ZARZĄDZANIE FINANSAMI PRZEDSIĘBIORSTW

TEMAT : Ogólne pojęcia zarządzania finansami przedsiębiorstw.

PRZEDSIĘBIORSTWO

Przedsiębiorstwo - system ekonomiczny produkujący wyroby na sprzedaż, świadczący odpłatnie usługi, prowadzący handel.

Dotyczą sfer pieniężnych. Patrzymy na przedsiębiorstwo przez pryzmat finansów (przepływy pieniężne).

FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW

Zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych na cele działalności gospodarczej firmy określa się mianem finansów przedsiębiorstw.

TRZY OBSZARY DECYDUJĄCE O FINANSACH PRZEDSIĘBIORSTW

Na czym polega gospodarowanie finansami w przedsiębiorstwie :

a) określenie spodziewanych korzyści i kosztów wynikających z form zaangażowania środków finansowych przedsiębiorstwa (stwierdzenie jakie możemy ponieść koszty a jakie korzyści),

b) alokacja środków (w co lokować, w jakie formy majątku trwałego),

c) wybór źródeł finansowania (jak dobrać źródła finansowania, czy dokonać emisji akcji czy kredyt bankowy, leasing, kredyt kupiecki),

ZAŁOŻENIA DOTYCZĄCE CELU DZIAŁANIA PRZEDSIĘBIORSTWA

Podstawowym długookresowym celem przedsiębiorstwa jest maksymalizacja finansowych korzyści właścicieli, czyli maksymalizacja wartości firmy w długim okresie czasu.

Maksymalizacja wartości firmy jest najważniejszym celem.

DLACZEGO NIE MAKSYMALIZACJA ZYSKÓW ?

- nie bierze się pod uwagę rozłożenia w czasie.

- nie bierze się pod uwagę ryzyka (ryzyko operacyjne ; ryzyko finansowe - będzie wzrastać, firmy mają problemy ze spłaceniem tych zobowiązań),

ZNACZENIE ZARZĄDZANIA FINANSAMI

Praktycznie każda decyzja firmy ma implikacje finansowe i dyrektorzy nie zajmujący się finansami muszą po prostu orientować się w finansach, aby móc włączyć te implikacje w swoje własne specjalistyczne analizy.

Większość dyrektorów generalnych w tysiącu czołowych firm USA zaczynało karierę w branży finansowej.

OBSZARY ODPOWIEDZIALNOŚCI ZARZĄDZAJĄCEGO FINANSAMI

1. Prognozowanie i planowanie

2. Inwestycje materialne i decyzje finansowe

3. Koordynacja i kontrola

4. Rynki kapitałowe

W aspekcie przedmiotowym ZJAWISKA FINANSOWE przedstawia się w różnych wyodrębnionych sferach działalności przedsiębiorstwa :

1. Działalność bieżąca (podstawowa w firmie, cała sfera produkcji - zaopatrzenie, zatrudnienie, zarządzanie gotówką, zapasami).

2. Działalność inwestycyjna (rozwojowa).

TEMAT : Działalności bieżące.

Aktywa Pasywa

KON

MO

MT - majątek trwały KW - kapitał własny

MO - majątek obrotowy

Z - zapasy

N - należności

G - gotówka (środki pieniężne)

KON - Kapitał obrotowy netto

Interesują nas Zobowiązania krótkoterminowe (wobec pracowników, Urzędów Skarbowych).

KON = MO - Zob. krótkoterminowe

(KON to różnica między majątkiem obrotowym z zob. krótkoterminowymi)

KON = Z + N + G - Zob. krótkoterminowe

CELE ZARZĄDZANIA KAPITAŁEM OBOWIĄZKOWYM NETTO (ZARZĄDZANIE DZIAŁALNOŚCIĄ BIEŻĄCĄ) TO :

1. zapewnienie utrzymania płynności finansowej (główny cel).

2. dążenie do optymalizacji wielkości i struktury aktywów bieżących z punktu widzenia minimalizacji kosztów utrzymywania tych aktywów.

3. zmierzanie do kształtowania struktury źródeł finansowania aktywów bieżących, sprzyjających minimalizacji kosztów ich finansowania (chodzi o stronę pasywów).

KRĄŻENIE KAPITAŁU OBROTOWEGO

ETAPY CYKLU KAPITAŁU OBROTOWEGO

I - zakup materiałów, surowców do produkcji,

II - produkcja w toku (angażujemy siłę roboczą, która przetwarza surowce w produkty i półprodukty w toku) - trwa pewien czas,

III - krążenie kapitału obrotowego netto (wyroby gotowe leżą kilka dni w magazynie) - zamrożenie środków pieniężnych może trwać kilka miesięcy,

IV - powstanie należności (sprzedajemy towar kontrahentowi, płatność w później),

V - spływ gotówki z należności - cykl zostaje zamknięty.

