Polityka ochrony zdrowia
Powszechne pojecie zdrowia, rozumiane jest jako „stan żywego organizmu, w którym wszystkie funkcje przebiegają prawidłowo.”(1)
Zdrowie jest to stan pełnego fizycznego, umysłowego, społecznego samopoczucia, nie tylko sama obecność choroby lub niedołęstwa. Zdrowie definiowane jest jako pełnia dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brak choroby lub lekarstwa. Zdrowie w ujęciu medycznym i prorodzinnym rozumie się jako zasób energii biologicznej umożliwiający fizjologiczne funkcjonowanie ustroju (fizyczny, psychiczny rozwój), rozmrażanie się wychowywanie potomstwa. Ochrona zdrowia wyraża się w zabezpieczeniu przed zniszczeniem, uszczerbkiem, na jego osłonie, opiece służącej zachowaniu stanu pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego samopoczucia.
Polityka ochrony zdrowia jest immanentną dziedziną polityki społecznej, zorganizowaną działalnością państwa oraz współpracujących organizacji na rzecz pełnego zaspokojenia potrzeb zdrowotnych społeczeństwa.
Zdrowotność społeczeństwa, czyli „ogólny stan zdrowotności społeczeństwa i jego poszczególnych grup” jest ściśle związana ze sprawnością funkcjonowania:
systemu opieki lekarskiej,
systemu ochrony człowieka przed szkodliwym działaniem środowiska naturalnego,
systemu oddziaływania na ogólną i zdrowotną kulturę człowieka.
Ochrona zdrowia polega na realizacji zadań :
Profilaktyka
postępowanie higieniczne umacniające zdrowie,
działanie zapobiegawcze, zmniejszenie skutków choroby,
przywracanie utraconych funkcji,
Leczenie
zapobiegające rozwojowi choroby,
ograniczające chorobę,
rehabilitację,
Opieka medyczno - społeczna
nad upośledzonymi fizycznie,
nad upośledzonymi psychicznie,
nad nieuleczalnie chorymi.
Polityce społecznej w zakresie ochrony zdrowia, a szczególnie dla identyfikowania i oceny zdrowotności, służy stosowanie statystycznych mierników.
Wskaźniki negatywne:
zapadalność na choroby - stosunek liczby masowych zachorowań na daną do liczby osób narażonych na ryzyko zachorowalności w przyjętym czasie,
chorobowość - stosunek liczby chorych na daną chorobę do liczby ludności na określonym obszarze w przyjętym czasie,
śmiertelność - stosunek liczby do zgonów z powodu danej choroby do liczby chorych na tę chorobę w przyjętym czasie, na określonym obszarze,
umieralność - stosunek liczby zgonów do liczby ludności na danym obszarze w określonym czasie.
Wskaźniki pozytywne :
przeciętne dalsze trwanie życia,
wyniki badań ciężaru ciała, wzrostu dzieci,
liczba porad, zabiegów, wizyt lekarskich, stopień wyposażenia w sprzęt szpitali , przychodni,
wyniki badań zanieczyszczeń środowiska,
skala szczepień, badań diagnostycznych,
spożycie dóbr i usług, wykształcenie.
Na uwarunkowania zdrowia składaj się czynniki:
biologiczne - genetyczne, predyspozycje wrodzone , cechy systemu immunologicznego, fizjologiczne, anatomiczne,
zachowania jednostki- zwyczaje dietetyczne, palenie tytoniu, picie alkoholu, narkotyki, kultura w ruchu komunikacyjnym,
środowisko psychospołeczne - status społeczny i ekonomiczny, podatność na reklamę i modę,
środowisko: promieniowanie, hałas, niebezpieczne odpady,
zachowania - przestrzeganie diety, aktywność fizyczna rozładowywanie napięć i stresów,
służba zdrowia - dostępność i akceptacja opieki, organizacja opieki, jakość opieki.
W systemie finansowania ochrony zdrowia występuje pięć podstawowych typów:
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A. Koronkiewicz , Systemy finansowania ochrony zdrowia. Warszawa 1994, s. 6
Rynkowy system ochrony zdrowia zakłada rozwiązania wariantowe.
