PYTANIA EGZAMINACYJNE Z PRAWA HANDLOWEGO “Termin zerowy”- V 2009 r.
PRAWO PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
1. Podaj definicję przedsiębiorcy i działalności gospodarczej z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca:
Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.
Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Działalność gospodarcza:
Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.
2. Podaj definicję mikroprzedsiębiorcy, a także małego i średniego przedsiębiorcy.
Art. 104, 105, 106 ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
za |
MIKRO Przedsiębiorcę |
MAŁEGO przedsiębiorcę |
ŚREDNIEGO przedsiębiorcę |
uważa się przedsiębiorcę który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych |
|||
zatrudniał średniorocznie |
mniej niż 10 pracowników x < 10 |
mniej niż 50 pracowników 10 ≤ x < 50 |
mniej niż 250 pracowników 50 ≤ x < 250 |
oraz |
|||
osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych |
2 milionów euro x ≤ 2 |
10 milionów euro 2 < x ≤ 10 |
50 milionów euro 10 < x ≤ 50 |
lub |
|
||
sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych |
2 milionów euro x ≤ 2 |
10 milionów euro 2 < x ≤ 10 |
43 milionów euro 10 < x ≤ 43 |
3. Jaka działalność wymaga uzyskania koncesji?
Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:
poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bez zbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych;
wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;
wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią;
ochrony osób i mienia;
rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych;
przewozów lotniczych.
Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy.
4. Wymień, w jaki sposób można zgłosić działalność gospodarczą do ewidencji i kto ją prowadzi.
Etap I Urząd Miasta lub Gminy
Ewidencję Działalności Gospodarczej prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy, Miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której przebywa przedsiębiorca z zamiarem stałego pobytu. Organem ewidencyjnym jest wójt, burmistrz, prezydent miasta. Wniosek nie podlega opłacie. Wniosek o wpis sporządza się na urzędowym formularzu.
Wniosek o wpis do ewidencji dział. Gosp. Jest jednocześnie:
wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON);
zgłoszeniem identyfikacyjnym lub aktualizacyjnym (NIP);
zgłoszeniem płatnika składek albo jego zmiany (ZUS);
Organ ewidencyjny dokonuje wpisu do ewidencji dział. Gosp. Niezwłocznie po otrzymaniu podpisanego wniosku i z urzędu doręcza przedsiębiorcy zaświadczenie o wpisie;
Dane z wniosku organ niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni od dnia dokonania wpisu przesyła do wskazanego przez przedsiębiorcę:
naczelnika urzędu skarbowego;
właściwego urzędu statystycznego;
właściwej jedn. terenowej ZUS;
Sposoby złożenia wniosku o wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej:
osobiści w Urzędzie Miasta lub Gminy;
listem poleconym (wniosek z podpisem notarialnie poświadczonym;
w wersji elektronicznej:
podpis elektroniczny;
brak podpisu elektronicznego - organ gminy zawiadamia przedsiębiorcę o terminie i miejscu podpisania wniosku, nie później niż w terminie 3 dni roboczych od złożenia wniosku lub wskazanej we wniosku daty rozpoczęcia dział. gosp. (wniosek złożony - w dniu podpisu)
Etap II Pieczątka - wyrobienie
Etap III Bank
Posiadanie rachunku bankowego przez przedsiębiorcę jest obowiązkowe.
Etap IV Państwowa Inspekcja Pracy, Państwowy Inspektorat Sanitarny
Powiadomienie na piśmie o zatrudnieniu pracownika lub pracowników oraz o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności a także liczbie pracowników - w ciągu 30 dni od daty zatrudnienia.
Inne (jeśli wymagają tego przepisy prawa przedsiębiorca obowiązany jest także do spełnienia wymogu uzyskania koncesji, licencji, zezwolenia, uprawnień zawodowych i innych warunków niezbędnych dla wykonywania konkretnej działalności gospodarczej)
5. Scharakteryzuj typy zachowania się państwa wobec gospodarki (podaj także przedstawicieli, orientacyjne okresy i skutki).
|
okres |
przedstawiciel |
|
merkantylizm |
XVI-XVIII |
J. B. Colbert |
polityka ekonomiczna monarchii absolutnych, usprawnienie transportu, ochrona i promowanie własnej produkcji, system ceł stworzenie pierwszych podmiotów gospodarczych, narodziny prawa handlowego gospodarczego |
protekcjonizm |
XVII-XVIII |
H. Benjamin |
polityka ochrony produkcji i handlu krajowego przed konkurencją zagraniczną, gł. za pomocą ceł nakładanych na przywożone towary oraz koncesji i zakazów |
liberalizm |
poł. XIX w. - I wojny świat. |
J. lock, Monteskiusz, J.J. Rousseau, A. Smith |
państwo „stróż nocny”, wolność przedsiębiorczości |
interwencjonizm |
koniec wieku XIX interwencjonizm, w. XX:
|
J. M. Keynes |
prawo antytrustowe 1889 r. w USA, akt Shermana kończy liberalizm, wprowadza interwencjonizm, zakaz nieuczciwej konkurencji, teorie ekonomiczne zalecające bezpośrednią interwencję państwa |
socjalistyczna gospodarka planowa |
60 l. XIX w. - 80 l. XX w. |
K. Marks, F. Engels |
uspołecznienie środków produkcji i połączenie ich planami, udany socjalizm kibuce - Izrael |
koncepcja państwa dobrobytu |
50 - 80 l. XX |
G. Myrdal, E. Wigfors (Szwecja), J. K. Galbraith (USA) |
państwo wolnorynkowe zapewnia obywatelom szereg świadczeń społecznych |
koncepcja społecznej gospodarki rynkowej |
po II wojnie światowej |
L. Erhard |
stworzenie optymalnej struktury dla państwa po przejściach - zróżnicowany wzrost gospodarczy, instytucja zamówień publicznych, ochrona konkurencji - akcjonariat pracowniczy |
neoliberalizm |
70/80 l. XX |
Niemcy: H. Kohl, Wlk. Bryt. M. Thatcher, USA R. Regan |
nacisk na maksymalną konkurencję, likwidacja nierentownych firm korzystających z pomocy państwa |
6. Podaj definicję rzemiosła i wyłączenia, kto nie jest rzemieślnikiem.
Rzemiosłem jest zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, z udziałem kwalifikowanej pracy własnej, w imieniu własnym tej osoby i na jej rachunek, przy zatrudnieniu do 50 pracowników - zwaną dalej rzemieślnikiem.
Rzemiosłem jest również zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez wspólników spółki cywilnej osób fizycznych, z udziałem kwalifikowanej pracy własnej, w imieniu własnym tych wspólników i na ich rachunek, zatrudniających do 50 pracowników.
Do rzemiosła nie zalicza się działalności:
handlowej;
gastronomicznej;
transportowej;
usług hotelarskich;
usług świadczonych w wykonywaniu wolnych zawodów;
usług leczniczych;
działalności wytwórczej i usługowej artystów plastyków i fotografików.
Rzemieślnikiem nie jest osoba prawna ani jednostka organizacyjna, nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawna.
Podaj nowe zasady związane z kontrolą, jakie wprowadzono do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Nowe zasady dotyczące kontroli:
organy kontroli zawiadamiają przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli (zawiadomienia w określonych przypadkach nie dokonuje się - PIP, niezbędność kontroli, np. przeciwdziałanie przestępstwu lub wykroczeniu);
jeżeli przepisy odrębnych ustaw tak stanowią czynności kontrolne mogą być wykonywane przez osoby nie będące pracownikami organu kontroli;
czas trwania kontroli jest określony i wynosi :
w przypadku mikroprzedsiębiorców - 12 dni roboczych;
w przypadku małych przedsiębiorców - 18 dni roboczych;
w przypadku średnich przedsiębiorców - 24 dni robocze;
w przypadku pozostałych przedsiębiorców - 48 dni roboczych;
przedłużenie trwania kontroli jest możliwe jedynie z przyczyn niezależnych od organu kontroli i wymaga uzasadnienia na piśmie;
nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy z wyjątkiem np. sytuacji w której jej przeprowadzenie jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, a także np. gdy uzasadnione jest to bezpośrednim zagrożeniem zdrowia i życia;
czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego, lub osoby przez niego upoważnionej (wyj. w obecności innego pracownika kontrolowanego przedsiębiorcy, ewentualnie w obecności świadka - funkcjonariusza publicznego - nie będącego pracownikiem organu kontrolującego);
organ kontroli może, po pisemnym zawiadomieniu przedsiębiorcy , przerwać kontrolę
na czas niezbędny do przeprowadzenia badań próbki produktu lub próbki kontrolnej, jeżeli jedyną czynnością kontrolną będzie po otrzymaniu badań będzie sporządzenie protokołu kontroli;
przedsiębiorca jest zobowiązany prowadzić przechowywać w swojej siedzibie książkę kontroli (także w formie elektronicznej), oraz upoważnienia i protokoły kontroli.
FORMY PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Proszę porównać ewidencje działalności gospodarczej (po zmianach obowiązujących od 31.03.2009 r.) z Krajowym Rejestrem Sądowym (co najmniej 7 różnic w punktach)
|
EWIDENCJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ |
KRS |
organ |
prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy, organem ewidencyjnym jest wójt, burmistrz, prezydent miasta - jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej |
prowadzą w systemie informatycznym sądy rejonowe (sądy gospodarcze), obejmujące swoją właściwością obszar województwa lub jego część; |
podmioty podlegające wpisowi |
przedsiębiorcy będący os. fizycznymi |
przedsiębiorcy będący
|
struktura |
ma charakter jednolity |
rejestr składa się z:
|
domniemania |
brak |
|
wpis |
na wniosek |
na wniosek, chyba, że przepis szczególny przewiduje wpis z urzędu |
koszty |
wpis jest bezpłatny |
wnioskodawca bez wezwania uiszcza opłatę sądową, a jeżeli wpis podlega ogłoszeniu - również opłatę za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym |
termin w jakim dokonuje się wpisu od momentu złożenia wniosku |
niezwłocznie |
7 dni |
Proszę porównać prokurę i pełnomocnictwo nie będące prokurą (proszę wskazać w punktach co najmniej 8 różnic)
|
PROKURA |
PEŁNOMOCNICTWO |
1. |
udziela tylko przedsiębiorca podlegający obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców |
może udzielić osoba posiadająca zdolność prawną |
2. |
prokurentem, może być osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. |
pełnomocnikiem może być:
|
3. |
forma: zawsze udzielona na piśmie pod rygorem nieważności |
na piśmie pod rygorem nieważności (jeżeli przepis szczególny przewiduje dla dokonania czynności formę szczególną, to pełnomocnictwo winno być udzielonej w tej samej formie) |
4. |
zakres umocowania obejmuje czynności sądowe i pozasądowe związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa z wyjątkami określonymi w kc. |
dotyczy czynności nie przekraczających zakresu zwykłego zarządu. |
5. |
nie można oświadczeniem woli ograniczyć prokury ze skutkiem wobec osób trzecich |
oświadczeniem woli ustanawiającego pełnomocnictwo można ograniczyć je skutkiem wobec osób trzecich |
6. |
jest ujawniana w rejestrze przedsiębiorców |
nie jest ujawniana w rejestrze przedsiębiorców |
7. |
może być w każdym czasie odwołana |
może być w każdym czasie odwołane, chyba ,że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. |
8. |
substytucja nie jest możliwa |
substytucja w pewnych przypadkach jest możliwa |
Jakie czynności mieszczą się w zakresie czynności prokurenta? Proszę również podać przykłady.
Prokura obejmuje umocowanie do: |
|
czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa o charakterze: |
|
sądowym |
pozasądowym |
reprezentowanie przedsiębiorcy w postępowaniu przed sądami powszechnymi, administracyjnymi, Sądem Najwyższym, sądami polubownymi, a także w postępowaniu przed organami administracji samorządowej i rządowej |
o charakterze materialnoprawnym obejmują przede wszystkim czynności prawne:
|
|
zawieranie umów cywilnoprawnych, z zakresu prawa handlowego, prawa własności intelektualnej i przemysłowej, prawa pracy |
11. Jakie czynności nie mieszczą się w zakresie czynności prokurenta?
W zakres czynności prokurenta nie mieści się pełnomocnictwo do:
zbycia przedsiębiorstwa;
dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie do czasowego korzystania;
zbywania nieruchomości;
obciążania nieruchomości.
12. Jakie zasady określają udział w zyskach i stratach w spółce cywilnej? Jakie znaczenie ma wyłączenie wspólnika od udziału w stratach dla jego odpowiedzialności wobec wierzycieli?
Zasady udziału w zyskach i stratach spółki cywilnej:
równy udział w zyskach i stratach;
możliwość wyłączenia niektórych wspólników od udziału w stratach;
brak możliwości wyłączenia wspólnika od udziału w zyskach.
Nie można skutecznie wobec os. 3 wyłączyć wspólnika od udziału w stratach.
13. Proszę przedstawić w punktach sposoby utraty statusu wspólnika w spółce cywilnej (co najmniej 4 przypadki)
śmierć wspólnika;
wystąpienie wspólnika ze spółki co dokonuje się w drodze wypowiedzenia z zachowaniem terminów;
rozwiązanie umowy spółki;
wypowiedzenie przez wierzyciela osobistego;
14. Omów procedurę tworzenia spółki jawnej (forma umowy, wymagane postanowienia umowne, koszty tworzenia spółki, skutki zawarcia umowy spółki, procedura rejestracyjna)
SPÓŁKA JAWNA |
|
ETAP I - zawarcie umowy |
|
kto zawiera umowę |
|
forma umowy spółki |
forma pisemna pod rygorem nieważności |
elementy przedmiotowo istotnie umowy spółki |
|
ETAP II - dokonanie wpisu do KRS-u |
|
w jakiej formie może być złożony wniosek |
tradycyjna (KRS - W1) i elektroniczna |
koszt złożenia wniosku |
750 zł rozpatrzenie wniosku i 500 zł ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym |
termin w jakim należy złożyć wniosek |
7 dni od zawarcia umowy |
uprawniony i zobowiązany zgłosić spółkę do KRS |
każdy wspólnik ma prawo i obowiązek |
I etap - Zawarcie umowy spółki:
przez kogo może być zawarta umowa - os. fiz., os. pr., jedn. org. nie będące os. pr., której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną;
forma umowy spółki - forma pisemna pod rygorem nieważności;
elementy przedmiotowo istotnie umowy spółki - umowa spółki jawnej powinna zawierać:
firmę i siedzibę spółki;
określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość;
przedmiot działalności spółki;
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
II etap - Dokonanie wpisu do KRS:
forma złożenia wniosku (tradycyjna i elektroniczna);
koszt złożenia wniosku (tj. 750 zł rozpatrzenie wniosku i 500 zł ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym);
uprawniony i zobowiązany zgłosić spółkę do KRS: każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłoszenia do rejestru;
15. Zasady reprezentacji spółki jawnej (pojęcie reprezentacji, charakter prawny przepisów KSH określających zasady reprezentacji, możliwe sposoby reprezentacji spółki)
Reprezentacja to dokonywanie w imieniu spółki i bezpośrednio dla niej wszystkich czynności związanych z przedmiotem działalności przedsiębiorstwa, w sferze zewnętrznej.
Charakter prawny przepisów KSH: semiiperatywne
Zasadą jest, że każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę.
Umowa spółki może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowanie spółki, albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z innym z innym wspólnikiem lub prokurentem. Ponadto wspólnik może z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu zostać pozbawiony prawa reprezentowania spółki.
16. Scharakteryzuj odpowiedzialność za zobowiązania w spółce jawnej.
cechy odpowiedzialności wspólników spółki jawnej - jest to odpowiedzialność:
bezpośrednia - zaspokojenie długu przez wierzyciela może nastąpić przez bezpośrednie skierowanie się do określonego składnika majątkowego wspólnika jawnego;
osobista - jest to odpowiedzialność rozszerzona na cały majątek osobisty obejmujący wszystkie prawa majątkowe, bez ograniczeń;
solidarna - każdy ze wspólników odpowiada za całość długu ze spółką i pozostałymi wspólnikami;
nieograniczona - nie można w stosunkach zewnętrznych jej ograniczyć;
subsydiarna - nie można przeprowadzić egzekucji z majątku wspólnika, dopóki nie przeprowadzi się egzekucji z majątku spółki;
Zasady odpowiedzialności:
osoby przystępującej do spółki - odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia (art.32);
osoby zawierającej umowę spółki jawnej z przedsiębiorcą jednoosobowym, który wniósł do spółki przedsiębiorstwo (art.33) odpowiada za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa przed dniem utworzenia spółki do wartości wniesionego przedsiębiorstwa według stanu z chwili wniesionego przedsiębiorstwa według stanu z chwili wniesienia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela.
