, i -rzeczy ruchome. Nieruchomości wyodrębnia się na podstawie 2 kryteriów

-obszar fizyczny gruntu, i -kryteria prawne

Ważniejsze jest kryterium prawne. Właścicielem fizycznie wydzielonej części nieruchomości może być współwłaściciel. Księga wieczysta składa się z 4 działów:

-oznaczenia własności, -prawo własności, -ograniczone prawa rzeczowe, -hipoteki

Kilka działek gruntu można wpisać do jednej księgi wieczystej kiedy jest jeden właściciel i kiedy graniczą ze sobą lub stanowią całość gospodarczą. Nieruchomość rolna jest rzeczą prostą i złożoną. Budynki nie stanowią część składowej gruntu kiedy jest użytkowanie wieczyste. Grunt znajdujący się pod budynkiem gospodarczym na terenie gospodarstwa rolnego jest nieruchomością rolną jeżeli będzie to np. obora to, ponieważ jest wykorzystywana na cele rolnicze, do produkcji rolnej. Nieużytków nie można zaliczyć do nieruchomości rolnej (orzeczenie SN). Jeżeli w planie zagospodarowania przestrzennego działka deklarowana jest jako rolna, a właściciel wykorzystuje ją na cele nierolnicze, to jest ona nadal nieruchomością rolną, ponieważ o tym przesądza przeznaczenie.

b)-grunt rolny,

Nieruchomość rolna = grunt rolny - patrz wyżej

c)-gospodarstwo rolne,

Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego - art.55/3 KC

-Gospodarstwem rolnym jest każde gospodarstwo służące prowadzeniu działalności rolniczej.

-Gospodarstwo rolne jest to zespól składników zorganizowanych w celu prowadzenia działalności rolnej.

Składniki materialne gospodarstwa rolnego.

Podstawą funkcjonowania gospodarstwa rolnego jest grunt rolny. Składniki niematerialne to:

- prawa i obowiązki związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Definicje gospodarstwa rolnego są również w Art. 1 / 2 ustawy o podatku rolnym (1ha) oraz w ustawie o ubezpieczeniach społecznych rolników (powyżej 1 ha).

d)-producent rolny ?

e)-gospodarstwo rodzinne,

Jest to gospodarstwo zdolne do produkcji rolnej, będące w stanie zapewnić środki utrzymania dla rodziny rolniczej.

f)-przedsiębiorstwo rolne.

Ewolucja ustawodawstwa prawno-rolnego przebiega od rolniczej własności gruntowej do gospodarstwa rolnego ku przedsiębiorstwu rolnemu. W prawie polskim:

1.Nastąpiło wyraźne rozgraniczenie prawnych pojęć gospodarstwa rolnego i przedsiębiorstwa rolnego.

2.Nie jest znane odrębne pojęcie prawne przedsiębiorstwa rolnego.

Brak pojęcia przedsiębiorstwa rolnego nie stanowi przeszkody do wskazania w ustawodawstwie rozwiązań akcentujących czy stymulujących elementy ekonomiczne pojęcia - przedsiębiorstwo rolne.

2.Wskaż różnicE pomiędzy pojęciami:

a)-nieruchomość rolna,

b)-gospodarstwo rolne,

c)-przedsiębiorstwo rolne.

Różnice miedzy gospodarstwem rolnym a przedsiębiorstwem rolnym:

1.Gospodarstwo rolne nastawione jest na wykorzystanie ziemi, jej uprawę - natomiast celem przedsiębiorstwa rolnego jest nie tylko produkcja rolna ale także opanowanie rynku.

2.Gospodarstwo rolne ma charakter rodzinny, przedsiębiorstwo nie ma charakteru rodzinnego.

3.Przedsiębiorstwo rolne nabywa w zasadzie wszystkie elementy potrzebne do produkcji, a następnie zbywa te produkty. W gospodarstwie rolnym cele te nie występują.

Natomiast nieruchomościami rolnymi - gruntami rolnymi są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.Ponadto:

1)-kwestie gospodarstwa rolnego reguluje art.46 KC,

-kwestie gospodarstwa rolnego - art.55/1 KC i ustawa o podatku rolnym a także ustawa o ub. społ. rolników,

-nie ma definicji legalnej przedsiębiorstwa rolnego.

2)- nieruchomość jest rzeczą

- gospodarstwo rolne jest zbiorem rzeczy

- przedsiębiorstwo rolne także jest zbiorem rzeczy

3)- gospodarstwa rolne ubezpiecza KRUS,

- przedsiębiorstw rolnych dotyczą ogólne ubezpieczenia

3.Przeniesienie własności nieruchomości rolnej, ograniczenia, kontrola.

