inne, ROZWÓJ 11 Oles 2.2, ROZWÓJ 11


ROZWÓJ 11 Daga

OLEŚ „Poczucie tożsamości a funkcjonowanie systemu ja w okresie dorastania”

  1. „Ja podmiotowe” i „Ja przedmiotowe” a tożsamość

  1. Ja jako podmiot poznający - w uproszczeniu można je uznać za „ja-podmiotowe/ intencjonalne”

  2. Ja-empiryczne - w uproszczeniu „ja-przedmiotowe

Ja-podmiotowe Ja-przedmiotowe

Poczucie ciągłości Pamięć biograficzna (Przeszłość)

Poczucie odrębności Koncepcja siebie (Teraźniejszość)

Poczucie intencjonalności System wartości, celów i zadań (Przyszłość)

osobistego stosunku do konkretnych wartości

uporządkowania wartości w hierarchię

niespójności postaw wartościujących

poczucia niezrealizowania wartości

  1. Zróżnicowanie systemu „ja” i kształtowanie się tożsamości

Brak „ja-niepożądanych”:

  1. osłabia motywację do spełnienia „ja-pożądanego” (człowiek nie ma pomysłu, co może się stać, jeśli „ja-pożądane” nie zostanie osiągnięte)

  2. trudność wyboru z wielu pożądanych możliwości, bo obecność „ja-niepożądanego” sprzyja decyzji oraz trwałości w dążeniu do spełnienia upragnionej wizji siebie.

Brak „ja-pożądanych”:

  1. powoduje, że nie ma dokąd uciec od negatywnej wizji siebie, więc człowiek może szukać zapomnienia w używkach.

  1. Dążenie do umocnienia siebie - służy:

budowaniu pozytywnej koncepcji „ja-realnego”,

zbliżenia jej do „ja-idealnego” lub powinnościowego

wytwarzaniu wielu „ja-możliwych” pożądanych, niewielu niepożądanych

umacnianiu poczucia własnej wartości

podnoszeniu samooceny

Tożsamość kształtowana na tej drodze może łączyć się za złudzeniem „ja lepszy od innych”.

Silne działanie tego motywu może sprawić, że nawet obecność negatywnych właściwości „ja-aktualnego” (np. porażka) nie przeszkadza młodemu człowiekowi w wysokiej samoocenie, zwłaszcza, gdy traktuje je jako przejściowe lub gdy „ja-idealne” (lub powinnościowe) tworzy jako bliskie „ja-realnego” → o samoocenie nie decyduje więc suma obecności + lub - treści w koncepcji siebie, ale nieobecność tych treści w ramach koncepcji idealnej.

  1. Dążenie do osiągnięcia wewnętrznej spójności - służy:

budowaniu koncepcji prawdziwej

rzetelnemu samopoznaniu mocnych i słabych stron

poznaniu swoich możliwości i zdolności

sprawdzeniu „jaki jestem naprawdę”

„Ja-pożądane” i „ja-niepożądane” są tu w równowadze lub któreś przeważa w zal od sytuacji.

Tożsamość tak uzyskiwana łączy się z poczuciem spójności i przewidywalności własnych zachowań w oparciu o trzeźwą ocenę obiektywnych szans i osobistych możliwości.

Dążenie do prawdziwości i spójności siebie może utrudniać rozwój (do niego konieczna jest zmiana, która nie sprzyja zachowaniu spójności)

  1. Jednostka nie akceptuje „ja-realnego”

  2. „ja-możliwe” formułuje na poziomie wysokiego standardu (blisko „ja-idealnego”)

  3. na skutek wydarzeń lub okoliczności poddaje w wątpliwość „ja-możliwe”

  4. jedyną szansą ucieczki od „ja-realnego”, które jest nie do zniesienia, jest samobójstwo.



Wyszukiwarka