17. Wymień przyczyny rozwiązania spółki jawnej i omów krótko każdą z nich.
Rozwiązanie spółki jawnej powodują:
przyczyny przewidziane w umowie spółki - umowa spółki może stanowić, ze spółka ma trwać pewien określony czas - nadejście określonego terminu albo określonego w umowie warunku powoduje wówczas rozwiązanie spółki;
jednomyślna uchwała wszystkich wspólników - w każdym czasie, powinna być stwierdzona pismem, jeżeli nie postanowiono w niej nic innego spółka rozwiązuje się z chwila podjęcia uchwały;
ogłoszenie upadłości spółki - z mocy prawa w wyniku ogłoszenia przez sąd, może nastąpić wówczas, gdy nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań, albo gdy okaże się, że majątek spółki nie wystarcza na zaspokojenie tych długów;
śmierć wspólnika lub jego upadłość - chyba, że umowa stanowi inaczej;
wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub jego wierzyciela - przez wspólnika może nastąpić, jeżeli została zawarta na czas nieoznaczony, każdy wspólnik na 6 m-cy przed końcem roku obrotowego poprzez zawiadomienie pozostałych wspólników lub tego, który jest uprawniony do reprezentacji;
prawomocne orzeczenie sądu - z ważnych powodów każdy wspólnik może żądać rozwiązania spółki z mocy wyroku sadowego - okoliczności, które uniemożliwiają, albo poważnie utrudniają dalszą działalność spółki, czynią dział. niecelową lub bezprzedmiotową;
18.Wymień kategorie wspólników spółki komandytowej i wskaż na podstawowe różnice między nimi (co najmniej 4 punkty)
WSPÓLNICY SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ |
||
|
KOMPLEMENTARIUSZE |
KOMANDYTARIUSZE |
prawo do reprezentowania spółki |
tak |
nie (ewentualnie jako pełnomocnik lub prokurent) |
prawo do prowadzenia spraw spółki |
tak |
nie |
firma |
co najmniej jednego |
nie (w przeciwnym wypadku komandytariusz odpowiada za zobowiązania jak komplementariusz) |
odpowiedzialność za zobowiązania spółki |
bezpośrednia, osobista, solidarna, nieograniczona, subsydiarna |
do wysokości sumy komandytowej |
19. Omów zasady odpowiedzialności w spółce komandytowej
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄAZANIA W SPÓŁCE KOMANDYTOWEJ |
|
KOMPLEMENTARIUSZA |
KOMANDYTARIUSZA |
|
|
Co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz) - odpowiada w sposób nieograniczony, natomiast co najmniej jeden (komandytariusz) - odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej (art.111 ksh). Kto przystępuje do spółki w charakterze komandytariusza, odpowiada także za zobowiązania spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestru (art. 114 ksh).
20. Omów zasady odpowiedzialności za zobowiązania w spółce partnerskiej.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA W SPÓŁCE PARTNERSKIEJ |
|
RODZAJ |
CHARAKTER |
odpowiedzialność ogólna - za zobowiązania niezwiązane z wykonywaniem wolnego zawodu, w szczególności za zobowiązania o charakterze organizacyjno technicznym. |
|
odpowiedzialność za zobowiązania spółki powstałe w zw. z wykonywaniem wolnego zawodu - błąd w sztuce |
|
odpowiedzialność za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podst. Umowy o pracę lub innego stosunku prawnego |
|
odpowiedzialność zarządu |
|
21. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji [art. 13 ksh].
|
spółka z o.o. |
spółka akcyjna |
osoby działające w imieniu spółki |
|
|
odpowiedzialność powstaje |
z chwilą zawarcia umowy spółki |
z chwilą zawiązania spółki, z objęciem wszystkich akcji |
odpowiedzialność za zobowiązania spółki w organizacji |
osoby, które upoważnione działały w imieniu spółki ze spółką |
solidarna akcjonariuszy spółki oraz w/w, do wartości nie wniesionego wkładu na pokrycie objętych udziałów lub akcji |
odpowiedzialność ustaje wobec spółki |
z chwilą zatwierdzenia ich czynności przez |
|
|
zgromadzenie wspólników |
walne zgromadzenie |
|
zwolnienie z odpowiedzialności nie dotyczy osób trzecich z którymi czynności były dokonywane |
22. Jakie dobra mogą być przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej? Jakie cechy pozwalają uznać zdolność aportową? Proszę podać przykłady aportów (co najmniej 6).
Wkłady do spółki kapitałowej mogą mieć postać wkładów pieniężnych i niepieniężnych (aportów).
I)
Kryterium negatywne:
niezbywalność danego przedmiotu lub prawa;
świadczenie pracy;
świadczenie usług;
Kryterium pozytywne:
możliwość wyceny prawa i tzw. zdolność bilansowa, czyli możliwość umieszczenia tego prawa w bilansie po stronie aktywów;
możliwość ustanowienia prawa;
posiadanie przez ten przedmiot lub prawo wartości majątkowej;
II)
Zasadniczym kryterium przyznania danemu przedmiotowi lub prawu zdolności aportowej jest:
posiadanie przez ten przedmiot lub prawo wartości majątkowej;
zbywalność danego przedmiotu lub prawa;
Dodatkowo cechy, które decydują o tym, czy dane prawo może być przedmiotem wkładu:
możliwość wyceny prawa i tzw. zdolność bilansowa, czyli możliwość umieszczenia tego prawa w bilansie po stronie aktywów;
możliwość ustanowienia prawa;
Przykłady:
przedsiębiorstwo;
użytkowanie wieczyste;
prawa obligacyjne w tym wierzytelności;
prawa na dobrach niematerialnych;
prawo własności rzeczy ruchomych i nieruchomości;
prawa z papierów wartościowych, tj. z akcji, obligacji, weksli, czeków;
23. Proszę przedstawić w punktach tryb tworzenia sp. Z o.o. i krótko scharakteryzować każdy z etapów.
|
Sp. z o. o. |
Etap I |
umowa/akt założycielski (gdy jeden wspólnik będzie tworzył spółkę) - akt notarialny |
Etap II |
wybór władz obligatoryjnych w danej spółce - zarząd (fakultatywnie rada nadzorcza lub komisja rewizyjna) |
Etap III |
wniesienie przez wspólników wkładów na poczet kapitału zakładowego - wniesienie w całości przed zarejestrowaniem |
Etap IV |
kapitał zakładowy min. - 5 000. zł wkłady wniesione co do gatunku co do tożsamości |
Etap V |
wpis do rejestru - charakter konstytutywny termin wpisu: 6 m - cy obowiązek zgłoszenia: zarząd |
24. Procedura rejestracyjna sp. z o.o. (co powinien zawierać wniosek o rejestrację, jakie są obligatoryjne załączniki do wniosku, kto podpisuje wniosek, forma sporządzenia i składania wniosku, koszty rejestracji)
Wniosek o rejestrację spółki z oo. (formularz KRS-W3) powinien zawierać:
firmę, siedzibę i adres spółki;
przedmiot działalności spółki;
wysokość kapitału zakładowego;
określenie, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział;
nazwiska imiona i adresy członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki;
nazwiska imiona i adresy członków rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej;
zaznaczenie, jeżeli wspólnicy wnoszą wkłady niepieniężne;
czas trwania spółki jeśli jest oznaczony;
jeżeli umowa spółki wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki - jego wskazanie.
Obligatoryjne załączniki do wniosku:
umowa spółki
oświadczenie wszystkich członków zarządu, ze wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione
jeżeli o powołaniu członków organów spółki nie stanowi akt notarialny zawierający umowę spółki, dowód ich ustanowienia z wyszczególnieniem składu osobowego.
Wniosek w/w. podpisują wszyscy członkowie zarządu.
Forma : tradycyjna i elektroniczna
Koszty sądowe - 1000 zł, ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym -500 zł.
25. Proszę scharakteryzować w punktach umowę spółki z o.o. (forma i treść umowy, elementy przedmiotowo istotne umowy, tryb zmiany umowy).
przez kogo może być zawarta umowa - os. fiz., os. pr., jedn. org. nie będące os. pr., której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, sp może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, nie może być zawiązana wyłącznie przez inną sp. z o.o.
forma umowy spółki - akt notarialny;
elementy przedmiotowo istotnie umowy spółki - umowa spółki jawnej powinna zawierać:
firmę i siedzibę spółki;
przedmiot działalności spółki;
wysokość kapitału zakładowego (co najmniej 5 000 zł);
czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział;
liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników (nie może być niższa niż 50 zł);
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
tryb zmiany umowy:
zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru;
obniżenie kapitału zakładowego (w przypadku umorzenia udziału) wymaga uchwały zarządu i wpisu do rejestru,
uchwały, powinny być umieszczone w protokole sporządzonym przez notariusza.
zmianę umowy spółki zarząd zgłasza do sądu rejestrowego.
26. Wymień obligatoryjne organy sp. z o.o. i krótko omów każdy z nich (sposób powoływania, kompetencje, itp.)Proszę również omówić organy, które musza być w spółce powołane jedynie w określonych przypadkach.
|
Spółka z o. o. |
organy |
OBLIGATORYJNE |
zgromadzenie wspólników |
podejmowanie uchwał, w sprawach funkcjonowania spółki |
|
Skład: każdy wspólnik ma prawo uczestniczyć w zgromadzeniu i wykonywać prawo głosu; |
zarząd |
prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz |
|
skład: z jednego albo większej liczby członków; mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona, os. fiz. posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych wybór: członek zarządu jest powoływany odwoływany uchwałami wspólników, chyba, ze umowa sp. stanowi inaczej, kadencja członka zarządu: 1 rok obrotowy |
rada nadzorcza |
a
|
|
FAKULTATYWNE |
|
|
|
skład: co najmniej z 3 członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników kadencja: 1 rok |
komisja rewizyjna |
ocenia sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowe za poprzedni rok obrotowy; jej uprawnienia mogą zostać rozszerzone w spółce, w której nie istnieje rada nadzorcza (art. 221 k.s.h.) |
|
skład: co najmniej z 3 członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników kadencja: 1 rok |
27. Zasady powoływania i odwoływania członków zarządu w sp. z o.o. (organy właściwe do powoływania i odwoływania, podstawy odwołania z funkcji, zaskarżanie uchwał o odwołaniu)
Zasady powoływania i odwoływania członków zarządu w sp. z o.o. |
|
organ właściwy do powoływania |
zgromadzenie wspólników (uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej) |
organ właściwy do odwoływania |
|
podstawy odwołania z funkcji |
może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników - także przed upływem kadencji (oraz gdy kadencja nie jest określona) i bez ograniczenia jakąkolwiek przyczyną (chyba, że zasady odwołania określone są w umowie spółki) |
zaskarżanie uchwał o odwołaniu |
|
28. Wymień sposoby utraty mandatu przez członka zarządu spółki z o.o. (co najmniej 3) i krótko omów każdy z nich.
Utrata członkostwa w zarządzie wygasa:
z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu;
z upływem kadencji;
na skutek śmierci członka zarządu;
w wyniku zajścia zdarzenia, które stanowi warunek rozwiązujący - jeżeli ustanowienie nastąpiło pod takim warunkiem;
w następstwie zrzeczenia się pełnienia funkcji przez samego zainteresowanego;
w razie odwołania członka zarządu przed upływem kadencji - kompetencja w tym zakresie przysługuje organowi, który powołał członka zarządu, oraz wspólnikom.
29. Jak wygląda reprezentacja spółki z o.o. przez zarząd? [art.205 ksh].
Reprezentacja czynna:
Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowania określa umowa spółki. Jeżeli umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem.
Reprezentacja bierna:
Oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub prokurenta.
30.Podmioty uprawnione do zwoływania zgromadzenia wspólników w spółce z o.o. [art. 235-237 ksh].
Są to:
Zarząd;
Rada nadzorcza, jak również komisja rewizyjna;
zwyczajnego, jeśli zarząd nie zwoła go w określonym terminie;
nadzwyczajnego, gdy uznają to za wskazane, a zarząd nie zwoła zgromadzenia wspólników w terminie dwóch tygodni, od zgłoszenia przez te podmioty odpowiedniego żądania
Inne osoby - jeśli umowa spółki tak stanowi;
Wspólnik/wspólnicy :
reprezentujący co najmniej jedną dziesiąta kapitału zakładowego
reprezentujący mniej niż jedną dziesiątą kapitału zakładowego, jeśli umowa spółki przewiduje takie uprawnienie
- dotyczy to nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników
Wspólnicy występujący z żądaniem, zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników, gdy nie zostanie ono zwołane w terminie dwóch tygodni od zgłoszenia żądania - następuje to na mocy upoważnienia sądu rejestrowego.
31. Sposoby zwołania zgromadzenia wspólników w spółce z o.o. i walnego zgromadzenia w spółce akcyjnej [art. 238 i 402 ksh].
|
Spółka z o.o. |
spółka akcyjna |
przez ogłoszenie |
|
powinno być dokonane co najmniej na 3 tygodnie przed terminem walnego zgromadzenia |
list polecony lub przesyłka nadana pocztą kurierską |
co najmniej na 2 tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników |
co najmniej na 2 tygodnie przed terminem walnego zgromadzenia (jeżeli wszystkie akcje wyemitowane przez spółkę są imienne |
pocztą elektroniczną (w sp. akcyjnej -wszystkie akcje imienne) |
|
Data, godzina, miejsce zw/ wza, szczegółowy porządek obrad
32. Jakie przyczyny mogą spowodować rozwiązanie spółki z o.o.? [art. 270 i 271 ksh].
Rozwiązanie spółki powodują:
przyczyny przewidziane w umowie spółki,
uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza,
ogłoszenie upadłości spółki,
inne przyczyny przewidziane prawem.
Sąd może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki:
na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki,
na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu.
33. Jakie obowiązki spoczywają na likwidatorach w razie likwidacji spółki z o.o.? [art.282 ksh].
Czynności likwidacyjne
Likwidatorzy powinni:
zakończyć interesy bieżące spółki (nowe interesy mogą wszczynać tylko wówczas, gdy to jest potrzebne do ukończenia spraw w toku);
ściągnąć wierzytelności;
wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki (czynności likwidacyjne);
Nieruchomości mogą być zbywane w drodze publicznej licytacji, a z wolnej ręki - jedynie na mocy uchwały wspólników i po cenie nie niższej od uchwalonej przez wspólników.
W stosunku wewnętrznym
Likwidatorzy są obowiązani:
stosować się do uchwał wspólników;
likwidatorzy, ustanowieni przez sąd, są obowiązani stosować się do jednomyślnych uchwał, powziętych przez wspólników oraz przez osoby, które spowodowały ich ustanowienie.
34. Proszę przedstawić klasyfikację odpowiedzialności cywilnoprawnej w sp. z o.o. (w tabeli)
RODZAJE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNOPRAWNEJ W SP. Z O.O. |
|||||
|
odpowiedzialność za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli |
odpowiedzialność wobec spółki |
|||
podmioty |
członkowie zarządu |
członkowie organów zarządzających i nadzorczych oraz likwidatorzy |
os. biorące udział w tworzeniu sp. |
wspólnik oraz członkowie zarządu, którzy, wiedząc o tym, zgłosili sp. do rejestru |
|
przesłanki odpowiedzialności |
|
|
dopuszczenie się działania lub zaniechania sprzecznego z prawem lub postanowieniami umowy spółki |
|
|
zasada odpowiedzialności |
wina |
wina (istnienie winy domniemywa się) |
wina |
||
wyłączenia odpowiedzialności |
upływ 3-letniego okresu od dnia zarejestrowania spółki lub podwyższenia kapitału zakładowego |
wykazanie, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub otwarcie postępowania układowego, albo, że mimo ich niezłożenia wierzyciel nie poniósł szkody |
brak winy |
brak |
|
cechy szczególne |
odp. istnieje przez 3 lata od zarejestrowania spółki lub podwyższenia kapitału zakładowego |
odp. ograniczona podmiotowo do członków zarządu |
stosunkowo szeroki zakres odp. |
zobowiązani są solidarnie wyrównać spółce brakującą wartość |
|
|
|
nie obejmuje pełnomocników, likwidatorów ani członków innych organów sp. |
rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidatora |
|
|
35. Omów w punktach procedurę tworzenia spółki akcyjnej.
|
Sp. akcyjna |
Etap I |
zawiązanie spółki:
|
Etap II |
wniesienie przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, oraz wniesienie nadwyżki pomiędzy wartością nominalną akcji, a wartością, po której akcje rzeczywiście są obejmowane |
Etap III |
ustanowienie zarządu i rady nadzorczej - organów obligatoryjnych |
Etap IV |
wpis do rejestru sądowego (wniosek o wpis podpisują wszyscy członkowie zarządu) |
36. Wymień i krótko scharakteryzuj możliwe rodzaje akcji w spółce akcyjnej (według wybranych kryteriów, proszę jednak uwzględnić kryterium sposobów wykazywania legitymacji do realizacji poszczególnych uprawnień akcyjnych)
KLASYFIKACJA AKCJI |
||
KRYTERIUM |
RODZAJ AKCJI |
OPIS |
sposobu wykazywania legitymacji osoby uprawnionej do wykonywania poszczególnych praw wynikających z akcji |
imienne |
decydujące znaczenie dla stwierdzenia, czy dana osoba jest legitymowana i jest akcjonariuszem ma wpis do księgi akcyjnej |
|
na okaziciela |
decydujące znaczenie dla stwierdzenia, czy dana osoba jest legitymowana i jest akcjonariuszem posiadanie dokumentu akcyjnego |
|
zdematerializowana |
akcjonariuszem jest posiadacz tzw. imiennego świadectwa depozytowego albo osoba, na której rachunku papierów wartościowych zdeponowano akcje (legitym. formal. wykonywania praw głosu - os. dysponująca imiennym świadectwem depozyt., prawo do dywidend. - zapis na rachunku papierów wartościowych) |
formy papieru wartościowego |
tradycyjna |
forma papierowego dokumentu akcyjnego |
|
zdematerializowana |
nieposiadające formy dokumentu, ale istniejące jedynie w postaci zapisu komputerowego na rachunku papierów wartościowych |
zakres (forma) uprzywilejowania |
zwykłe |
posiadają jeden głos na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, a dywidenda jest wypłacana stosownie do wniesionych do spółki wkładów (chyba, że statut stanowi inaczej) |
|
uprzywilejowane |
akcje przyznające uprawnionemu więcej uprawnień niż posiadają osoby uprawnione z akcji zwykłych,
uprzywilejowanie może dotyczyć w szczególności:
|
rodzaj wkładu |
gotówkowe |
opłacone w gotówce |
|
aportowe |
pokryte wkładem niepieniężnym (muszą być akcjami imiennymi, nie mogą być zbywane i zastawiane ponadto muszą być zatrzymane w spółce) |
inne |
własne |
wyemitowane przez daną spółkę, zasadniczo nie mogą być nabywane przez tę spółkę |
|
nieme |
uprzywilejowane w zakresie dywidendy, wobec których może być wyłączone prawo głosu |
37. Proszę porównać uprzywilejowanie akcji (art. 351) oraz uprzywilejowanie akcjonariusza (art. 354 KSH i wskazać na znaczenie tego rozróżnienia w przypadku zbycia akcji.