CYKL KONWERSJI GOTÓWKI

Cykl konwersji gotówki - jest okresem między dokonaniem płatności, a uzyskaniem wpływów środków pieniężnych. Nazywany jest często cyklem od gotówki do gotówki. Długość cyklu konwersji gotówki jest zdeterminowana :

1. długością okresu utrzymywania (konwersji) zapasów (OUZ), który trwa do momentu ich zakupu do sprzedania wyrobu gotowego.

2. długością okresu spływu należności (OSN).

3. długością okresu regulowania zobowiązań (ORZ) - odroczenie płatności (o ile nam odroczono)

CKG = OUZ + OSN - ORZ

Cykl konwersji gotówki jest równy okresowi jaki upływa od faktycznego wydatkowania środków na opłacenie zasobów potrzebnych do produkcji (materiały i praca) do uzyskania przez firmę wpływów pieniężnych ze sprzedaży produktów.

Wyraża nam liczbę dni na jaką przedsiębiorstwo musi zapewnić inne niż zobowiązania bieżące źródła finansowania działalności operacyjnej.

PRZYKŁADOWY MODEL CYKLU KONWENCJI GOTÓWKI

okres utrzymania zapasów okres spływu należności

OUZ = 55 dni OSN = 25 dni

okres regulowania zobowiązań cykl konwersji gotówki

ORZ = 38 dni CKG = 42 dni

opóźnienie przychodów - opóźnienie płatności = opóźnienie netto

(55 dni + 25 dni) - (38 dni) = (42 dni)

CYKL KONWENCJI GOTÓWKI NALEŻY ZMNIEJSZAĆ PRZEZ :

- zamrożenie kapitału własnego (jak w najmniejszym stopniu),

- kredyt krótkoterminowy (zwiększa się koszty ; kredyt kupiecki - kredyt z odroczeniem na 14, 20, 30, a nawet 90 dni i więcej),

- wydłużenie terminu regulowania zobowiązań (nie dotrzymywanie terminów spowoduje zerwanie dostaw).

Celem firmy powinno być więc maksymalne możliwe skrócenie własnego cyklu konwersji gotówki, bez wyrządzania szkody przedsiębiorstwu. Im dłuższy cykl konwersji gotówki tym większe potrzeby zewnętrznego finansowania, a takie kosztuje.

CYKL KONWERSJI GOTÓWKI MOŻE BYĆ SKRÓCONY PRZEZ :

1. redukcję okresu utrzymywania zapasów,

2. skrócenie okresu spływu należności,

3. wydłużenie okresu regulowania zobowiązań,

Działania te powinny być prowadzone w takim stopniu, w jakim nie zwiększą kosztów i nie zmniejszą sprzedaży.

WZORY :

Cykl konwencji gotówki :

CKG = OUZ + OSN - ORZ

Okres utrzymywania zapasu :

(zapasy są uwzględniane według kosztów)

Z - przeciętny stan zapasów w danym okresie,

K - koszty zakupu surowców, materiałów, towarów,

O - liczba dni w okresie (kwartał - 90, rok - 365),

S - przychody ze sprzedaży

Okres spływu należności :

S - przychody ze sprzedaży w danym okresie.

N - przeciętny stan należności w danym okresie.

O - liczba dni w okresie.

Okres regulowania zobowiązań :

Zb - przeciętny stan zobowiązań bieżących (nie ma kredytu krótkoterminowego), są kredyty kupieckie, zob. wobec pracowników, budżetu, ZUS itp.

K - koszty zakupu surowców, materiałów, towarów.

O - liczba dni w okresie.

S - przychód ze sprzedaży

Zadanie 1

Sprzedaż w pewnym przedsiębiorstwie osiąga 2,5 mln zł. rocznie, koszty surowców i materiałów wynoszą 1,5 mln zł. rocznie a zapasy stanowią 10 % tych kosztów. Należności spływają przeciętnie po 20 dniach. Jaki musi być minimalny okres regulowania zobowiązań aby przedsiębiorstwo nie musiało szukać innych źródeł finansowania działalności bieżącej (działalności operacyjnej) .

ORZ = ?

(Kiedy OUZ i OSN będą całkowicie pokryte zobowiązaniami? Firma nie będzie musiała już pozyskiwać innych źródeł finansowania.)

CKG = OUZ + OSN - ORZ

ORZ min = > CKG = 0

CKG = OUZ + OSN - ORZ

0 = OUZ + OSN - ORZ

10 % kosztów = 0,15

OUZ = 36,5 dni

Przeciętny czas utrzymywania zasobów w przedsiębiorstwie wynosi 36,5 dni.

