Coraz większe skażenie środowiska naturalnego spowodowało zainteresowanie naukowców źródłami zanieczyszczeń. Wyniki prowadzonych prac badawczych pokazały, że na terenach dużych miast istotnym źródłem zanieczyszczeń są poruszające się tam pojazdy napędzane silnikami spalinowymi. Dlatego wprowadzono normy regulujące dopuszczane zawartości substancji toksycznych w spalinach. Normy te dzielą samochody ze względu na datę pierwszej rejestracji i pojemność silnika. Dodatkowo normy oddzielnie mówią o samochodach z silnikami o zapłonie iskrowym i zapłonie samoczynnym. Parametrami decydującymi o dopuszczeniu pojazdu zasilanego silnikiem ZI, który był już rejestrowany w Polsce, jest zawartość CO i CH w spalinach.
Polskie normy zawartości substancji toksycznych przedstawiono poniżej.
Pojemność silnika |
Data rejestracji |
Warunki pomiaru |
Dopuszczalna zawartość składników toksycznych |
Wartość λ |
Od 700 cm3 |
po 30 06 1995r. |
na biegu jałowym |
0,5% CO oraz 100 ppm CH |
|
|
|
Przy prędkości obrotowej 2000 do 3000 min-1 |
0,3% CO oraz 100 ppm CH |
0,97 do 1,03 |
|
od 01 10 1986r do 30 06 1995r |
na biegu jałowym |
3,5% CO |
|
|
Przed 1 10 1986r |
na biegu jałowym |
4,5% CO |
|
Poniżej 700 cm3 |
po 31 12 1996r |
na biegu jałowym |
0,5% CO oraz 100 ppm CH |
|
|
|
Przy prędkości obrotowej 2000 do 3000 min-1 |
0,3% CO oraz 100 ppm CH |
0,97 do 1,03 |
|
od 01 10 1986r do 31 12 1996r |
na biegu jałowym |
3,5% CO |
|
|
Przed 1 10 1986r |
na biegu jałowym |
4,5% CO |
|
Normy dodatkowo, oprócz określenie zawartości toksyn w samochodach szczegółowo określają sposób przeprowadzenia pomiarów.
Odrębnymi przepisami objęte są samochody wymagające homologacji. Samochody te są poddawane znacznie dokładniejszym badaniom niż badania okresowe dopuszczające pojazd do ruchu.
Obecne przepisy uniemożliwiają zarejestrowanie samochodu nie wyposażonego w katalizator, jest to spowodowane tym, że samochód bez katalizatora nie jest w stanie spełnić tak rygorystycznych norm.
Wnioski.
Porównując obowiązujące normy z uzyskanymi wynikami, można określić, który z przebadanych samochodów nie spełnia norm i w jakim stopniu. Uzyskane w ten sposób wyniki zestawiono w tabeli.
Marka, typ |
Rodzaj niezgodności z normą |
Fiat 126 el |
b.j. CO - 2,61; CH - 310 |
Fiat CC Sporting |
b.j. CH - 201; s.b.j. CO - 0,61 |
Polonez 1500 GLE |
b.j. CO - 5,67 |
Opel |
b.j. CH - 112 |
Fiat Punto |
b.j. CH - 219; s.b.j. CO - 0,46 |
Polonez 1.4 |
s.b.j. CH - 150 |
Fiat 126p |
b.j. CH - 127 |
Opel Astra 1.4GL 16V |
s.b.j. CO - 0,55; CH - 111 |
Pozostałe samochody, nie ujęte w tabeli, spełniają wszystkie Polskie normy dotyczące toksyczności spalin samochodów już zarejestrowanych.
Ilość samochodów nie spełniających wymogów jest znaczna, co źle świadczy o stanie pojazdów poruszających się po polskich drogach.