|
Uprzywilejowanie akcji |
Uprzywilejowanie akcjonariusza |
źródło uprawnienia |
spółka może wydawać akcje o szczególnych uprawnieniach (określonych w statucie) |
statut może przyznać indywidualnie oznaczonemu akcjonariuszowi osobiste uprawnienia. |
przykładowy zakres uprzywilejowania |
|
|
statut może uzależnić przyznanie uprzywilejowania |
|
|
możliwość wykonywania szczególnych uprawnień |
po zakończeniu roku obrotowego, w którym wniósł w pełni swój wkład na pokrycie kapitału zakładowego. |
|
zbycie |
wygasa w razie zbycia wbrew zastrzeżonym warunkom |
nigdy nie przechodzi na inne osoby w związku ze zbyciem akcji |
38. Kogo uważa się za akcjonariusza w rozumieniu ksh (art. 343 ksh) oraz ustawy z 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi?
WOBEC SPÓŁKI ZA AKCJONARIUSZA, UWAŻA SIĘ |
||
KSH |
USTAWA O OBROCIE INSTRUMENTAMI FINANSOWYMI |
|
akcje imienne |
akcje na okaziciela |
akcje zdematerializowane |
osobę, która jest wpisana do księgi akcyjnej |
osobę, która posiada dokumentu akcyjnego |
|
|
|
39. Wymień majątkowe i niemajątkowe prawa akcjonariusza.
I. Prawa majątkowe:
do dywidendy
do udziału w majątku likwidowanej spółki
prawo poboru akcji
II. Prawa korporacyjne (Prawa niemajątkowe);
prawo do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy
prawo głosu
prawo zaskarżania uchwał
prawo do informacji
prawo do oceny działalności organów zarządzających
prawo do wniesienia powództwa przeciwko członkom jej władz lub innym osobom, które wyrządziły szkodę spółce;
prawo do otrzymania nowego dokumentu akcji;
40. Wymień organy obligatoryjne w spółce akcyjnej oraz krótko omów każdy z nich.
organ |
Spółka akcyjna |
OBLIGATORYJNE |
|
walne zgromadzenie |
podejmowanie uchwał w sprawach funkcjonowania spółki |
|
skład: wszyscy akcjonariusze |
zarząd |
prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz |
|
skład: z jednego albo większej liczby członków; wybór: członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza chyba, że statut sp. stanowi inaczej kadencja członka zarządu: nie może być dłuższy niż 5 lat |
rada nadzorcza |
|
|
skład: co najmniej z 3, a w sp. publ. z co najmniej 5 czł., powoływanych i odwoływanych przez walne zgromadzenie kadencja: nie może być dłuższa niż 5 lat |
41. Jakim podmiotom przysługuje legitymacja czynna w sprawie o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia (art. 422 § 2 KSH)?
Prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia przysługuje:
1) zarządowi, radzie nadzorczej oraz poszczególnym członkom tych organów,
2) akcjonariuszowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu; wymóg głosowania nie dotyczy akcjonariusza akcji niemej,
3) akcjonariuszowi bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w walnym zgromadzeniu,
4) akcjonariuszom, którzy nie byli obecni na walnym zgromadzeniu, jedynie w przypadku wadliwego zwołania walnego zgromadzenia lub też powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad.
42. Proszę porównać powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia z powództwem o stwierdzenie jego nieważności (podstawy powództwa i skutek wydania wyroku zgodnego z treścią powództwa).
|
POWÓDZTWO O UCHYLENIE UCHWAŁY |
STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI UCHWAŁY |
|
podstawy powództwa |
a przy tym godząca w interes spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie akcjonariusza, |
sprzecznej z ustawą. |
|
podmioty uprawnione do wniesienia powództwa |
|
||
termin |
|
|
|
prawomocny wyrok |
ma moc obowiązującą w stosunkach między spółką a wszystkimi akcjonariuszami oraz między spółką a członkami organów spółki |
||
charakter prawny wyroku |
konstytutywny |
deklaratoryjny |
|
skutek |
ex nunc |
Ex tunc |
43. Kto może tworzyć fundację i jaka jest procedura tworzenia fundacji (w punktach)?
Fundacje mogą ustanowić:
osoby fizyczne niezależnie od ich obywatelstwa i miejsca zamieszkania;
osoby prawne mające siedziby w Polsce lub za granicą.
Siedziba fundacji powinna znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Procedura tworzenia:
oświadczenie woli fundatora o ustanowieniu fundacji (akt notarialny, wyj! testament)
Wskazanie:
celu fundacji;
składników majątkowych przeznaczonych na jego realizację:
pieniądze;
papiery wartościowe;
oddanie fundacji na własność rzeczy ruchomych i nieruchomości;
ustalenie przez fundatora statutu fundacji, który określa:
nazwę;
siedzibę i majątek;
cele i zasady;
formy i zakres działalności fundacji;
organizację zarządu, sposób jego powoływania, obowiązki i uprawnienia jego członków;
wpis fundacji do KRS - uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisu;
sąd zawiadamia o wpisie fundacji do KRS, przesyłając jednocześnie statut:
ministra - właściwego ze względu na zakres jego działania oraz cele fundacji;
starostę - właściwego ze względu na siedzibę fundacji;
44. Kto sprawuje nadzór nad fundacjami i jakie ma kompetencje w tym zakresie?
1) Nadzór nad fundacjami sprawują:
właściwy minister - w stosunku do wszystkich fundacji (wskazanie zazwyczaj w statucie, w przypadku braku wskazania wyznacza sąd podając zapis w rejestrze fundacji)
starosta - w stosunku do fundacji prowadzącej działalność na obszarze całego kraju i korzystającej ze środków publicznych, w zakresie dział. prowadzonej na obszarze właściwości miejscowej samorządu powiatowego.
2) Minister lub starosta, realizując uprawnienia nadzorcze, są upoważnieni do:
składania wniosków do sądu o wydanie postanowienia w sprawie zgodności działania fundacji ze statutem, przepisami prawa oraz celami, dla realizacji których została powołana;
wystąpienia do sądu o uchylenie uchwały zarządu fundacji z powodu sprzeczności ze statutem, przepisami prawa czy celami ustanowienia fundacji;
wystąpienia do sądu o wstrzymanie wykonania uchwały do czasu rozstrzygnięcia sprawy;
wystąpienia do sądu z wnioskiem o zawieszenie zarządu fundacji, działającego sprzecznie z prawem, statutem czy celami fundacji;
występowanie z wnioskiem o likwidację fundacji w przypadkach przewidzianych w FundU
45. Podaj definicję przedsiębiorstwa państwowego.
Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną.
Samodzielnym - oznacza występowanie samodzielnie w stosunkach prawnych.
Samorządny - uniezależnienie od organów usytuowanych poza przedsiębiorstwem. Przedsiębiorstwo podejmuje decyzje we wszystkich sprawach prowadzonych przez swoje organy.
Samofinansującym - swoją działalność finansuje samodzielnie z zysku jaki osiągnie w związku z przedmiotem działalności.
46. Wymień kompetencje stanowiące ogólnego zebrania pracowników przedsiębiorstwa państwowego.
uchwala, na wniosek dyrektora, statut przedsiębiorstwa,
podejmuje uchwały w sprawie podziału zysku przeznaczonego dla załogi,
dokonuje rocznej oceny działalności rady pracowniczej przedsiębiorstwa oraz dyrektora przedsiębiorstwa,
uchwala wieloletnie plany przedsiębiorstwa,
uchwala, na wniosek rady pracowniczej przedsiębiorstwa, statut samorządu załogi przedsiębiorstwa.
47. Podaj, kto wybiera Radę Pracowniczą i jej kompetencje stanowiące.
I. Wybór:
Rada Pracownicza składa się z 15 członków wybieranych na 2 - letnia kadencję w wyborach powszechnych, bezpośrednich i równych, w głosowaniu tajnym.
Prawo wyboru przysługuje wszystkim pracownikom przedsiębiorstwa, bez względu na okres zatrudnienia.
II. Kompetencje:
uchwalanie oraz zmiana planu rocznego przedsiębiorstwa;
przyjmowanie sprawozdania rocznego oraz zatwierdzanie bilansu;
podejmowanie uchwał w sprawie:
inwestycji;
łączenia i podziału przedsiębiorstw;
zakładowego budownictwa mieszkaniowego i socjalnego;
zmiany kierunku działalności przedsiębiorstwa;
podziału na fundusze wygospodarowanego dochodu pozostającego w dyspozycji przedsiębiorstwa oraz zasad wykorzystania tych funduszów (z zastrzeżeniem przepisów ustawy);
przeprowadzeniu w przedsiębiorstwie referendum;
powołania i odwołania dyrektora przedsiębiorstwa oraz innych osób wykonujących kierownicze funkcje w przedsiębiorstwie.
wybieranie swego przedstawiciela do rady zrzeszenia przedsiębiorstw.
48. Wybierz pięć najważniejszych skutków zawarcia umowy o zarządzanie. Art. 45b
organy samorządu załogi ulegają rozwiązaniu z mocy prawa, przedsiębiorstwo traci charakter samorządny;
organ założycielski odwołuje dyrektora przedsiębiorstwa,
zarządca przejmuje kompetencje dyrektora przedsiębiorstwa i organów samorządu załogi (optymalizacja procesów zarządzania poprzez powierzenie tej funkcji jednemu organowi), z wyjątkiem:
prawa sprzeciwu wobec decyzji organu założycielskiego;
przyjmowania i zatwierdzania sprawozdania finansowego;
dokonywania podziału na fundusze wygospodarowanego zysku przez przedsiębiorstwo oraz zasad wykorzystania tych funduszy.
zarządca ponosi za swoje działania odpowiedzialność (cywilną i karną);
powołanie przez organ założycielski rady nadzorczej, która sprawuje stały nadzór nad działalnością przedsiębiorstwa
49. Wymień trzy sytuacje, kiedy następuje rozwiązanie umowy o zarządzanie w trybie natychmiastowym.
Organ założycielski może rozwiązać ze skutkiem natychmiastowym umowę o zarządzanie przedsiębiorstwem, jeżeli:
zarządca w związku z zarządzaniem przedsiębiorstwem dopuszcza się rażącego naruszenia prawa;
przedsiębiorstwo państwowe przez co najmniej 3 kolejne miesiące nie wypełnia zobowiązań wobec Skarbu Państwa z tytułu podatków;
zarządca w sposób istotny naruszył postanowienia umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem.
50. Kiedy powołuje się Radę Nadzorczą w przedsiębiorstwie państwowym?
Fakultatywnie powołuje się radę nadzorczą jeśli przewiduje to akt o utworzeniu przedsiębiorstwa państwowego.
Obligatoryjnie radę nadzorczą ustanawia się w przypadku zawarcia umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem państwowym( tzw. Kontrakt menedżerski).
PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ
51. Podaj, na które wynalazki udziela się patenty i wyjaśnij pojęcia stosowane w swojej wypowiedzi.
[art. 24-27]
Patenty są udzielane - bez względu na dziedzinę techniki - na wynalazki, które są:
nowe - jeśli nie jest on częścią stanu techniki. Przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób;
posiadają poziom wynalazczy - jeżeli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki.
nadają się do przemysłowego stosowania - jeżeli według wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystany sposób, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa.
52. Na co nie udziela się patentów? [art. 29]
wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami; nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo;
odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt; przepis ten nie ma zastosowania do mikrobiologicznych sposobów hodowli ani do wytworów uzyskiwanych takimi sposobami;
sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach; przepis ten nie dotyczy produktów, a w szczególności substancji lub mieszanin stosowanych w diagnostyce lub leczeniu.
53. Co to jest licencja otwarta; przedstaw procedurę i warunki jej uzyskania i podaj opłaty, jakie można z niej uzyskać? [art. 80]
CO TO JEST: Uprawniony z patentu może złożyć w Urzędzie Patentowym oświadczenie o gotowości udzielenia licencji na korzystanie z jego wynalazku (licencja otwarta). Oświadczenie takie nie może zostać odwołane ani zmienione.
PROCEDURA:
Oświadczenie o gotowości udzielenia licencji;
Informacja o złożeniu oświadczenia, podlega wpisowi do rejestru patentowego;
Licencję otwartą uzyskuje się przez:
zawarcie umowy licencyjnej albo
przystąpienie do korzystania z wynalazku bez podjęcia rokowań lub przed ich zakończeniem; w tym przypadku licencjobiorca jest obowiązany zawiadomić o tym pisemnie licencjodawcę w terminie miesiąca od chwili przystąpienia do korzystania z wynalazku.
OPŁATY:
W razie złożenia oświadczenia o gotowości udzielenia licencji otwartej, opłaty okresowe za ochronę wynalazku zmniejsza się o połowę. Przepis ten stosuje się również do jednorazowej opłaty za ochronę lub do pierwszej opłaty okresowej, jeżeli ta zmniejszona opłata wpłynie wraz z oświadczeniem najpóźniej w wyznaczonym terminie.
Licencja otwarta jest pełna i niewyłączna, a opłata licencyjna nie może przekraczać 10% korzyści uzyskanych przez licencjobiorcę w każdym roku korzystania z wynalazku, po potrąceniu nakładów.
Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, licencjobiorca uiszcza maksymalną opłatę, w terminie miesiąca po zakończeniu każdego roku kalendarzowego, w którym licencjobiorca korzystał z wynalazku, chyba że oświadczenie licencjodawcy przewiduje niższą opłatę.
54. Kto, kiedy i dla kogo może udzielić licencji przymusowej? [art. 82]
KTO:
Urząd Patentowy może udzielić zezwolenia na korzystanie z opatentowanego wynalazku innej osoby (licencja przymusowa),
KIEDY:
jest to konieczne do zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa Państwa, w szczególności w dziedzinie obronności, porządku publicznego, ochrony życia i zdrowia ludzkiego oraz ochrony środowiska naturalnego;
zostanie stwierdzone, że patent jest nadużywany lub
zostanie stwierdzone, że uprawniony z patentu udzielonego z wcześniejszym pierwszeństwem (patentu wcześniejszego) uniemożliwia, nie godząc się na zawarcie umowy licencyjnej, zaspokojenie potrzeb rynku krajowego przez stosowanie opatentowanego wynalazku (patent zależny), z którego korzystanie wkraczałoby w zakres patentu wcześniejszego; w tym przypadku uprawniony z patentu wcześniejszego może żądać udzielenia mu zezwolenia na korzystanie z wynalazku będącego przedmiotem patentu zależnego (licencja wzajemna);
warunkiem udzielenia licencji przymusowej na korzystanie z wynalazku, w przypadku jest stwierdzenie, że korzystanie z wynalazku będącego przedmiotem patentu zależnego, jeżeli są to wynalazki dotyczące tego samego przedmiotu, wprowadza istotny postęp techniczny o poważnym znaczeniu gospodarczym. W przypadku wynalazku dotyczącego technologii półprzewodników licencja przymusowa może być udzielona tylko dla przeciwdziałania praktykom bezzasadnie ograniczającym konkurencję.