CKG = OUZ + OSN - ORZ

0 = 36,5 + 20 - ORZ

ORZ min = 56,5
57 dni

Odp. Aby przedsiębiorstwo nie musiało szukać innych źródeł finansowania działalności bieżącej minimalny okres regulowania zobowiązań powinien wynosić 57 dni.

Zadanie 2

Firma „S” finansuje część działalności bieżącej kredytem bankowym. Komórka finansowa szacuje, że w nadchodzącym roku jej należności wzrosną z 1,25 do 1,65 mln zł. Firma chce skrócić okres utrzymywania zapasów z 58 do 50 dni. Okres regulowania zobowiązań nie zmieni się. Wiedząc, że przedsiębiorstwo realizuje sprzedaż o wartości 9 mln zł. rocznie, oblicz i zinterpretuj zmianę okresu (cyklu) konwersji gotówki.

Zmiana cyklu konwersji gotówki

- spadek

(S albo
)

(bo dany okres regulowania zobowiązań się nie zmienia)

CKG = 9 dni

Odp. Zmiana okresu konwersji gotówki wynosi 9 dni, co jest niekorzystne dla firmy.

Gdyby w pierwszej części nie było zdania : „ ... finansuje część działalności bieżącej kredytom bankowym” :

- CKG może być ujemne co spowoduje jego wzrost (CKG) i wzrośnie o 9 dni.

„ ... finansuje część działalności bieżącej kredytom bankowym” - to zdanie sugeruje, że CKG jest dodatnie znowu musi zamrozić kapitał

STRATEGIE ZARZĄDZANIA KAPITAŁEM OBROTOWYM

W ramach zarządzania kapitałem obrotowym przedsiębiorstwa rozstrzygane są dwa zasadnicze problemy :

1. kształtowana jest wielkość i struktura aktywów bieżących, która ma zapewnić niezakłócone funkcjonowanie przedsiębiorstwa oraz optymalizację kosztów zaangażowania tych aktywów.

2. pozyskiwane są fundusze niezbędne do sfinansowania zgromadzonych lub przewidzianych do zgromadzenia składników majątku obrotowego.

Sposób w jaki przedsiębiorstwo rozstrzyga te problemy, decyduje o ogólnej strategii przedsiębiorstwa w zakresie zarządzania kapitałem obrotowym.

Stosowane w praktyce strategie kształtowania wielkości i struktury kapitału obrotowego od strony aktywów i pasywów można podzielić na :

• konserwatywne,

• umiarkowane,

• agresywne.

STRATEGIA KONSERWATYWNA (podejście skrajne)

- polega na utrzymywaniu stosunkowo wysokich stanów gotówki, zapasów, na stosowaniu liberalnej polityki kredytowania odbiorców (wysokie należności). Jej cechą jest stosunkowo niskie wykorzystanie zobowiązań krótkoterminowych do finansowania majątku obrotowego. Strategia ta sprzyja z reguły maksymalizacji wielkości sprzedaży oraz ograniczeniu ryzyka utraty płynności. Prowadzi jednak do wzrostu kosztów (głównie kosztów finansowania) co nie sprzyja uzyskaniu wysokiej rentowności.

STRATEGIA AGRESYWNA (podejście skrajne ; charakterystyczna dla firm, które nie mają własnego kapitału zapasowego, nie mogą wejść na giełdę)

- jest przeciwieństwem strategii konserwatywnej, wyraża się ona minimalizowaniu stanów gotówki, należności i zapasów. W stosunkowo dużym zakresie wykorzystuje się zobowiązania krótkoterminowe do finansowania działalności bieżącej. Strategia ta sprzyja minimalizowaniu kosztów finansowania kapitału obrotowego oraz w zwiększeniu rentowności przedsiębiorstwa, ale zwiększa ryzyko utraty płynności i może prowadzić do obniżenia wielkości produkcji i sprzedaży.

STRATEGIA UMIARKOWANA

- jest strategią pośrednią pomiędzy dwiema omówionymi wyżej. Przeciętny stan zapasów, należności, gotówki, zobowiązań krótkoterminowych. Jest to pewien stan pośredni.

