Wykład VI 31.05.2011r.
Ad. 7 Podsystem monitoringu promieniowania jonizującego.
Monitoring skażeń promieniotwórczych w środowisku realizowany jest zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, zawartymi w Rekomendacji Komisji Europejskiej z dn. 8 czerwca 2000r o monitoringu radioaktywnym w środowisku w celu oceny ekspozycji całej populacji. Zalecenia te wymagają..
Systematyczna ocena sytuacji radiacyjnej kraju zgodnie z ustawą o prawie atomowym należy do kompetencji Państwowej Agencji Atomistyki, dlatego szczegółowy program pomiarowy i metodę pomiarów w ramach tego podsystemu zatwierdza prezes PAA. Listę placówek wykonujących pomiary skażeniem promieniotwórczym określa rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wczesnego wykrywania skażeń podsystemu monitoringu promieniotwórczego.
Analiza w środowisku obejmuje następujące zadania:
badania zawartości sztucznych izotopów alfa oraz beta promieniotwórczych w powietrzu;
badania stężeń cezu 137 w powietrzu, w wodzie i w glebie;
badania stężeń wybranych radionuklidów (głównie: cezu, strontu i plutonu) w śródlądowych wodach powierzchniowych oraz osadach dennych.
Program pomiarowy w ramach tego podsystemu realizowany jest wyłącznie na poziomie krajowym w oparciu o tzw. sieć krajową.
Jeżeli chodzi o pomiary wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych to realizowane są głównie poprzez wsparcie Instytutu Meteorologi i Gospodarki Wodnej, które zajmują się zagadnieniem wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych.
Jest w tej grupie 9 stacji pomiarowych w Warszawie, Gdyni, Włodawie, Świnoujściu, Gorzowie Wielkopolskim, w Lesku, w Zakopanem, w Legnicy, w Mikołajkach.
Placówki wchodzące i stanowiące taką sieć są częścią systemu oceny sytuacji radiacyjnej kraju.
I koordynacją pomiarów i badań wykonywanych w tych placówkach zajmuje się prezes Państwowej Agencji Atomistyki.
W ramach tej sieci placówek wykonywane są pomiary:
ciągły pomiar mocy wraz z promieniowaniem na wysokości 1 m od podłoża pomiar średnie wartości pomiaru próbek dobowych;
ciągły pomiar aktywności radioizotopów alfa i beta promieniotwórczych w powietrzu;
ciągły pomiar aktywności radioizotopów beta promieniotwórczych w próbkach dobowych i miesięcznych opadu całkowitego;
aktywności wybranych izotopów gamma promieniotwórczych: cez137, rad226/228, w tzw. próbkach zbiorczych miesięcznego opadu całkowitego;
aktywności izotopu strontu90 w próbkach zbiorczych miesięcznego opadu całkowitego.
Tego typu pomiary są wykorzystywane do bieżącej oceny skażenia promieniotwórczego zarówno atmosfery na obszarze całego kraju oraz w celu wczesnego ostrzegania ludności przed niebezpieczeństwem radiacyjnym.
Jeżeli chodzi o zadanie dotyczące monitoringu sprawdzania skażenia cezu 137 w zlewni to tego typu badania są prowadzone zgodnie z zadaniami wytyczonymi w placówkach specjalistycznych i w placówkach prowadzących pomiary skażeń promieniotwórczych.
W tym przypadku zarówno program pomiarowy wykonywania takich badań jak i częstotliwość odpierania próbek są wcześniej zatwierdzane przez prezesa PAA.
Tego typu badania dotyczące oznaczeń cezu 137 warstwy powierzchniowej gleby służą do przygotowania aktualnych map radiologicznych Polski.
Badania monitoringu skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych w osadzie dennym, w przypadku tego zadania badanie obejmuje monitorowanie środowiska wodnego pod względem zawartości najważniejszych radionuklidów, dla rzek i jezior wykonywane są pomiary cezu137, strontu90. W przypadku osadów dennych oznacza się cez137 oraz pluton 239 i 240. Badania są wykonywane w tym przypadku wykonywane w placówkach wykonujących specjalistyczne pomiary skażeń i również w tym przypadku program pomiarowy, miejsce prowadzenia badań zatwierdzana jest przez prezesa PAA.