KOMU:
Licencja przymusowa może zostać udzielona, jeżeli ubiegający się o nią wykaże, że czynił wcześniej, w dobrej wierze, starania w celu uzyskania licencji. Spełnienie tego warunku nie jest konieczne do udzielenia licencji przymusowej w celu zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa Państwa albo w przypadku ogłoszenia o możliwości ubiegania się o licencję przymusową.
55. Podaj cztery ustawowe przykłady wynalazków biotechnicznych, których wykorzystanie byłoby
sprzeczne z porządkiem publicznym, dobrymi obyczajami lub moralnością publiczną. [art. 933]
sposoby klonowania ludzi;
sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej linii zarodkowej człowieka;
stosowanie embrionów ludzkich do celów przemysłowych lub handlowych;
sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej zwierząt, które mogą powodować u nich cierpienia, nie przynosząc żadnych istotnych korzyści medycznych dla człowieka lub zwierzęcia, oraz zwierzęta będące wynikiem zastosowania takich sposobów.
56. Podaj definicję wzoru przemysłowego. [art. 102]
Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.
Nowy - jeżeli przed datą, wg której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawianie bądź ujawnienie w inny dowolny sposób.
Indywidualny charakter - jest wzór, który ogólnym wrażeniem jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie udostępniono przed datą, wg której oznaczono pierwszeństwo.
57. Podaj definicję wzoru użytkowego. [art. 94]
Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.
Nowe - jeżeli nie jest on częścią stanu techniki.
Rozwiązanie użyteczne - uważa się wzór użytkowego, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu, mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów.
charakter techniczny - przejawia się w ukształtowaniu przestrzennym (kształcie) i/lub budowie (konstrukcji) danego przedmiotu jako całości bądź zestawienia elementów (niepołączonych ze sobą konstrukcyjnie), również określonych, co do ukształtowania przestrzennego.
58. Co może być znakiem towarowym? [art. 120]
Znakiem towarowym może być:
każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa;
w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.
59. Kto i na jakich warunkach może uzyskać prawo ochronne na wspólny znak towarowy? [art. 136]
Kto: organizacja posiadająca osobowość prawną, powołana do reprezentowania interesów przedsiębiorców
Warunki:
może uzyskać prawo ochronne na znak towarowy przeznaczony do używania w obrocie przez tę organizację i przez zrzeszone w niej podmioty (wspólny znak towarowy);
zasady używania w obrocie wspólnego znaku towarowego przez organizacje oraz przez zrzeszone w niej podmioty określa regulamin znaku przyjęty przez tę organizację.
60. Komu może być udzielane prawo ochronne na wspólny znak towarowy gwarancyjny? [art. 137]
Organizacji posiadającej osobowość prawną, która sama nie używa znaku towarowego, może być udzielone prawo ochronne na znak przeznaczony do używania przez przedsiębiorców stosujących się do zasad ustalonych w regulaminie znaku przyjętym przez uprawnioną organizację i podlegających w tym zakresie jej kontroli (wspólny znak towarowy gwarancyjny).
61. Przedstaw procedurę związaną ze zgłaszaniem znaku towarowego. [art. 138-142]
Zgłoszenia znaku towarowego dokonuje się w Urzędzie Patentowym.
w zgłoszeniu znaku towarowego należy określić znak towarowy oraz wskazać towary, dla których znak ten jest przeznaczony;
jedno zgłoszenie może dotyczyć tylko jednego znaku.
do zgłoszenia znaku towarowego dołącza się regulamin znaku (sposób używania znaku, wspólne właściwości towarów, dla których oznaczenia znak ten jest przyjęty, zasady kontroli i skutki naruszenia regulaminu);
do czasu wydania decyzji zgłaszający może dokonywać w zgłoszeniu uzupełnień i poprawek
Zgłoszeniu znaku towarowego Urząd Patentowy dokonuje ogłoszenia niezwłocznie po upływie 3 miesięcy od daty dokonania zgłoszenia;
Urząd Patentowy wydaje decyzję o udzieleniu prawa ochronnego, jeżeli nie stwierdzi braku ustawowych warunków wymaganych do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy.
Udzielenie prawa ochronnego następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za dziesięcioletni okres ochrony (w razie nieuiszczenia opłaty w wyznaczonym terminie Urząd Patentowy stwierdza wygaśnięcie decyzji o udzieleniu prawa ochronnego);
Udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy podlega wpisowi do rejestru znaków towarowych i potwierdzone zostaje przez wydanie świadectwa ochronnego na znak towarowy.
62. Jak długo trwają prawa ochronne na znak towarowy i czy mogą być przedłużone? [art. 153]
Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym.
Prawo ochronne na znak towarowy może zostać, na wniosek uprawnionego, przedłużone dla wszystkich lub części towarów, na kolejne okresy dziesięcioletnie.
Wniosek powinien być złożony przed końcem upływającego okresu ochrony, jednak nie wcześniej niż na rok przed jego upływem. Wraz z wnioskiem należy wnieść należną opłatę za ochronę.
Wniosek może zostać złożony, za dodatkową opłatą, również w ciągu sześciu miesięcy po upływie okresu ochrony. Termin ten nie podlega przywróceniu.
Urząd Patentowy wydaje decyzję o odmowie przedłużenia prawa ochronnego na znak towarowy, jeżeli wniosek wpłynął po terminie albo nie zostały wniesione należne opłaty
63. Wymień trzy ustawowe przykłady, kiedy nie można wystąpić z wnioskiem o unieważnienie prawa
ochronnego na znak towarowy. [art. 165]
Z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego nie można wystąpić:
z powodu kolizji z wcześniejszym znakiem bądź naruszenia praw osobistych lub majątkowych wnioskodawcy, jeżeli przez okres pięciu kolejnych lat używania zarejestrowanego znaku wnioskodawca, będąc świadomym jego używania, nie sprzeciwiał się temu;
po upływie pięciu lat od udzielenia prawa ochronnego, jeżeli prawo to udzielone zostało z naruszeniem przepisów (nie mogą być znakiem towarowym lub nie maja znamion odróżniających) w wyniku używania nabrał charakteru odróżniającego;
z powodu kolizji ze znakiem towarowym powszechnie znanym, jeżeli przez okres pięciu kolejnych lat używania zarejestrowanego znaku towarowego, uprawniony do znaku towarowego powszechnie znanego, będąc świadomym jego używania, nie sprzeciwiał się temu.
64. Kiedy wygasa prawo ochronne na znak towarowy? [art. 168]
Prawo ochronne na znak towarowy wygasa na skutek:
upływu okresu, na który zostało udzielone;
zrzeczenia się prawa przez uprawnionego przed Urzędem Patentowym, za zgodą osób, którym służą na nim prawa.
zrzeczenie się prawa może również dotyczyć tylko niektórych towarów, dla których prawo to zostało udzielone (ograniczenie wykazu towarów);
zrzeczenie się udziału we wspólnym prawie powoduje przejście tego udziału na pozostałych współuprawnionych, odpowiednio do ich udziałów;
Urząd Patentowy wydaje decyzję stwierdzającą wygaśnięcie prawa ochronnego.
65. Podaj definicję oznaczenia geograficznego i napisz, kto może uzyskać takie prawo. [art. 174-175]
Definicja:
Oznaczeniami geograficznymi, są oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru.
Oznaczeniami geograficznymi są:
1) nazwy regionalne jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów, które:
pochodzą z określonego terenu oraz
posiadają szczególne właściwości, które wyłącznie lub w przeważającej mierze zawdzięczają oddziaływaniu środowiska geograficznego obejmującego łącznie czynniki naturalne oraz ludzkie - których wytworzenie lub przetworzenie następuje na tym terenie;
2) oznaczenia pochodzenia jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów:
pochodzących z określonego terenu oraz
posiadających pewne szczególne właściwości albo inne cechy szczególne przypisywane pochodzeniu geograficznemu, czyli terenowi, gdzie zostały one wytworzone lub przetworzone.
oznaczenia stosowane dla towarów, które są wytworzone z surowców lub półproduktów pochodzących z określonego terenu, większego niż teren wytworzenia lub przetworzenia towaru, jeżeli są one przygotowywane w szczególnych warunkach i istnieje system kontroli przestrzegania tych warunków.
określenia o charakterze geograficznym nieodpowiadające dosłownie terenowi, z którego towar pochodzi, lub inne określenia używane tradycyjnie, jeżeli są one stosowane dla towarów pochodzących z danego terenu.
Kto takie prawo może uzyskać:
przedsiębiorca;
organizacja upoważniona do reprezentowania interesów producentów;
organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego.
PRAWO AUTORSKIE I PRAWA POKREWNE
66. Podaj definicję utworu z prawa autorskiego. [art. 1]
Utworem - jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
plastyczne;
fotograficzne;
lutnicze;
wzornictwa przemysłowego;
architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
muzyczne i słowno-muzyczne;
sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
audiowizualne (w tym filmowe).
Podaj terminy ochronne dla praw autorskich.
Autorskie prawa majątkowe gasną z upływem lat siedemdziesięciu:
od śmierci twórcy, a do utworów współautorskich - od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych;
w odniesieniu do utworu, którego twórca nie jest znany - od daty pierwszego rozpowszechnienia, chyba że pseudonim nie pozostawia wątpliwości co do tożsamości autora lub jeżeli autor ujawnił swoją tożsamość;
w odniesieniu do utworu, do którego autorskie prawa majątkowe przysługują z mocy ustawy innej osobie niż twórca - od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy utwór nie został rozpowszechniony - od daty jego ustalenia;
w odniesieniu do utworu audiowizualnego - od śmierci najpóźniej zmarłej z wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego;
w odniesieniu do utworu rozpowszechnianego w częściach, odcinkach, fragmentach lub wkładkach, bieg terminu liczy się oddzielnie od daty rozpowszechnienia każdej z wymienionych części.
Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w latach pełnych następujących po roku, w którym nastąpiło zdarzenie, od którego zaczyna się bieg terminów.
68. Podaj terminy ochronne dla praw pokrewnych.
Prawa do artystycznych wykonań
wygasa z upływem 50 lat następujących po roku, w którym artystyczne wykonanie ustalono;
jeżeli jednak w tym czasie nastąpiła publikacja utrwalenia tego wykonania lub jego publiczne odtworzenie, okres ochrony liczy się od tych zdarzeń, a gdy miały miejsce obydwa - od tego z nich, które miało miejsce wcześniej.
Prawa do fonogramów i wideogramów
gaśnie z upływem 50 lat następujących po roku, w którym fonogram lub wideogram został sporządzony.
Prawa do nadań programów
gaśnie z upływem 50 lat następujących po roku pierwszego nadania programu.
Prawa do pierwszych wydań
Wydawcy, który jako pierwszy w sposób zgodny z prawem opublikował lub w inny sposób rozpowszechnił utwór, którego czas ochrony już wygasł, a jego egzemplarze nie były jeszcze publicznie udostępniane, przysługuje wyłączne prawo do rozporządzania tym utworem i korzystania z niego na wszystkich polach eksploatacji przez okres 25 lat od daty pierwszej publikacji lub rozpowszechnienia.
Prawa do wydań naukowych i krytycznych
Temu, kto po upływie czasu ochrony prawa autorskiego do utworu przygotował jego wydanie krytyczne lub naukowe, niebędące utworem, przysługuje wyłączne prawo do rozporządzania takim wydaniem i korzystania z niego przez okres 30 lat od daty publikacji.
69. Scharakteryzuj podmioty zajmujące się ochroną praw autorskich (na podstawie ustawy).
Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi to stowarzyszenia zrzeszające twórców, artystów wykonawców, producentów lub organizacje radiowe i TV, których statutowym zadaniem jest zbiorowe zarządzanie i ochrona powierzonych im praw autorskich lub praw pokrewnych oraz wykonywanie uprawnień wynikających z ustawy
Komisje Prawa Autorskiego
składa się z 40 arbitrów powołanych przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
kompetencje:
zatwierdzanie lub odmowę zatwierdzenia, przygotowanych przez organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, tabel wynagrodzeń za korzystanie z utworów lub artystycznych wykonań objętych zbiorowym zarządzaniem;
rozstrzyganie sporów dotyczących stosowania tabel, jak również spory związane z zawarciem umowy.
Fundusz Promocji Twórczości
państwowy fundusz celowy nieposiadający osobowości prawnej;
dysponuje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
środki przeznacza się na :
stypendia dla twórców;
pomoc socjalna dla twórców;
pokrycie kosztów wydań dla niewidomych oraz wydań utworów o szczególnym znaczeniu dla kultury i nauki polskiej.
70. Wymień osobiste i majątkowe prawa autorskie.
Autorskie prawa osobiste:
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:
autorstwa utworu;
oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo;
nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;
decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;
nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Autorskie prawa majątkowe:
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do:
korzystania z utworu;
rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji;
wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
71. Wylicz przestępstwa, które wymienia prawo autorskie.
przywłaszczenie sobie autorstwa albo wprowadzanie w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania;
rozpowszechnianie bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy albo publiczne zniekształcenie utworu;
rozpowszechnianie cudzego utworu bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom - piractwo;
utrwalanie lub zwielokrotnianie cudzego utworu w celu rozpowszechniania bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom;
w celu osiągnięcia korzyści nabywanie lub pomoc w zbyciu albo przetrzymywanie lub pomoc w ukryciu przedmiotu będącego nośnikiem utworu, artystycznego wykonania, fonogramu, wideogramu rozpowszechnianego lub zwielokrotnionego bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom - paserstwo;
wytwarzanie urządzeń lub ich komponentów przeznaczonych do niedozwolonego usuwania lub obchodzenia skutecznych technicznych zabezpieczeń przed odtwarzaniem, przegrywaniem lub zwielokrotnianiem utworów lub przedmiotów praw pokrewnych albo dokonywanie obrotu takimi urządzeniami lub ich komponentami, albo reklamowanie ich w celu sprzedaży lub najmu;
uniemożliwianie lub utrudnianie wykonywania prawa do kontroli korzystania z utworu, artystycznego wykonania, fonogramu lub wideogram
72. Z jakimi cywilnymi roszczeniami może wystąpić twórca wobec osoby, która korzystała z utworu bez zgody twórcy?
Prawa osobiste Art.78 § 1
twórca, w sytuacji zagrożone jego autorskich praw osobistych cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania;
w razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie;
jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub - na żądanie twórcy - zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.
Prawa majątkowe art. 79 § 1
Uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa:
zaniechania naruszania;
usunięcia skutków naruszenia;
naprawienia wyrządzonej szkody:
na zasadach ogólnych albo
poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a gdy naruszenie zawinione - trzykrotności stosownego wynagrodzenia,
wydania uzyskanych korzyści.
Niezależnie od w/w roszczeń może się domagać:
ogłoszenia w prasie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie lub podania do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia sądu;
zapłaty przez osobę, która naruszyła autorskie prawa majątkowe, odpowiedniej sumy pieniężnej, na rzecz Funduszu, gdy naruszenie jest zawinione i zostało dokonane w ramach działalności gospodarczej wykonywanej w cudzym albo we własnym imieniu, choćby na cudzy rachunek.
PRAWO UPADŁOŚCIOWE I NAPRAWCZE
73. Czyjej upadłości nie można zgłosić? [art. 6]
Skarbu Państwa;
jednostek samorządu terytorialnego;
publicznych samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej;
instytucji i osób prawnych utworzonych w drodze ustawy oraz utworzonych w wykonaniu obowiązku nałożonego ustawą;
osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne;
uczelni.
74. Wskaż, kiedy zgłasza się upadłość a kiedy wszczyna postępowanie naprawcze. Wyjaśnij pojęcia używane w obu definicjach (art. 10-11)
UPADŁOŚĆ |
POSTĘPOWANIE NAPRAWCZE |
upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. |
stosuje się do przedsiębiorców zagrożonych niewypłacalnością. |
|
przedsiębiorca jest zagrożony niewypłacalnością, jeżeli pomimo wykonywania swoich zobowiązań, według rozsądnej oceny jego sytuacji ekonomicznej jest oczywistym, że w niedługim czasie stanie się niewypłacalny. |
75. Wskaż, kiedy zwołuje się a kiedy nie zwołuje się wstępne zgromadzenie wierzycieli [art. 44 i kto w nim uczestniczy [art. 49]
WSTĘPNE ZGROMADZENIE WIERZYCIELI |
|
ZWOŁUJE SIĘ |
NIE ZWOŁUJE SIĘ |
jeżeli istnieją podstawy do ogłoszenia upadłości, chyba że oczywiste jest, że dalsze postępowanie może być prowadzone tylko w celu likwidacji majątku upadłego (zwołuje sąd) |
jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że jego przeprowadzenie pociągałoby za sobą nadmierne koszty, jak również gdy suma spornych wierzytelności przekracza 15% ogólnej sumy wierzytelności.
|
Uczestnicy:
|
76. Wymień zadania syndyka po ogłoszeniu upadłości. [art. 306 - 312]
Sporządzenie spisu inwentarza i oszacowanie masy upadłości oraz sporządzenie planu likwidacyjnego i przedstawia go sędziemu-komisarzowi w terminie 1 m-ca od dnia ogłoszenia upadłości
Sporządzenie sprawozdania finansowego na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości oraz niezwłoczne przekazanie sędziemu - komisarzowi;
Sprzedaż ruchomości jeśli jest to potrzebne na zaspokojenie kosztów likwidacji.