KRYTERIA, CECHY I RODZAJE STRATEGII FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA

		Cechy	Rodzaje
Lp.	Kryteria	Strategia trwania (konserwatywna)	Strategia rozwojowa (agresywna)
1.	Ryzyko finansowe zadłużenia kredytami krótkoterminowymi	Niskie ryzyko finansowe	Wysokie ryzyko finansowe „pułapka zadłużenia”
2.	Korzystanie z dźwigni finansowej i osłony podatkowej	Niskie wykorzystanie dźwigni finansowej i osłony podatkowej	Wysokie wykorzystanie dźwigni finansowej i osłony podatkowej
3.	Koszty finansowania	Wysokie	Niskie
4.	Płynność finansowa	Stosunkowo wysoka płynność (nadpłynność)	Stosunkowo niska płynność
5.	Zyskowność kapitału własnego	Niższa	Wyższa
6.	Stopień finansowania majątku obrotowego kapitałem stałym	Większy - oznacza to, że kapitał obrotowy netto jest wyższy od zera KON > 0	Niższy stopień finansowania KON ma wartość ujemną (KON < 0) (zob. krótkoterminowe finansują nie tylko MO ale także część MT

dźwignia finansowa - wykorzystuje się kapitał obcy do zwiększenia rentowności kapitału własnego w firmie.

ZARZĄDZANIE NALEŻNOŚCIAMI

Polityka kredytowa

W ramach polityki kredytowej firma musi określić :

• Standardy kredytowe do oceny klientów.

• Limity przyznanych kredytów.

• Warunki kredytu (okres kredytu i ewentualnie stopa dyskonta).

• Procedury ściągania opóźnionych należności.

STANDARDY KREDYTOWE

- to kryteria oceny wiarygodności kredytowej klientów. Pozwalają ustalić wzorzec krańcowego klienta, któremu firma jest gotowa udzielić kredytu. Można zastosować tutaj tzw. metodę pięciu C kredytu :

1. Charakter klienta (character) - tzn. jego skłonność do terminowego regulowania zobowiązań, jego skrupulatność w wywiązywaniu się ze swoich zobowiązań.

2. Wielkość kapitałów własnych odbiorcy (capitał).

3. Zdolność klienta do zapłaty (capacity) - ocena oparta na wcześniejszych zapisach księgowych dotyczących danego klienta i przewidywanych strumieniach napływu środków pieniężnych.

4. Zabezpieczenie spłat kredytu.

5. Elastyczność (conditions) - podatność klienta na zmiany koniunktury czyli na zmiany warunków działalności gospodarczej lub na inne szczególne zdarzenia kryzysowe.

Klientów klasyfikuje się odpowiednio do wysokiej, średniej i niskiej klasy ryzyka.

LIMITY PRZYZNANYCH KREDYTÓW

- zależą od oceny jaką uzyskał klient przy określeniu standardu kredytowego. Decyzje przedsiębiorstw o wysokości kredytowania są najczęściej podejmowane wyłącznie na podstawie własnej oceny wypłacalności klienta.

WARUNKI KREDYTU

- Okres dni sprzedaży

- Dyskonto gotówkowe - jest stosowane głównie przez firmy, które mają kłopoty z płynnością i liczą na przyspieszenie spływu gotówki Zapis 2/10, net 30 oznacza: Jeśli zapłacisz do 10 dnia otrzymasz 2 % obniżkę ceny, jeżeli nie, termin zapłaty w pełnej wysokości przypada po 30 dniach.

INWESTYCJE

TEMAT : Wartość pieniądza w czasie (Inwestycje - zarys ogólny).

• Wzór na wartość przyszłą pojedynczej wartości pieniężnej - FV :

mechanizm procentu przyszłego

PV - wartość obecna pojedynczej wartości płatności

r - stopa procentowa okresu w którym dokonuje się kapitalizacji

n - liczba okresów kapitalizacyjnych

Kapitalizacja jest to zwiększenie wartości obecnej do wartości przyszłej

• Wzór na wartość obecną pojedynczej płynności :

- współczynnik dyskontujący (zmniejszanie wartości pieniądza)

k - stopa dyskontowa

Dyskonto - proces odwrotny do kapitalizacji

• Płatności okresowe:

Płatności okresowe to płatności występujące w równej wysokości, w równych odstępach czasu, przez znany nam czas.

Przykłady płatności okresowych:

• stypendia naukowe (5 rat co miesiąc),

• zryczałtowane wynagrodzenie,

• czynsz,

Rodzaje płatności okresowych:

• Płatność „Z DOŁU” (tzw. model standardowy lub domyślny)

0 1 2 3 ... n A - wartość płatności okresowej

A A A A

• Płatność „Z GÓRY” (nie będzie w ostatnim miesiącu płatności)

0 1 2 3 .... n

A A A A

• Wartość przyszła wartości płatności okresowej - FVA:

FVA „Z DOŁU” =

r - stopa oprocentowania dla okresu w jakim ponawiana jest płatność

n - liczba płatności

FVA „Z GÓRY” =

• Wartość obecna płatności okresowej - PVA:

PVA „Z DOŁU” =

PVA „Z GÓRY” =

Jeżeli nie jest sprecyzowane czy jest to płatność „z dołu” czy „z góry” to domyślnie zakładamy, że jest to płatność „z dołu”.