Wolny rynek charakteryzuje się brakiem pośrednictwa tzw. osoby trzeciej pomiędzy pacjentem a dostarczycielem usługi, pacjent decyduje o nabyciu konkretnego świadczenia medycznego. Prywatne ubezpieczenie zdrowotne polega na istnieniu specjalnych instytucji ubezpieczenia zdrowotnego ,które za opłaconą składkę pokrywają koszty leczenia. Ubezpieczenie zdrowotne w systemie ubezpieczeń społecznych zakłada przymusowe ubezpieczenia zdrowotne wynikające z istnienia ustawowego obowiązku ubezpieczenia i opłacenia składek.
Państwowy system zaopatrzenia polega na finansowaniu usług medycznych ze środków pochodzą z budżetu państwa, a w istocie - z podatków ogólnych. Nie występuje w nim idea solidaryzmu społecznego, ani powiązanie wysokości płaconego podatku i wielkości środków otrzymywanych przez służbę zdrowia. Cechą jego jest to, że państwo zapewnia bezpłatne lub płatne usługi, dysponenci otrzymują środki finansowe na potrzeby zdrowotne określonych osób i zarządzają nimi niezależnie od państwa.
Ubezpieczenie zdrowotne jest to system organizacji zapewniający ubezpieczonym i członkom ich rodzin określone świadczenia lecznicze oraz środki materialne w przypadku zaistnienia zdarzeń losowych. Skuteczność systemu ubezpieczeń zdrowotnych zależy od zakresu podmiotowego ( rodzaj świadczonych usług ) i podmiotowego ( osoby objęte świadczeniami ).
Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym wprowadza system oparty na zasadach :
powszechność i obowiązkowość ubezpieczenia
solidaryzmu społecznego
samodzielność kas chorych będących, jako osoby prawne, podmiotem prawa cywilnego
gwarancji państwa dla bezpieczeństwa ubezpieczonych
kontraktowania świadczeń jako podstawy stosunków między kasami chorych a zakładami świadczącymi usługi zdrowotne
składki ubezpieczeniowe kompensowanej z podatku dochodowego od osób fizycznych poprzez pobieranie na poczet tego podatku zaliczek
Świadczenia z ubezpieczenia zdrowotnego ( Art. 31) są następujące:
zdrowotne służące zachowaniu, przywracaniu, poprawy i promocji zdrowia oraz ratowaniu życia, badania, porady, zabiegi lekarskie, badania diagnostyczne, leczenie, rehabilitacja, opieka pielęgnacyjna, szczepienia ochronne i planowe działania zapobiegawcze,
orzekanie o stanie zdrowia,
opieka nad kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu, opieka prenatalna nad płodem i noworodkiem,
w zakresie stomatologii,
zaopatrzenie w materiały medyczne i leki,
zaopatrzenie w materiały ortopedyczne i środki pomocnicze,
lecznictwo uzdrowiskowe,
opiekuńczo lecznicze,
przewozy środkiem transportu sanitarnego,
Dla usprawnienia działania wdrażanego systemu konieczne są działania o charakterze naprawczym, a przede wszystkim dotyczące :
bazy informacyjnej,
lepszej wiedzy i umiejętności kas chorych, które powinny pracować na rzecz pacjenta.
Restrukturyzacja systemu i wzrost udziału sektora prywatnego w produkcji świadczeń zdrowotnych oraz założenie, że przyczyni się to do zwiększenia efektu zdrowotnego na jednostkę ponoszonych nakładów powinny być traktowane z ostrożnością, gdyż w wielu wysokorozwiniętych krajach widać, że publiczna forma organizacji świadczeń zdrowotnych zdecydowanie przewyższa prywatną.
Samorządy regionalne w większości są właścicielami szpitali, z czym wiąże się odpowiedzialność za ich funkcjonowanie. Ponieważ instytucje te nie posiadają na ten cel wystarczających środków, a nadzieje na to, że szpitale same wypracują środki na swój rozwój są nie realne, za najlepsze rozwiązanie w tej sytuacji uznaje się ich prywatyzację.