Przeprowadzenie likwidacji masy upadłości.
Likwidacji dokonuje się przez sprzedaż części lub całości przedsiębiorstwa, nieruchomości i ruchomości przez ściągnięcie wierzytelności bądź wykonanie innych praw majątkowych lub ich zbycie
77. W jaki sposób następuje sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego? [art. 316-318]
powinno być sprzedane jako całość, chyba że nie jest to możliwe (względy ekonomiczne lub inne), to można sprzedać zorganizowaną część przedsiębiorstwa;
może być poprzedzona umową dzierżawy na czas określony z prawem pierwokupu (względy ekonomiczne);
na nabywcę przechodzą wszelkie koncesje, zezwolenia, licencje i ulgi, które zostały udzielone upadłemu, chyba że ustawa lub decyzja o ich udzieleniu stanowi inaczej;
nabywca może używać oznaczenia przedsiębiorstwa upadłego, w którym mieści się jego nazwisko, tylko za zgodą upadłego;
nabywca przedsiębiorstwa upadłego nabywa je w stanie wolnym od obciążeń i nie odpowiada za zobowiązania upadłego
78. Przedstaw kolejność zaspokajania wierzycieli. [art. 342 - 344]
Należności podlegające zaspokojeniu z funduszów masy upadłości dzieli się na kategorie:
kat. I:
koszty postępowania upadłościowego;
należności przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości :
alimentacyjne
renty:
za wywołanie choroby;
niezdolności do pracy;
kalectwa lub śmierci;
z tytułu zmiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę;
należności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia masy upadłości;
z zawartych przez upadłego przed ogłoszeniem upadłości umów, których wykonania zażądał syndyk;
powstałe z czynności syndyka albo zarządcy oraz należności, które powstały z czynności upadłego dokonanych po ogłoszeniu upadłości, niewymagających zgody nadzorcy sądowego lub dokonanych za jego zgodą;
kat. II - przypadające za czas przed ogłoszeniem upadłości należności:
z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe pracowników, wraz z odsetkami i kosztami egzekucji, przypadające za 2 ostatnie lata przed ogłoszeniem upadłości;
stosunku pracy;
rolników z tytułu umów o dostarczenie produktów z własnego gospodarstwa rolnego za ostatnie dwa lata;
alimentacyjne;
renty za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci;
z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę;
kat. III
podatki;
inne daniny publiczne;
pozostałe należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, wraz z odsetkami i kosztami egzekucji
kat. IV - inne należności, jeżeli nie podlegają zaspokojeniu w kat. V, wraz z odsetkami za ostatni rok przed datą ogłoszenia upadłości, z odszkodowaniem umownym, kosztami procesu i egzekucji;
kat. V
odsetki, które nie należą do wyższych kat. w kolejności, w jakiej podlega zaspokojeniu kapitał;
sądowe i administracyjne kary grzywny;
należności z tytułu darowizn i zapisów.
79. Co zawiera plan podziału funduszów masy upadłości? (art. 374)
Plan podziału funduszów masy upadłości:
określa sumę podlegającą podziałowi;
wymienia wierzytelności i prawa osób uczestniczących w podziale;
określa sumę, jaka każdemu z uczestników przypada z podziału;
wskazuje, które sumy mają być wypłacone, a które i z jakich przyczyn mają być pozostawione w depozycie sądowym;
określa, czy plan podziału jest częściowy czy ostateczny.
Sędzia-komisarz może wnieść do planu poprawki lub polecić syndykowi dokonanie wskazanych zmian w planie.
80. Co nie wchodzi do masy upadłości?(art. 63)
Nie wchodzi do masy upadłości:
mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów k.p.c.;
wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu;
inne składniki mienia upadłego wyłączone uchwałą zgromadzenia wierzycieli;
81. Co podaje sąd w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości (art. 51)
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości:
wymienia imię i nazwisko, nazwę albo firmę, miejsce zamieszkania albo siedzibę upadłego dłużnika (upadłego);
określa:
sposób prowadzenia postępowania;
czy i w jakim zakresie upadły będzie sprawował zarząd swoim majątkiem, jeżeli postępowanie będzie prowadzone z możliwością zawarcia układu;
wzywa:
wierzycieli upadłego do zgłoszenia wierzytelności w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż miesiąc i nie dłuższym niż 3 miesiące;
osoby, którym przysługują prawa oraz prawa i roszczenia osobiste ciążące na nieruchomości należącej do upadłego, jeżeli nie zostały ujawnione przez wpis w księdze wieczystej, do ich zgłoszenia w wyznaczonym terminie nie krótszym niż miesiąc i nie dłuższym niż 3 miesiące, pod rygorem utraty prawa powoływania się na nie w postępowaniu upadłościowym;
wyznacza sędziego-komisarza oraz syndyka albo nadzorcę sądowego, albo zarządcę;
oznacza godzinę wydania postanowienia, jeżeli upadły jest uczestnikiem systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych (w rozumieniu ustawy o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami);
82. Kiedy sąd w postępowaniu upadłościowym orzeka zakaz prowadzenia działalności gospodarczej?
[art. 373]
Sąd może orzec pozbawienie na okres od trzech do dziesięciu lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu osoby:
która, ze swej winy:
będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy, nie złożyła w terminie 2 tyg. od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości wniosku o ogłoszenie upadłości albo
po ogłoszeniu upadłości nie wydała lub nie wskazała majątku, ksiąg handlowych, korespondencji lub innych dokumentów upadłego, do których wydania lub wskazania była zobowiązana z mocy ustawy, albo
po ogłoszeniu upadłości ukrywała, niszczyła lub obciążała majątek wchodzący w skład masy upadłości, albo
jako upadły w toku postępowania upadłościowego nie wykonała innych obowiązków ciążących na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądu albo sędziego-komisarza, albo też w inny sposób utrudniała postępowanie.
wobec której:
już co najmniej raz ogłoszono upadłość, z umorzeniem jej długów po zakończeniu postępowania upadłościowego;
ogłoszono upadłość nie dawniej niż pięć lat przed ponownym ogłoszeniem upadłości.
83. Dla kogo stosuje się postępowanie naprawcze? [art. 492]
Postępowanie naprawcze stosuje się do przedsiębiorców zagrożonych niewypłacalnością.
Przedsiębiorca jest zagrożony niewypłacalnością, jeżeli pomimo wykonywania swoich zobowiązań, według rozsądnej oceny jego sytuacji ekonomicznej jest oczywistym, że w niedługim czasie stanie się niewypłacalny.
Postępowanie naprawcze może prowadzić także przedsiębiorca, w stosunku, do którego sąd na podstawie art. 12 oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości z jednoczesnym zezwoleniem na prowadzenie postępowania naprawczego
Nie może korzystać z postępowania naprawczego przedsiębiorca:
który już prowadził postępowanie naprawcze, jeżeli od jego umorzenia nie upłynęły 2 lata;
który już był objęty układem zawartym w postępowaniu naprawczym albo upadłościowym, jeżeli od wykonania układu nie upłynęło 5 lat;
przeciw któremu przeprowadzono postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku, albo w którym przyjęto układ likwidacyjny, jeżeli od prawomocnego zakończenia postępowania nie upłynęło 5 lat;
84. Wyjaśnij na podstawie ustawy, co to znaczy „przedsiębiorca zagrożony niewypłacalnością".
[art. 492 ust. 2]
Przedsiębiorca jest zagrożony niewypłacalnością, jeżeli pomimo wykonywania swoich zobowiązań, według rozsądnej oceny jego sytuacji ekonomicznej jest oczywistym, że w niedługim czasie stanie się niewypłacalny.
85. Którzy przedsiębiorcy nie mogą korzystać z postępowania naprawczego, pomimo iż są wpisani do KRS?
[art. 492 ust. 3]
Nie może korzystać z postępowania naprawczego przedsiębiorca:
który już prowadził postępowanie naprawcze, jeżeli od jego umorzenia nie upłynęły 2 lata;
który już był objęty układem zawartym w postępowaniu naprawczym albo upadłościowym, jeżeli od wykonania układu nie upłynęło 5 lat;
przeciw któremu przeprowadzono postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku, albo w którym przyjęto układ likwidacyjny, jeżeli od prawomocnego zakończenia postępowania nie upłynęło 5 lat;
w stosunku do którego oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości albo umorzono postępowanie upadłościowe z braku majątku na zaspokojenie kosztów postępowania, jeżeli od uprawomocnienia się postępowania nie upłynęło 5 lat.
86. Przedstaw w pięciu punktach najważniejsze etapy postępowania naprawczego. [art. 494 - 521]
ETAPY POSTĘPOWANIA NAPRAWCZEGO |
||||||||||||
1) |
oświadczenie dłużnika o wszczęciu postępowania (wraz z planem naprawczym) |
|||||||||||
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||
|
brak postanowienia o zakazie wszczynania postępowania |
postanowienie sądu o zakazie wszczęcia postępowania (niemożność prowadzenia postępowania:
|
||||||||||
|
|
|
|
|||||||||
2) |
ogłoszenie o wszczęciu postępowania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz w dziennikach: o zasięgu lokalnym i ogólnopolskim |
|||||||||||
3) |
ustanowienie przez sąd nadzorcy sądowego |
|||||||||||
4) |
zgromadzenie wierzycieli |
|||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||
|
przyjęcie układu |
nieprzyjęcie układu |
||||||||||
|
|
zwołanie ponownego zgromadzenia |
||||||||||
|
|
ponowne nieprzyjęcie układu |
||||||||||
|
|
|
|
|||||||||
5) |
prawomocne rozstrzygnięcie sądu |
|||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||
|
zatwierdzenie układu |
odmowa zatwierdzenia |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
wykonanie układu |
uchylenie układu |
ogłoszenie upadłości |
87. Wymień sytuacje, kiedy sąd odmawia zatwierdzenia układu w postępowaniu naprawczym.
[art. 515 ust. 1]
Sąd odmawia zatwierdzenia układu w szczególności, jeżeli:
brak było podstaw do prowadzenia postępowania naprawczego;
przedsiębiorca nie złożył wymaganych w sprawie dokumentów;
dane zawarte w dokumentach i oświadczeniach przedsiębiorcy były nieprawdziwe;
przedsiębiorca nie zawiadomił wszystkich znanych mu wierzycieli o terminie zgromadzenia wierzycieli;
nadzorca sądowy nie miał możliwości sprawowania nadzoru;
w toku postępowania naruszono przepisy prawa, które mogły mieć wpływ na wynik głosowania;
przedsiębiorca zbył lub obciążył swe mienie albo udzielił niektórym wierzycielom większych korzyści z naruszeniem przepisów o zakazie zbywania obciążania majątku
z okoliczności sprawy wynika, że układ nie będzie wykonany;
układ jest krzywdzący dla wierzycieli, którzy wnieśli zarzuty;
przyjęty plan naprawczy nie zapewnia przywrócenia przedsiębiorcy zdolności do konkurowania na rynku.
88. Kiedy umarza się postępowanie naprawcze z mocy prawa (dla małych przedsiębiorców a kiedy dla innych)? [art. 519]
Umorzenie postępowania naprawczego z mocy prawa |
|
mali i średni przedsiębiorcy |
pozostali przedsiębiorcy |
w razie niezawarcia układu |
|
w terminie 3 m-cy |
po upływie 4 m-cy |
od wszczęcia postępowania |
89. Wymień sytuacje, gdy przewidziana jest odpowiedzialność karna za naruszenie prawa
upadłościowego. [art. 522]
Kto będąc dłużnikiem albo osobą uprawnioną do reprezentowania dłużnika, który jest osobą prawną lub spółką handlową niemającą osobowości prawnej:
podaje we wniosku o ogłoszeniu upadłości albo w oświadczeniu o wszczęciu postępowania naprawczego nieprawdziwe dane;
w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości albo w postępowaniu naprawczym podaje sądowi nieprawdziwe informacje co do stanu majątku dłużnika.
90. Kiedy ogłasza się upadłość?
Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny.
Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań.
Dłużnika będącego os. pr. albo niepełną os. pr., uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje.
91. Którzy przedsiębiorcy nie podlegają pod prawo upadłościowe?
Skarb Państwa;
jednostki samorządu terytorialnego;
publiczne samodzielne zakłady opieki zdrowotnej;
instytucje i osoby prawne utworzone w drodze ustawy oraz utworzone w wykonaniu obowiązku nałożonego ustawą;
osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo rolne;
uczelnie.
92. Podaj kilka grup skutków ogłoszenia upadłości i przykłady.
OGŁOSZENIE UPADOŚCI |
|
GRUPY SKUTKÓW |
PRZYKŁADY |
co do osoby upadłego |
ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, upadły jest obowiązany :
|
co do majątku upadłego |
z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. |
co do zobowiązań upadłego |
Nieważne są postanowienia umowy zastrzegające na wypadek ogłoszenia upadłości zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego, którego stroną jest upadły. Ogłoszenie upadłości obejmującej likwidacje zobowiązania pieniężne upadłego, których termin płatności świadczenia jeszcze nie nastąpił, stają się wymagalne z dniem ogłoszenia upadłości. |
co do stosunków majątkowych małżeńskich upadłego
|
przy ogłoszenia upadłości jednego z małżonków:
|
co do toczących się postępowań sądowych i administracyjnych
|
Ustanowiono zarząd własny upadłego, nadzorca sądowy wstępuje z mocy prawa do tych postępowań dotyczących masy upadłości prowadzonych na rzecz lub przeciwko upadłemu. Ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, postępowania dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i dalej prowadzone jedynie przez syndyka lub przeciwko niemu. |
co do spadków nabytych przez upadłego |
jeżeli do spadku otwartego po ogłoszeniu upadłości powołany zostaje upadły, spadek wchodzi do masy upadłości. |
93. Wymień podmioty postępowania upadłościowego i scharakteryzuj je.
Sąd
Po ogłoszeniu upadłości postępowanie upadłościowe toczy się w sądzie upadłościowym, który ogłosił upadłość. Skład: jeden sędzia zawodowy
Sędzia-komisarz
po ogłoszeniu upadłości wykonuje czynności postępowania upadłościowego, z wyjątkiem czynności, dla których właściwy jest sąd;
kieruje tokiem postępowania;
sprawuje nadzór nad czynnościami syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy;
oznacza czynności, których syndykowi, nadzorcy albo zarządcy nie wolno wykonywać bez jego zezwolenia lub bez zgody rady wierzycieli, jak również zwraca uwagę na popełnione przez nich uchybienia.
Syndyk
Niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.
Nadzorca sądowy
Jeżeli ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu i ustanowiono zarząd własny upadłego, powinien:
niezwłocznie podjąć czynności nadzorcze;
sporządzić sprawozdanie finansowe na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości.
Zarządca
Niezwłocznie po powołaniu:
obejmuje zarząd masą upadłości;
zabezpiecza ją przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem przez osoby trzecie;
sporządza spis inwentarza i sprawozdanie finansowe na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości, jeżeli dotychczas w toku postępowania nie zostały sporządzone.
Upadły
Ten, wobec kogo wydano postanowienie o ogłoszeniu upadłości.
Wierzyciele
Każdy uprawniony do zaspokojenia z masy upadłości, choćby wierzytelność nie wymagała zgłoszenia.
Zgromadzenie wierzycieli
Sędzia-komisarz zwołuje zgromadzenie wierzycieli:
jeżeli według przepisów ustawy wymagane jest podjęcie uchwały zgromadzenia;
na wniosek przynajmniej 2 wierzycieli mających łącznie nie mniej niż trzecią część ogólnej sumy uznanych wierzytelności;
w innych przypadkach, gdy uzna to za potrzebne.
Rada wierzycieli
Służy pomocą syndykowi, nadzorcy sądowemu lub zarządcy, kontroluje ich czynności, bada stan funduszów masy upadłości, udziela zezwolenia na czynności, które mogą być dokonane tylko za zezwoleniem rady wierzycieli, oraz wyraża opinię w innych sprawach, jeżeli tego zażąda sędzia komisarz, syndyk, nadzorca sądowy albo zarządca.
94. Kiedy sędzia komisarz może uchylić uchwałę zgromadzenia wierzycieli? [art. 200]
jeżeli jest sprzeczna z prawem lub
narusza dobre obyczaje albo
rażąco narusza interes wierzyciela, który głosował przeciw uchwale.
Na postanowienie sędziego-komisarza przysługuje zażalenie.