Zadanie 3

Oblicz ile musisz dzisiaj ulokować w banku oferującym lokatę o oprocentowaniu 11% w skali roku i roczną kapitalizacją odsetek by po czterech latach wycofać 80 tys. zł.

Zadanie 4

Ile należy ulokować na rachunku bankowym aby co roku przez pięć lat móc wypłacać po 8 tys. zł. jeżeli roczna stopa procentowa wynosi 13%?

PVA”Z DOŁU” =

TEMAT : Wycena papierów wartościowych.

• Ogólna zasada wyceny papierów wartościowych :

Papiery wartościowe wyceniamy obliczając obecną (zaktualizowaną) wartość wszystkich oczekiwanych dochodów pieniężnych związanych z posiadaniem danego papieru wartościowego.

• Wycena obligacji :

• Obligacja - papier wartościowy o charakterze wierzycielskim, stanowiący formę kredytu. Emitent obligacji jest więc dłużnikiem właściciela obligacji i w zamian za uzyskane środki pieniężne zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia. Zazwyczaj jest to świadczenie pieniężne, ale może być także o charakterze niepieniężnym np. prawo do zamiany obligacji na akcje spółki będącej emitentem obligacji.

• Charakterystykę obligacji stanowią:

• wartość nominalna - którą emitent musi zwrócić w terminie wykupu, która znajduje się na obligacji,

• cena emisyjna - cena po której firma sprzedaje obligacje w momencie emisji. Cena emisyjna może być niższa (obligacja z dyskontem), wyższa (obligacje z premią) lub równa wartości nominalnej.

• stopa oprocentowania (i) - która decyduje o wielkości odsetek,

• termin zapadalności (wykupu) - termin spłaty wartości nominalnej

• Wycena obligacji :

• Obligacja kuponowa - to najczęściej spotykany rodzaj obligacji. Charakteryzuje się tym, że nabywca otrzymuje wartość nominalną w terminie wykupu oraz odsetki w równo odległych odstępach czasu.

• wzór na wycenę tej obligacji:

Wb - wartość bieżąca obligacji (Vo)

Ob. - kwota odsetek płatna w równych odstępach czasu

Wn - wartość nominalna obligacji

n - liczba okresów odsetkowych pozostających do wykupu obligacji

k - stopa dyskontowa, czyli żądana przez inwestorów stopa zwrotu inwestycji o tym samym poziomie ryzyka

• Analiza wpływu zmian stopy dyskontowej oraz okresu pozostającego do wykupu obligacji na jej wartość.

Zadanie 5

Skarb Państwa emituje obligacje kuponowe A i B. Oba typy charakteryzują się wartością nominalną po 1000 zł., równym oprocentowaniem i = 10%. Odsetki są płatne raz w roku (na koniec roku). Obligacja A ma termin wykupu 2 lata a obligacja B - 4 lata

Oblicz wartość obligacji zakładając, że:

1. stopa dyskontowa wynosi 10%

2. stopa dyskontowa wynosi 12%

3. stopa dyskontowa wynosi 8%

Ad. a) k = 10%

Obligacja A : odsetki płatne 10 % od wartości nominalnej Wn = 1000, i = 10 %

zł.

Ob. = 0,1 * 1000 = 100

Obligacja B : te wartości występują w tym samym

okresie czasu

zł

Wnioski: W przypadku gdy i = k niezależnie od terminu wykupu wartości obligacji są sobie równe (są równe wartości nominalnej).

Ad. b) k =12% i = 10 %

Obligacja A:

Obligacja B:

zł.

Wnioski: Przy wyższej niż oprocentowanie obligacji stopie dyskontowej wartość obligacji jest mniejsza od jej wartości nominalnej (obligacja sprzedawana będzie z dyskontem). Im dłuższy okres pozostaje do wykupu tym, w tym przypadku, mniejsza będzie wartość obligacji.

Ad. c) k = 8% i = 10 %

Obligacja A:

Obligacja B:

Wnioski: Przy niższej niż oprocentowanie stopie dyskontowej wartość obligacji jest wyższa od jej wartości nominalnej (obligacja będzie sprzedawana z premią). W tym przypadku im dłuższy okres pozostaje do wykupu tym wyższa będzie jej wartość.

Zadanie 6

Czy warto kupić obligacje za kwotę 1590 zł. jeżeli:

• termin wykupu wynosi 5 lat

• wartość nominalna obligacji to 1500 zł.

• oprocentowanie obligacji wynosi 10%

• stopa dyskontowa 8%

PVA (płatności okresowe)

A PVA

zł.

TEMAT : Zarządzanie należnościami.

Faktoring

• Faktoring - to usługa polegająca na nabywaniu wierzytelności z tytułu dostaw produktów lub usług, przez wyspecjalizowaną instytucję faktoringową oraz na świadczeniu przez nią usług dodatkowych.