Obecnie każda osoba fizyczna i prawna bez względu na kwalifikacje i przedmiot działalności może nabyć własność nieruchomości rolnej w drodze przeniesienia własności bez względu na to czy prowadzi to do podziału gospodarstwa rolnego, czy do powstania dużego gospodarstwa rolnego (nie potrzeba obecnie posiadać wykształcenia rolnego). Ograniczenia - do przeniesienia własności nieruchomości mają zastosowanie przepisy Kodeksu Cywilnego:

-co do formy - akt notarialny pod rygorem nieważności,

-co do niemożności przeniesienia własności nieruchomości, z zastrzeżeniem warunku lub terminu - nie sprzyja to pewności obrotu,

-co do możliwości nabywania nieruchomości przez cudzoziemców - cudzoziemcy muszą mieć zezwolenie ministra właściwego do spraw rolnictwa. Zachował moc obowiązującą Art. 166 paragraf 1 Kodeksu Cywilnego przewidujący szczególne zasady sprzedaży przez współwłaściciela nieruchomości rolnej, udziału we współwłasności lub części takiego udziału. Co do zasady każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Prawo to doznaje ograniczenia w przypadku sprzedaży udziału we współwłasności nieruchomości rolnej, ponieważ wówczas pozostałym współwłaścicielom przysługuje prawo pierwokupu, jeżeli prowadzą gospodarstwo rolne na gruncie wspólnym. Dotyczy tylko sprzedaży.

4.Zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego.

Zniesienie współwłasności:

-ugoda, umowa cywilno-prawna,

-sądowa, sąd dokonuje podziału w naturze.

Jeżeli nie uda się przeprowadzić tego w naturze, wówczas przyznaje się jednemu z obowiązkiem spłaty. Sąd może również postanowić sprzedaż w drodze licytacji i dokonać podziału uzyskanej sumy. Sądowe regulacje prawa sądowego zniesienia współwłasności gospodarstwa rolnego dotyczą - sposobu zniesienia współwłasności gruntu.

a)Zasadą jest podział w naturze między współwłaścicieli w częściach odpowiadających wielkości ich udziału. Warunkiem dopuszczenia podziału w naturze jest wymóg jego zgodności z zasadami prawidłowej gospodarki. Wartość udziału wyrównywana jest przez dopłaty pieniężne.

b)Przyznanie gospodarstwa jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych. Kolejność przyznania gospodarstwa rozstrzyga Art. 213 i 214 K.C. i tak sąd przyzna gospodarstwo:

-Temu ze współwłaścicieli na którego wyrażą zgodę wszyscy pozostali.

-Temu który je prowadzi, lub stale w nim pracuje, chyba, że interes społeczny przemawia za wybraniem innego współwłaściciela.

-Jeżeli wymogi przewidziane w pkt. 2 spełnia kilku ze współwłaścicieli lub nie spełnia ich żaden z nich, sąd przyzna gospodarstwo temu kto daje najlepszą gwarancję jego należytego prowadzenia.

c)Sprzedaż nieruchomości (dział cywilny) następuje na wniosek wszystkich współwłaścicieli albo w przypadku nie wyrażenia zgody przez żadnego ze współwłaścicieli na przyznanie mu gospodarstwa.

Właściciel który w wyniku zniesienia współwłasności otrzymał gospodarstwo rolne i wchodzące w skład tego gospodarstwa nieruchomości, następnie zbył odpłatnie przed upływem 5 lat od chwili zniesienia współwłasności, jest zobowiązany pozostałym współwłaścicielom, którym przypadały spłaty niższe od należnych, wydać proporcjonalnie do wielkości ich udziałów, korzyści uzyskane z obniżenia spłat, chyba, że celem zbycia jest zapewnienie racjonalnego prowadzenia tego gospodarstwa. Współwłaścicielom, którzy nie otrzymali gospodarstwa lub jego części w naturze, a zamieszkują w tym gospodarstwie przysługuje dalsze uprawnienie do zamieszkiwania, nie dłużej jednak jak 5 lat. W przypadku małoletnich - 5 lat od chwili uzyskania pełnoletności. Nie dotyczy to osób iepełnosprawnych.

5.Umowa z następcą.

Reguluje to ustawa o społecznym ubezpieczeniu rolników Art. 84 - 91.