95. Jakie czynności nie mogą być dokonywane bez zezwolenia Rady Wierzycieli? [art. 206]
W postępowaniu obejmującym likwidację majątku upadłego zezwolenia rady wierzycieli wymagają następujące czynności:
dalsze prowadzenie przedsiębiorstwa przez syndyka, jeżeli ma trwać dłużej niż trzy miesiące od dnia ogłoszenia upadłości;
odstąpienie od sprzedaży przedsiębiorstwa jako całości;
sprzedaż praw i wierzytelności;
zaciąganie pożyczek lub kredytów oraz obciążenie majątku upadłego ograniczonymi prawami rzeczowymi;
wykonanie umowy wzajemnej zawartej przez upadłego albo odstąpienie od takiej umowy oraz wykonanie lub odstąpienie od umowy zawartej przez upadłego, do której stosuje się odpowiednio przepisy art. 98 i 99;
uznanie, zrzeczenie się i zawarcie ugody co do roszczeń spornych oraz poddanie sporu rozstrzygnięciu sądu polubownego.>
W postępowaniu z możliwością zawarcia układu zezwolenia rady wierzycieli wymagają następujące czynności:
obciążenie przez upadłego albo zarządcę składników masy upadłości hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym i hipoteką morską w celu zabezpieczenia wierzytelności nieobjętej układem;
obciążenie przez zarządcę składników masy innymi prawami;
zaciąganie przez zarządcę kredytów i pożyczek;
Jeżeli czynność z punktu 1) i 2, musi być dokonana niezwłocznie i dotyczy wartości nieprzewyższającej 10 tysięcy złotych, syndyk, nadzorca sądowy albo zarządca może ją wykonać bez zezwolenia rady.
96. Podaj ustawowe przykłady propozycji restrukturyzacji zobowiązań upadłego. [art. 270 - 271]
Mogą obejmować w szczególności:
odroczenie wykonania zobowiązań;
rozłożenie spłaty długów na raty;
zmniejszenie sumy długów;
konwersję wierzytelności na udziały lub akcje;
zmianę, zamianę lub uchylenie prawa zabezpieczającego określoną wierzytelność;
układ może przewidywać również zaspokojenie wierzycieli poprzez likwidację majątku upadłego (układ likwidacyjny).
97. Czego nie obejmuje układ w postępowaniu upadłościowym? [art. 273]
Układ nie obejmuje:
należności alimentacyjnych oraz rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci z oraz z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę;
roszczenia o wydanie mienia nienależącego do upadłego
składek na ubezpieczenie społeczne;
wierzytelności
które za zgodą sędziego-komisarza zostały spłacone;
za które upadły odpowiada w związku z nabyciem spadku po ogłoszeniu upadłości, po wejściu spadku do masy upadłości;
ze stosunku pracy;
zabezpieczonej na mieniu upadłego hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym i hipoteka morską, w części znajdującej pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia chyba że wierzyciel wyraził zgodę na jej objęcie układem.
98. Komu może upadły przyznać w drodze restrukturyzacji zobowiązań korzystniejsze warunki? [art. 279]
Warunki restrukturyzacji zobowiązań upadłego powinny być jednakowe dla wszystkich wierzycieli, a jeżeli sędzia-komisarz postanowi, że głosowanie nad układem odbędzie się w grupach wierzycieli, jednakowe dla wierzycieli zaliczonych do tej samej grupy, chyba że wierzyciel wyraźnie zgodzi się na warunki mniej korzystne. Korzystniejsze warunki restrukturyzacji zobowiązań można przyznać wierzycielom mającym drobne wierzytelności, a także wierzycielom, którzy po ogłoszeniu upadłości udzielili lub mają udzielić kredytu niezbędnego do wykonania układu.
99. Co powinno zawierać uzasadnienie propozycji układowych? [art. 280]
Uzasadnienie propozycji układowych powinno zawierać:
opis stanu przedsiębiorstwa ze szczególnym określeniem jego sytuacji ekonomiczno-finansowej, prawnej oraz organizacyjnej;
analizę sektora rynku, na którym przedsiębiorstwo upadłego działa, z uwzględnieniem pozycji rynkowej konkurencji;
metody i źródła finansowania wykonania układu, z uwzględnieniem przewidywanych wpływów i wydatków w czasie wykonywania układu;
analizę poziomu i struktury ryzyka;
osoby odpowiedzialne za wykonanie układu (imiona i nazwiska);
ocenę alternatywnego sposobu restrukturyzacji zobowiązań;
system zabezpieczenia praw i interesów wierzycieli na czas wykonania układu.
100. Kogo nie wiąże układ? [art. 290 ust. 2]
Wierzycieli, których upadły:
umyślnie nie ujawnił
i
którzy w postępowaniu nie uczestniczyli.
Upadły powinien ujawnić wszystkich znanych mu wierzycieli we wniosku o ogłoszeniu upadłości. W przypadku natomiast, gdy wniosek o ogłoszenie upadłości złożył wierzyciel, upadły powinien ujawnić wszystkich wierzycieli w toku postępowania upadłościowego w ramach składanych wyjaśnień.
Wyłączenie następuje tylko wtedy, gdy pominięcie to było umyślne (można ustalić na podstawie ksiąg upadłego i innych dokumentów upadłego) i gdy wierzyciel ten nie brał udziału w postępowaniu.
Obydwa te elementy muszą wystąpić łącznie, aby układ mógł jakiegoś wierzyciela nie dotyczyć.
Konsekwencją niezwiązania wierzyciela układem jest to, że wierzyciel ten będzie mógł dochodzić swych roszczeń od upadłego w pełnej wysokości.
101. Kiedy wierzyciel lub upadły może wystąpić o zmianę układu? [art. 298]
Upadły oraz każdy z wierzycieli może wystąpić o zmianę układu, jeżeli po zatwierdzeniu układu nastąpiła nadzwyczajna zmiana stosunków gospodarczych, która w sposób istotny wpływa na trwały wzrost lub zmniejszenie dochodu z przedsiębiorstwa upadłego,
102. Kiedy w postępowaniu upadłościowym powołuje się syndyka, zarządcę sądowego, zarządcę (art. 156)
Syndyka - w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego.
Nadzorcę sądowego - w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu.
Zarządcę:
w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu, gdy odebrano zarząd majątkiem upadłemu;
gdy ustanowiono nad częścią majątku zarząd własny upadłego.
W sprawach objętych tym zarządem zarządca pełni czynności zastrzeżone dla nadzorcy sądowego.
Osoba powołana do wykonywania czynności syndyka, nadzorcy sądowego albo zarządcy podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności osobiście lub przez pełnomocnika.
PRAWO PAPIERÓW WARTOŚĆIOWYCH
103. Podaj definicję weksla i wymień podmioty stosunków wekslowych.
WEKSEL to papier wartościowy, w którym wystawca przyrzeka wypłatę określonej sumy pieniędzy, albo zobowiązuje się, że zapłaty tej dokona inna osoba. Wystawiający przyjmuje zawsze bezwarunkową odpowiedzialność za zapłatę. Wyróżnia się:
sala weksel - gdzie samemu ponosi odpowiedzialność
weksel trasowany ( ciągniony) - gdzie przyrzeka się zapłatę, ale zobowiązuje się do niej inną osobę
DŁUŻNICY |
WIERZYCIELE |
|
|
104. Wymień i omów klauzule wekslowe.
KLAUZULE WEKSLOWE DODATKOWE ZASTRZEŻENIA STRON STOSUNKU WEKSLOWEGO |
|
klauzule wekslowe skuteczne takie, których umieszczenie w treści weksla wywołuje skutki określone prawem wekslowym |
|
klauzule wekslowo obojętne nie wywołują skutków w prawie wekslowym, lecz mają znaczenie dla procesu cywilnego i prawa materialnego |
|
klauzule unieważniające weksel zamieszczenie powoduje nieważność weksla, - ich katalog nie jest zamknięty |
|
105. Wyjaśnij następujące pojęcia wekslowe: weksel trasowany, remitent, protest weksla, indosatariusz,
akceptant, indos.
Weksel trasowany - (inaczej ciągniony, przekazowy, obcy lub trata) zawierający skierowane do oznaczonej osoby bezwarunkowe polecenie zapłacenia określonej sumy pieniędzy w oznaczonym czasie i miejscu.
Jeżeli osoba ta, zwana trasatem, przyjmie i podpisze weksel, wówczas przyjmuje na siebie realizację zobowiązania wymienionego na wekslu.
Weksel trasowany jest zobowiązaniem jednostronnym, mającym ściśle przez ustawę prawo wekslowe określoną formę, oderwanym od swojej przyczyny gospodarczej lub finansowej (abstrakcyjnym), a złożenie podpisu na wekslu stanowi podstawę zobowiązania.
Weksel trasowany jako papier wartościowy, sformalizowany jest dokumentem obiegowym, który za pomocą indosu może krążyć z rąk do rąk, umożliwiając nie powiązane ze sobą kazualne czynności prawne.
Remitent - osoba na której rzecz ma być dokonana zapłata z weksla, pierwszy wierzyciel wekslowy
Protest weksla - jest to urzędowe stwierdzenie faktu nie zaakceptowania weksla lub niezapłacenia sumy wekslowej we właściwym terminie. Sporządzany jest przez notariusza na wekslu lub na przedłużku weksla, na trwale połączonym z wekslem. Stanowi on niezbity dowód w procesie wekslowym i utrzymuje odpowiedzialność wszystkich dłużników wekslowych.
Indosatariusz (żyrantariusz) - posiadacz weksla, który nabył go w drodze indosu.
Akceptant - osoba oznaczona przez wystawcę jako płatnik, która weksel akceptowała. Staje się przez to głównym dłużnikiem wekslowym (tylko trasowany).
Indos - czyli inaczej żyro - jest to oświadczenie woli zbywcy weksla, czeku lub innego papieru wartościowego zbywalnego przez indos o przeniesieni jego własności (ze specyficznymi konsekwencjami).
106. Wymień różnice pomiędzy wekslem a czekiem (w tabeli).
WEKSEL (gotówkowy) |
CZEK (rozrachunkowy) |
odpowiedzialność cywilna |
odpowiedzialność karna i cywilna |
nie można o unieważnić odwołać |
można go unieważnić, odwołać w pewnych okolicznościach |
możemy sporządzić go sami |
sporządzany na formularzu |
wypłacają wszystkie osoby fizyczne |
wyplatają instytucie finansowe - bank |
nie może być wystawiony na okaziciela, osoba remitenta musi być wskazana w dokumencie |
może być wystawiona na okaziciela |
dopuszczalne jest sporządzenie odpisu z weksla |
niedopuszczalne jest sporządzenie odpisów |
107. Podaj 5 różnic pomiędzy obligacjami a akcjami w tabeli.
|
OBLIGACJE |
AKCJE |
1) |
emisja - pożyczka |
emisja - tworzenie przedsiębiorców |
2) |
posiadacz jest wierzycielem |
posiadacz jest udziałowcem, współwłaścicielem |
3) |
prawo majątkowe - stabilne, gwarantowane odeski |
prawo majątkowe - do dywidendy, do poboru nowych akcji, do majątku w razie likwidacji, szeroki wachlarz uprawnień korporacyjnych |
4) |
ryzyko - ograniczone co do odsetek |
ryzyko - bardzo wysokie, ,możemy stracić wartość akcji, nie uzyskać dywidendy |
5) |
prawo wpływania emitenta- nie ma żadnego wpływu |
prawo wpływania emitenta - ma wpływ na kształt |
108. Omów procedurę tworzenia kwitów depozytowych ADR i GPR. Wymień pięć podmiotów związanych z emisją kwitów depozytowych.
ADR-y I poziomu, które ze względu na zwolnienie z wymogów informacyjnych SEC (amerykański odpowiednik KPWiG) oraz niskie koszty i czas przeprowadzenia emisji (25 tys. USD, maksymalnie 10 tygodni) są w USA najszybciej rozwijającym się segmentem rynku kwitów depozytowych. Wadą tego rozwiązania jest brak możliwości wprowadzenia kwitów do obrotu giełdowego. Są one przeważnie notowane na rynku pozagiełdowym (OTC). W ramach poziomu I spółka nie może także pozyskiwać kapitału.
ADR-y II poziomu umożliwiają już notowanie kwitów na jednej z amerykańskich giełd. Muszą one także zostać poddane rejestracji w SEC oraz podlegają obowiązkom informacyjnym i sprawozdawczym, przy czym wszystkie raporty finansowe muszą być sporządzone zgodnie z amerykańskimi standardami rachunkowości GAAP;
ADR-y III poziomu umożliwiają pozyskiwanie kapitału w drodze emisji kwitów wprowadzanych następnie do obrotu na jednej z amerykańskich giełd. Emisja ma charakter publiczny, koszty programu zaś są wysokie;
Global Depositary Receipts (GDR). Najczęściej wybierana forma przez spółki z Europy Wschodniej. Najczęściej ma ona strukturę rozgałęzioną, w której jedna transza przeznaczona jest dla inwestorów europejskich i jest przedmiotem obrotu na giełdzie np. londyńskiej, druga transza zaś plasowana jest w USA w formie emisji prywatnej skierowanej do Kwalifikowanych Inwestorów Instytucjonalnych, którzy mogą obracać kwitami na niepublicznym elektronicznym rynku pozagiełdowym.
Podmioty:
międzynarodowy broker, który zajmuje się tym zajmuje (skupia akcje na rynku);
bank depozytariusz;
bank pośrednik
Międzynarodowa Izba Rozliczeniowa
inwestor, wystawia mu się kwity depozytowe
spółka - negocjuje umowę depozytową z bankiem
109. Przedstaw klasyfikację papierów wartościowych
Klasyfikacja papierów wartościowych
ze względu na prawa zawarte w treści papieru wartościowego:
do pieniędzy (weksle, czeki);
do towarów (konsonamenty);
ze względu na oznaczenie osoby uprawnionego:
na okaziciela;
na zlecenie;
imienne;
ze względu na korzyści
do celów rozliczeniowych (weksle)
przynoszące dochód
o stałym dochodzie;
o zmiennym dochodzie
ze względu na charakter lokaty
pożyczkowe;
udziałowe
ze względu na termin lokowania
krótkoterminowe;
średnioterminowe;
długoterminowe;
ze względu na teorie powstania papierów wartościowych
kreacyjne (weksle);
kontrolne;
PRAWO OCHRONY MECHANIZMÓW RYNKOWYCH
110. Wymień stany koncentracyjne i decyzje Prezesa UOKiK. Należy dokładnie podać kiedy następuje zgoda.
STANY KONCENTRACYJNE podlegające zgłoszeniu Prezesowi Urzędu |
|
FORMA DOKONANIA |
KRYTERIUM KWOTOWE OBROTU |
|
|
Decyzjami Prezesa UOKiK są w szczególności - tabela z pytania 111
111. Wymień decyzje Prezesa UOKiK w sprawach koncentracji.
|
DECYZJE PREZESA UOKiK W SPRAWACH KONCENTRACJI |
||||||||
1. |
zgoda na dokonanie koncentracji
|
w wyniku której konkurencja na rynku |
nie zostanie |
istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku |
Prezes Urzędu nakłada na przedsiębiorcę lub przedsiębiorców obowiązek składania, w wyznaczonym terminie, informacji o realizacji tych warunków |
||||
2. |
|
|
|
|
po spełnieniu przez przedsiębiorców zamierzających dokonać koncentracji warunków, od których Prezes UOKiK uzależnił jej wydanie |
||||
3. |
|
|
zostanie |
|
odstąpienie od zakazu koncentracji jest uzasadnione, a w szczególności:
|
||||
4. |
zakaz, dokonania koncentracji |
|
|
|
|
||||
5. |
podział połączonego przedsiębiorcy na warunkach określonych w decyzji; |
zbycie całości lub części majątku przedsiębiorcy; |
zbycie udziałów lub akcji zapewniających kontrolę nad przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami lub rozwiązanie spółki, nad którą przedsiębiorcy sprawują wspólną kontrolę; |
|
nie może być wydana po upływie 5 lat od dnia dokonania koncentracji |
||||
6. |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
||||
7. |
przedłużenie terminu na odsprzedaż akcji lub udziałów |
|
112. Wyłączenia podmiotowe i przedmiotowe (warunkowe i bezwarunkowe) w uokik.
Wyłączenia bezwarunkowe:
Przepisów ustawy nie stosuje się do ograniczeń konkurencji dopuszczonych na podstawie odrębnych ustaw:
o grach i zakładach wzajemnych prawny monopol Państwa - tylko działalność spółek Skarbu Państwa w zakresie prowadzenia działalności objętej monopolem, w pozostałym zakresie, tj. do innych rodzajów działalności tych spółek - przepisy ustawy mają zastosowanie;
pr. energetyczne - ograniczenie możliwych zachowań konkurencyjnych;
o regulacji rynku cukru ograniczenia w zakresie zachowań rynkowych przedsiębiorców (tj. w przedmiocie ustalenia ceny oraz wielkości produkcji),
o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych;
prawo pocztowe;
organizacja rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego;
Agencja Rynku Rolnego i organizacja niektórych rynków rolnych;
Organizacja rynku rybnego i pomoc finansowa w gospodarce rybnej
Wyłączenia warunkowe:
Ustawa nie narusza praw przysługujących na podstawie przepisów dotyczących ochrony własności intelektualnej i przemysłowej, w szczególności przepisów o ochronie wynalazków, wzorów użytkowych i przemysłowych, topografii układów scalonych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych, praw autorskich i praw pokrewnych.