• Podmiotami umowy faktoringowej są :

• faktorant - jako dostawca towarów bądź usług, uprawnionych do otrzymania świadczenia pieniężnego z tytułu dostawy lub usługi; przysługuje mu wierzytelność w stosunku do dłużnika (odbiorcy towarów lub usług), którą to wierzytelność sprzedaje wyspecjalizowanej instytucji czyli faktorowi,

• dłużnik - będący odbiorcą towarów bądź usług, zobowiązany z tytułu nabytych towarów bądź usług do uiszczenia wierzycielowi (faktorowi) świadczenia pieniężnego oraz

• faktor - to znaczy wyspecjalizowany podmiot finansowy (bank, spółka faktoringowa, indywidualni przedsiębiorcy), nabywający wierzytelności przysługujące faktorantom (przedsiębiorcom) wobec ich dłużników oraz świadczący dodatkowe usługi na rzecz faktoranta.

• Występują więc trzy podmioty faktoringu, ale umowa zawarta jest pomiędzy dwiema stronami : faktorantem i faktorem. Dłużnik praktycznie nie ma wpływu na dojście do skutku faktoringu, ale jego sytuacja nie może się pogorszyć na skutek cesji wierzytelności (art. 509 Kodeksu Cywilnego).

• Prócz funkcji finansowania wierzyciela przedmiotem faktoringu mogą być następujące usługi dodatkowe :

• windykacja należności,

• okresowe badanie sytuacji ekonomiczno - finansowej dłużnika,

• udzielanie kredytów i pożyczek,

• prowadzenie rozliczeń transakcji pomiędzy faktorantem a dłużnikiem,

• Faktoring jest znakomitym rozwiązaniem dla przedsiębiorstw małych i średnich.

• Podstawową zaletą faktoringu jest jego funkcja finansowa : otrzymywanie środków pieniężnych po przedstawieniu wcześniej wierzytelności do wykupu.

Do innych zalet faktoringu należą :

• prosta procedura załatwiania formalności, co zdecydowanie skraca czas oczekiwania na środki pieniężne,

• możliwość częściowego przeniesienia ryzyka wypłacalności dłużnika na faktora,

• pośrednictwo trzeciego podmiotu (faktora) między kontrahentami wpływa mobilizująco na terminowość wzajemnych rozliczeń,

• możliwość korzystania z doświadczeń faktora w dziedzinie skutecznego ściągania należności,

• świadczenie innych usług dodatkowych w ramach umowy faktoringowej,

• możliwość uzyskania u faktora dodatkowych pożyczek i kredytów związanych z faktoringiem,

• zmniejszenie w przedsiębiorstwie kosztów administracyjnych związanych ze ściąganiem należności (konieczność odzyskiwania należności uniemożliwiała pracownikom wykonywanie innych prac).

• Wady :

• w niektórych przypadkach pośrednictwo faktora między kontrahentami prowadzi do zerwania kontaktów handlowych,

• możliwość uzależnienia faktoranta od faktora,

• w większości przypadków koszt faktoringu jest wyższy od kosztu kredytu bankowego.

• Wyróżniamy następujące formy organizacji faktoringu :

• faktoring właściwy (pełny) - polega na definitywnym przeniesieniu wierzytelności przez przedsiębiorstwo (faktoranta) na faktora wraz z przejęciem pełnego ryzyka wypłacalności dłużnika (art. 516 Kodeksu Cywilnego),

• faktoring niewłaściwy (niepełny) - jest to sprzedaż wierzytelności przez faktoranta faktorowi bez przejmowania przez faktora ryzyka wypłacalności dłużnika, co w praktyce oznacza, że jeżeli dłużnik nie dokonał płatności, to dokona jej za niego faktorant,

• faktoring mieszany - łączy w sobie cechy faktoringu właściwego i niewłaściwego, a mianowicie faktor przyjmuje ryzyko wypłacalności dłużnika jedynie do określonej wysokości. Jeśli zadłużenie będzie wyższe, to ryzyko wypłacalności powyżej określonej w umowie kwoty faktor przeleje z powrotem na faktoranta.

• Koszty faktoringu są ściśle związane z warunkami umowy faktoringu i z usługami świadczącymi przez faktora. Na koszty te składają się :

1. należność faktora z tytułu administrowania wierzytelnością,

2. należność za przyjęcie ryzyka niewypłacalności dłużnika,

3. odsetki w przypadku zaliczkowania należności,

4. należność do czynności przygotowawcze przed zawarciem umowy faktoringu, a więc za zbadanie wiarygodności kredytowej faktoranta i dłużników oraz przygotowanie umowy.