Przez umowę z następcą, rolnik będący właścicielem gospodarstwa rolnego zobowiązuje się przenieść na osobę młodszą od niego o co najmniej 15 lat (następcę) własność i posiadanie tego gospodarstwa z chwilą nabycia prawa do emerytury lub renty, jeżeli następca do tego czasu będzie pracować w tym gospodarstwie. Umowa z następcą a także umowa zawarta w celu wykonania umowy z następcą (przenosząca własność gospodarstwa rolnego na następcę) powinny być zawarte w formie aktu notarialnego. Umowy mogą być rozwiązane.

6.Zasady dziedziczenia gospodarstw rolnych.

Wg ustawy

Kodeks Cywilny Art. 1058 - 1088 dziedziczenie gospodarstw rolnych. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia 2001 roku rozstrzygnął kwestię zgodności przepisów normujących dziedziczenie gospodarstw rolnych z Konstytucją Art. 64. Najogólniej można stwierdzić, iż na podstawie tego wyroku od 14 lutego 2001 roku, dziedziczenie gospodarstw następuje zgodnie z ogólnymi regułami spadkobrania. Jeżeli po 14 lutego 2001 roku powstało prawo do spadkobrania, następuje to na ogólnych zasadach. Nie potrzeba mieć kwalifikacji.

7.Gospodarowanie zasobem własności Skarbu Państwa.

Formami rolniczego zagospodarowania zasobem Wł. Rolnej Skarbu Państwa są:

- sprzedaż mienia,

- oddanie mienia na czas oznaczony do odpłatnego korzystania osobom prawnym lub fizycznym

- wniesienie do spółki,

- oddanie mienia na czas oznaczony administratorowi w celu gospodarowania,

- przekazanie w trwały zarząd,

- zamiana nieruchomości

8.Wyjaśnij pojęcie Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa.

instytucja rządowa utworzona 1991, podlegająca Ministerstwu Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Zajmuje się gospodarowaniem należącymi do skarbu państwa zasobami nieruchomości rolnych i in. składników majątku zlikwidowanych państwowych gospodarstw rolnych, dawnego Państwowego Funduszu Ziemi oraz przejętymi przez skarb państwa z in. tytułów. Jej zadania polegają w szczególności na: administrowaniu tymi zasobami, tworzeniu warunków ich racjonalnego wykorzystania, prowadzeniu obrotu nimi, w tym prywatyzacji powiązanej z restrukturyzacją, popieraniu organizowania prywatnych gospodarstw rolnych na gruntach skarbu państwa, tworzeniu nowych miejsc pracy w związku z restrukturyzacją państwowej gospodarki rolnej. Na czele Agencji stoi prezes, powoływany i odwoływany przez prezesa Rady Ministrów, organem doradczym i opiniodawczym jest Rada Agencji, której kadencja trwa 4 lata.

9.Zasady ubezpieczenia społecznego rolników.

- obecnie model prawno organizacyjny ubezpieczenia społecznego rolników reguluje ustawa z dnia 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Ustawa powołała do życia KRUS - podlega Ministrowi Właściwemu ds. Rolnictwa, która przejęla od ZUS zadania związane z obsługą rolniczego ubezpieczenia społecznego. Ustawa ta rozgraniczyła 2 ubezpieczenia:

a/ ubezp. Wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie,

b/ ubezp. Emerytalno-rentowe

Ubezpieczeniu podlegają:

A/ rolnik będący posiadaczem samoistnym albo zależnym gosp. Rolnego,

B/ jego małżonek lub domownik.

Ubezpieczenie w obu działach może być:

A/ obowiązkowym - z mocy ustawy,

B/ dobrowolnym - na wniosek.

Świadczenia wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie:

- jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej,

- zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który jest niezdolny do pracy nieprzerwanie 30 dni / nie dłużej niż 180 dni/,

- zasiłek z tytułu urodzenia lub przyjęcia dziecka na wychowania,

- zasiłek macierzyński.

Świadczenia z tytułu ubezpieczenia emerytalno-rentowego:

- emerytura lub renta rolnicza,

- renta rodzinna,

dodatki do emerytur i rent / pielęgnacyjny,kombatancki, z tytułu tajnego nauczania, z tytułu pracy przymusowej,

- zasiłek pogrzebowy.

10.Rolnicze ubezpieczenia majątkowe.

Do 1990 monopol na ubezpieczenia majątkowe miało PZU, co do zasady są to ubezpieczenia dobrowolne. Pewne ubezpieczenia maja charakter obowiązkowy są to :

1. Ubezpieczenie budynków od ognia i innych zdarzeń losowych. Zobligowany jest właściciel, posiadacz samoistny i zależny, budynki o powierzchni powyżej 20 m.

2. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej OC rolników z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego - dotyczy gospodarstw powyżej 1ha.

Ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów.

11.Opodatkowanie rolnictwa.

1. Podatek rolny - reguluje ustawa 15.11.1984 o podatku rolnym. Podatek pobierany jest od gruntów rolnych o powierzchni powyżej 1 ha a także od gruntów pod stawami i zabudowaniami, jest to podatek liniowy majątkowy, wysokość podatku to cena 2,5 kwintala żyta za 1 ha przeliczeniowy gruntu.

Przewiduje się ulgi, podlegają im:

Podatek zasila budżet gminy. Jeżeli ziemia nie jest gruntem rolnym, podlega podatkowi od nieruchomości.

2. Podatek dochodowy z rolnictwa - reguluje ustawa o podatku od osób fizycznych i prawnych. Co do zasady rolnicy nie są opodatkowani podatkiem dochodowym, chyba, że prowadzą działy specjalne produkcji rolnej. Dział specjalny produkcji rolnej to, produkcja warzyw, kwiatów w tunelach, foliach, produkcja np. dżdżownic itp. Produkcję tą opodatkowuje się na podstawie ustawy o podatku od osób fizycznych.

3. Podatek od nieruchomości - reguluje ustawa o podatkach i opłatach lokalnych z 12.01.1991 r. Podatek od nieruchomości zsynchronizowany jest z podatkiem rolnym. Grunty objęte podatkiem rolnym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Podatek ten też zasila budżet gminy.

4. Podatek leśny - reguluje ustawa z 28.09.1991r. o lasach. Podatek ten obciąża wszystkich posiadaczy lasów. Młode lasy do 40 lat zwolnione są od tego podatku.

12.Wyjaśnij pojęcia:

a)-Agencja Rynku Rolnego,

Realizuje interwencyjną politykę rolną w celu stabilizacji rynku , produktów rolnych i żywnościowych oraz dochodów uzyskiwanych z rolnictwa. Jest to państwowa jednostka organizacyjna wyposażona w osobowość prawną. Podlega Prezesowi Rady Ministrów, który powołuje Prezesa Rynku Rolnego. Swoje zadania Agencja realizuje przede wszystkim przez:

- interwencyjny skup produktów rolnych,

- interwencyjną sprzedaż produktów rolnych,

- gromadzenie rezerw państwowych produktów rolnych,

- stała analiza rynku rolnego,

- występuje do rządu z wnioskami w przedm. Regulacji w zakresie handlu zagranicznego,

- udzielanie poręczeń kredytowych.

b)-Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Instytucja rządowa, działająca od 1990 pod nadzorem Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, powołana do wspierania inwestycji i tworzenia nowych miejsc pracy w rolnictwie, przetwórstwie rolno-spożywczym i usługach dla rolnictwa, a także do podejmowania działań zmierzających do poprawy struktury agrarnej i rozwoju infrastruktury techniczno-produkcyjnej rolnictwa oraz przedsięwzięć w zakresie oświaty rolnej, doradztwa i informacji. Agencja realizuje te zadania przez: finansowanie lub udział w finansowaniu inwestycji w rolnictwie i przetwórstwie płodów rolnych, udzielanie gwarancji i poręczeń kredytowych oraz dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych. Prezes Agencji oraz czł. Rady Agencji, stanowiącej organ doradczy i opiniodawczy, są powoływani i odwoływani przez Prezesa Rady Ministrów.

13.Społeczno zawodowe organizacje rolników

ustawa z dni 08.10.1982r. o społeczno zawodowych organizacjach rolników.

A/ koła gospodyń wiejskich,

B/ koła rolnicze,

C/ rolnicze zrzeszenia branżowe,

D/ zw. Rolników, kółek i org. Rolniczych,

E/ zw. Rolniczych zrzeszeń branżowych.

14.Samorząd rolniczy.

Reprezentuje interesy zrzeszonych w nim podmiotów i działa na rzecz rozwiązywania problemów w rolnictwie. Członkami samorządu są; osoby fizyczne i prawne będące podatnikami podatku rolnego lub dochodowego z działów specjalnych, czł. RSP posiadający w tych spółdzielniach wkłady gruntowe. Jednostkami organizacyjnymi samorządu rolniczego są Izby Rolnicze- posiadają osobowość prawną i działają na obszarze województwa. Izby tworzą Krajową Radę Izb Rolniczych.


Wyszukiwarka