Ustawę stosuje się do zawieranych między przedsiębiorcami:
umów, w szczególności licencji, a także innych niż umowy praktyk wykonywania praw, przysługujących na podstawie przepisów dotyczących ochrony własności intelektualnej i przemysłowej, w szczególności przepisów o ochronie wynalazków, wzorów użytkowych i przemysłowych, topografii układów scalonych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych, praw autorskich i praw pokrewnych;
umów dotyczących nieujawnionych do wiadomości publicznej - co do których podjęto działania zmierzające do zapobieżenia ich ujawnieniu, jeżeli skutkiem tych umów jest nieuzasadnione ograniczenie swobody działalności gospodarczej stron lub istotne ograniczenie konkurencji na rynku:
informacji technicznych lub technologicznych;
zasad organizacji i zarządzania
113. Wymień porozumienia ograniczające konkurencję.
Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, polegające w szczególności na:
ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów;
ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji;
podziale rynków zbytu lub zakupu;
stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;
uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;
ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem;
uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny.
114. Wymień wyłączenia bagatelne z art. 7 uokik.
Zakazu zawierania porozumień, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, nie stosuje się do porozumień zawieranych między:
konkurentami, których łączny udział w rynku w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 5 %;
przedsiębiorcami, którzy nie są konkurentami, jeżeli udział w rynku posiadany przez któregokolwiek z nich w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 10 %.
115. Wymień przesłanki aby nastąpiło wyłączenie grupowe z art. 8 uokik.
Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, wyłączyć określone rodzaje porozumień (których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym), które jednocześnie:
przyczyniają się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego;
zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odpowiednią część wynikających z porozumień korzyści;
nie nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów;
nie stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów.
Rada Ministrów powinna uwzględnić korzyści, jakie mogą przynieść określone rodzaje porozumień. W rozporządzeniu Rada Ministrów określi:
warunki, jakie muszą być spełnione, aby porozumienie mogło być uznane za wyłączone spod zakazu - przede wszystkim nieprzekroczenie określonej wielkości udziału w rynku (np. 30%) jednej lub obu stron porozumienia, a czasem także całej grupy kapitałowej, do której należy strona;
klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi naruszenie (ograniczające lub naruszające konkurencję na rynku właściwym);
okres obowiązywania wyłączenia - różny i w zależności od rozporządzenia waha się od ponad trzech do ośmiu lat
116. Wymień i scharakteryzuj organy ochrony konkurencji z uokik.
|
ORGANY OCHRONY KONKURENCJI Z UOKiK |
|
1) |
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów |
|
2) |
Sąd ochrony Konkurencji i Konsumentów |
|
3) |
Samorząd terytorialny i powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów
|
|
4) |
Krajowa Rada Rzeczników Konsumentów |
|
5) |
Rada do spraw Dobrych Praktyk Gospodarczych |
|
6) |
Komisja Europejska |
|
7) |
Krajowy Rejestr Sądowy |
nadzoruje koncentracje na ostatnim etapie. |
8) |
Organizacje konsumenckie |
|
117. Omów postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (jak się dzieli, kto może wszczynać postępowanie).
|
Postępowanie przed Prezesem UOKiK |
||
1) |
postępowanie wyjaśniające |
z urzędu |
|
2) |
postępowanie antymonopolowe |
w sprawach praktyk ograniczających konkurencję |
|
|
|
w sprawach koncentracji |
|
3) |
postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów |
z urzędu |
|
4) |
postępowanie w sprawach nakładania kar pieniężnych |
|
118. W jakich sprawach wszczyna się postępowanie wyjaśniające.
Może poprzedzać wszczęcie postępowania antymonopolowego lub postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
Prezes Urzędu może wszcząć z urzędu, w drodze postanowienia, postępowanie wyjaśniające, jeżeli okoliczności wskazują na możliwość naruszenia przepisów ustawy:
w sprawach dotyczących określonej gałęzi gospodarki;
w sprawach dotyczących ochrony interesów konsumentów;
w innych przypadkach, gdy ustawa tak stanowi.
Postępowanie wyjaśniające może mieć na celu w szczególności:
wstępne ustalenie, czy nastąpiło naruszenie przepisów ustawy uzasadniające wszczęcie postępowania antymonopolowego, w tym, czy sprawa ma charakter antymonopolowy;
wstępne ustalenie, czy nastąpiło naruszenie uzasadniające wszczęcie postępowania w sprawie zakazu stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów;
badanie rynku, w tym określenie jego struktury i stopnia koncentracji;
wstępne ustalenie istnienia obowiązku zgłoszenia zamiaru koncentracji;
ustalenie, czy miało miejsce naruszenie chronionych prawem interesów konsumentów uzasadniające podjęcie działań określonych w odrębnych ustawach.
Zakończenie postępowania wyjaśniającego następuje w drodze postanowienia.
119. Wymień pięć istotnych zmian w nowej ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów w porównaniu z regulacją z 2000 r.
Możliwość nakładania przez Prezesa UOKiK kar pieniężnych na przedsiębiorców, którzy dopuszczają się praktyk naruszających zbiorowy interes konsumentów, w szczególności o:
stosowanie postanowień wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru wzorców umów uznanych za niedozwolone;
naruszanie obowiązków udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji;
nieuczciwą lub wprowadzającą w błąd reklamę;
inne czyny nieuczciwej konkurencji godzące w zbiorowe interesy konsumentów.
Wzmocnienie ochrony konsumentów - przedsiębiorca stosował zakazaną praktykę, ale zaniechał jej przed wydaniem decyzji przez Prezesa UOKiK - będzie mógł określić w decyzji środki usunięcia przez przedsiębiorcę trwałych skutków naruszenia zbiorowego interesu konsumentów.
Kary pieniężne
Wysokie kary pieniężne grożące za stosowanie praktyk ograniczających konkurencję, praktyk naruszających zbiorowy interes konsumentów albo dokonanie koncentracji bez wymaganego zgłoszenia. (nawet 10% przychodu z roku poprzedniego, jeśli przedsiębiorca nie osiągnął wtedy przychodu, kara może wynosić do 200-krotności przeciętnego wynagrodzenia, starej ustawie była to 100-krotność przeciętnego wynagrodzenia). Natomiast za każdy dzień zwłoki w wykonaniu decyzji Prezesa UOKiK grozi kara do 10.000 euro.
Zmiany w zgłaszaniu zamiaru koncentracji
Zamiar koncentracji przedsiębiorców polegającej na przejęciu, połączeniu czy nabyciu mienia innego przedsiębiorcy wymaga w pewnych sytuacjach wcześniejszego zgłoszenia Prezesowi UOKiK. Dotychczas taki zamiar należało zgłosić, jeśli łączny światowy obrót przedsiębiorców (wraz z ich grupami kapitałowymi) uczestniczących w koncentracji w poprzednim roku obrotowym przekraczał 50 mln euro.
Rezygnacja z obowiązkowego prowadzenia postępowań antymonopolowych oraz w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów na wniosek złożony przez przedsiębiorców czy konsumentów. Tego rodzaju postępowania obecnie są wszczynane jedynie z urzędu.
120. Jakie zmiany zaszły w postępowaniu przed Prezesem UOKiK w ustawie z 2007 r.
Zmiany w zakresie:
ochrony konkurencji i konsumentów, które związane były z koniecznością dostosowania prawa polskiego do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 2006/2004/WE w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów;
postępowań w sprawach praktyk ograniczających konkurencję - rezygnacja z wszczynania na wniosek;
praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, a przejawiają się one w rezygnacji ustawodawcy z wszczynania tych postępowań na wniosek;
struktur decyzji wydawanych w postępowaniach w sprawach praktyk ograniczających konkurencję oraz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, porządkując istniejące dotychczas regulacje i dostosowując je do regulacji wspólnotowych.
PRAWO UCZCIWEJ KONKURENCJI
121. Podaj definicję tajemnicy przedsiębiorstwa, formy jej naruszania. Wskaż, jakie przesłanki muszą zajść, aby powstała odpowiedzialność karna [art. 11 uznk].
Tajemnica przedsiębiorstwa - nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.
informacje powszechnie nieznane, oznacza iż na danym rynku są nieznane - nie chodzi tu tylko o tajemnicę na skalę kraju czy regionu, ale także o tajemnicy możemy mówić na małych rynkach, małych miejscowościach;
informacje z zakresu:
techniki - np. tajemnic konstrukcji;
technologii - np. wypieku ciasta;
organizacji - poprzez dobrą organizację można nieraz zarobić na danym produkcie podwójnie, tajemnicą organizacyjną będzie się zajmował również każdy urzędnik rządowy czy nierządowy;
inne mające wartość gospodarczą - np. ceny zakupów czy sprzedaży, sposób ekspozycji
informacje objęte klauzulą poufności
Formy naruszenia:
przekazanie;
ujawnienie;
wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa;
nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy
Odpowiedzialność karna: (grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2)
ten, kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi w stosunku do przedsiębiorcy, ujawnia innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, jeżeli wyrządza to poważną szkodę przedsiębiorcy;
ten, kto, uzyskawszy bezprawnie informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, ujawnia ją innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej.
122. Wymień i zdefiniuj czyny utrudniające wejście na rynek z uznk (art. 15 uznk).
Art. 15§1.
Czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku, w szczególności przez:
sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia albo ich odprzedaż poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych przedsiębiorców (DUMPING);
nakłanianie osób trzecich do odmowy sprzedaży innym przedsiębiorcom albo niedokonywania zakupu towarów lub usług od innych przedsiębiorców (BOJKOT);
rzeczowo nieuzasadnione, zróżnicowane traktowanie niektórych klientów (DYSKRYMINACJA);
pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży;
działanie mające na celu wymuszenie na klientach wyboru jako kontrahenta określonego przedsiębiorcy lub stwarzanie warunków umożliwiających podmiotom trzecim wymuszanie zakupu towaru lub usługi u określonego przedsiębiorcy.
123. Wymień i omów postępowania z uznk
podmioty uprawnione do wniesienia skargi na czyny nieuczciwej konkurencji |
|
|
rodzaje odpowiedzialności |
CYWILNA |
Roszczenia cywilne - ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech. Bieg przedawnienia rozpoczyna się oddzielnie co do każdego naruszenia. |
|
KARNA |
|
wniesienie oczywiście bezzasadnego powództwa |
|
124. Podaj pełną definicję czynu nieuczciwej konkurencji (art. 3 uznk).
KLAUZULA GENERALNA:
Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
KLAUZULA KAZUISTYCZNA:
Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności:
wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa;
fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług;
wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług;
naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa;
nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy;
naśladownictwo produktów;
pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie;
utrudnianie dostępu do rynku;
przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną;
nieuczciwa lub zakazana reklama;
organizowanie systemu sprzedaży lawinowej;
prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym.
125. Scharakteryzuj nieuczciwą reklamę z uznk.
Reklama to rozpowszechnianie informacji o towarze (usłudze) w celu zwróćenia na niego uwagi i zachęcenia zakupu
Czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności:
reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka;
reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi;
reklama odwołująca się do uczuć Klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci;
wypowiedź, która, zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji;
reklama, która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla Klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt Klienta niezamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji;
Reklama porównawcza, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami.
126. Wymień, kiedy reklama porównawcza narusza dobre obyczaje.
jest reklamą wprowadzającą w błąd - dokonując oceny reklamy wprowadzającej w błąd należy uwzględnić wszystkie jej elementy;
w sposób nierzetelny i nie dający się zweryfikować na podstawie obiektywnych kryteriów porównuje te towary lub usługi zaspokajające te same potrzeby lub przeznaczone do tego samego celu;
w sposób nieobiektywny porównuje jedna lub kilka istotnych, charakterystycznych, sprawdzonych i typowych cech tych towarów lub usług, do których może należeć także cena;
powoduje na rynku pomyłki w rozróżnianiu między reklamującym, a konkurentem, między ich towarami albo usługami, znakami towarowymi, oznaczeniami przedsiębiorstw lub innymi oznaczeniami odróżniającymi;
dyskredytuje towary, usługi, działalność, znaki towarowe, oznaczenia przedsiębiorstw, a także okoliczności dotyczące konkurenta;
w odniesieniu do towarów chronionych oznaczeniem geograficznym lub chronioną nazwą pochodzenia nie odnosi się zawsze do towarów z takim samym oznaczeniem;
wykorzystuje w nieuczciwy sposób renomy znaku towarowego, oznaczenia przedsiębiorstwa lub innego oznaczenia odróżniającego konkurenta, chronionego oznaczenia geograficznego lub chronioną nazwę pochodzenia produktów konkurencyjnych;
przedstawia towar lub usługi jako imitację, naśladuje towar, usługi opatrzone chronionym znakiem, oznaczeniem geograficznym lub chronioną nazwą pochodzenia
127. Wymień przepisy z uznk odnoszące się do dobrych obyczajów i omów je.
Klauzula generalna z art. 3 ust.1- wskazująca na czyn nieuczciwej konkurencji, którym jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta;
Art. 16 ust. 1 pkt.1- czyn nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy, w szczególności występuje gdy reklama sprzeczna jest z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybia godności człowieka- w tym znaczeniu dobre obyczaje mogą obejmować sytuację gdy prawo zakazuje pewnych zachowań. Nawet, jeżeli reklama nie jest sprzeczna z przepisami prawa, może ona stanowić czyn nieuczciwej konkurencji, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami lub uchybia godności człowieka.
Będzie to reklama:
naruszająca obowiązujące w Polsce reguły moralności: reklama wykorzystująca obraźliwe słowa, ilustracje, itp.;
reklama zmierzająca do obejścia zakazu reklamy określonych towarów poprzez ukrycie jej pod formą reklamy dozwolonej, np. reklama napoju bezalkoholowego, jeżeli powoduje ona u odbiorców (w sposób zamierzony przez reklamodawcę) wrażenie, że reklamowany jest napój alkoholowy.
Art. 16 ust. 3 pkt.1-8- reklama umożliwiająca bezpośrednio lub pośrednio rozpoznanie konkurenta albo towarów lub usług oferowanych przez konkurenta, zwana reklamą porównawczą, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami.
Nie będzie ona sprzeczna z dobrymi obyczajami, gdy wystąpi łącznie 8 wskazanych przez ustawę przesłanek. Zatem gdy:
nie będzie reklamą wprowadzającą w błąd;
będzie reklamą rzetelną i dającą się zweryfikować w zakresie porównania towarów czy usług (np. ceny);
będzie reklamą obiektywną w zakresie porównania istotnych cech towarów czy usług;
nie wywołuje pomyłek w rozróżnianiu miedzy reklamującym a jego konkurentem;
nie dyskredytuje towarów czy usług konkurenta;
nie wykorzystuje renomy znaku towarowego lub oznaczenia przedsiębiorstwa;
nie przedstawia towaru jako imitacji czy naśladownictwa towaru opatrzonego chronionym znakiem towarowym czy oznaczeniem;
w odniesieniu do towarów chronionych oznaczeniem geograficznym lub chronioną nazwą pochodzenia odnosi się zawsze do towarów z takim samym oznaczeniem.
128. Jakie cywilne roszczenia przysługują konsumentom z ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym
praktykom rynkowym? [art.12 upnpr]
W razie dokonania nieuczciwej praktyki rynkowej konsument, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:
zaniechania tej praktyki;
usunięcia skutków tej praktyki;
złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;
naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, w szczególności żądania unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń oraz zwrotu przez przedsiębiorcę kosztów związanych z nabyciem produktu;
zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej, ochroną dziedzictwa narodowego lub ochroną konsumentów.
129. Podaj definicję nieuczciwej praktyki rynkowej. [art.4 upnpr]
Praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa, jeżeli:
jest sprzeczna z dobrymi obyczajami;
w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu.
W szczególności:
praktykę rynkową wprowadzającą w błąd;
agresywną praktykę rynkową;
stosowanie sprzecznego z prawem kodeksu dobrych praktyk, jeżeli działania te spełniają przesłanki nieuczciwej praktyki rynkowej.
Uznaje się również (praktyki te niepodlegają ocenie w świetle przesłanek wymienionych powyżej):
prowadzenie działalności w formie systemu konsorcyjnego;
organizowanie grupy z udziałem konsumentów w celu finansowania zakupu w systemie konsorcyjnym.
130. Podaj przykłady, co należy rozumieć za działanie wprowadzające w błąd. [w rozumieniu art.5 pkt 2 upnpr]
Wprowadzającym w błąd działaniem może być w szczególności:
rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji;
rozpowszechnianie prawdziwych informacji w sposób mogący wprowadzać w błąd;
działanie związane z wprowadzeniem produktu na rynek, które może wprowadzać w błąd w zakresie produktów lub ich opakowań, znaków towarowych, nazw handlowych lub innych oznaczeń indywidualizujących przedsiębiorcę lub jego produkty, w szczególności reklama porównawcza w rozumieniu;
nieprzestrzeganie kodeksu dobrych praktyk, do którego przedsiębiorca dobrowolnie przystąpił, jeżeli przedsiębiorca ten informuje w ramach praktyki rynkowej, że jest związany kodeksem dobrych praktyk.