Analiza korzyści

Analiza korzyści kredytu kupieckiego w klasycznej postaci :

2 % / 7 / net 30

• Analiza korzyści - koszty w polityce udzielania kredytu kupieckiego w postaci klasycznej.

• Analizując opłacalność wprowadzenia nowej polityki sprzedaży przy pomocy kredytu kupieckiego w klasycznej postaci (ze skontem) należy określić i porównać następujące koszty i korzyści :

Skonto - rabat udzielony za wcześniejsze udzielenie płatności.

Koszty : wartość udzielonego skonta (opustu),

Ewentualne korzyści :

• zmniejszenie inwestycji w należności - spadek kosztów finansowania,

• zmniejszenie należności nieściągalnych,

• zmniejszenie kosztów administracyjnych.

Zadanie 7

Przedsiębiorstwo X rozważa wprowadzenie nowej polityki kredytowania odbiorców. Dotychczas odbiorcy płacili średnio w terminie 55 dni rocznie. Roczne przychody wynoszą 4.000.000 zł., a należności nieściągalne 40.000 zł. Spółka chce wprowadzić skonto za wcześniejszą płatność na warunkach 2 % / 10 net 50. Szacuje się, że 40 % klientów skorzysta z tej oferty i będzie płacić do 10-tego dnia. Natomiast pozostali będą płacić średnio w terminie 60dni. Przewiduje się, że należność nieściągalne zmniejszą się do kwoty 32.000 zł. rocznie, a w tym samym czasie zaoszczędzi się 4.000 zł. na kosztach administracyjnej obsługi należności. Czy warto zaproponować nowe warunki kredytu jeżeli roczny koszt oprocentowania kredytu bankowego finansującego należności wynosi 18 % ?

Rozwiązanie - analiza korzyści i kosztów - analiza przyrostowa (analiza zmian)

1. Koszt : udzielony opust :

40% klientów
zł

2. Korzyść : zmniejszenie inwestycji w należności - spadek kosztów finansowania należności :

I - sytuacja przed wprowadzeniem zmian

zł (należności przed zmianą)

II - sytuacja po zmianach

zł (należności po

zmianie.

444.444,44 - 611.111,11 = - 166.666,67 - czyli SPADEK stanu należności (oznacza oszczędności na kosztach finansowania)

a zatem :

Spadek rocznych kosztów finansowania =
zł

3. Zmniejszenie się należności nieściągalnych = 8.000 zł

4. Zmniejszenie kosztów administracyjnych = 4.000 zł

Ogółem korzyści ze zmian = 10.000 zł

Wniosek : Opłaca się wprowadzić nową politykę udzielania kredytu kupieckiego.

22.12.01 wykład nr 5

WYCENA AKCJI

1. Wycena dla inwestorów nabywających akcje w celu ich długookresowego posiadania (bez zamiaru sprzedaży)

Dyskontowanie strumienia oczekiwań dywidendy

V_a=D₁/(1+k)¹+D₂/(1+k)²+…+D_n/(1+k)ⁿ

V_a - wartość akcji

D - oczekiwana wartość dywidend w kolejnych okresach

n - liczba okresów

k - stopa dyskontowa oczekiwana przez inwestorów stopa zwrotu z inwestycji o tym samym poziomie ryzyka

1. Przypadek wyceny akcji uprzywilejowanych (mają prawo do otrzymania stałych dywidend)

V_a=D/K, gdzie D to stała wartość dywidend a K stopa zwrotu oczekiwana przez inwestora

2. Przypadek wyceny akcji zwykłych przy założeniu wzrostu wartości wypłacanych dywidend o stopę równą g. Model Gordona.

V_a=D₀(1+g)/k-g przy założeniu k>g

V_a=D₁/k-g

Gdzie D₀ to dywidenda wypłacana w bieżącym okresie

g to stopa wzrostu dywidendy

D₁ to dywidenda wypłacana w okresie I (pierwsza przyszła dywidenda)

II. Wycena akcji dla inwestora zamierzającego zrealizować zysk wynikający ze wzrostu cen akcji.

V_e=D₁/(1+k)¹+D₂/(1+k)²+...+D_n(1+k)ⁿ+P_n/(1+k)ⁿ

P_n - cena akcji w okresie n

Zadanie 1.

Żądana przez inwestorów stopa zwrotu wynosi 15%. Obecnie akcja przyniosła 300 PLN dywidendy. Oblicz wartość akcji spółki w zależności od podanych niżej oczekiwań co do przyszłych dywidend

1. w dłuższym okresie czasy dywidenda pozostanie na stałym poziomie

2. w dłuższym okresie czasu dywidenda będzie rosła o 5% rocznie

Rozwiązanie

1. V_a=D/K=300/0,15=2000

2. V_e=300(1+0,05)/0,15-0,05=3150

Zadanie 2.

