Usytuowanie jednostek administracji publicznej w systemie finansów publicznych

Zasada prawa publicznego:

• dozwolone jest tylko to, co przepis zezwala

• co nie jest prawnie dozwolone jest zabronione

Podział finansów:

• publiczne

• prywatne

Finanse publiczne:

• publiczne zasoby pieniężne

• operacje tymi zasobami

• normy prawne je regulujące

Różnice między finansami publicznymi a prywatnymi:

• gromadzone są na zasadzie przymusu

• przeznaczane na zaspokajanie potrzeb publicznych

• szeroki zakres działania

Funkcje finansów publicznych:

• alokacyjna - finansowanie potrzeb publicznych

• redystrybucyjna -uzyskiwanie dochodów i dokonywanie wydatków

• stabilizacyjna stymulowanie ekonomicznego potencjału gospodarki

Gospodarka finansowa - działalność polegająca na tworzeniu, gromadzeniu, działaniu i wydawaniu zasobów pieniężnych.

Metody prowadzenia gospodarki finansowej:

• bezzwrotna- nieodpłatne wyposażenie podmiotów w środki

• zwrotna (kredytowa)- tworzenie, gromadzenie i rozdzielanie środków pieniężnych z obowiązkiem ich zwrotu przez przedsiębiorstwa.

Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Ustawa o finansach publicznych

Jednostki sektora finansów publicznych.

1. organy władzy publicznej w tym organy administracji rządowej, sądy, trybunały, organy kontroli państwowej

2. jednostki samorządu terytorialnego

3. jednostki budżetowe, zakłady budżetowe gospodarstwa pomocnicze

4. fundusze celowe

5. uczelnie publiczne

6. jednostki badawczo rozwojowe

7. samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej

8. państwowe i samorządowe instytucje kultury

9. ZUS, KRUS, NFZ, PAN.

Środkami publicznymi są:

• dochody publiczne

• środki pochodzące z budżetu UE

• środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi

• przychody budżetu państwa i budżetów j.s.t.

Sektor Finansów Publicznych dzieli się na podsektory:

• rządowy

• samorządowy

• ubezpieczeń społecznych

Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:

• gromadzeniem dochodów i przychodów

• wydatkowaniem środków publicznych

• finansowaniem potrzeb pożytkowych budżetu

Jednostka budżetowa:

Są to takie jednostki organizacyjne sektora Finansów Publicznych, które pokrywają swoje wydatki budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa lub budżetu (metoda finansowania brutto).

Rachunek dochodów własnych: państwowe jednostki budżetowe gromadzą na rachunku dochodów własnych wpływy z:

• opłat za udostępnianie dokumentacji przetargowej

• spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej

• odszkodowań i wypłat za utracone lub uszkodzone mienie oddane jednostce budżetowej w zarząd bądź użytkowanie

• z działalności wykraczającej poza zakres działalności podstawowej określonej w statucie

Zakład budżetowy - jednostka organizacyjna sektora finansów publicznych, która:

• odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania

• pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych

• podstawą gospodarki finansowej jest roczny plan finansowy

• dokonuje wpłat do budżetu nadwyżek środków obrotowych ustalanych na koniec miesiąca rozliczeniowego.

Gospodarstwo pomocnicze:

• wyodrębnione z jednostki budżetowej pod względem organizacyjnym i finansowym część jej podstawowej działalności lub działalności ubocznej

• pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwaniem przychodów własnych

• tworzy i likwiduje je kierownik jednostki budżetowej

• może otrzymać z budżetu dotacje przedmiotowe

Fundusze motywacyjne:

• środki finansowe gromadzone przez państwowe jednostki budżetowe na wyodrębnionych rachunkach bankowych z części dochodów budżetu państwa uzyskanych z tytułu porządku rzeczy lub korzyści majątkowych pochodzących z ujawnienia przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych

• są przeznaczone na nagrody dla pracowników, żołnierzy i funkcjonariuszy którzy przyczynili się bezpośrednio do uzyskania dochodów budżetu.

Fundusze celowe:

• powołane ustawowo

• przychody pochodzą ze środków publicznych

• wydatki są przeznaczone na realizację wyodrębnionych zadań

• może działać jako osoba prawna

Budżet państwa:

• roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów

• jest uchwalany w formie ustawy budżetowej na okres roku budżetowego

• ustawa budżetowa stanowi podstawę gospodarki finansowej w roku budżetowym

Klasyfikacja budżetowa - sposób grupowania jednorodnych dochodów i wydatków. Klasyfikacja wg. kryteriów:

• podmiotowych - odpowiada resortowej organizacji państwa

• przedmiotowo-funkcjonalnych - wg. źródeł dochodów i celów wydatków

• rodzajowych - wg. rodzajów zadań

Dysponenci części budżetowych:

• kierownicy organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa

• właściwi ministrowie

• wojewodowie

• kierownicy urzędów centralnych

Finanse publiczne - wykład

Tryb niestacjonarny 2009/2010

4

---