131. Podaj przykłady agresywnych praktyk rynkowych. [art.9 upnpr]
Agresywnymi praktyki rynkowymi są np.:
wywoływanie wrażenia, że konsument nie może opuścić pomieszczeń przedsiębiorcy bez zawarcia umowy;
składanie wizyt w miejscu zamieszkania konsumenta, ignorując jego prośbę o opuszczenie tego miejsca lub zaprzestanie tych wizyt, z wyjątkiem przypadków egzekwowania zobowiązań umownych, w zakresie dozwolonym przez obowiązujące przepisy;
uciążliwe i nie wywołane działaniem albo zaniechaniem konsumenta nakłanianie do nabycia produktów przez telefon, faks, pocztę elektroniczną lub inne środki porozumiewania się na odległość, z wyjątkiem przypadków egzekwowania zobowiązań umownych, w zakresie dozwolonym przez obowiązujące przepisy;
umieszczanie w reklamie bezpośredniego wezwania dzieci do nabycia reklamowanych produktów lub do nakłonienia rodziców lub innych osób dorosłych do kupienia im reklamowanych produktów;
informowanie konsumenta o tym, że jeżeli nie nabędzie produktu, przedsiębiorcy może grozić utrata pracy lub środków do życia;
wywoływanie wrażenia, że konsument już uzyskał, uzyska bezwarunkowo lub po wykonaniu określonej czynności nagrodę lub inną porównywalną korzyść, gdy nie istnieją one w rzeczywistości lub ich uzyskanie uzależnione jest od wpłacenia przez konsumenta określonej kwoty pieniędzy lub poniesienia innych kosztów.
132. Podaj przykłady nieuczciwych praktyk rynkowych w każdych okolicznościach. [art.7 upnpr]
Przykłady nieuczciwych praktyk rynkowych w każdych okolicznościach:
I Niezgodne z prawdą:
podawanie przez przedsiębiorcę informacji, że zobowiązał się on do przestrzegania kodeksu dobrych praktyk;
twierdzenie:
że kodeks dobrych praktyk został zatwierdzony przez organ publiczny lub inny organ;
lub wywoływanie wrażenia, że sprzedaż produktu jest zgodna z prawem;
lub stwarzanie wrażenia, że sprzedawca nie działa w celu związanym z jego działalnością gospodarczą lub zawodową, lub podawanie się za konsumenta;
że produkt jest w stanie leczyć choroby, zaburzenia lub wady rozwojowe;
II Prezentowanie:
uprawnień przysługujących konsumentom z mocy prawa, jako cechy wyróżniającej ofertę przedsiębiorcy;
produktu jako "gratis", "darmowy", "bezpłatny" lub w podobny sposób, jeżeli konsument musi uiścić jakąkolwiek należność, z wyjątkiem bezpośrednich kosztów związanych z odpowiedzią na praktykę rynkową, odbiorem lub dostarczeniem produktu;
kryptoreklama - wykorzystywanie treści publicystycznych w środkach masowego przekazu w celu promocji produktu w sytuacji gdy przedsiębiorca zapłacił za tę promocję, a nie wynika to wyraźnie z treści lub z obrazów lub dźwięków łatwo rozpoznawalnych przez konsumenta;
133. Kto może wystąpić z roszczeniami oprócz przedsiębiorcy z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji.
Oprócz przedsiębiorcy z roszczeniami mogą wystąpić - krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów przedsiębiorców;
134. Kto może wystąpić oprócz konsumentów z roszczeniami [upnpr]
Oprócz konsumentów z roszczeniami, mogą również wystąpić:
Rzecznik Praw Obywatelskich;
Rzecznik Ubezpieczonych;
krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów konsumentów;
powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów.
135. O czym musi poinformować przed zawarciem umowy drugą stronę przedsiębiorca składający ofertę w postaci elektronicznej. [kc]
Przedsiębiorca składający ofertę w postaci elektronicznej jest obowiązany przed zawarciem umowy poinformować drugą stronę w sposób jednoznaczny i zrozumiały o:
czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy;
skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty;
zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zawieranej umowy;
metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów we wprowadzanych danych, które jest obowiązany udostępnić drugiej stronie;
językach, w których umowa może być zawarta;
kodeksach etycznych, które stosuje, oraz o ich dostępności w postaci elektronicznej.
136. Kiedy powstaje odpowiedzialność sprzedawcy przy umowie konsumenckiej?
Podstawy odpowiedzialności:
Sprzedawca odpowiada wobec kupującego, jeżeli towar konsumpcyjny w chwili jego wydania jest niezgodny z umową;
Przez niezgodność z umową uznaje się:
nieprawidłowość towaru konsumpcyjnego w jego zamontowaniu i uruchomieniu, jeżeli czynności te zostały wykonane:
w ramach umowy sprzedaży przez sprzedawcę lub przez osobę, za którą ponosi on odpowiedzialność;
przez kupującego według instrukcji otrzymanej przy sprzedaży.
Termin:
sprzedawca ponosi odpowiedzialność z tytułu niezgodności towaru z umową jedynie w przypadku jej stwierdzenia przed upływem 2 lat od chwili wydania towaru kupującego, termin ten biegnie na nowo w razie wymiany towaru;
jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana, strony mogą ten termin skrócić, jednakże nie poniżej 1 roku;
sprzedawca odpowiada wobec kupującego, jeżeli towar konsumpcyjny w chwili jego wydania jest niezgodny z umową; w przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem 6 miesięcy od wydania towaru domniemywa się, że istniała ona w chwili wydania.
137. Czym jest wada fizyczna? (art. 556 k.c.)
W ujęciu przepisów KC o rękojmi z wadą fizyczną mamy do czynienia, jeżeli rzecz:
sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel
w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy;
nie posiada właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, albo jeżeli
została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (niekompletnym);
Wady mogą być:
zwykłe - przy należytej staranności można je wykryć;
ukryte - nawet przy dołożeniu należytej staranności nie można ich ujawnić przy odbiorze;
138. Porównaj w punktach (min. 5 pkt) odpowiedzialności z tytułu rękojmi z odpowiedzialnością z tytułu gwarancji na podstawie kc.
|
|
RĘKOJMIA |
GWARANCJA |
1) |
powstaje |
z mocy prawa |
dobrowolna, powstaje po wydania oświadczenia woli przez gwaranta (forma dokumentu) |
2) |
odpowiada |
sprzedawca |
gwarant (m.in. producent, hurtownik, dealer, sprzedawca) |
3) |
czas trwania |
1 rok lub 3 lata (przy wadach budynku) |
określony w karcie gwarancyjnej lub 1 rok |
4) |
przedłużenie terminu |
terminu nie przedłuża się |
możliwość przedłużenia terminu (o czas kiedy konsument nie mógł korzystać z towaru z powodu jego wadliwości, np. towar pozostawał w serwisie) lub liczenia go od nowa |
5) |
uprawnienia konsumenta |
- odstąpienie od umowy (z zastrzeżeniem przepisów k.c.) |
- określone w karcie gwarancyjnej |
6) |
o sposobie załatwienia reklamacji decyduje |
konsument (z zastrzeżeniem przepisów k.c.) |
gwarant |
139. Jakie roszczenia służą kupującemu przedsiębiorcy na podstawie kc tytułu rękojmi.
Roszczenia jakie służą kupującemu przedsiębiorcy
w przypadku gdy przedsiębiorca jako kupujący na skutek wady rzeczy poniósł szkodę ma prawo żądać odszkodowania od sprzedawcy
jeżeli z powodu wady prawnej rzeczy sprzedanej kupujący odstępuje od umowy albo żąda obniżenia ceny, może on żądać naprawienia szkody poniesionej wskutek istnienia wady, chyba że szkoda jest następstwem okoliczności, za którą sprzedawca odpowiedzialności nie ponosi;
kupujący może żądać tylko naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że zawarł umowę nie wiedząc o istnieniu wady - w szczególności może on żądać:
zwrotu kosztów zawarcia umowy;
kosztów odebrania, przewozu;
przechowania i ubezpieczenia rzeczy oraz zwrotu dokonanych nakładów w takim zakresie, w jakim nie odniósł z nich korzyści, a nie otrzymał ich zwrotu od osoby trzeciej.
Ewentualnie może żądać zwrotu kosztów procesu
140. Podział umów
PODZIAŁ UMÓW |
|||
|
KRYTERIUM |
RODZAJ |
CECHY |
1) |
profesjonalność |
dwustronne |
występują w obrocie profesjonalnym, czyli tylko pomiędzy przedsiębiorcami |
|
|
jednostronne |
co najmniej jedna ze stron ma charakter nieprofesjonalny, np. konsument (np. najem_ |
2) |
skutek |
jednostronnie zobowiązujące |
jedna strona jest dłużnikiem a druga wierzycielem |
|
|
dwustronnie zobowiązujące |
każda ze stron jest zarówno dłużnikiem jak i wierzycielem |
3) |
odpłatność |
odpłatne |
każda ze stron uzyskuje korzyść majątkową |
|
|
nieodpłatne |
jedna ze stron uzyskuje korzyść majątkową, np. umowa darowizny |
4) |
wzajemność |
wzajemne |
każda ze stron jest zobowiązana do świadczenia wobec drugiej strony, przy czym świadczenie jednej ze stron uznaje się za odpowiednie świadczenie drugiej |
5) |
normatywne określenie |
nazwane |
normatywnie określone na gruncie k.c. lub w innym akcie prawnym |
|
|
nienazwane |
umowy, które nie są określone normatywnie na gruncie przepisów; |
6) |
moment zawarcia |
konsensualne |
do ich zawarcia wystarczy tylko porozumienie stron |
|
|
realne |
dochodzą do skutku z chwilą dokonania dodatkowej czynności poza samym porozumieniem stron, np. umowa zastawu; |
7) |
|
rozporządzające |
prowadzą do przeniesienia, obciążenia, ograniczenia lub zniesienia prawa |
|
|
zobowiązujące |
skutkiem jest powstanie zobowiązania jednej lub obu stron do określonego świadczenia |
|
|
zobowiązująco - rozporządzające |
o podwójnym skutku |
141. Scharakteryzuj zasadę wolności umów.
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Polega również na swobodzie:
decyzji co do zawarcia samej umowy (podjęcia decyzji);
wyboru kontrahenta (osoby);
wybory formy kontraktu;
142. Ograniczenia zasady wolności umów.
Wprowadza ograniczenie polegające na tym , ze treść i cel umowy nie mogą być sprzeczne z :
właściwością (natura) stosunku - cel umowy musi mieć bezpośredni związek z treścią dokonywanej czynności;
ustawą - ma charakter zawężający odnoszący się tylko do przepisów zawartych w ustawie (np. niektóre rodzaje umów mogą być zawarte tylko z udziałem przedsiębiorców np. umowa agencyjna);
zasadami współżycia społecznego - wiąże się z obowiązującymi w stosunkach prawnych zasadami pacta sunt servanda, lojalność wobec kontrahenta, zaufanie, tzw. „uczciwość kupiecka”, staranność wynikająca z zawodowego charakteru prowadzonej działalności.
143. Podaj definicję i wymień cechy charakterystyczne umowy agencyjnej.
Przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do stałego pośredniczenia za wynagrodzeniem przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu.
Umowa agencyjna jest umową:
konsensualną - gdyż dochodzi do skutku już przez samo porozumienie stron;
odpłatną - gdyż wiąże się z tym, że za pośrednictwo przy zawieraniu umów na rzecz dającego zlecenie albo w jego imieniu pobiera się zapłatę w formie wynagrodzenia, najczęściej prowizji;
wzajemną - bowiem obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich jest elementem świadczenia drugiej;
handlową - gdyż, agent podejmuje działalność tylko w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa. Agentem może wiec być jedynie przedsiębiorca w rozumieniu KC;
ma charakter umowy dwustronnie handlowej - gdyż, dokonywanie pośrednictwa lub przedstawicielstwa, dotyczy dającego zlecenie, który musi być przedsiębiorcą. Umowa może być zawarta na czas oznaczony albo nieoznaczony.
144. Podstawowe prawa agenta umowy agencyjnej.
Do najważniejszych i podstawowych praw agenta należą:
prawo do wynagrodzenia, zgodne z swobodą kształtowania zasad wynagrodzenia wynikającą
z KC;
prawo do prowizji- jeżeli sposób wynagrodzenia nie został określony w umowie, agentowi należy się prowizja, będąca wynagrodzeniem, którego wysokość zależy od liczby lub wartości zawartych umów. Prawo to nabywa z chwilą, w której dający zlecenie powinien był, zgodnie z umową z klientem, spełnić świadczenie albo faktycznie je spełnił, albo też swoje świadczenie spełnił klient;
prawo do udostępnienia informacji potrzebnych do ustalenia, czy wysokość należnej mu prowizji została prawidłowo obliczona, w szczególności do domagania się wyciągów z ksiąg handlowych dającego zlecenie albo żądania, aby wgląd i wyciąg z tych ksiąg został zapewniony biegłemu rewidentowi wybranemu przez strony;
żądać pisemnego potwierdzenia treści umowy oraz postanowień ją zmieniających lub uzupełniających. Zrzeczenie się tego uprawnienia jest nieważne;
prawo domagania się zwrotu wydatków związanych z wykonaniem zlecenia, ale tylko tych, które były uzasadnione, jeżeli ich wysokość przekracza zwykłą w danych stosunkach miarę, o ile um. nie stanowi inaczej
145. Podstawowe obowiązki agenta umowy agencyjnej.
Do najważniejszych i podstawowych obowiązków agenta należą obowiązki::
stałego pośredniczenia, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo zawierania ich w jego imieniu;
przekazywanie wszelkich informacji mających znaczenie dla dającego zlecenie oraz przestrzeganie jego wskazówek uzasadnionych w danych okolicznościach;
podejmowanie, w zakresie prowadzonych spraw, czynności potrzebnych do ochrony praw dającego zlecenie;
lojalności wobec drugiej strony umowy;
obowiązek, gdy umowa agencyjna zawarta jest w formie pisemnej ponoszenia odpowiedzialności za wykonanie zobowiązania przez klienta. Warunkiem takiej odpowiedzialności jest ustalenie odrębnego wynagrodzenia (prowizja del credere). W ramach tego zobowiązania agent przyjmuje na siebie dodatkową odpowiedzialność o charakterze gwarancyjnym za to, że osoba trzecia wykona umowę na rzecz dającego zlecenie, do zawarcia której doprowadził agent (klauzula del credere).
146. Podstawowe obowiązki dającego zlecenie umowy agencyjnej.
Obowiązki dającego zlecenie odpowiadają prawom agenta.
Do podstawowych obowiązków należy:
zapłata wynagrodzenia zgodnie z zasadami przyjętymi w umowie, w szczególności w formie prowizji lojalne działanie wobec drugiej strony umowy;
przekazywanie agentowi dokumentów i informacji potrzebnych do prawidłowego wykonania umowy;
zawiadomienie agenta - w rozsądnym czasie- o przyjęciu lub odrzuceniu propozycji zawarcia umowy oraz o niewykonaniu umowy, przy której zawarciu agent pośredniczył lub którą zawarł w imieniu dającego zlecenie;
zawiadomienie agenta - w rozsądnym czasie- o tym, że liczba umów, których zawarcie przewiduje lub wartość ich przedmiotu będzie znacznie niższa niż ta, której agent mógłby się normalnie spodziewać;
złożenie agentowi oświadczenia zawierającego dane o należnej mu prowizji- nie później niż w ostatnim dniu miesiąca następującego po kwartale, w którym agent nabył prawo do prowizji;
zobowiązanie- po rozwiązaniu umowy- do zrealizowania świadczeń wyrównawczych- agent może tego żądać od dającego zlecenie, gdy w czasie trwania umowy pozyskał nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami, a dający zlecenie czerpie nadal znaczne korzyści z umów z tymi klientami
147. Scharakteryzuj instytucję świadczenia wyrównawczego.
Świadczenie wyrównawcze charakterystyka
świadczenia tego może żądać agent po rozwiązaniu umowy agencyjnej od dającego zlecenie świadczenia wyrównawczego jeżeli w czasie trwania umowy agencyjnej pozyskał nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami, a dający zlecenie czerpie nadal znaczne korzyści z umów z tymi klientami;
roszczenie to przysługuje agentowi, jeżeli, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności, a zwłaszcza utratę przez agenta prowizji od umów zawartych przez dającego zlecenie z tymi klientami, przemawiają za tym względy słuszności;
nie może przekroczyć wysokości wynagrodzenia agenta za jeden rok, obliczonego na podstawie średniego rocznego wynagrodzenia uzyskanego w okresie ostatnich pięciu lat. Jeżeli umowa agencyjna trwała krócej niż pięć lat, wynagrodzenie to oblicza się z uwzględnieniem średniej z całego okresu jej trwania;
świadczenie wyrównawcze nie przysługuje agentowi w pewnych przypadkach, np. agent za zgodą dającego zlecenie przeniósł na inną osobę swoje prawa i obowiązki wynikające z umowy;
32