Co roku w firmie X 80% zysku netto przeznacza się na reinwestycje. Zysk na akcję wyniesie 15 PLN i będzie rósł o 5% rocznie. Oczekiwana przez inwestora stopa zwrotu wynosi 15%. Jaka jest wartość tej akcji.

D₁=15x0,2=3

V_e=D₁/k-g=3/0,15-0,05=30

KOSZTY KAPITAŁU PRZEDSIĘBIORSTWA

Koszt kapitału przedsiębiorstwa jest średnią ważoną kosztu kapitału własnego i kosztu kapitału obcego. Wagami są udziały kapitału własnego i obcego w kapitale całkowitym.

WACC=(V_e/V_e+V_d)_*r_e+(V_d/V_e+V_d)_*r_d

V_e- wartość kapitału własnego

V_d- wartość kapitału obcego

r_e- koszt kapitału własnego

r_d- koszt kapitału obcego

r_d=i(1-T), bo uwzględniamy tarczę podatkową na odsetkach

i-stopa oprocentowania długu

T-stawka podatku dochodowego

Ten wzór obowiązuje w przypadku firm płacących podatek dochodowy

r_d=i dla firm zwolnionych z podatku lub notujących stratę

Ustalamy koszty kapitału własnego r_e

1. Metody oparte na dyskontowaniu dywidendy

Koszt kapitału własnego będzie określany poprzez wypłaconą przez przedsiębiorstwo dywidendę oraz cenę rynkową akcji przedsiębiorstwa.

1. ustalanie kosztu w przypadku wypłacania stałej wartości dywidend

V_a=D/k; P zastępuje V_a, r_e - k i otrzymujemy r_e=D/P

b) ustalenie kosztu przy założeniu, że wartość wypłacanych dywidend będzie rosła o stopę równą g

V_a=D₀(1+g)/k-g; P zastępuje V_a, a r_e - k i otrzymujemy re=<D₀(1+g)/P>+g lub D₁/P+g

2 metoda. Model oparty wyceny aktywów kapitałowych.

Korzystając z tego modelu można określić koszt kapitału własnego poprzez zwrot inwestycji pozbawionych ryzyka, stopę zwrotu z portfela rynkowego oraz wskaźnik β (beta)

r_e=r_f+ β(r_m-r_f)

r_f - stopa zwrotu z inwestycji wolnych od ryzyka (bony i obligacje skarbowe)

r_m-r_f - premia za ryzyko

β - wskaźnik wrażliwości stopy zwrotu z inwestycji w akcje badanej spółki na zmiany stopy

zwrotu z inwestycji w portfel rynkowy. Jest to miara ryzyka inwestycji w dane akcje. Im

większe β tym większe ryzyko. Liczone na podstawie historycznych danych notowań (co

najmniej z 60 miesięcy).

Zadanie 3.

Na podstawie poniższych danych oblicz średnioważony koszt kapitału przedsiębiorstwa Y

• aktualna cena 1 akcji firmy 7 PLN

• oczekuje się wypłat stałej dywidendy 1,6 PLN na akcję

• wartość kapitału własnego wynosi 640.000 PLN

• stawka podatku dochodowego 28%

• wartość kredytu finansującego działalność firmy 320.000 PLN

• oprocentowanie roczne tego kredytu 16%

WACC=(V_e/V_e+V_d)*r_e+(V_d/V_e+V_d)*r_d

r_d=i(1-T)=0,16(1-0,28)=0,1152

r_e=D/P=1,6/7=0,2286

WACC=(640.000/640.000+320.000)*0,2286+(320.000/960.000)*0,1152=0,1908=19,08%

Interpretacja: Każda złotówka kapitału zaangażowanego w tym przedsiębiorstwo kosztują przeciętnie 19,08 grosza. Przedsiębiorstwo powinno podejmować tylko takie inwestycje, z których oczekiwana stopa zwrotu jest nie mniejsza niż 19,08%.

Zadanie 4.

Firma wypłaciła w bieżącym roku 10 PLN dywidendy na każdą akcję, a w przyszłym planuje wypłacić 10 PLN i 60 groszy. Zakłada się, że w przyszłości taki trend wzrostu dywidendy zostanie utrzymany. Wiedząc, że cena akcji wynosi 100 PLN oszacuj wartość kapitału własnego.

r_e=(D₀(1+g)/P)+g

r_e=(D₁/P) + g

D₀(1+g)=D₁

g=(D₁/D₀)-1

r_e=10,6/100+0,06=0,1666=16,66%

21

gotówka

MT

Z

N

G

KW

Zob. długoterminowe

Zob. krótkoterminowe

należności

zakup

materiałów

zobowiązania wobec

dostawców

wyroby

gotowe

produkcja

w toku

---