Współczesna polityka społeczna musi rozwiązać problem „koszyka świadczeń” w zakresie ochrony zdrowia. Jest to niebywale trudnym problemem, przede wszystkim dla tego, że występuje, nie tylko w ostatnich latach brak równowagi miedzy zapotrzebowaniem na świadczenia a możliwościami ich zaspakajania. Aby uniknąć stosowania nie efektywnych rozwiązań, systemy ochrony zdrowia uciekają się do prywatyzacji części świadczeń w rezultacie takich rozwiązań sektorowi na których spoczywa wysiłek zaspokojenia potrzeb zdrowotnych, przypada rola wprowadzenia różnych ograniczeń w celu utrzymania równowagi systemu.
Krytyczne oceny reform ochrony zdrowia, odnoszące się do skuteczności świadczenia usług, stwarzają możliwość usprawniania procesów i wypracowania modelu osiągania standardów socjalnych, istniejących w państwach Unii Europejskiej.
Nowy, wprowadzony w 1999 roku w wyniku reformy, system opieki zdrowia, w opinii społecznej, i to nie tylko pacjentów, jest postrzegany jako wyjątkowo wadliwie zbudowany i takoż funkcjonujący, niespełniający zapewnień składanych przez reformatorów, a tym bardziej oczekiwań społeczeństwa.
Politycy społeczni, przedstawiciele nauki dociekający źródeł niepowodzeń podejmują próby udzielania odpowiedzi dotyczących sposobów wyjścia z tego stanu, wskazując na cele, którym powinny służyć pożądane rozwiązania. Celami tymi powinny być:
zwiększenie poczucia bezpieczeństwa obywateli w sytuacji choroby,
powstrzymanie tempa wzrostu tak zwanych kosztów utopijnych, czyli wykreowanego przez reformę marnotrawstwa,
zapewnienie profesjonalnego zarządzania środkami publicznymi przeznaczonego na opiekę zdrowotną,
zwiększenie znaczenia w tworzeniu regulacji i w nadzorze systemu zdrowotnego tzw. regulacji korporacyjnych - roli profesjonalistów medycznych.
W celu zapewnienia prawidłowej gospodarki finansowej systemu powszechnych ubezpieczeń społecznych , opartej na środkach pochodzących ze składki będącej daniną publiczną niezbędna jest nowelizacja ustawy finansowej, co może wiązać się z podniesieniem składki na ubezpieczenia społeczne. W sferze profesjonalizacji zarządzania wielce pożądanym wydaje się być określenie jednolitych kryteriów dotyczących kwalifikacji, którymi należy kierować się przy wyborze członków rad i obsadzaniu stanowisk dyrektorów kas oraz ich zastępców do spraw medycznych.
Za pożądane w zarządzaniu finansami publicznymi, uznaje się przyśpieszenie prywatyzacji opieki zdrowotnej, wprowadzenie koordynacji opieki zdrowotnej za pomocą stawek kapitacyjnych, zarządzania publicznym opieki zdrowotnej przez firmę zarządzającą pochodzącą z wyboru .
Dla podstawy zdrowotności społeczeństwa Unii Europejskiej realizowana jest wspólna polityka zdrowotna której podstawy prawne zostały uregulowane w Traktacie z Maastricht , a następnie konkretyzowane w decyzjach , dyrektywach Rady Europy.
Wśród wspólnotowych rozwiązań program „Zdrowie publiczne” dotyczy zdrowia publicznego i skierowany jest na lepszą ochronę zdrowia społeczeństwa Wspólnot poprzez :
zwalczanie tytoniu,
narkotyków,
walkę z rakiem,
likwidacje hałasu,
pola magnetycznego,
źródeł wibracji,
przeciwdziałanie wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym.
LITERATURA:
Frączkiewicz A. „Polityka ochrony zdrowia” Warszawa 1983
Podolski K.; Turnowiecki W. „Polityka społeczna” Gdańsk 1997
Golinowska S. „Polityka społeczna państwa w gospodarce rynkowej” Warszawa 1994
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
6
7
TYPY FINANSOWANIA OCHRONY ZDROWIA
BUDŻET
GLOBALNY
BUDŻET
LOKALNY
SYSTEMY
MIESZKALNE
KAPITACJA
OPŁATY ZA USŁUGI
Wyszukiwarka